جورێن دلان د قورئانێ دە !
د قورئانێدا بەحسێ بیست دلان یێ هاتی
هەشت ژوان ساخلەمن
ودووازدە ژی نەخۆشن
ڤێجا تو بەرێخۆ بدەیێ کا دلێ تە ژ کیژ ژوانە؟
القلب السلیم (دلێ ساخلەم)
ئەوە یێ خالس بو خودێ و ڤالە ژ کوفر ونیفاقێ .
إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ ﴿٨٩﴾ ئه‌و تێ نه‌بت يێ ب دله‌كێ ساخله‌م ژ كوفر ونفاقێ بێته نك خودێ.
القلب المنیب (دلێ زڤرۆک)
ئەوە یێ بەردەوام ل خودێ دزڤڕت ب تەوبێ و تاعەتی.
مَّنۡ خَشِيَ ٱلرَّحۡمَٰنَ بِٱلۡغَيۡبِ وَجَآءَ بِقَلۡبٖ مُّنِيبٍ ﴿٣٣﴾ هه‌چییێ ژ خودێ ترسیاى و ل ئاخره‌تێ ب دله‌كێ ساخله‌م ڤه ژ گونه‌هان هاتییه نك وى.
القلب المخبت (دلێ نەرم)
ئەوە یێ خوشکاندی ونەرم وئارام
(فَتُخۡبِتَ لَهُۥ قُلُوبُهُمۡۗ ) ﴿٥٤﴾ودلێن وان بۆ نه‌رم ببن.
القلب الوجل (دلێ ب ترس)
ئەوە یێ ژ خودێ دترست کۆ کارێ وی قەبیل نەکەت ، وژ سزایێ وی رزگار نەبت.
(وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ)﴿٦٠﴾ ، ودلێن وان ب ترسن كو كارێ وان نه‌ئێته قه‌بويلكرن، وئه‌و كار وان ژ عه‌زابا خودايێ وان ڕزگار نه‌كه‌ت ئه‌گه‌ر ئه‌و بۆ حيسابێ زڤڕينه نك وى.
القلب التقي (دلێ ژ خودێ ترس)
ئەوە یێ شەعائیرێن ئیسلامێ بلند رادگرت.
(وَمَن يُعَظِّمۡ شَعَٰئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقۡوَى ٱلۡقُلُوبِ ﴿٣٢﴾ وهه‌چییێ پێگيرییێ ب فه‌رمانا خودێ بكه‌ت، وهه‌ر تشته‌كێ خودێ ب قه‌در ئێخستى ئه‌و بهايێ وى مه‌زن بكه‌ت، ئه‌ڤ مه‌زنكرنه ژ كارێن خودان دلانه يێن ته‌قوایا خودێ دكه‌ن و ژ وى دترسن.
القلب المهدي (دلێ راستەڕێ)
ئەوە یێ رازی ب قەزا و قەدەرا خودێ و ملکەچ دبت.
(وَمَن يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ يَهۡدِ قَلۡبَهُۥۚ﴿١١﴾ وهه‌چییێ باوه‌رییێ ب خودێ بينت ئه‌و دێ دلێ وى ب هيدايه‌ت ئينت .
القلب المطمئن (دلێ ئاڕام)
ئەوە یێ ئارام ب تەوحید و زکرێ خودێ.
( وَتَطۡمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكۡرِ ٱللَّهِۗ أَلَا بِذِكۡرِ ٱللَّهِ تَطۡمَئِنُّ ٱلۡقُلُوبُ ﴿٢٨﴾ ئه‌وێن دلێن وان ب ته‌وحيدا خودێ وزكرێ وى ته‌نا وڕحه‌ت دبن، ما نه ب گوهدان وزكرێ خودێ دل ته‌نا وڕحه‌ت دبن.
القلب الحي (دلێ زیندی)
ئەوە یێ گۆهدار بو خودایێ خۆ
(إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكۡرَىٰ لِمَن كَانَ لَهُۥ قَلۡبٌ ﴿٣٧﴾ د تێبرنا ملله‌تێن بۆرین دا بيرئينان وعيبره‌ته‌ك بۆ وى هه‌يه يێ دله‌ك هه‌بت پێ تێ بگه‌هت.
دلێن نەخوش...
القلب المریض (دلێ نەخۆش)
ئەوە یێ نەخۆشیا نیفاقێ وگومانێ گەهشتیێ.
(فَيَطۡمَعَ ٱلَّذِي فِي قَلۡبِهِۦ مَرَضٞ ﴿٣٢﴾ هوين ب گۆتنه‌كا وه‌سا نه‌رم ونازك د گه‌ل بيانییان نه‌ئاخڤن كو دلێن وان كه‌سان یێن تشته‌كێ نه‌باش تێدا هه‌بت ببه‌نه خرابییێ.
القلب الاعمی (دلێ کۆرە)
ئەوە یێ حەقیێ نەبینت ( فَإِنَّهَا لَا تَعۡمَى ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَلَٰكِن تَعۡمَى ٱلۡقُلُوبُ ٱلَّتِي فِي ٱلصُّدُورِ ﴿٤٦﴾ چونكى هندى كۆراتییه نه كۆراتییا چاڤانه، به‌لكى كۆراتییا خودانى تێ دبه‌ت كۆراتییا دلییه ژ حه‌قییێ.
القلب اللاهي (دلێ مژویل)
ئەوە یێ مژیل ژ قورئانێ وگرێدای ب دونیایێ ڤە.
(لَاهِيَةٗ قُلُوبُهُمۡۗ ﴿٣﴾ دلێن وان ژ قورئانا پيرۆز دبێ ئاگه‌هن، و ب خۆشى ونه‌حه‌قییێن دنيايێ ڤه دموژيلن.
القلب الآثم (دلێ خراب)
ئەوە یێ شەهدەییا ب حەقیێ دڤەشێرت.
(وَلَا تَكۡتُمُواْ ٱلشَّهَٰدَةَۚ وَمَن يَكۡتُمۡهَا فَإِنَّهُۥٓ ءَاثِمٞ قَلۡبُهُۥۗ ﴿٢٨٣﴾ بلا ئه‌و شاهد شاهده‌يیا خۆ بده‌ت ونه‌ڤه‌شێرت، وئه‌وێ ڤێ شاهده‌يیێ ڤه‌شێرت ئه‌و خودان دله‌كێ خرابه.
القلب المتکبر (دلێ خۆمەزنکەر)
ئەوە یێ خۆ ژ تەوحیدا خودێ مەزن دکەت ، وکۆتەکیێ وزولمێ ل خەلکی دکەت .
(قَلۡبِ مُتَكَبِّرٖ جَبَّارٖ ﴿٣٥﴾ خودێ خه‌تمێ ل دلێ هه‌ر خۆمه‌زنكه‌رێ كوته‌ككار دده‌ت يێ كو خۆ ژ باوه‌رى ئينانا ب ته‌وحيدا خودێ مه‌زنتر دبينت، وگه‌له‌ك زۆردارییێ دكه‌ت.
القلب الغليظ (دلێ رەق)
ئەوە یێ دلوڤانی ونەرماتی تێدا نەمای!
(وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ ﴿١٥٩﴾وئه‌گه‌ر تو يێ ڕه‌وشت خراب ودلڕه‌ق باى، هه‌ڤالێن ته دا ژ ته ڤه‌ڕه‌ڤن.
القلب المختوم (دلێ مۆرکری)
(وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمۡعِهِۦ وَقَلۡبِهِ﴿٢٣﴾وخودێ خه‌تم ل سه‌ر دلێ وى دايه، ڤێجا ئه‌و د تشته‌كى ناگه‌هت، وپه‌رده ل سه‌ر چاڤێن وى داناينه.
القلب القاسي (دلێ توند وحشک)
(وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗۖ ﴿١٣﴾ ومه دلێن وان ڕه‌قكرن كو بۆ باوه‌رییێ ئه‌و نه‌رم نه‌بن.
القلب الغافل (دلێ بێ ئاگەه)
(وَلَا تُطِعۡ مَنۡ أَغۡفَلۡنَا قَلۡبَهُۥ عَن ذِكۡرِنَا ﴿٢٨﴾وتو گوهدارییا وى نه‌كه يێ مه دلێ وى ژ زكرێ خۆ بێ ئاگه‌هـ كرى.
القلب الاغلف (دلێ پێچای)
(وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢ ﴿٨٨﴾ وگۆتن دلێن مه دپێچاينه، گۆتنا ته تێدا ناچت.
القلب الزائغ (دلێ سەرداچوی)
(فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمۡ زَيۡغٞ ﴿٧﴾ڤێجا خودانێن مه‌ژییێن نساخ وسه‌رداچووى، ژ به‌ر دلێ وان يێ خراب دويچوونا ڤان ئايه‌تێن نه‌ئاشكه‌را دكه‌ن.
القلب المریب (دلێ ب گومان)
(وَٱرۡتَابَتۡ قُلُوبُهُمۡ فَهُمۡ فِي رَيۡبِهِمۡ يَتَرَدَّدُونَ ﴿٤٥﴾ودلێن وان ب گومان بن ژ وێ يا تو پێ هاتى ژ شريعه‌تێ ئيسلامێ، ڤێجا ئه‌و د گومانا خۆ دا حێبه‌تى دمينن.
یا خودێ تو دلێن مە ژ دلێن چاک و پاقژ و تەقوا بگێری.
عربة الشراء