بەرسڤ:

بێ گومان خودێ تعالی (أرحم الراحمین)ــە، (دلوڤانترینێ دلوڤانایە)، و رەحما وی هەمی تشت ڤەگرتینە، و خودێ تعالی ژ دەیڪێ ب رەحمترە بو زاروڪێ وێ، بەلڪو هەتا دلوڤانترە بو وی ژ نەفسا وی بخو.

و ئەڤە نابیتە هەڤدژی د گەل هندێ ڪو ڪافر بهێتە عەزابدان و هەر و هەر بمینتە  دئاگری دا، و گوتن ل سەر مەسەلێ سێ مەقاما بخوڤە دگریت:

١_جوداهیڪرن دناڤبەرا دلوڤانیا خودێ یا گشتی د دونیایێ دا، و دلوڤانیا وی یا تایبەت ل ئاخرەتێ، ڤێجا وی دلوڤانی یا ب هەمی عەبدێن خو بری د دونیایێ دا، خودان باوەر و ڪافران، و گونەهڪار و خێرڪەران، رزقێ وان یێ دای، خارن و ڤەخارن یا دایێ، و ساخلەمییێ ددەتێ، و ئەگەر نساخ ببن سلامەتییێ بو ڤرێدڪەت، و ژبلی ڤان ژی، ڤێجا ئەگەر نە ژ رەحما وی با ڪەسەڪێ بێهنا خوژی نە د هەلڪێشا، و ڪەسێ نەدشیا فرەڪا ئاڤێ ڤەخوت، یان خارنەڪێ یان جلڪەڪی پەیدا بڪەت و هەتا دوماهییێ ژ ڤان تشتا، ڤێجا ئەڤ رەحمە گشتییە  وهەمییان بخوڤە دگریت.

بەلێ یا تایبەت یا ڪو ل ئاخرەتێ ئەو ب تنێ بو خودان باوەرایە، و ڪافران چو پشڪ و بار تێدا نینه.

٢_ئەوێ وەل دەیڪێ ڪری ڪو یا ب رەحم بیت بو زاروڪێ خو چ پێ نەڤێت دڤێت ئەو ب رەحمتر بیت ژ وێ، ئبن تەیمیە -رحمه الله- دبێژیت: (اللَّه أَرْحَمُ بِعِبَادِهِ مِنْ أَرْحَمِ الْوَالِدَاتِ بِوَلَدِهَا؛ فَإِنَّ مَنْ جَعَلَهَا رَحِيمَةً أَرْحَمُ مِنْهَا " . انتهى من "مجموع الفتاوى" (16/ 448)

ئانڪو: (خودێ تعالی ب رەحمترە ژ ب رەحمترین دەیڪێ بو زاروڪێ خو، ڤێجا ئەوێ وەلێ ڪری ڪو یا ب رەحم بیت ئەو ب رەحمترە).

لەوا ئەوا عەقل قەبویل دڪەت ئەوە: ڪو خودێ تعالی ب رەحمترە ژ هەر ئێڪێ ب رەحم بیت ژ چێڪریێن وی، چونڪی خودێ یا وەل وان ڪری ب رەحم بن.

بوخاری و موسلم ڤەدگوهێزن ژ ئەبی هورەیرە گوت: من گوهــ ل پێغەمبەرێ خودێ ﷺ بوو د گوت: (جَعَلَ اللَّهُ الرَّحْمَةَ مِائَةَ جُزْءٍ ، فَأَمْسَكَ عِنْدَهُ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ جُزْءًا ، وَأَنْزَلَ فِي الأَرْضِ جُزْءًا وَاحِدًا ، فَمِنْ ذَلِكَ الجُزْءِ يَتَرَاحَمُ الخَلْقُ ، حَتَّى تَرْفَعَ الفَرَسُ حَافِرَهَا عَنْ وَلَدِهَا، خَشْيَةَ أَنْ تُصِيبَهُ )

ئانڪو: (خودێ تعالی رەحم یا ڪرییە سەد بەش، ڤێجا نوت و نەهــ بەش یێ ل دەف خو هێلاین، و بەشەڪ یێ داهێلایە ل سەر عەردی، و ب ڤێ بەشێ رەحمێ چێڪری رەحمێ ب ئێڪ و دوو دبەن...)

٣_ناڤ و سالوخەتێن خودێ نە هەڤدژن د گەل ئێڪ، بەلڪو ئێڪ یادی دروست دەردئێخیت، و ئێڪ دبیتە بەلگە ل سەر یێ دی، ڤێجا ژ تەمامیا حیڪمەت و دادییا خودێ تعالی ئەوە: ئەو جوداهییێ ب ئێختە دناڤبەرا وەلی و دوژمنێ خودا، و ئەهلێ خێرێ و ئەهلێ خرابییێ دا، و وان یێن عەبدینیا وی ڪری و عەبدینیا غەیری وی ڪری، ئەگەر نە، هنگێ ئەگەر هەردوو وەڪی ئێڪ هاتنە حساب ڪرن ئەڤە دێ بیتە زورداری یا ڪو دادی و حیڪمەتێ نەهێلیت، و ئەگەر مروڤ ڤێ چەندێ قەبویل نەڪەت و دوست و دوژمنێ خو نە ئینتە ئێڪ رێز، ڤێجا پا چاوا خودێ تعالی دێ وەڪەت؟!

ڤێجا خودێ تعالی دلوڤانترینێ دلوڤانایە و وی چێڪری یێن چێڪرین و رزقێ وان یێ دای و منەت یا د گەل وان ڪری ب نیعمەتێن خو یێن بێ هژمار، و پاشی پێغەمبەر بو وان هنارتن و ڪتێب بو ئینانە خار و رێڪا دروست و رێڪا ئیمانێ بو وان ئاشڪەرا ڪر، و بێ گومان ئەڤە گەلەڪ مەزنترە ژ دلوڤانیا دەیڪێ بو زاروڪێ وێ.

خودێ تعالی دبێژیت: (قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ ) الأعراف/ ١٥٦

ئانڪو: (خودێ گۆتە مووسای: عه‌زابا خۆ ئه‌ز دێ ده‌مه‌ به‌ر وى يێ من بڤێت ژ چێكرییێن خۆ، وه‌كى من دايه‌ به‌ر ئه‌وێن هه‌ر ژ ملله‌تێ ته‌، ودلۆڤانییا من چێكرى هه‌مى ڤه‌گرتينه‌، ڤێجا ئه‌ز دێ وێ بۆ وان نڤيسم يێن ژ خودێ وعه‌زابا وى دترسن، وفه‌رمانێن وى ب جهـ دئينن وخۆ ژ بێ ئه‌مرییا وى دده‌نه‌ پاش، وئه‌وێن باوه‌رییێ ب ته‌وحيدێ وده‌ليلێن وێ دئينن)

ئبن جەوزي -رحمه الله- دبێژیت :

" من عموم رحمته إرسال الرسل ، وإمهال المذنبين ، فإذا جحده الكافر : خرج إلى مقام العناد ، فلم يكن أهلا للرحمة.

وأما خصوص رحمته : فلعباده المؤمنين ، فهو يلطف بهم في الشدة والرخاء ، يزيد على لطف الوالدة بولدها " انتهى من "كشف المشكل" (1/ 94).

ئانڪو: (ژ دلوڤانییا وی یا گشتی: هنارتنا پێغەمبەران، و ڤەهێلانا گونەهڪاران، ڤێجا ئەگەر ڪافری ئینڪار ڪر: دێ دەرڪەڤیت بو مەقامێ عینادێ، و هنگێ نابیتە ژ ئەهلێ رەحم پێ برنێ.

و ژ دلوڤانییا وی یا تایبەت: ئەو بو عەبدێن وی یێن خودان باوەرە، ئەو دلوڤانی و نەرمییێ پێ دبەت د بەرفرەهی و بەرتەنگییێ دا، پتر ژ نەرم و دلوڤانییا دەیڪێ ب زاروڪێ وێ)

شێخ ئبن عثيمين -رحمه الله- دبێژیت :

" يقول تعالى لهم - يعني للكافرين - إذا سألوا الله أن يخرجهم من النار ، وتوسلوا إلى الله تعالى بربوبيته ، واعترافهم على أنفسهم: ( ربنا أخرجنا منها فإن عدنا فإنا ظالمون) المؤمنون/ 107 ؛ فلا تدركهم الرحمة ، بل يدركهم العدل، فيقول الله عز وجل لهم: ( اخسئوا فيها ولا تكلمون ) المؤمنون/ 108 " .

انتهى من "مجموع فتاوى ورسائل العثيمين" (8/ 28).

ئانڪو: (ئەگەر ڪافرا داخاز ژ خودێ ڪر وان ژ ئاگری ب دەرێخیت، و تەوەسسول ب ربوبیەتا خودێ ڪر، و دان پێ دان ل سەر خو ڪرن و گوتن: (خودايێ مه‌ تو مه‌ ژ ئاگرى بينه‌ده‌ر، ومه‌ بزڤڕينه‌ دنيايێ، ڤێجا ئه‌گه‌ر ئه‌م ل گونه‌هێ زڤڕين ئه‌و ئه‌م دهه‌ژينه‌ بێينه‌ عه‌زابدان)

هنگێ دلوڤانی ژ وان ناگریت، بەلڪو دێ دادی (عەدل) ژ وان گریت، ڤێجا خودێ دێ بەرسڤا وان دەت و بێژیتێ: (هوين د ئاگرى دا ڕه‌زيل بمينن ومن نه‌ئاخێڤن. هنگى دوعا وهيڤییێن وان دئێنه‌ ڤه‌بڕين).

والله اعلم.

ژێدەر:

https://islamqa.info/ar/211871