حوڪمێ ڪرنا مەولیدا پێغەمبەری و ڪرنا ئاهەنگان
شیخ صالح العصیمي _وفقه الله_

گوتنا ئەهلێ زانینێ ل دۆر مەولیدا نەبەوی و نە ئێڪ دەنگییا وان ل سەر سێ گوتنانە:
_دروستە ڪرنا مەولیدێ ب مەرجەڪی تشتێ ڪرێت و حەرام تێدا نەهێتە ڪرن.
_دوو: مەڪروهە، ئانڪو نە دروستە و نە حەرامەژی.
_سێ: حەرامە و ناچێبیت بهێتە ڪرن.

و یا دروست ژ ڤان هەر سێ گوتنان ئەوە ڪو حەرامە ژبەر ڤان هەر سێ دەلیلێن ئاشڪەرا و مەزن:

دەلیلێ ئێڪێ: ڪرنا مەولیدێ تشتەڪێ نوی دەرڪەفتییە و ل سەر وەختێ صەحابان نەهاتییە ڪرن، و هەروەسا ل سەر وەختێ تابعییان و تابعێن تابعییان ژی نەهاتییە ڪرن، ڤێجا د ڤان هەرسێ سەردەمان دا چو ئاهەنگ تێدا نەهاتە ڪرن ب هەلڪەفتا مەولیدا پێغەمبەرێ، و مادەم مە زانی تشتەڪێ نوی دەرڪەفتییە مەعنایێ ئەڤە بیدعەیە، و هەمی بیدعەڪ بەرزەبوونە وەڪی ژ پێغەمبەری سلاڤ لێ بن هاتییە ڤەگوهاستن.

دەلیلێ دووێ: ئەهلێ زانینێ ئێڪ دەنگ نینن ل سەر دەست نیشان ڪرنا روژا بوونا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن، گەلەڪ گوتن ل سەر هەنە:
_هندەڪ ژ وان دبێژن ڪو (٨ رەبیع الاول) یێ بووی.
_و هندەڪا یا گوتی: ئەو ل (١٠ ربیع الاول) یێ ژ دایڪ بووی.
_و هندەڪان یا گوتی: ئەو ل (١٢ ربیع الاول)یێ ژ دایڪ بووی.
_و هندەڪان یا گوتی: ئەو ل (١٨ ربیع الاول) یێ ژ دایڪ بووی.
_و هندەڪێن دی یا گوتی هەما د بنیات دا پێغەمبەر سلاڤ لێ بن د مەها (ربیع الاول) دا ژ دایڪ نەبوویە، بەلڪو ل مەها رەجەبێ یێ ژ دایڪ بووی.
و نە ئێڪ دەنگییا زانایان _خودێ رەحمێ ب وان ببەت_ هندێ د گەهینیت ڪو نەدروستە مروڤ بوونا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن ل (١٢ ربیع الاول) دا ب دانیت و ئاهەنگان تێدا ب گێریت چونڪی زانا هەمی نە ئێڪ دەنگن ڪو روژ بوونا وی د ڤێ روژێ دایە.
 و (مظفر الدین)ــی مەزنێ (ئەربیل) بزاڤ ڪر ڤێ ئاریشێ چارەسەر بڪەت رابوو سالەڪێ ل (١٨) مەها (ربیع الاول) ئاهەنگ ڪر، و سالا دویڤ دا ل (١٢ ربیع الاول) ئاهەنگ ڪر، هەر چەندە گوتنێن ئەهلێ علمی ل دۆر روژ بوونا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن پترن ژ ڤان هەردوو روژان، ڤێجا دڤیابا وی هندی ژمارا گوتنێن زانایان ئاهەنگ ڪربان.
و ئەڤە ڪارەڪێ باطلە بێ گومان، چونڪی یا ڤەبڕییە ڪو پێغەمبەر سلاڤ لێ بن بوونا وی د گەلەڪ روژا دا نەبوویە، بەلڪو ئەو د ئێڪ روژ ب تنێ دا یێ ژ دایڪ بووی یان ل هەژدێ یان دەهێ یان دوازدێ هەیڤێ ل دویڤ گوتنێن زانایان.

دەلیلێ سییێ: یا ڪو ئەهلێ زانینێ ل سەر ئێڪ دەنگ بووین ئەوە ڪو مرنا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن ل (١٢ ربیع الاول)بوو، و ئەگەر دروست با ڪارەڪ هاتبا ڪرن و تشتەڪ هاتبا دان بو بوونا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن، دا بخەم ڪەفتن ل سەر مرنا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن فەرتر بیت ژ ڪەیف کرنێ ب بوونا وی، چونڪی ئەو روژا پێغەمبەر سلاڤ لێ بن تێدا ژ دایڪ بووی و خەلڪ کەیفێ تێدا دڪەن گەلەڪ گوتن یێ ل دۆر روژ بوونا وی هەین، بەلێ ئەو روژا پێغەمبەر سلاڤ لێ بن تێدا مری یا ڤەبرییە ڪو روژا (١٢ ربیع الاول) بو، و ئەگەر تشتەڪ بهێتە ڪرن ڪو بوونا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن ل (١٢ ربیع الاول)ــە ، دڤییابیت ئەڤ کەسێن هە ئاهەنگێن خو دابەش بڪەنە ل سەر ڪەیفێ و خەمێ، ل دەستپێڪا روژا خو ڪەیفێ بڪەن ب بوونا پێغەمبەری و ل دوماهییا روژێ ب خەم بڪەڤن ژ بەر مرنا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن.
د گەل هندێ ڪو ئەڤە هەمی تشتەڪێ نوی دەرڪەفتییە و بیدعەیە، و نە تشتەڪێ غەریبە تو ببینی ئەڤ ڪەسە دناڤبەرا کەیفێ و خەمێ د ئێڪ روژدا ڪوم بڪەن، چونڪی بیدعە بیدعێ ب دویڤ خودا دئینیت، و بیدعە دەست پێ دڪەت ژ بچیڪی هەتا مەزن دبیت، وەڪی (بەربەهاری) د (شرح السنة) دا بەحس ڪری.

ڤێجا مە ژ ڤێ زانی ڪو ڪرنا مەولیدێ دابەش دبیتە ل سەر دوو بەشا:
_ڪرنا مەولیدێ تشتێن حەرام و گونەهــ بخوڤە بگریت، و ئەڤه حەرامه ب ئێڪ دەنگییا ئەهلێ زانینێ، وەڪی ئبن تەیمییە و فاڪهانی ڤەگوهاستی د (المورد)دا.
_ڪرنا مەولیدێ ل سەر خارنێ و زڪری بهێتە ڪرن، ئەڤێ خیلاف یا تێدا هەی ل سەر وێ یا مە دەستپێڪ گوتی ژ گوتنێن ئەهلێ زانینێ دناڤبەرا حەرامی و ڪەراهیەت و دروستییێ دا.
و یا دروست د ڤان گوتنان دا ئەوە ڪو حەرامە.
ڤێجا بو مه دیاربوو ڪو ڪرنا مەولیدێ ب هەمی رەنگا نە دروستە.
و ئەگەر ئەڤه تشتەڪێ نەدروست بیت د دەرهەقا پێغەمبەری دا سلاڤ لێ بن، ڤێجا پا بو غەیری پێغەمبەری سلاڤ لێ بن فەرترە بێژین نەدروستە، و ئاهەنگ و ڪرنا هەمی روژ بوونا نەدروستە و حەرامە ڤێجا چ بوونا وەلییەڪی بیت وەڪی (البدوي) یان (السیدة نفیسة) یان (حسین).. یان ئەو روژ بوونێن خەلڪ بو خو دڪەت ، ئەڤ هەمی جەژنە حەرامن و نە دروستن ب هەر رەنگەڪێ هەبیت.

والحمد لله.

وەرگێران: سیبل قاسم