د ناڤبەرا سالا 2010 و 2016 ژمارا وان سنێلەیێن تووشی خەموکییەکا مەزنبووین بو نێزیکی 60% ل دویڤ هژمارکاریەکا نیڤ دەولەتی کو وەزارەتا ساخلەمی و کاروبارێن مرۆڤی ل ئەمریکا پێ رابووی.

ئەڤ هژمارکارییە ل سالا 2016 ل سەر 17000 زارۆکان هاتە ئەنجامدان و دیاربوو کو 13% ژوان یێن توشی خەموکیەکا مەزن بووین، بەرامبەر 8% ژ وان زارۆکێن د ناڤ ڤەکولینا سالا 2010، هەروەسا رێژا خۆ کوشتنێ ژی بشێوەکێ دژوار زێووەبوو د ناڤ وان کەسێن تەمەنێ وان دنافبەرا 10 هەتا 19 سالیێدا، ل دویڤ نویترین ئامار یا ناڤەندێن خۆ پاراستنێ و کونترولکرنا نەخوشیان کچ پتر نەخۆشییان دبەن، د راپورتەکێدا کو ناڤەندا  کونترولکرنا نەخوشیان د دوماهیا ئەڤ سالە دا بەڵاڤکربوو دیارکر کو خۆ کوشتنا د ناڤ کچێن سنێلە دا یا گەهشتییە بلندترین ئاست د ماوێ 40 سالاندا، ئەڤە هەمی چێبوو پشتی دوماهیهاتنا ماوێ د ناڤبەرا سالێن نوتان و و دەستپێکا چەرخێ بیست و ئێکێ، ل وی دەمێ کو رێژا خو کوشتن و خەموکیێ یا جێگیربوو یان ژی دکێمبوونێ دابوو.

جان توینج ماموستایا دەرونناسیێ ل زانکویا ویلایەتا سان دیێگو و نڤیسەرا پەرتووکا (i Gen) ئەوێ بەحسا وێ چەندێ دکەت کا چاوا سنێلە د نوکەدا کێم بەختەوەرترن ژ نفشێن بەری خو و کێم دئامادەنە بۆ قوناغا پێگەهشتنێ دبێژیت: ئەڤ رێژێن بلند دبیت بەری نوکە چ جاران نەبن.

د ڤەکولینەکێ دا د گوڤارا (Clinical Psychological Science) توینج دیاردکەت کو پشتی سالا 2010 ئەو سنێلەیێن پتر دەم ل سەر تورێن جڤاکی یێن نوی بوراندین پتر تووشی ئاریشێن ساخەمیا مێشکی بوون ژ وان سنێلەیێن کێمتر دەم ل سەر ئینتەرنێتێ بوراندی.
ب بکارئینانا وان زانیاری و ئامارێن هاتینە کومکرن دسالێن د ناڤبەرا 2010 و 2015 دەربارەی 500000 سنێلەیان ل سەر ئاستێ وەڵاتی، ڤەکولینا توینجێ دیارکر کو ئەو زارۆکێن سێ دەمژمێرا یان پتر ل سەر تلەفوونێ یان هەر ئامیرەکێ دی یێ ئەلکترونی دبورینن ب رێژا 34% دەلیڤا توشبونا وان ب هەر نیشانەکا گرێدای ب خۆ کوشتنێ ڤە (ڤێجا چ هەستکرنا ب بێهیڤیبوونێ بیت یان بزاڤەکا رژد بۆ خۆ کوشتنێ) پترە بەرامبەر زارۆکێن دوو دەمژمێر یان کێمتر ل سەر تلەفونێ بوراندی د ئێک روژدا. و د ناڤ وان زارۆکاندا یێن پێنچ دەمژمێر یان پتر ل سەر تلەفوونێ بوراندی رێژا 48% ژوان بکێمی نیشانەکا گرێدای ب خۆکوشتنێ ل دەڤ هەبوو.

توینجێ دیت کو ئەو زاروکێن ڕۆژانە ئینتەرنێتێ و تلەفوونێ بکاردئینن ب رێژا 13% رێژا توشبوونا وان ب ئاستێن بلند یێن نیشانێن خەموکیێ پترە ژ وان زارۆکێن کێمتر بکاردئینن.

ب شێوەکێ گشتی، ئەو زارۆکێن د خواندنێدا و ماوەکێ کێم د پەیوەندیێن جڤاکیدا بوراندین ئەوژی توشی خەموکیێ ببوون. ئەڤجا توینجێ دانپێدانکر کو ڤەکولینا وێ دووپاتناکەت کو پەیوەندییەک یا هەی دناف بکارئینانا تلەفوونا و خەموکیێ. و گۆت: ئەو زارۆکێن خەموکی هەی ئەو زاروک پتر تلەفوونێ بکاردئینن. بەلێ ئەڤە ئەگەرێ بلندبوونا ژ نیشکەکێ یا راددێ خەموکیێ و خۆ کوشتنێ ل دەڤ سنێلەیان  دیارناکەت.

ژێدەر:

https://time.com/4974863/kids-smartphones-depression/