ئەو نەساخێ د رەمەزانێ دا نەساخ دبیت و نەساخییا وی یا وەسا بیت ڪو هیڤییا ساخبوونێ یا هەی، وەڪی تایێ یان هەر ئێشەڪا وەسا، بو نەساخێ وەسا سێ حالەت یێن هەین:

١_ئەگەر نەساخییا وی ئەو بیت ڪو روژی لسەر گرانتر لێ نەڪەت و چ زیان ژی ب روژییێ ڤێ نەڪەڤیت، هنگی ئەڤە نابیت روژییا خو بخۆت چونڪی چ عوزر نینن، وەڪی وان ئێشێن سڤڪ.

٢_نەساخییەڪا وەسا ڪو ب روژییێ زەحمەتێ ببینیت و لسەر گران ببیت بەلێ چ زیان پێ نەگەهیتێ، هنگی بو ڤی مەڪروهە (باش نینه) روژییێ بگریت، چونڪی ئەو وێ روخسەتا خودێ تعالی دایێ دهێلیت، و زەحمەتێ و مەشەقەتێ دگەهینتە خو، وەڪی وی یێ حەرارەتا وی زێدە دبیت، ئەگەر گەلەڪ لسەر دژواربوو و ب ڤێ چەندێ زەحمەت گەهشتێ، هنگی مەڪروهە بو وی ب روژی بیت، چونڪی خودێ تعالی روخسەتا دایە ڤی.

٣_ئەگەر نەساخییا وی ئەوبیت ب روژییێ زیان بگەهتێ، هنگی حەرامە بو وی ب روژی بیت، چونڪی زیان یا تێدا، و خودێ تعالی دبێژیت: (وَلَا تَقۡتُلُوۤا۟ أَنفُسَكُمۡۚ) النساء: ٢٩

و دبێژیت: (وَلَا تُلۡقُوا۟ بِأَیۡدِیكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ) البقرة: ١٩٥

و د حەدیسێ دا: (لا ضرر ولا ضرار).

و ئەڤ جورێ نەساخی دێ ئەڤ روژییە میننە د ستویێ وی دا دڤێت قەزا بڪەت، ئەگەر ب سلامەت بوو واجبە وان روژییێن وی خارین قەزا بڪەت، و ڪەفارەت (دانا خارنێ) لسەر نینه، و ئەگەر مر بەری ب سلامەت بیت ژ نەساخییا خو، قەزا لسەر وی نامینیت چونڪی لبەربوو د هندەڪ روژێن دی دا ڤان روژییان قەزا بڪەت، و ئەو نەگەهشتە ڤان روژان.

بو نموونە ئێڪ د رەمەزانێ دا نەساخ بوو، و پاشی دەهـ روژی خارن و مانە د ستویێ وی دا ب ئەگەرێ نەساخییێ، و پاشی ب سلامەت بوو ل دوماهییا رەمەزانێ، و پاشی روژا دووێ عەیدێ مر، هنگێ ئەڤی چ لسەر نینه، چونڪی وەخت بو وی نەڪەتێ ئەو روژییێن خو قەزا بڪەت، ڤێجا نە قەزا و نە ڪەفارەت لسەر نینه.

شرح (فصول في الصیام والتراویح والزڪاة/ابن عثیمین رحمه الله)

الشیخ د. صالح العصیمي وفقه الله.