بلا ل بیرا تە بیت كو دبیت خودایێ‌ بلند وان كه‌سێن ل دویڤ شەهوەتان دكه‌ڤن تووشی نەخۆشییێن دژوار و ژناڤبەر بكەت، دبیت تووشی نەخۆشییێن دەرۆنی و ئەقلی هەروەسا تووشی دوو دلی و تێكچوون و خەم و كوڤانان ژی بكەت، چ تشت پتر بەڵگە نینە ل سەر ڤێ‌ ڕاستییێ‌ ژ بەڵاڤبوونا ڤان نەخوشییان ل وەلاتێن ڕۆژئاڤایی و یێت وەكی وان ژ وان وەلاتێن بێ‌ ڕەوشتیی تێدا یا بەڕبەڵاڤ، و بەردەوام ڕێژا نەخۆشییێن سێكسی د زێدەبوون و بلندبوونێ‌ دایە، وەكی نەخۆشییا ئایدزێ‌ و گۆنۆرییا (سیلان) و سیفیلیس (زهری)ـیێ‌ و یێن وەكی وان.
 
ڕێكڕاوا ساخلەمییا جیهانی (WORLD HEALTH ORGANIZITION) هژمارا توشبوویان ب ڤایروسێ‌ (HIV) ل جیهانێ‌ ب نێزیكی سێـ13ـزدە ملیون حالەتانە ته‌خمینكرییه‌، 611589 حالەتێ ژوان تووشی نەخۆشییا ئایدزێ‌ بووینە، و هەر وەكی یا زانایە ڤایروسێ‌ ئایدزێ‌ (HIV) بلەزترین ڤایروسێ‌ ناسیاره‌ ل سەر ڕویێ‌ ئەردی بۆ خۆ گوهارتنا بۆ شێوەیەكێ‌ دی، كا چاوا یا زانایە ژی ئێكەم دەركەڤتنا ڤی ڤایرۆسی ل ڕۆژئاڤای د ناڤ هەڤڕەگەزخۆازاندا بوو ل هەردوو باژێرێن سانفرانسیسكو و نیویورك، پاشی هاتە ڤەگوهاستن بۆ ناڤ وان كەسێن زینایێ‌ دكەن، و گەلەك ڤەكۆلەران دانپێدان كریە كو پتر ژ 80 % ژ ئەگەرێن توشبوونا ب ئایدزێ‌، ژێدەرێ‌ وێ‌ زینا و هەتكبەرییا ڕه‌وشتییه‌.
 
خوشتڤییێ‌ دلان ڕاستگۆت دەمێ‌ كەرەمكری: «لم تظهر الفاحشة فی قوم قط حتی یعلنوا بها، إلا فشا فیهم الطاعون، والأوجاع التی لم تكن مضت فی أسلافهم الذین مضوا»، ئانكو: «هه‌ر گاڤا زینا و بێ‌ ڕەوشتی د ناڤ گەل و ملله‌ته‌كیدا بەڵاڤبوو هەتا وەلێ‌ بهێت ب ئاشكەرایی بهێتەكرن، دێ‌ طاعون د ناڤ واندا بەڵاڤ بیت، و هنده‌ك نەخۆشییێن دی كو د ناڤ یێن بەری وان چووی و باركریدا د بەڕبەڵاڤ نەبوون».