ھەروەسا دھێتە گوتن: کو شێخێ ئیسلامێ مەولید گێڕانێ دروست دبینت، و ئەڤە یە ژ ئاخڤتنێن وی دھێتە زانین، بەلێ ئەم دێ وان دەقان دیار کەین یێن ئەو دکەنە بەڵگە ل سەر دروستییا مەولید گێڕانێ ژ گوتنا شێخێ ئیسلامێ أحمد بن تيمية، و ئەرێ ژ ڕاستا تشتەکێ ھوسا گۆتییە یان نە؟
دەقێ ئێکێ: ھەما مەرەم ژ وەرگرتنا ئەڤێ ڕۆژێ وەکی جەژن تشتەکێ نویە - بیدعەیە - و چ بنیات بۆ نینە، چونکی نەبوویە ل سەر دەمێ پێشییان ژ بنەمالا پێغەمبەری ﷺ، و نە ژبلی وان ئەو ئەڤێ ڕۆژێ بکەنە جەژن، ھەتا ڤێجا ھندەک کارێن نوی تێدا بھێتە کرن. چونکی ھندیکە جەژنن ئەو ڕێبازەکە ژ ڕێبازێن دینی، فەرە دویڤچوون بۆ ھەبیت نە داھێنانکرن.
و پێغەمبەری ﷺ گۆتار و ڕویدان و واسیەتێن ھەین د ڕۆژێن جێواز دا وەکی: ڕۆژا بەدرێ، و حونەینێ، و خەندەقێ، و ڤەکرنا مەکەھێ، و دەمێ مشەختبوونێ، و چوونا ناڤ مەدینێ، و گۆتار یێن ھەین تێدا بەحسێ یاسایێن دینی یێن کرین، بەلی پاش نەھاتییە فەرکرن ڕۆژێن ھوسا وەکی جەژن بھێنە وەرگرتن. ھندیکە جەژنە ئەو شەریعەیە، ڤێجا یا خودێ کریە شەریعە دێ دویڤچوون بۆ ھەبیت.
ھەروەسا ژ یا ھندەک مرۆڤان داھێناتی، یان وەکھەڤی بۆ فەلا د ساخکرنا ڕۆژ بوونا عیسا سلاڤ ل سەر بن، یان ژ حەزژێکرن و مەزنکرن بۆ پێغەمبەری ﷺ، دبیت ئەو خودان خێر بن ل سەر ئەڤێ حەزژێکرنێ و ئێجتیھادێ، نەکو ل سەر بیدعێ، و وەرگرتنا ژ دایکبوونا پێغەمبەری وەکی جەژنێ، ھەر چەندە مرۆڤ یێن ل سەر دەمێ ژ دایکبوونا وی ل سەر بۆچوونێت جێواز چووین، بەلێ ئەڤە تشتەکە پێشییان دگەل خوازتنا ڤێ چەندێ، و نەبوونا چ ڕێگرییان نەکریە ئەگەر خۆ خێر ژی بیت، و خێرەکا خوڕست و سافی و زەلال بیت، یان دروست بیت، دا پێشیێن ئوممەتێ ژ مە پتر تێدا مافدار بن، چونکی ئەو ژ مە پتر بۆ پێغەمبەرێ خودێ حەژێکەر و مەزنکەر بین، و ل سەر خێرێ پتر خەمخۆر بین. 
دەقێ دووێ: و تەکۆزییا - تمامییا بێ کێماسی - حەزژێکرن و مەزنکرنا وی ﷺد دویڤچوون و گوھداریکرن و دویڤچوونا فەرمانا وی دایە، و ساخکرنا سوننەتا وی ب ڤەشارتی و سەرڤە، و بەلاڤکرنا تشتێ ئەو پێ ھاتییە ھنارتن، و دل و دەست و ئەزمانێ خۆ ل سەر ئەڤێ چەندێ زیرەک بکەت. چونکی ئەڤە یە ڕێکا ئێکەمینێت بەراھییێ، ژ مشەختی و پشتەڤانان، و ئەوێن بقەنجی دویڤچوونا وان کرین.
و پتریا وان یێن دھێنە دیتن کو زێدە خەمخۆر و ڕژدن سەر ئەڤان بیدعان، دگەل باشییا مەرەم و زیرەکییا وان، یێن کو ھیڤیا خەلاتێ خێرێ بۆ وان ل سەر ڤان ھەر دوو تشتا دھێتە خوازتن، دێ بینی کو د سستن ل سەر فەرمانا پێغەمبەری یا کو فەرمان ل وان ھاتییە کرن ئەو تێدا د چالاک بن، و ئەو ھوسا مەتالا وان دبیتە وەکی یێ قورئانێ بخەملینیت بەس نەخوینیت، یان بخوینیت بەس کار پێ نەکەتن، یان وەکی یێ مزگەفتێ بخەملینیت، و نڤێژێ تێدا نەکەتن، یان کێم نڤێژێ تێدا بکەتن. 
دەقێ سیێ: مەزنکرنا مەولیدێ، و وەرگرتنا وێ وەکی دووبارەبوونێ، بەلکی ھندەک مرۆڤ وەبکەن، و پاداشتەکێ مەزن بۆ وان تێدا بیت ژبەر باشییا مەرەم - ئنیەتا - وان، و مەزنکرنا وان بۆ پێغەمبەرێ خودێ ﷺ، ھەر وەکی بەری نوکە من دایە دیارکرن کو ئەو باشییا ژ ھندەک مرۆڤان دھێتە دیتن یا کرێتە ئەگەر ژ باوەردارێ ڕاستە ڕێ بھێتە دیتن.
ژبەر ڤێ چەندێ ھاتە گۆتن بۆ ئیمام أحمد بن حنبل خودێ دلۆڤانیێ پێ بەتن: کو ھندەک خودان دەستھەلاتدار یێن ھەین ھزار دینار یان تشتەکێ ھوسا یێ ل قورئانێ مەزاختی [و ئەڤە بێگومان پارەکێ مەزنە تنێ بۆ خەملاندن و سەرڤەییا قورئانێ ھاتبیتە مەزاختن] ئینا ئیمام أحمد گۆتە وان: بھێلن ئەڤە باشترە ژ یا وان زێر تێدا مەزاختی. ھەر چەندە مەزھەبێ ئیمام ئەحمەد دبینت کو خەمل و جوانکرنا قورئانێ مەکروھە. ئانکو ئەگەر نەھێتە کرن چێترە. ھەتا گۆتی: چونکی ئەڤە ئەگەر ئەڤێ نەکەن دێ خۆ ب کارەکێ نەباش ڤە مژویل کەن چ باشی تێدا نەبیت، و مەزاختنێ ل پەرتووکەکێ بکەن ژ پەرتووکێن پیچاتیێ، ژ پەرتووکێن: شەڤبێرییان و ھوزان و پەندێن فورس و ڕومێ. 
بەڵگەیێ وان ژ ڤێ ھەمیێ چییە؟ ئەو دبێژن: مانێ شێخێ ئیسلامێ أحمد بن تيمية خودێ دلۆڤانیێ پێ بەتن یا گۆتی: کرنا مەولیدێ ژ لایێ ھندەک مرۆڤان و مەزنکرنا پێغەمبەرێ خودێ، بەلکی ژبەر مەرەم باشییا وان، و مەزنکرنا وان بۆ پێغەمبەرێ خودێ ئەو خودان خێر و پاداشتەکێ مەزن بن. و ئەڤە بەڵگەیەکێ ئاشکەرایە ل سەر دروستبوونا ئەڤێ چەندێ.
بێگومان شێخێ ئیسلامێ مەولید گێڕانێ ددانیت ژ کارێن نویکەر و نەدروست ژ یێن بنەمال و ھەڤالێن پێغەمبەری ﷺنەکرین، و ددانیت ژ چاڤلێکرنا فەلا، وەکی بەری نوکە بۆ تە ھاتییە دیارکرن، و گۆتییە: ڕاستییا حەزژێکرن و ڕێزگرتن و مەزنکرنا پێغەمبەرێ خودێ دویڤچوون و کارپێکرن وبەلاڤکرنا سوننەتا وییە، و ئەڤە یە ڕێکا ئێکەمینێت بەراھییێ ژ صەحابیێن ڕێزدار، و ھەر ئێکێ ب قەنجی دویڤچوونا وان کربیت.

ھەروەسا دەمێ دبێژیت: و ھندیکە وەرگرتنا دەمەکی یە ژ وان دەمێن نەشەرعی وەکی: ھندەک شەڤێن ھەیڤا ربيع الأول ئەوێن دھێنە گۆتن ئەو شەڤا ژ دایکبوونێ یە، یان ھندەک شەڤێن رەجەبێ، یان ھەژدەیی ذي الحجة یان خوتبا دەستپێکێ ژ رەجەبێ یان ھەشتێ شەوالێ ئەوێن ھندەک نەزان ددەنە ناڤکرن ب جەژنا چاکان، ئەڤە ژ وان بیدعانە یێن پێشیێن چاک بباش نەدیتین و نەکرین. ( )
و ئەڤە نابیتە ھەڤدژایەتی کو یێ کارەکێ نویکەر - بیدعە - بکەتن دگەل ھندێ یێ خودان خێر بیت ژبەر باشییا مەرەم و ئینیەتا وی. چونکی کارێن ھوسا پترییا جاران حوکمێ وان لبەر خەلکێ سادە ھند یێ دیار نینە، ڤێجا چ ژ ئەگەرێ نەزانینێ و چاڤلێکرنێ بیت یان ھەبوونا شوبھەتێ و بەڵگەیەکێ ئیحتیمالی بیت. ھەروەسا نە ھەر کەسەکێ بکەڤیتە شرکێ یان بیدعێ یان گونەھێ ئێکسەر ئەو حوکمە دکەڤیتە سەر، بەلکی دڤێت دەستپێکێ وەکی پێدڤی بۆ بھێتە دیارکرن و گومان ل دەڤ بھێتە ڕاکرن، ئەھا ئەڤە یە دلۆڤانی و دادوەرییا ئیسلام و زانایێن سوننەتێ.
لەوما مەرەما شێخێ ئیسلامێ ژ وەرگرتنا خێرێ ئەوە؛ کو ھندیکە حەزژێکرن و ڕێزگرتنا پێغەمبەرێ خودێ یە ب دلی ڤە گرێدایە، و خودێ یا دلێن وان دزانیت کو ئینتەتا وان تنێ دەربرینا حەزژێکرنێ و ڕێزگرتنێ و مەزنکرنا پێغەمبەرێ خودێ یە ﷺ، لەوما دبیت خودێ خێرێ بدەتە وان ژبەر ڤێ چەندێ، نەکو ژبەر کارێ وان، چونکی کارێ وان یێ خەلەتە.
لەوما دبێژیت: دبیت ئەو خودان خێر بن ل سەر ئەڤێ حەزژێکرنێ و ئێجتیھادێ، نەکو ل سەر بیدعێ. ھەروەسا دەمێ دبێژیت: و ھەچییێ ئنیەتەکا باش ھەبیت دێ ل سەر ئنیەتا خۆ ھێتە خەلاتکرن، خۆ ئەگەر کارێ وی نە کارەکێ شەرعی ژی بیت، ئەگەر ژ مەرەم - ژ قەستا - سەرپێچییا شەریعەتی نەکربیت. 
بەلێ دڤێت بھێتە زانین کو ئەڤە سەبارەتی خەلکێ سادە ژ یێن کو دروستییا بابەتی نزانینە یان لبەر وان ھاتییە شێلان، یان کەتینە شوبھەتێ و چاڤلێکرنا زانایەکی، و ئەڤێن ھوسا بەلکی ژبەر باشییا ئنیەتا وان بھێنە خەلاتکرن، و ژبەر وان ئەگەرێن بەری نوکە خودێ ل وان نەگریت، ئەڤە ژبلی کو ئەگەر بھێتە پرسیار کرن شێخێ ئیسلامێ کەنگی بەحسێ باشییا ئنیەتێ کر؟!
دەمێ پێشتر گۆتی: کو نابیت بزاڤا ئینکارا خڕابییەکێ بھێتە کرن، ئەگەر بھێتە زانین کو دێ خڕابییەکا مەزنتر بخۆڤە گریت، ئانکو باشییا ئنیەتا کەسەکی دگەل کارێ وی یێ نەدروست، چێترە ھەما ڤێجا ب تەمامی پشت بدەتە دینی.
پاش ئاخڤتنا ئیمام ئەحمەد ئینا خودێ دلۆڤانیێ پێ بەتن دەمێ بەحسێ خەملاندن و جوانکرنا قورئانێ کری ژ لایێ ھندەک دەستھەلاتدارن، دەمێ گۆتییە وان: بھێلن ئەگەر ئەڤە ڤێ نەکەن دێ ل پەرتووکێن پیچاتییا مەزێخن. مەرەم ژ ئاخڤتنا ئیمام ئەحمەد ئەوە ئانکو: مادەم ژ حەزژێکرن و ڕێزگرتنا قورئانێ ئەو دێ کارەکێ ھوسا کەن، دبیت ژبەر ئەڤێ ئنیەتێ ئەو خودان خێر بن، ھەر چەندە کارێ وان نە ھند تشتەکێ دروستە، و چونکی ئەگەر ئەو ئەڤێ نەکەن دێ خڕابیێ پێ نەکەن، لەوما نابیت ئەو خڕابییە بھێتە ئینکار کرن یا ئەم بزانن دێ خڕابییەکا مەزنتر ھێتە جھ. و ھەر بۆ پتر ڕوونکرنا ڤی بابەتی، شێخ محمد بن صالح العثيمين خودێ دلۆڤانیێ پێ بەتن دبێژیت: ئەگەر یێ نەزان بیت چ گونەھ ل سەر نینە، چونکی کەس ب گونەھێ گونەھکار نابیت؛ ھەتا بۆ دیار دبیت، و پێ زانا بیت، بەلکی دبیت بھێتە خەلاتکرن ل سەر باشییا ئنیەتا وی، و شێخێ ئێسلامێ ئیشارەتا دایە ڤێ چەندێ د پەرتووکا خۆ دا (اقتضاء الصراط المستقيم)؛ کو بھێتە خەلاتکرن ل سەر ئنیەتا وی نەکو کارێ وی، چونکی کارێ وی نەیێ باشە و نەیێ قەبویلە ل دەڤ خودێ، و ژێ ڕازی نینە، بەلێ ژبەر باشییا ئنیەتێ و ھەبوونا نەزانینێ دێ یێ خودان خێر بیت،
ژبەر ڤێ چەندێ پێغەمبەرێ خودێ گۆتە یێ دەستنڤێژا خۆ دووبارە کری دەمێ ئاڤ دیتی و جارەکا دیتر نڤێژ کر: " لك الأجر مرتين " ئانکو: بۆ تە دوو جاران خێر ھەیە.  ژبەر باشییا ئنیەتا وی، و چونکی د بنیاتدا کارێ وی کارەکێ باشە، بەلێ ئەگەر کەسەکی بڤێت کارەکی دوو جاران بکەت و ئەو بزانیت کو نە تشتەکێ دروستە؛ ھینگێ بۆ ئەوی چ خێر تێدا نینە، چونکی کارێ وی نە یێ دروستە، و بەرۆڤاژی سوننەتێ یە، و پێغەمبەرێ خودێ گۆتە یێ نڤێژ دووبارە نەکری "تۆ ب سوننەتێ کەڤتی" 
ھەروەسا زانایێ بەڕێز شێخ: عبد العزیز بن باز خودێ دلۆڤانیێ پێ بەتن دبێژیت: و شێخ تقي الدين أحمد بن تيمية ژ وانە یێن ئەڤێ چەندێ ئینکار دکەن، و دبینیت ئەڤە بیدعەیە، بەلێ یا وی گۆتی د پەرتووکا خۆ دا (اقتضاء الصراط المستقيم) بەحسێ وانە یێن ژ نەزانین بکەن...، 
کورتییا ئاخڤتنێ بزانە: کو ھندیکە عیبادەتە ئەو ب دل و لەشی دھێتە کرن، ڤێجا ئەو حەزژێکرنا دکەڤیتە دلێ وان بۆ پێغەمبەرێ خودێ ﷺ ئەو ل سەر ئەوێ حەزژێکرنێ خودان خێرن، چونکی ئەو دزڤریت بۆ بنیاتەکێ دروست، بەلێ ئەگەر نزانن ئەڤە بیدعەیە، یان ل بەر وان ھاتبیتە شێلان...ھتد، و خودێ عیبادەتێ چ بەنییان بەرزە ناکەتن، ڤێجا چ دلی ڤە گرێدای.بیت یان ب لەشێ بھێتە کرن، بەلێ کارێ وان یێ خەلەتە، و قەبویل نینە، چونکی مەرجێن دروستبوونا عیبادەتێ دڤێت: دلسوزانە بۆ خودێ بھێتە کرن، ھەروەسا یێ گونجایی بیت دگەل سوننەتا پێغەمبەرێ خودێ ﷺ.

ل دویماھیێ ئەز ئاخڤتنا زانایێ بەرێز شێخ: صالح الفوزان دئینم خودێ بپارێزیت، دەمێ دبێژیت: یا پێدڤییە و فەرە یێ ئاخڤتنا خەلکێ زانینێ ڤەگوھێزیت ئەو ھەمیێ ڤەگێریت ژ دەستپێکێ ھەتا دویماھیێ، و ئاخڤتنا زانایەکی ل سەر پرسەکێ - مەسئەلەکێ - ژ پەرتووکێن وی یێن جێواز ل سەر کومڤە بکەتن، ھەتا مەرەما وی پێ دیار بیت، و ھندەک ئاخڤتنا وی بگەھیتە ھندەکا دیتر، و بەس نەکەتن ھەما ڕەخەکێ ڤەگوھێزیت و ڕەخەکێ بھێلیت، چونکی ئەڤە دبیتە ئەگەرێ خەلەت تێگەھشتنێ، و ئەو بۆ زانایەکی بھێتە پالڤەدان یا نەگۆتی.