حوکمێ دانانا گولا ل سەر گۆڕی (قەبرا) چييه؟
بەرسڤ:
دانانا گولا ل سەر گۆڕی نە دروستە؛ چونکی نه ژ پێغەمبەری ﷺ و نه ژ ئێك ژ هەڤالێت وی نەهاتییە ڤەگوهاستن کو ئەڤ کارە کربن، بەلکو نیزیکتری چاڤلێکرنا کافرایە، و کارێت وان دەمێ سەرەدانا گۆڕێن مریێت خو دکەن، ژ گرنگی دان،و ئاڤاکرنا ل سەر گوڕا، و خەملاندن و گێج کرنا گۆڕێت مریێت خو
دفەتوایێن شێخ محمد بن إبراهيم (3/200)دا خودێ دلوڤانیێ پێ ببەت هاتییە دبێژت:
چاندنا داران ل گورستانێ نە دروستە، چاڤلێکرنا فەڵڵا یا تێدا هەی، ئەوێن گورستانێت خو وەکی باغچان لێ دکەن، ڤێچا پێدڤی یە ئەو داروبار دگەل حەنەفی یێت رەشاندنا وان بهێنە راکرن، بتنێ ئەو حەنەفی بمینن یێن مروڤ پێدڤێ دبيتێ بو ڤەخوارنێ یان نەرم کرنا ئاخی.
( و ئەگەر کەسەك بێژیت پا هوین چ دبێژن بو وێ حەدیسا د صحیحا بوخاری و مسلمی دا هاتی دەمێ پێغەمبەر سلاڤ لێ بن دبەر دو قەبران ڕا بوری و گوت ئەو یێن دهێنە سزادان و پێغەمبەری سڵاڤ لێبن شتلەکێ دارێ یێ طەر د نیڤەکێ ڕا کرە دو پارچە و دبەر وان هەردو گوڕان ڕا چاندن و گوت( بەلکی خودێ سزای ل سەر وان سڤك بکەت هندی هشك نەبوین)
دێ بێژین:
١- ئەڤە تایبەت بۆ ب پێغەمبەری ڤە سڵاڤ لێ بن و بو وان هەردو قەبران چونکی خودێ نیشا وی دا کو خودانێن وان هەردو گوڕا یێن دهێنە سزادان بەلێ یێ نوکە وی کاری بکەت ئەو نزانیت کا دهێنە سزادان یان ژی د خوشییا دانە.
٢- پێغەمبەری سڵاڤ لێ بن ژغەیری وان هەردو قەبران چ دار ل سەر قەبرێن چ موسلمانێن دی نەچاندینە، ئەگەر کارەکێ باش با بو ڤان هەردو قەبران بتنێ ئەڤ تشتە نەدکر.
۳- ئەصحابیێن پێغەمبەری ژی سڵاڤ لێ بن ئەڤ کارە نەکرینە
ئەگەر تشتەکێ بەر نیاس با ب دروستیێ دا بومە هێتە ڤەگوهاستن و دا ب زوری ئەڤ تشتە هێتە ئەنجام دان.
و هەتا نوکەژی گوڕستانا بەقیعێ یا گوڕێن صەحابیێت پێغەمبەری سڵاڤ لێ بن یا ئامادەیە و چ شینوارێن دار چاندنێ لێ نینن.
٤- دەمێ پێغەمبەری سڵاڤ لێ بن گوتی (هندی هشك نەبوین) ئەڤە بەڵگەیە ل سەر وێ چەندێ کو دێ دەمەکی مینیت و دێ هشك بیت ڤێجا ئەگەر چاندنا دارا دروست با دا شتلەکێ دروست ئینیت و وەسا چینیت کو هشك نەبیت دا بەردەوام مابا.
٥- پێغەمبەری سڵاڤ لێ بن ل هنداڤ گوڕی وەکر نەکو ل ناڤ گوڕستانێ بگشتی.
گوڕستان تایبەتە ب مریيان ڤە و جهێ بیرئینانا مرنێ یە، نابیت مروڤ وەکی مروڤێن ساخ حسابێ دگەل بکەت بو جوانکرن و خەملاندنێ، ڤێجا پێدڤیە بهێنە هێلان کو وەکی خو بمینن بو بیرئینانا مرنێ
ئەگەر نوکە ئێك شتلەکێ بچینیت ب مەرەما هندێ دا سزا ل سەر مرى بهێتە راکرن، ئەڤە دبیتە هزرکرنا خراب(سوء الظن) ژ مری، و چ پێنەڤێت ئەڤە تشتەکێ نە دیار و ڤەشارتی یە، و نابیت ئەڤ کارە بهێتە کرنێ)
الجنائز وأحكام المقابر .
ژێدەر: ژ سایتێ الإسلام سؤال و جواب يێ شيخ محمد صالح المنجد