دێ چاوا پلانهكێ دانی بۆ ڕزگاربوون و چارهسهربوونا ژ ئیدامانا بهرێخۆدانا بابهتێن بێپهرده؟
دێ چاوا پلانهكێ دانی بۆ ڕزگاربوون و چارهسهربوونا ژ ئیدامانا بهرێخۆدانا بابهتێن بێپهرده؟
ئهلێكس كو گهنجهكێ ئهمریكییه دهمێ د قوناغا چارهسهری وهرگرتنێدا بوو دبێژیت:
“ئهگهر ته چ ئارمانج نهبن؛ ئارمانجا خۆ بكه ئهو كو ته ئارمانجهك ههبیت“.
ههر نوكه ئارمانجا خۆ بكه ئهڤه كو تو ب هاریكارییا خودێ ژ ئیدمانا بهرێخۆدانا بابهتێن بێپهرده ڕزگار و چارهسهر ببی، ڤێ ئارمانجێ بدانه سهرێ لیستا ئارمانجێن خۆ و كارێن خۆ یێن گرنگ، چونكی ئهگهر تو ژ ڤێ ئیدمانێ ڕزگار بووی؛ هنگی ههمی تشت د ژیانا ته دا دێ چێبن، هزرا خۆ بدانه سهر ڤێ ئارمانجێ و هزر و دهمێ خۆ بده وێ و پلانهكا باش و موكوم بۆ بدانه.
پلان ژ سێ پشكان پێك دهێت:
بهرپهڕهكی بینه و پاشی وی بهرپهڕی بۆ سهر سێ ستوینان دابهش بكه
1- ناڤ و نیشانێن ستوینا ئێكێ (ئاریشه)ــنه.
2- ناڤ و نیشانێن ستوینا دووێ: (نیشانێن هشیاركهر)ــن.
ئهڤه ژی ئهون یێن هشیاركرنێ ژ وێ چهندێ ددهن كو شیانێن ته ل سهر زاڵبوونا ل سهر نهفسا ته یا كهڤتییه د مهتڕسییێدا.
3- ناڤ و نیشانێن ستوینا سێیێ: خهلاتكرنێن ئهرێنینه.
ئهڤه ژی ئهو خهلاتكرنن یێن دێ ته هاندهن و ته پالدهن بۆ مانهڤهیا دویر ژ بهرێخۆدانا بابهتێن بێپهرده و ڕێگریكرنێ ژ خۆشیبرنێ ب چالاكییا ته یا خراب، ههروهسا دێ ته هاندهن بۆ هندێ تو د گهشتا خۆ یا چارهسهری وهرگرتنێدا یێ بهردهوام بی.
🔻ئاریشه:
پێدڤییه تو بۆ خۆ دیاربكهی كا ئهو ڕهفتارێن ته دڤێت بهێلی چنه؟ ئهڤه ژی دێ وێ زانینێ ل دهڤ ته پهیداكهت كو تو وێ خالا دهستپكرنێ بزانی یا كو تو دشێی ب ڕێكا وێ بڕیارێ ل سهر وێ پێشكهڤتنێ بدهی یا ته بدهست خۆ ڤه ئینای.
بۆ نموونه دێ ل بن وێ نڤیسی:
ئهنجامدانا نهرینێ نهێنی (دهستپهڕ) و بهرێخۆدانا بابهتێن بێپهرده.
پشکا ئێکێ
🔻نیشانێن هشیاركهر:
ب كورتی و سادهیی؛ ب چاڤهكێ تژی سهربۆر بهرێ خۆ بده بۆرییێ خۆ، و بزاڤان بكه بزانی كا ئهو چ ڕهفتارن ل دهڤ ته ههین، كو دبیت ببنه دهستپێكهكا مهتڕسیدار و د وهسانه كو ئهگهر تو زوی ڤێڕانهگههی؛ هنگی ل دویماهییێ دێ گههنه ئاستهكی كو ئێدی ته شیانێن زالبوونا ل سهر نهفسێ نهمینن و جارهكا دی و دووباره بكهڤییه د ناڤ ئهنجامدانا وێ ڕهفتارێدا.
بۆ نموونه دێ ل بن وێ نڤیسی:
1. چوون بهرهڤ كومپیۆتهری دهمێ ئهز یێ ب تنێ بم.
2. لێگهریان د ناڤ ئینتهرنێتێدا ل دویڤ تشتهكی كو چ پهیوهندی ب كارێ منڤه نینن.
3. لێگهڕیان د ناڤ كهنالێن تێلهفزیونێدا ب هیڤییا وێ چهندێ كو تشتهكێ كارتێكهر و ههستلڤۆك پهیدا بكهم.
4. چارهسهرنهكرنا ئاریشه و ڤێكنهكرنا د گهل كهسێن دی.
5. درهوكرنا د گهل خۆ یان د گهل كهسێن دی بۆ هندێ دا نهێنییێن خۆ ب پارێزم.
6. خۆڤهدهركرن و ب تنێمان.
7. كاركرنا بۆ دهمهكێ درێژ بێی بێهنڤهدان.
8. تێر نهنڤستن بۆ دهمهكێ پێدڤی و نهبوونا دهمهكێ پێدڤی بۆ ئهنجامدانا وهرزشێ.
9. ڕهڤین ژ ههڤالێن من یێن باش.
10. ڕهڤین ژ چارهسهربوونێ.
11. ههستكرنا ب توڕهبوونێ و گونههێ و بهرزهبوونێ و تێكچوون و ژێك بژالهبوونێ.
12. هزركرنێن سێكسی یێن بهردهوام و گهلهك.
13. بهرێخۆدان بۆ ژنان ب مهرهم.
14. هزركرن د هندهك پهیوهندییێن نهدروست و حهرام یێن كهڤندا.
🔻خهلاتكرنێن ئهرێنی:
ئهڤه پشكا ژ ههمییان گرنگتره، بۆچی ته دڤێت ژ ئیدمانا بهرێخۆدانا بابهتێن بێپهرده ب ڕاوهستی و دهستان ژێ بهردهی؟ زانینا ئهگهران ل پێشتره ژ زانینا چاوانییا چارهسهركرنا وان، چونكی دهمێ ته ئهگهر زانین؛ هنگی ب ئانههییا خودێ چارهسهركرنا وان ژی دێ ب ساناهی كهڤیت، ڤێجا خۆ د ڤێ چهندێدا ب وهستینه.
بۆ نموونه بنڤیسه:
1. زڤڕین بهرهڤ خودێ.
2. بۆراندنا پترییا دهمی د گهل كهس و كارێن خێزانێ و ههڤالێن من یێن باش.
3. زڤڕین بهرهڤ ئهنجامدانا وان ئارهزۆ و چالاكییێن خۆشییا ب دروستاهی بۆ مرۆڤ دئینن.
4. دووباره پهیداكرنا ههستێ ڕومانسی د گهل ههڤژینا من یا خۆشتڤی یان د گهل زارۆكێن من، و ئهگهر من ههڤژینی پێكنهئینابیت؛ هنگی ب ههمی هێز و شیانێن خۆ دێ بزاڤان كهم و دێ پلانهكێ دانم كو ههڤژینییێ پێكبینم، چونكی من باوهرییهكا تهمام یا ههی و من گومان د هندێدا نینه كو ئهگهر من تهقوا خودێ كر؛ هنگی خودێ دێ هاریكارییا من كهت خۆ ئهگهر ئهو تشتێن ل بهردهست بۆ پێكئینانا ههڤژینییێ د كێم ژی بن، ئهڤه ژی ژبهركو پێغهمبهرێ خودێ سهلات و سهلامێن خودێ ل سهربن گۆتییه: ((ثَلاثَةٌ كُلُّهُم حقٌّ عَلَى الله عَوْنُهُم: وذكر منهم النَّاكِحُ يُريدُ العَفَافَ)) ، ئانكو: ((سێ تشتێن ههین كو هاریكاریكرنا ل سهر وان سێ تشتان مافه ل سهر خودێ: و د ناڤ واندا بهحسێ كهسهكی كر كو ژبهر دههمهنپاقژییێ ههڤژینییێ پێكدئینیت)).
5. وهرگرتنا هندهك وانهیێن بهردهست بۆ تهمامكرنا خواندنا خۆ و بلندكرنا باوهرنامه و پلهیا خۆ یا زانستی، یان ب دهستڤهئینانا هندهك شاڕهزاییێن نوی.
6. ههستكرنا ب پاقژییا نهفسێ و ئارامییا وێ.
7. بهردهستبوونا دهمهكێ زێدهتر بۆ بێهنڤهدانێ و كهیف و خۆشییێ.
8. چوونا بۆ ناڤ باخچهیان، یان گهشتێن خۆش.
9. نهكرنا درهوێ و هێلانا دوودلی و خهم و كۆڤان و بهرتهنگییێ.
10. پارێزگاریكرنا ل سهر سۆز و پهیمانان ئهڤه ژی چونكی ئێدێ ئهز نهیێ نهچارم ژبهر گیرۆبوونێ هێجهتان بگرم.
11. ئێدی دێ ب ڕهنگهكێ مهزنتر هزرا خۆ ل سهر هندێ تیژكهی كو ڕهوشهكا ئارام و بنهجھ ته ههبیت و دهست ب پلاندانانێ بكهی بۆ داهێنانێ ل جهێ بهرزهكرنا مال و سامان و دهمی د وی تشتێ زیانێ د گههینیت و مرۆڤی ژ ناڤ دبهت.
12. باشبوونا ساخلهمییێ.
پشکا دووێ