ئێڪ: ئـەو یا پـابەنـدە ب پـەرتووڪا خـودێ ڪو قـورئانە و سـوننـەتـا پێغەمبەرێ وی موحەممـەدی سەلاوات وسلاڤێن خودێ لسەر بن، بتێگەهشتنا پێشییـن چاڪ ـ السلف الصالح ـ‌

دوو: هـەروەسـا ئـەو سـەرەدەریـێ ب بـاشـی و جـوانـی و چاڪییێ دگـەل موسـلمـانـا دڪەت ژبـەر گـوتنا خودێ دەمێ دبێژیت: (وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا) [البقرة: ٨۳]

ئانکو: و هوین دگەل خەلکێ قەنج باخڤن

سێ: و ئـەو یـا پێـگیر و پابەندە ب جل و بەرگێن شەرعی ژبـەر گـوتنـا خـودێ دەمێ دبێژیت: (يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا) [الأحزاب: ٥۹] .

ئانکو: ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر تو بێژه‌ ژنێن خۆ وكچێن خۆ وژنێن خودان باوه‌ران: بلا ئه‌و پێچێن خۆ ب سه‌ر سه‌رێ خۆ ودێمێ خۆ دا به‌رده‌ن؛ دا سه‌ر ودێم وبه‌رسنگێن خۆ ڤه‌شێرن؛ چونكى ئه‌ڤ چه‌نده‌ نێزيكتره‌ كو ئه‌و ب ستاره‌يیێ بێنه‌ نیاسين، ودا ئه‌و به‌رهنگارى چو نه‌خۆشى وئێشانان نه‌بن. وخودێ گونه‌هـ ژێبرێ دلۆڤانكار بوويه‌ كو وى گونه‌هێن بۆرین بۆ هه‌وه‌ ژێ برين، و ب دياركرنا حه‌لالی وحه‌رامى دلۆڤانى ب هه‌وه‌ برى. 

هـەروەسـا ئـەو خـۆ دویـر دئێـخیـت ژ چاڤـلێڪرنا دوژمنـێت ئیـسـلامێ، ژبـەر گـوتـنـا پـێـغــەمبـەرێ خـوشـتڤـی سـەڵاوات و سلاڤێن خودێ لسەر بن دەمێ دبێژیت: "من تشبه بقوم فهو منهم" [أخرجە أبو داود: ٤۰۳۱]

ئانکو:هەر ئێکێ چاڤلێکرنا مللەتەکێ بکەت ئەو ژوانایە

چار: ئەو یا گوهدار و چاڪە بۆ هەڤژینێ خۆ، و هەڤژینێ خـۆ پـاشـڤـە نـابەت دا ڪو ژیـانـا خـۆ و هەڤـژینێ خۆ خوش بڪەت، ژبـەر گـوتنـا پێـغـەبەری سـەڵاوات و سـلاڤێن خـودێ لسـەر بـن دەمـێ دبـێـژیـت: " إذا دعا الرجل امرأته إلى فراشه فأبـت لعنتها الملائكة " [أخرجه البخاري: ۳۲۳۷، ومسلم: ۱٤۳٦]

ئانکو: ئەگەر زەلامی داخوازا ھەڤژینا خۆ کر بۆ نڤینێ، و ئەو ڕازی نەبوو، [ و چ ھێجەتێن شەرعی نەبیت ] مەلائیکەت دێ نفرینا لێ کەن.

پـێنـج: هـەروەسـا ئـەو دروسـت ب ئـەرڪێ خـۆ ڕادبـیـت و ب چـاڤـدێـرییـەکا ئیسـلامی چاڤدێرییا زاروکێن خۆ دکەت ژبەر گوتنا پێغەمبەری سلاڤێن خودێ لسەربن دەمێ دبێژیت:  "كلكم راع وكلكم مسؤول عن رعيته" [أخرجه البخاري: ۲٥٥٤، ومسلم: ۱٨۲۹]

ئانکو: هوین هەمی شڤانن و هوین هەمی بەرپرسن ژ شڤانییا خۆ. 

ژبەر هندێ ئەو هزر دڤـێ گـوتنـا خوشتڤیێ خودێ دا دڪەت و دروسـت ب ئـەرڪێ خـۆ ڕادبـیـت بـەرانبەر مال و هەڤژین و زاروکێن خۆ.

شەش: ئەو یا ڕازییە لسەر وی حوڪمێ خودێ بۆ زەلامی دانـایـی د بـەڕژەوەنـدیـێـن وی دا لـسـەر ژنـێ، و هـزرا خـۆ ل گـوتنێن خـودایێ مـەزن دئینیت دەمێ دبێژیت: ( وَلَا تَتَمَنَّوۡاْ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ لِّلرِّجَالِ ) [النساء: 32]

ئانکو: وهوين خوزییا وى تشتى ڕانه‌هێلن يێ خودێ هنده‌ك ژ هه‌وه‌ پێ ب سه‌ر هنده‌كان ئێخستين، چ د دانا ڕزقى دا بت يان د هه‌ر تشته‌كێ دى يێ وه‌سا دا بت، چونكى خودێ باره‌كا پيڤاى ژ جزاى بۆ زه‌لامان دانايه‌ ل دويڤ كارێ وان، ووى بۆ ژنان ژى باره‌ك دانايه‌ ل دويڤ وى كارێ وان كرى، 

هـەروەسـا دەمـێ دبـێـژیـت: (الرِّجَـالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّـلَ اللَّهُ بَـعْضَـهُـمْ عَـلَىٰ بَـعْـضٍ وَبِـمَا أَنـفَـقُـوا مِـنْ أَمْـوَالِـهِـمْ ۚ فَـالصَّـالِحَـاتُ قَـانِتَـاتٌ حَـافِظَـاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَـافُـونَ نُـشُـوزَهُنَّ فَـعِـظُـوهُـنَّ وَاهْـجُـرُوهُـنَّ فِـي الْـمَـضَـاجِـعِ وَاضْـرِبُوهُـنَّ ۖ فَـإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا) [النساء: 34]

ئانکو: زه‌لام ل سه‌ر چاڤدێرى و ب خودانكرنا ژنان دڕابووينه‌، ژ به‌ر وان سالۆخه‌تێن پێڕابوون وسه‌راتییێ يێن خودێ داينه‌ وان، و ژ به‌ر وێ مه‌هر ونه‌فه‌قێ يا ئه‌و دده‌نه‌ وان. ڤێجا ئه‌و ژنێن چاك يێن ل سه‌ر ڕێكا ڕاست ژ وان، گوهدارییا خودێ ويا زه‌لامێن خۆ دكه‌ن، و ب پاراستنا خودێ ئه‌و وى تشتى دپارێزن يێ نه‌ ل به‌ر چاڤێن زه‌لامێن وان بت، ژ وى تشتى يێ وان ئه‌و ئێمانه‌تى وان كرى، وئه‌و ژنێن هوين ژ زيزبوونا وان دترسن، هوين ب ئاخفتنه‌كا خۆش وان شيره‌ت بكه‌ن، وئه‌گه‌ر په‌يڤا باش چو فايده‌ نه‌دا، هوين ل سه‌ر جهان پشتا خۆ بده‌نێ، ونێزيك نه‌بن، وئه‌گه‌ر ڤێ پشتدانێ ژى كار ل وان نه‌كر، هوين ب لێدانه‌كا زيان تێدا نه‌بت وان بقوتن، ڤێجا ئه‌گه‌ر وان گوهدارییا هه‌وه‌ كر هشيار بن زۆردارییێ لێ نه‌كه‌ن، چونكى هندى خودايێ بلندێ مه‌زنه‌ خودانێ وانه‌، وئه‌و دێ تۆلێ ژ وى ڤه‌كه‌ت يێ زۆردارییێ ل وان بكه‌ت. 

حەفت: ئـەو هـاریڪار و پشتـەڤانا هەڤژینێ خۆ یە لسەر چاڪییێ، و ئـەگـەر هـەڤـژینـێ وێ ڪەتە خەلەتییەڪێ ئەو شەرما هەڤـژینێ خۆ نابەت و ب جوانی دێ شیرەت ڪەت و پارێزیت، وهاریڪاریا وی ناڪەت سەر خەلەتیێ، هەروەڪی خـودایـێ مـەزن دبێـژیـت: (وَتَـعَـاوَنُـوا عَلَى الْبِـرِّ وَالتَّـقْـوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ) [المائدة: 2]

وهوين د ناڤبه‌را خۆ دا هاريكارییێ ل سه‌ر كرنا خێرێ بكه‌ن، وته‌قوایا خودێ بكه‌ن، وهوين هاريكارییێ ل سه‌ر كرنا گونه‌هێ وپێلێدانا توخويبێن خودێ نه‌كه‌ن، 

ئەز خـوشڪێن خـۆ شـیرەت دڪـەم ئـەو چـاڤـلێـڪـەرێـن ئـافـرەتێـن چـاڪ بـن، دا خـێـزانـێـن بەخـتـەوەر ئـاڤـا بڪەن، و زاروڪێن چـاڪ مـەزن بڪەن، و ڕازی بونـا خودێ بدەست خۆڤە بینن.

مجموع الفتاوی النسائیة للشیخ مقبل بن هادي الوادعي