خلع پێناسا وێ و رێکێن وێ ?
بەرسڤ:
هێلانا ژلایێ ئافرەتێ ڤە بەرامبەری تشتەکێ ئانکو هەڤژین تشتەکێ قەرەبویەکێ دێ وەرگریت ودێ هەڤژینا خوو هێلیت و چ جوداهی نینە ئەڤ تشتە مەهر بیت ئەوا دایێ یان زێدەتر بیت یان کێمتر بیت
بنیات دخولعێ دا گوتنا خودێیە دەمێ دبێژیت
( وَلا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئاً إِلا أَنْ يَخَافَا أَلا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَلا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ ) البقرة / 229 .
ئانکو: وحوكمێ خودێ پشتى هه‌ر به‌ردانه‌كێ ئه‌وه ژن ب چاكى بێته‌گرتن، يان ب قه‌نجى بێته‌به‌ردان، وبۆ هه‌وه -گه‌لى زه‌لامان- دورست نينه كو تشته‌كى ژ وى يێ هه‌وه دايه وان ژ مه‌هرى ومالێ دى هوين ژێ بستينن، وه‌سا نه‌بت كو ژن ومێر بترسن ئه‌و ب ئه‌ركێن ژن ومێري نییێ ڕانه‌بن، هنگى ئه‌و مه‌سه‌لا خۆ دێ داننه به‌رچاڤێن كه‌س وكارێن خۆ، ڤێجا ئه‌گه‌ر وان زانى ژن ومێر توخويبێن خودێ ب جهـ نائينن، هنگى قه‌يدى ناكه‌ت ژن هنده‌ك مالى بده‌ته زه‌لامى به‌رانبه‌ر به‌ردانا وێ. ئه‌ڤ ئه‌حكامه توخويبێن خودێنه د ناڤبه‌را حه‌لال وحه‌رامى دا، ڤێجا هوين پێ لێ نه‌دانن، وهه‌چییێ پێ ل توخويبێن خودێ بدانت ئه‌و ئه‌ون يێن زۆردار.
وبەلگە ژ حەدیسێ: هەڤژینا ثابت بن قیس بن شماس رازی بونا خودێ لێ بیت هاتە دەف پێغەمبەری سلاڤێن خودێ لێ بن گوت: ئەی پێغەمبەرێ خودێ ئەس نەکو یانەرازیمە ژبەر کێماسیا خولقی وی ودینێ ثابت بن قیسی بەلێ ئەس حەسناکەم پشتی ئەس هاتیمە دئیسلامێ دا توشی کوفرێ ببم، پێغەمبەری سلاڤ لێ بن گوتێ: ئەرێ دێ باخچێ وی بو وی زڤرینیەڤە؟ وئەڤ باخچە مەهرا وێ بو ئەوێ گوت: بەلێ ، پێغەمبەری سلاڤێن خودێ لێ بن گوتە ثابتی باخچەی وەرگرە و ئەوێ بهێلە أخرجه البخاري (5273) .
وزانایا ژڤێ پرسێ یا وەرگرتی کوئافرەتێ ئەگەر نەشیا بمینیت دگەل هەڤژینێ خوو پێتڤیە وەلی ئەمر داخوازا ژێکڤەبونا وێ (مخالعە) وەرگریت ودێ فەرمانێ ژی ل هەڤژینی کەت ب ڤێ چەندێ
وشێوازێ وێ : هەڤژینێ وێ قەرەبوی دێ وەرگریت ین ژی هەردوو دێ پێک هێن پاشی دبێژیتێ من تو بەردای یان من توو هێلای ( فارقتك أو خالعتك ) یان پەیڤێن وەکی ڤێ
بەردان (طلاق) مافێ هەڤژینی(زەلام)یە و بەردان بجهـ ناهێت هەتا ئەو ئیمزا بکەت ژبەر گوتنا پێغەمبەر سلاڤێن خودێ لێ بن دەمێ دبێژیت (إنما الطلاق لمن أخذ بالساق) ئانکو به‌ردان (طلاق) بو هەڤژینی یە(زەلام)ی
رواه ابن ماجه ( 2081 ) وحسنه الألباني في إرواء العليل ( 2041 )
ژبەر ڤێ چەندێ زانا دبێژن یێ زوری و زولم لێ بهێتە کرن بو بەردانا ژنکاوی و ژنکا خوو بەردەت داڤێ زوریێ لسەر خووراکەت بەرداناوی (طلاقاوی) ناکەڤیت [ المغني ( 10 / 352 )]
عربة الشراء