یا هاتیە سەلماندن ب رێکا ڤەکولینا کۆ هندی مادێن بێ هوشکەرن،  هشێن مروڤی ژ سەرێ مروڤی دبەن ، عەقلێ مروڤی ، وهزرا وی ، گیانێ وی وجەستەیێ وی دبەت، بەلکۆ وی هەمیێ پێکڤە ژناڤ دبەت، ودەستا ژێ ناداهێلیت هەتا وی دکەتە کومەکا هەستیا ، کۆ هێدی رەنگێ مروڤا نەدەت ، یان ژی هەتا وی دکەتە مێهڤانێ قەبری و گورستانێ .

هندی مادێن بێ هوشکەرن هەکە کۆنترول ل سەر مروڤی کر ، دێ مروڤی ئێخسیر کەت ئێخسیریەکا وەسا کۆ بەردان بو نەبت، ئەو دێ شیان وحەز  ئیرادا وی هەرفینت ، وئەو دێ بچاڤێ خۆ بینت ونەشێت چ بکەت ژبڵی هندێ کو بچیت بخۆ هێشتا پەیدا بکەت وبکاربینت ، وئەو دزانت ئەڤە ئێشە ونەساخیە ، وئەو چ دەرمان وچاڕەسەریا نا بینت ژبڵی هندێ کۆ هێشتا بکاربینت، وژبەر هێزا کۆنترولا وێ لسەر وی وئێخسیرکرنا وی ، تو دێ بێنی ئەو دێ بو بدەستڤەئینانا وێ تشتێ گران وئەرزان مەزێخت ، ودگەل ڤێ چەندێ ئەو هەڤژین و زاروک و خێزانا خۆ هەمیێ بێ بار دکەت ژ پێدڤیێن گرنگ یێن ژیان پێڤە گرێدای، ولڤێ چەندێ ژی ناراوەستت ، بەلکۆ دێ پیلانا بو خێزانا خۆ گێرت ودێ زوریێ ل وان و شەڕەفا خۆ کەت ، ودبیت مالێ نێزیکترینێ خۆ بدزیت ، وهەتا دگەهیتە وی رادەی کۆ گەلەک جارا کەسێ توشبووی بدەستێ خۆ گیانێ خۆ توشی مرنێ بکەت، وئاماژەیێن گۆنەهباریێ پتر دهێنە دان کۆ بارا پتر ژ تاوانان وکۆشتن دزی و خۆکوشتن، کرێتکرنا ژنێ ب خورتی(اغتصاب) ودەهمەن پیسی مادێن بێ هوشکەر دپشتڕایە.

ئەقلمەندێن هەمی مللەتان یێ هەول پێکولا دکەن دا کو چارەیەکێ بۆ ڤێ ئاریشێ ببینن، بەلێ سەرکەفتن دڤی بواریدا کێمە ، وبەردەوام ئەڤ ئێشە یا مەزن دبیت و بەرفرەهـ دبیت ، ودەیکوباب ویێن گرنکیێ بڤان کەسێن توشی تورێن مادێن بێ هوشکەر بین ووان کەسێن بەلاڤ دکەن ویێن بازرگانیل پێ دکەن پرسیار دکەن ئەرێ چارەسەریەک هەیە؟

و زانا وفقهزانێت ئومەتێ ب دەنگەکێ بلند گازی دکەن کو چارەسەری یا دئیسلامێدا هەی ، چنکی ئیسلام نە بتنێ پێڤەخۆاندن ودوعا ولاڤە وشیرەتن، بەلکۆ سیستەمێ ژیانێ یە ویێ هاتی خارێ ژ نک خودایێ بلند و بەندەی ب خۆدێ ویڤە گرێددەت، ومرۆڤی پەروەردە دکەت د رەوشت و نەفس و تورە وکارێن ویدا ، وهندی ئیسلامە نەفسێن مروڤا پاقژ دکەت ، وبەرێ مروڤی ددەتە باشیێ وپاشڤە لێددەت ژ خرابیێ ، وزێرەڤانی وچاڤدێریا خودێ یا لسەر وی هەی یا کۆ ئەو هەست پێ دکەت و باوەری پێ هەیە ، وئەڤە مەزنترین پارستنە ژ گونەهان وخرابیێ، وئەڤە بتنێ ژی نینە بەلکو دادوەرەک یێ دانە سەر وان ودژاتیا ڤێ چەندێ دکەت ب هێزو شیری ، وسزای ددانیتە لسەر وی یێ ژ توخیبا دەرباز ببت ، وژ رێکا خو دەرکەڤیت ، ورێکا مڕوڤێت خراب بگرت ، خودێ وێ ب سولتانی لادبەت یا کۆ ب قورئانێ لانابەت.

وبێ هوشکەر : دپێناسا زانستی : مادەکە دبتە ئەگەرێ نەمانا عەقلی ل نک مروڤ وگیانەوەرا ب ئاستێن ژێکجودا وەکی حەشیش وئەفیونێ.

وپێناسا شەریعەتێ ئیسلامێ بشێوەکی گشتی بو   بێهوشکەرا پێناسەکا ڤەگرترە ، چنکی وان هەمی مادا ڤەدگرت یێن کۆ د پێناسەیا زانستیدا هاتی،

وبڤێ چەندی هەر مادەکا بەرنیاس د رابردووی دا یان دنوکەدا یان د پاشەروژێدا بهێت هەمی دکەڤنە دبن ڤێ پێناسێڤە ، چنکی تایبەتمەندییێن ڤان هەردوو ماددا یێن تێدا ، ئەوژی ئەوە کۆ گەلەکیا وێ عەقلی بەرزە دکەت و پویج دکەت، یان ودبیتە ئەگەرێ سستسیێ وبێهوشکرنێ وگرانیێ د ئەندامێن لەشیدا .

ئەگەرێن بەربەلاڤبونا بێهوشکەرا  ، گەلەکن ژوان: لاوازیا لایەنێ ئاینی لنک مروڤی، ولاوازییا چاڤدێریا خێزانێ ، وهەڤالینی کرنا مروڤێن خراب وحەزکرنا چاڤلێکرنا وان ، وهەروەسا ژ ئەگەرێن بەرچاڤ ئەوە کو هزردکەن مادێن بێهوشکەر پەیوەندیا هەی بو نەهێلانا ئاریشا ، وجێبەجێکرنا بەختەوەریێ، و نەهێلان و پویچکرنا خەم وکۆڤانا .

هەلبەت ئەف ئاخافتنە چ راستی بو نینە ، وهندەک ژ خەلکی هزردکەن کۆ پەیوەندیا ب جنسی (سکسی)ڤە هەی وزەلامی بهێز دئێخت، وهەروەسا کار دکەت بو زێدەکرنا شیانا لسەر بەرهەم ئینانێ و کاری وداهێنانێ ، وئەڤەژی چ راستی بو نینە وهزڕەکا خەلەتە و پویچە، وهەروەسا ژ ئەگەرا کێم هشیارکرن و پاشڤەلێدانێ ژ لایێ سوشیال میدیایێ ورێکخراوێن کۆمەلگەهێن مەدەنی، وهەروەسا کەمتەر خەمیا حکۆمەتایە ، وهەروەسا ژ ئەگەرێن سەرەکی ئەوە تو د ڤالاهیا هەست و سۆزا دا بژی، وڤالاهیا هزر و عەقلی و ڤالاهیا سیاسی وڤالاهیا جڤاکی ...هتد ، هەروەسا ژ مەزنترین هۆکارێن بوینە ئەگەرێ بەربەلاڤبونا مادێن بێهوشکەر دزڤرن بو خەم وکۆڤانێت دەروونی وئێشێن دلی ، یێن کۆ دبنە ئەگەرێ دوودلیێ ومەندەهوشیێ وبەرزەبوونێ ، ڤێجا دێ سەرێن رێکا لبەر بەرزەبن ، وخەلەت بیت د بیابانا ژیانا مروڤاتیێدا ، دێ مەیل و حەزا ڤەدەرکرنێ نک پەیدابت وحەزدکەت بزڤرت ژیانا دەستپێکی یا سادە ، وگرنگیێ ب وێ نادەت یا کو ل دەوروبەرێن وی رووی ددەت ، وەکی زاروکێ شیرخۆر ژیانا وجیهانا وی ژ سنگێ دەیکا وی و شیر و ڤیانا وێ دەرباز نابت.

وپشتی دیڤچۆنا شەریعەتێ پیرۆزێ ئیسلامێ ژ لایێ زانایێن ئیسلامێڤە ، دیتن کو شەریعەتێ هاتی بۆجێبەجێ کرنا بەرژەوەندیێن مروڤی و لادانا خرابیێ ژوان ، وهەر دڤی بواریدا (العز بن عبدالسلام) دبێژت: شەریعەت هەمی : یان لادانا مەفسەدێ وخرابیێ یە ، یان ژی بدەستڤە ئینانا بەرژەوەندیێ یە ، هەکە تە گوهلێ بوو خودێ دبێژت ،(یا ایها الذین امنوا )ڤێجا تو هزرا خو بکە پشتی گازیا وی ،ڤێجا تو نابینی ئیلا خێرەکە دێ تە هاندەت بو وێ ، یان خرابیەکە دێ تە ژێ دەتە پاش ، یان دێ فەرمانێ لتە کەت و دێ تە پاشڤە لێدەت پێکڤە ،وپەرتوکا خودا یا دیارکری هندەک ژ ئەحکامێن خرابیێ وەک هاندانەک بو خو دویر ئێخستنێ ژ خرابیێ ، ود هندەک ئەحکاما دا ژ بەرژەوەندیا وەک هاندانەک بو کرنا وان .

وهەکە زانای بنەمایێ جێگیرێ ئیسلامێ وەرگرت کۆ هەمی سەرخوشکەر و هوشبەر نەخوشی ونەساخینە ، ونە دەرمانن دا خەلک هەمی گەلەک ئارام وتەنا بن ، چنکی بارا پترا مادێن هوشبەر ژ کارگەهێن چێکرنا دەرمانا دەردکەڤن، یێن کۆ ئەو دبێژن دەرمان ژ ڤان ژەهرا دەردکەڤن ، وهندی زانا و تایبەتمەند دڤی بواریدا کویر دچنە دناڤ بابەتیدا دبینن ئەڤ چارەسەریێن هەنێ دەردن نە دەرمانن.

وژبو دورپێچکرنا ڤان مادا ژ مەیێ و هوشبەرا ئیسلامێ هەمی رێکێن کۆ دگەهنێ یێن حەرام کرین نە بتنێ بکارئینانا وێ ، هەروەکی پێغەمبەرێ خوشتڤی سلاڤ لێبن دبێژت: ب دەهـ رەنگا لەعنەت یا مەیێ هاتیە کرن : لەعنەتا ل مەیێ بخۆ هاتیە کرن ، ویێ ڤەخۆت ، ویێ بگێرینت ، ویێ بفروشت ، ویێ بکرت ،ویێ بگڤێشت ، ویێ چێکەت ، ویێ بهەلگریت ، ویێ بو دهێتە هەلگرتن ، ویێ بهایێ وێ ژی بخۆت. وسەر ڤێ هەمیێڕا پێغەمبەری فەرمان ل سحابیێت خۆ کر کو مەیڤەخۆری بقوتن و جەلدە بدەن.

وئیسڵام بسەرکەفت بو نەهێلانا ڤەخارنا عەرەقێدا ل دەستپێکا ئیسلامێ، وموسلمان ب درێژاهیا مێژوویێ ژ مەیێ و خرابیێن وێ رزگار بوون .

چێدبیت هندەک کێم فەهم وسەفیهـ لڤێرێ و وێراهە ڤەخۆن ل ناڤ موسلمان دا بەلێ ئەڤە رێژەکا زوورا کێمە ب ئەندازەیا هژمارا وان بەرامبەر ئومەت و مللەتێن دیتر ، ۆئیسلامێ ئەڤرو سەلماند کۆ ئەو دینێ خودان شیانە بو نەهێلانا تاوان و گۆنەهباریێ، وراست کرن و بهێزکرنا خاراتیا مروڤی ، وئیسلام گەش دبت ددلێ گەنجاندا ، ونەفسا وان پاقژ و خرابیا وان چاک دکەت ، ودێ بینی ئەو دێ بنە سەردانکەرێن مالا دلوڤانی پشتی کۆ ئەو ببونە سەرەدانکەرێن مالا شەیتانی ، ژ جهێن پویچاتیێ و خرابیێ ، وئیسلام فەراغێ و ڤالاهیێ لنک گەنجی ناهێلت ، ورێکێ نیشا دکەت و ددانیتە سەر رێکا درست ، وئیسلام وی فێر دکەت کا خودایێ وی یێ ئەو چێکری کیە ، و وان ئارمانجا بو دەستنیشان دکەت یێن کو ژبەر وان هاتیە ئافراندن ، ورێکا ژیانێ بو دکێشیت ، ورێبازا وی ژی بو دانیت ، ونیشا ددەت کا دێ چ وەرگریت و چ هێلیت ،ودێ وی کەتە خودان پەیام دا کو بزاڤێ بکەت ڤێ نامێ جێبەجێ بکەت لسەر نەفسا خۆ ، وژیانادا دەوروبەرێن خودا ، دێ دلێ وی تژی باوەری بت ، ودێ بەردەوام هەولدت ناما خۆ جێبەجێ بکەت ، ودێ بینت ئەوی چ ڤالاهی و فەراغ نینە ، ودێ بینت کارێن وی پترن ژ دەمێ وی ، وبەردوام دێ گازندا کێم وەختیێ کەت وهەکە خەم و کۆل و کوڤان بسەر دا هاتن ئەو دێ بال خودایێ خوڤە چیت دێ دگەل ئاخفت ودوعا ژێ کەت وهەوارێن خۆ گەهینتێ ودێ خەم وژانێت دلێ خو بو بلند کەت ، وبرسیاتیا گیانێ وی ، وقەرێن ستویێ وی گرتین وخەمێن ئەو گران کری ، دێ خودێ خەم وژانێت وی لسەڕ راکەت ، وبەلایا وی کێم وسڤک کەت ، دێ بینی د بەرفرەهیا دا شوکردارە ، ودبەرتەنگیادا خودان سەبر و هەدارە ،و دزانت پشتی هەر تەنگاڤیەکێ بەرفرەهیەکە ، وخوشی پشتی نەخوشیێ یە ،ودزانت شولا ژیانێ یا بساناهیە وئاخرەت جهێ مانێ یە ، تو چ جارا وی بێ هیڤی نابینی ، وتو نابینی دەمێ تەنگاڤی و خەم بسەردا بهێت ئەو بچت خۆ ژ جهەکێ بلند پهاڤێژت ، یان مەی و مادێن بێهۆشکەر بکاربینت ، چنکی ئەو دبینت سەبر کێشانا لسەر بەلایێ نیعمەتە وەکی شوکرداریا لسەر بەرفرەهـیێ ودزانت د خوشی و نەخوشیا دا بو مروڤی خێر و پاداشتە ، وژبەر ڤێ چەندێ هەمیێ دینێ مە یێ ئیسڵامێ بسەرکەفت و هەمی رێباز و هزرێن دی شکەستن د دژایەتیکرنا مادێن هووشبەر دا .