أَبو بكر الصّدّيق رضي الله عنه

أبوبكر، الصديق ، العتيق ، الصاحب ، الأتقى ، الأواه،  

(ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ)

أبو بكر الصديق عبد الله بن أبي قحافة التيمي القرشيّ 
ئێکەم خەلیفێ راشدینە ،وئێکە ژ دەهـ کەسێن مزگینی یا بەحشتێ ب ساخی بو هاتی،هەڤالێ پێغەمبەری بوو ﷺ دمشەختبوونێ دا ژ مەکكەها پیروزبو مەدینا پێغەمبەری ﷺ
و (أهل السنة والجماعة دبێژن باشترین مروڤە پشتی پێغەمبەران سلاڤێن خودێ ل هەمیان بن وباوەریا وی ژ ياهەمی ئومەتێ پتر بوو  و  خوشتڤی ترین مروڤ بوو ل دەف خوشتڤی ﷺ)

① ناڤێ وی ب تمامی دگەل ناسناڤ وکونیا وی ونەسەبا وی
أبو بكر الصديق عبد الله بن أبي قحافة التيمي القُرَشيّ
ناڤ :  «عبد الله کورێ عثمان کورێ عامر کورێ عمرو کورێ كعب  التيمي القرشي»

② سالا ژدایک بوون و مرنێ ولکیڤە ژدایک بوویە ولکیڤە چوویە بەر دلوڤانیا خودێ .
أبو بكر الصدِّيق ل مەکەهێ ژ دایک بوویە ب دوو سالان و شەش هەیڤان پشتی سالا فیلی (50 ق.هـ )
ل دووشەمبێ ٢٢جمادى الآخر ١٣هـ - کو ژیێ وی ٦٣ سال بوو چوو بەردلوڤانیا خودێ و  ل ژوورا پێغەمبەری ﷺ هاتە ڤەشارتن ب رەخ پێغەمبەرێ خودێ ڤە ﷺ .

③ ئەو کەسێن لسەر دەستێ وی موسلمان بووین 
پشتی أبي بكر موسلمان بووی دەست ب گازیکرنا خەلکێ کر بو ئیسلامێ هنده ك ژ وان ((الزبير بن العوام،عثمان بن عفان،طلحة بن عبيد الله ،وسعد بن أبي وقاص،وعبدالرحمن بن عوف ….هتد )) دگەل أبي بكر چوون دەف خوشتڤی ﷺ 

④ ئەو کەسێن أبي بکر خودێ ژێ رازیبت  هاریکاریا وان کرین و ژبەنداتیێ ئازادکرین 
بلال كورێ رباح ئێک ژ وان کەسا بین یێن ئازادکرین پشتی زورداریا زوور ژ خودانێ خو دیتی ژبەر موسلمان بونا وی و گەلەک دهاتە ئەشکەنجەدان داکو دەست ژ ئیسلامێ بەردەت و بلال  کەسێ خو نە بوو ئەبو بكرى ئەو ئازاد کر 

⑤ پەسنا پێغەمبەری بۆ وی 
ئێک:لو وزن إيمان أبي بكر بإيمان أهل الأرض لرجح بهم 
ئانکو :ئەگەر باوەریا ئەبو بکری بکەن د میزانیا کێشانێ دا  ویا ئەهلێ ئەردی بکەن د میزانێ دا دێ باوەریا ئەبو بکری یا گران تربیت 
دوو:من گوت گەلی خەلکێ ئەز پێغەمبەرێ خودێ مەبو وە هەمیان گوتن درەوە و أبو بکری گوت راستە 

⑥ دوو سێ گۆتنا ژ گۆتنێت وی، گۆتنەک یا وی
أيها الناس، من كان يعبد محمدا، فإن محمدا قد مات، ومن كان يعبد الله، فإن الله حي لا يموت
ئانکو: گەلی خەلکێ هەر کەسەکێ پەرستنا محمدی ﷺ د کر محمد مر،هەرکەسێ خودێ ب پەرێست خودێ ساخە و نامرت .
إن الله يرى من باطنك يرى من ظاهرك
 :خودێ تە دبینت ب ناخێ تە وناڤدایاتە،کا چەواتە ژ دەرڤە هیاتە دبینت 
أن الله لايقبل نافلة حتى تؤدى الفريضة .
 ئانکو خودێ عیباداتێن سونەت نا وەرگریت حەتا یێن فەرز بجهبینیت 

⑦ هندەک ژ ئایاتێن قورئانا پیروز کو بەحسێ أبو بكر صديق رضي الله عنه دكن "
گەلەک ئایات هەنە تنێ ئەڤە هندەک ژ وانن

قوله -تعالى-: (فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى* وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى* فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى).

قوله -تعالى-: (أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ).

قوله -تعالى-: (وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ).

قوله -تعالى-: (وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى* الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى).

⑧ أبو بكر صديق خودێ ژێ رازیبیت پێنچ لەقەب هەبوون 

١- الصّدّيق
٢- العتيق
٣- الصاحب
٤- الأتقى
٥- الأوّاه

١-الصّدّيق ئەڤ ناڤە پێغەمبەری ﷺ لێ کر بوو چونکو دەمێ رویدانا إسراء و معراج رویدایێ هندەک کەسان گوت ئەبو بکری محمد یێ دبێژت ب شەڤ یێ بلند بی بو ی یێ چووی مزگەفتا ئەقسایێ پاشان بلند بووی بو ئەسمانا گوتنێ تو باوەردکێ   أبو بکرصدیق گوت وان خوشتڤی وەگوت بت باوەر دکەم ،
هەروەسا ل چیایێ ئوحودێ خوشتڤی گوت «اثبت أحد، فإنما عليك نبي وصديق وشهيدان»
ئانکو:گوت خۆ راگربە ئەی ئوحود  چونکو پێغەمبەرەک و صديق و دوو شەهید یێن لسەر پشتا تە

٢-العتيق پێغەمبەری گوتێ «أنت عتيق الله من النار»

٣-الصاحب قورئانێ دا یێ هاتی ئەڤ ناڤە ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا

٤-الأتقى د قورئانێ دا یێ هاتی قول الله تعالى (وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى) ئەڤ ناڤە یێ لێ هاتی کرن چونکو گەلەک بەندەیێ (عبد)موسلمان بووین کرین و ئازادکرن  

٥-الاوّاه چونكو کەسەکێ ژ خودێ ترس بوو و زێدە دلوڤان بوو.