کەنگی دێ کەسەک زانیت کو ئەو یێ لسەر رێکا سونەتێ وجماعەتێ!

گوتە سھل بن عبداللە: کەنگی دێ کەسەک زانیت کو ئەو یێ لسەر رێکا سونەتێ وجماعەتێ؟! گوت: ئەگەر ئەو دەھ 10 سالوخەتان ژ خۆ بزانیت

*کوما موسلمانا نا ھێلیت. ئانکو خۆ ژ کوما موسلمانا ڤەدەر ناکەت وناگەھیتە حزبان ورێزێن وان ناھێلیت وژێکڤەبوونێ ناکەت.

*قەسا نا بێژیتە ھەڤالێن پێغەمبەری ﷺ. مەرەم پێ ئەوە کو ئەزمان وقەلەمێ وان یێ پاراستیە ژ قەسەکێ وکێمکرنا وان، تنێ پەسن وباشی بەحسێ وان دکەت، و ل چ کێماسی وئەو نەخوشیێن دناڤبەرا وان دا چێبوین نا ڤەکولیت، دا لسەر وان بکەتە تەعن وئاخڤتنێت کرێت وکێم.

*دەرکەفتنێ لسەر ڤێ ئومەتێ ناکەت ب شیری. ئانکو لسەر کاربدەستێن ڤێ ئومەتێ یێن رێڤەبرنا کاروبارێن موسلمانا وپاراستنا سنورێن وان کەتینە دەستێ وان، 

نابیت دەرکەفتن [ خروج ] لسەر وان بھێتە کرن نە ب گوتنێ ونە ب شیری ئانکو چەکی، ژبەر زیان وبەرئەنجامێت وێ یێن خراب، وژ دەستدانا بەرژەوەندیێن ھەرە سەرەکی وەکی: دین وخوین نامیس وئاسایش. 

ئەو نە بیت یا لدیڤ مەرجێن شەرعی بیت، ژ دیتنا گاوریەکا بێ گومان، وھەبوونا شیانێ، ونە پەیدابوونا خرابیەکا مەزنتر، وھەبوونا کەسەکێ کێرھاتی...ھتد.

*درەوپێکرنێ ب قەدەرێ ناکەت. لسەر قەدەرێ وێ دبێژیت یا خودێ، وپێغەمبەری گوتی، وتێکڤەدانێ لسەر ناکەت، وچ تشتان ب دەرو نا دانیت، وباوەریێ دئینت کو خودێ ھەمی تشتا دزانیت ب ھەمی دەمێن خۆ ڤە، وتشتەک ژ زانینا وی بەرزە نا بیت، وھەمی ھاتیە نڤیسین.

*چ گومانێ ژ باوەریێ نابەت. ئانکو باوەریێ ب ستوینێت وێ دئینت ژ باوەریا ب خودێ، وپێغەمبەر، ومەلائیکە، وپەرتوکێن ئەسمانی وڕوژا رابوونێ، وھەر تشتەکێ پێکڤە گرێدایی بت، وھندیکە باوەریە گوتن وکریار وئنیەتە، کێم وزێدە دبیت.

*قاویش کێشانێ لسەر دینی ناکەت. مەبەست ئەو گەنگەشە وقاویش کێشانا ژ نە زانین دبیتە ئەگەرێ ڤێککەفتنا دەقێن قورئانێ وسونەتێ، ودبیتە ئەگەرێ پەیدابوونا گومانێ، ویا دھێتە کرن نە لسەر بنیاتێ دیارکرنا راستیێ، بەلکی لسەر بنیاتێ سەرئێخستنا ھەوایێ نەفسێ، وپەیدابوونا نەخوشیێ.

*کرنا نڤێژێ نا ھێلیت لسەر ھەر مریەکێ ژ خەلکێ روتگەھێ ژبەر گونەھێ. ئانکو ھەر کەسەکێ بمریت چ نێر بیت یان مێ ژ خەلکێ قیبلەیا ئیسلامێ بیت کەواتە موسلمان بیت "نڤێژ" دێ لسەر ھێتە کرن، ئەگەر خۆ ئەو یێ گونەھکار وفاسق ژی بیت، چونکی ئەو بڤێ چەندێ گاور نا بیت، وئەو ژ ئیسلامێ دەرناکەڤیت، ھندی نە گەھێتە شرکێ وگاوریێ.

*مەسحکرنا لسەر خوفکان نا ھێلیت. ئەڤە چونکی ھندەک ژ دەستەکێن سەردەچویی دانپێدانێ پێ ناکەن کو ئەو سونەتا پێغەمبەریە وتشتەکێ بنەجھ ودروستە، لەوما یا بویە سیمایێ خەلکێ سونەتێ وجماعەتێ.

* کرنا نڤێژێن ب کوم نا ھێلیت لپشت ھەر دەستھەلاتدارەکی ڤێجا چ یێ زوردار بیت یان دادوەر بیت. ھەروەسا ئەو نڤێژێ لپشت دەستھەلاتدار، وکاربدەستێن خۆ ناھێلن؛ چونکی ئەو وان ب گاور نا دەینن، ھندی ژوان نە ھاتبیتە پشت راستکرن، ڤێجا چ دباش ودادوەر بن، یان زوردار بن، دوعایێن چێکرنێ وراستە ڕێکرنێ بو وان دکەن. واللە الموفق.

شرح أصول اعتقاد أهل السنة والجماعة للالكائي (١٨٣)