حوکمێ بکارئینانا پاشناڤێ سەلەفی بۆ ناڤلێکرنێ چییە؟

بێگومان ئەگەر بزڤرین بۆ سەرێ کانیێ، دێ بینن کو موسلمان ھەر ژ دەستپێکێ بتنێ ئێک کوم بین، بەرامبەر جوھی، وفەلا، ومەجوس، وبوتپەرێسان، ئانکو تنێ ئیسلام بەرامبەر شرکێ، وگاوریێ بوو،

لەوما تشتەکێ ئاساییە یێ ئەڤە حالێ وی بیت، دروستە ئەو بتنێ بێژیت ئەز موسلمانم. ھەر وەکی خودێ تەعالا گوتییە: { هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِن قَبْلُ } [ سورة الحج : 78 ]

بەلکی خودێ ل چەندین جھێن دیتر پێغەمبەرێن خۆ بناڤێ موسلمان داینە نیاسین، وفەرمان ل وان کریە ئەو بێژن ئەم موسلمانین.

دەمێ دبێژیت: { مَا كَانَ إِبۡرَ ٰ⁠هِیمُ یَهُودِیࣰّا وَلَا نَصۡرَانِیࣰّا وَلَـٰكِن كَانَ حَنِیفࣰا مُّسۡلِمࣰا وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِینَ } [سُورَةُ آلِ عِمۡرَانَ: ٦٧]

و گوتییە: { فَإِن تَوَلَّیۡتُمۡ فَمَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِینَ } [سُورَةُ يُونُسَ: ٧٢]

لەوما ناڤلێکرن بتنێ بناڤێ موسلمان، ئەڤە خودێ یا بەحس لێکری، و چ ئاریشە نینە، و ئەم ژی دگەل ڤێ چەندێ نە، بەلێ ھشیاربە لاپەران تێکەل نەکە، چونکی دڤێت بھێتە زانین کو ئەڤە تنێ بەرامبەری ھندەکان دروستە کو نە خەلکێ بازنەیا ئیسلامێ نە،

لدەستپێکێ ھوسا بو، بتنێ ئیسلام ھەبوو بەرامبەری شرکێ وگاوریێ، و چ کوم و دەستەکێن سەردەچوویی نە بوون، خۆ ب ئیسلامێ بدەنە نیاسین، ژبلی منافقێن ڤەشارتی، ئەڤە ژی ژبەر:

مشەییا زانایێن تابعیان، وفقھەزان وفەرمودەناس و مفەسرێن قورئانێ، و ھەر چوار پێشەوایێن ئوممەتێ "أبو حنيفة والشافعي ومالك وأحمد بن حنبل" وھەبونا ھێز و سەروەریا دەستھەلاتا دەولەتا ئیسلامێ...ھتد،

کو ئەو ب شیر وزانینێ دھاتنە پاشڤە لێدان، وبەرھەنگارییا یێن وەکی موعتەزلییا وقەدەریان دھاتە کرن، و ئاگرێ وان داھاتە ڤەمراندن،

بەلێ بتنێ پەیڤا ئەز موسلمانم بەرامبەر دەستەکێن ئیسلامێ، ئانکو ئەوێن ئەڤرۆ خۆ ژ دڕەو پالڤە ددەن بوو ئیسلاما پاقژ، ژ کوم ودەستەکێن سەردەچویی و بەرزەبویی ؟! نەخێر چ جار لڤێرێ ناڤێ موسلمان بتنێ بەس نینە، باشە بوچی ؟!!

ئەرێ تۆ بتنێ موسلمانی بەرامبەر شیعیەکێ ژ سەحارێ ھەتا ئێڤاری قەسا و خەبەران دبێژیتە ھەڤالێن پێغەمبەری، و دەیکا مە عایشایێ ب زینایێ گونەھبار دکەن ؟!!

یان بتنێ موسلمانی بەرامبەر "ئەشعەریەکێ" یێن سالوخەتێن خودێ ژ ڕامانا دروست وەردگێرن بێ ھیچ بەلگە، بۆ رامانەکا نە دروست و دویر، وتێگەھێ دەقێن قورئانێ وسوننەتێ لبن یاسایێن فەلسەفی و مێشکی دسەلمینن ؟!!

یان بتنێ تۆ موسلمانی بەرامبەر عەقلانیەکێ یێن کو مێشکێ خۆ پێش د ئێخن، ل سەر دەقێن قورئانێ و سوننەتێ، ڤێجا یا مێشکێ لاواز و سنوردار وەرگرت ئەو لدەڤ وان دروستە، و یا نە کەڤییتە لبن تێگەھشتنا مێشکێ لاواز، دێ رابن بێ دودلی زڤرینن یان دێ ژ رامانا وێ وەرگێرن ؟!!

ئەرێ بتنێ موسلمانی بەرامبەر توندڕەوێن وەکی خەوارجان" ئەوێن ژ ئیسلامێ دەرکەتین؛ وەکی دەرکەتنا تیری ژ کڤانی، ھەر وەکی پێغەمبەریﷺ ھوسا بەحسێ وان کرییە، کو ئەو بەردەوام شەری دگەل موسلمانا، و خەلکێ روتگەھا ئیسلامێ دکەن، وشەرێ گاور و بوتپەرێسان دھێلن، و خودانێت چەندین بیروباوەرێن توندرەو، ونە دروست ؟!!

ڤێجا ھەتا دوماھیێ ژڤان: کوم ودەستەکێن ڕێ بەرزە، لڤێرێ بێگومان تۆ ئەڤێ چەندێ قەبیل ناکەی، دێ بێژی: نەخێر، ئەز موسلمانەکێ ناڤنجیمە، وبتنێ لدیڤ قورئانێ و سوننەتێ دچم،

ئەرێ ما تۆ نزانی ھەمی کوم دەستەکێن بەرزە، ئەڤێ چاندێ دبێژن، وپا کەس نا بێژیت کو ماستێ من یێ ترشە، ئەرێ ما ل ڤێرێ نە خواستە ھندێ ئەھلێ حەقیێ ژی ناڤەکێ تایبەتمەند ھەبیت، ژڤان ھەمی کوم ودەستەکێن خراب و بەرزە وسەردەچویی، بھێنە جوداکرن ؟!!

ئەرێ ما دەستەکێن بەرزە، وسەردەچویی ناڤێن تایبەت لسەر وان نە ھاتنە دانان، بو ھندێ دەمێ ناڤێن وان بھێتە گوتن، دا سالوخەتێن وان ژی بھێنە زانین ؟!! ئەرێ ما ئێکێ گوتییە کو ئەڤە تشتەکێ خەلەتە ؟!!

ئەرێ ئەگەر مەبەست ژ گوتنا ئەز سەلەفی مە ئەو بیت، ئانکو رێباز ورێکا مە قورئان وسوننەتە ب تێگەھشتنا پێشیێن باش ژ سەحابیان وتابعیان، ما دخوازتە ھندێ بھێتە ئینکار کرن ؟!!

وئەگەر ھەبیت بێژیت: کو ئەڤە جوداھییێ چێدکەت، ودبیتە ئەگەرێ ژێکڤەبوونێ نزانم چ !! ئەم بێژنە وان بەلێ تۆ ڕاست دبێژی، چونکی ئەو جوداھیێ وژێکڤەبوونێ دئێخیتە خەلکێ حەقیێ ونەحەقیێ.

ئەگەر ھەبیت بێژیت: ھندەکێن ھەین کو دبێژنە خۆ سەلەفی بەلێ ئەو بخۆ یێن لسەر رێکەکا نە دروست، کو یێن ھاتینە چێکرن ژ لایێ ئیخوان وسروریان پا ئەو چییە ؟!!

دبێژنە وان: سەلەفیاتی نە بریتیە ژ ناڤلێکرنێ ب تنێ، بەلکی ئەو گوتن، وکریار، و بیروباوەرە، کو بنیاتێن وان پێکدھێت ژ قورئانێ و سوننەتێ بتێگەھشتنا پێشیێن ئوممەتێ.

ڤێجا ھەر ئێکێ ئەڤ چەندە لدەڤ نە بیت، ئەو لسەر وان نا ھێتە حساب کرن، ئەگەر نە ما چ ژ ناڤلێکرنا درەو بساناھیتر ھەیە ؟!!

ھەروەسا چەند ئەڤرۆ ھەنە بتنێ دبێژن ئەم موسلمانن، بەلێ ھندە گوتن و کریار وبیروباوەر یێن ھەین، ئەگەر سویند بخۆی بەلکی سویند بتە نەکەڤیت، ئەو ھەما نە موسلمانن، ئەرێ ما ڤی حالەتی دڤێت ئەم ناڤێ ئیسلامێ لسەر خۆ راکەین ؟!!

ھەروەسا ژ زانایێن ھەرە بەرکەتی یێن وەکی ئیمامێ بوخاری وزەھەبی، وشيخ الإسلام أحمد بن تيمية، وبەری وان تابعیێ قەدر گران "ئبن سیرین" پشتی مرنا سەحابیان، پاشناڤەکێ جێواز یێ لسەر وان داناتی وئەو یێن پێ داینە نیاسین.

ئەرێ ما پەیڤا -أهل السنة- نە تشتەکێ نوویە، ما سەحابیان دگوتنە ئێکو دوو أهل السنة ؟! بەلێ دەمێ چەند فتنە ھاتنە رویدان ژ دەمێ شەھیدبوونا " عثمان بن عفان " ئبن سیرین رحمە اللە دگوتە وان: کا بۆ مە ناڤێن زەلامێن خۆ بێژن، دێ سەحکەینێ کا ئەو ژ ئەھلێ سوننەتێ نە یان ئەو ژ ئەھلێ بیدعێ نە.

ھەر وەکی ئبن سیرین دیت یا فەرە دەمێ دھێتە نیاسین کو ئەڤە یێ لسەر بیروباوەرێن دروست، ئەو بھێتە جوداکرن، و بدانە دگەل کومەکێ کو بێژنێ: -أهل السنة- ژبەر جوداھیێ.

صحيح  مسلم » مقدمة » باب أن الإسناد من الدين والرواية لا تكون إلا عن الثقات وجواز جرح الرواة وأنه ليس من الغيبة المحرمة ص 15 وذكره القرطبي في المفهم: (1/ 40)

ھەروەسا ئیمامێ بوخاری ڤەدگوھێزیت ژ راشد بن سعد و ئەو ژی تابعییە دگوت: " کان السلف یستحبون الفحولە لأنها أجری و أجسر ". فتح الباري ج ( 82/6 ) دار الكتب العلمیه. ئانکو: سەحابییان ژ بۆ غەزایێ هەسپێ نێر باشتر دزانین ژ ماهینێ چونکێ یێ بلەزتر وبلندترە.

*مەرەم ژ ڤێ چەندێ پەیڤا سەلەفە کو ل سەردەمێ تابعییان بکارهاتییە، و بۆ سەحابییان ژی بکارهاتییە ئانکو بو رامانا وێ.

ھەروەسا شیخ الإسلام " أحمد بن تیمیە " رحمە اللە دبێژیت: ولا عيب على من أظهر مذهب السلف وانتسب إليه واعتزى إليه، بل يجب قبول ذلك منه بالاتفاق؛ فإن مذهب السلف لا يكون إلا حقاً. مجموع الفتاوی" (۱٤۹/٤)

ئانکو: و چ شەرم تێدا نینە بو کەسەکێ کو ڕێکا سەلەفان دیار بکەت، و خۆ بۆ پالڤە بدەت، وشانازیێ پێ ببەت، بەلکی دڤێت ئەڤ چەندە ژێ بھێتە وەرگرتن ب رێککەفتن، چونکی رێکا سەلەفان ژبلی کو ئەو ڕاستی بیت، چ تشتێ دی نینە.

مێژۆ نڤیسێ ئیسلامێ ئیمامێ زەھەبی رحمە اللە کو ژیانناما الحافظ الدارقطني گوتییە: " لم یدخل الرجل أبداً في علم الکلام ولا الجدال ولا فاض في ذلك بل كان سلفیاً. ذكر في كتاب سیر الأعلام النبلاء 457/16

ئانکو: زەلامەکێ ھوسا بوو چ جاران مایێ خۆ د زانستێ علم الکلام وگەنگەشێ نەکریە، وناڤدا نە چوویە، بەلکی کەسەکێ سەلەفی بوو. لڤێرێ ناڤێ سەلەفی بو وی تایبەتمەندیە مانە؟!

ھەروەسا چەندین زانایێن دیتر ژی دروست زانینە یێن وەکی: شیخ عبدالعزيز بن باز، ومحمد بن ناصر الدين الألباني ومحمد بن صالح العثيمين وشیخ صالح الفوزان...ھتد.

بەلێ لڤێرێ پرسەکا گرنگا ھەی ئەو ژی ئەرێ ما ئیلا ئەز بێژم ئەز سەلەفی مە؟!! نەخێر بەلکی ئەڤە دخوازتە بەرژەوەندیێ، کا چ باشترە بۆ بەرژەوەندیا دینێ تە، و بانگەوازیا تە وێ بکە.

لێ یا پێتڤی لسەر تە ئەوە؛ تۆ خۆ لسەر ڕێباز و ڕێکا سەلەفان راگری د گوتن، وکریار، وبیروباوەرێن خۆ دا، و لسەر رێکا وان نە ھێیە لادان، و ئەڤێ ناڤلێکرنێ قەبیل بکەی، یان ھەر ئێکێ دیتر، پێخەمەتی ھندێ تۆ لدەمێ پێتڤی پێ بھێیە جوداکرن ژ ھەمی کوم و دەستەکێن ڕێ بەرزە.

ژوان وەکی: [ ٲهل الحدیث والقرآن، یان ٲهل السنة و الجماعة، یان ٲهل الٲثر، یان السلفية، یان الطائفة المنصورة، یان الفرقة الناجیة، یان الجماعة ]

ھەروەسا نابت ناڤێ سەلەفی وەکی پاقژیا نەفسێ یان وەکی پەسن و مەدحە بھێتە بکارئینان، چونکی ئەم بزاڤێ دەکەین خۆ وەکی پێشیێن باش بکەین، و لسەر رێکا وان بچین، نەکو ئەم پەسنا خۆ دکەین کو ئەم وەکی وانە، و ئیمان و تەقوایا مە ما شاء الله ھەما چ بۆ نا ھێتە گوتن ؟!!

نەخێر، بەلکی خودێ فەرمان یا لمە کری ئەم پەسنا نەفسێن خۆ نەکەین، دەمێ دبێژیت: { فَلَا تُزَكُّوۤا۟ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰۤ } [سُورَةُ النَّجۡمِ: ٣٢]

بەلکی تنێ بو جوداکرنێ، و پێ نیاسینێ دڤێت بھێتە کارئینان و ئەگەر بخوازتە ھندێ، و بەرژەوەندی پێ ھەبیت، واللە أعلم.