بەرسڤ: 

ئێک:

جمهورێ زانایان یێن بو هندێ چوین کو بو دروستیا گرێبەستا مارەبڕینێ پێتڤیە دوو زەلامێن دادپەروەر بن، وهندەک ژ زانایان بدەق گوتینە نابیت وەلی ئەمر ببیتە دیدەڤان 

د "الموسوعە الفقهیە" دا " (5/47)" یا هاتی لدەف حەنەفییا و شافعییا و یا بەرنیاس ژ ئیمام احمدی کو گرێبەستا مارەبڕینێ دروست نابیت ئیلا ب دیدەڤانیا سەر گرێبەستێ. 

ژبەر گوتنا پێغەمبەریﷺ دەمێ دبێژیت ( لا نكاح إلا بولي وشاهدي عدل ) 

دوو:

یێ ببیتە سەمیانێ ئافرەتێ دمارەبڕینێ دا نابیت ئەو ببیتە دیدەڤان ژی، ئەگر ئەو سەمیانێ ئێکسەر بیت لسەر وێ گرێبەستێ (الولي المباشر).

ئیمام النووی خودێ دلوڤانیێ پێ بەت د" روضة الطالبين وعمدة المفتين "(7/46) " دبێژیت: (بابێ وێ ئەوە سەمیانێ وێ و دەمێ  گرێبەست ب جهـ دهێت ئەو نابیتە دیدەڤان).

هەروەسا د " شرح مختصر خليل للخرشي " (3/168) : " (یا هاتی دیدەڤانیا سەمیانی (وەلی ئەمری) لسەر گرێبەستا وێ ئەوا سەمیانیێ لێ دکەت دروست نینە خو ئەگەر دگەل کەسەکێ دی ژی بیت).

ئەڤجا لسەر ڤێ چەندێ ئەگەر سەمیانێ وێ ببیتە دیدەڤان دگەل دیدەڤانەکێ دی لسەر مارەبڕینا ئەوا سەمیانیێ لێ دکەت ئەڤجا چ ( کچ بیت ، یان خوشک .. هتد) دروست نینە. 

چونکی هەژمارا دروست د دیدەڤانیا مارەبڕینێ دا دویە و تمام نابیت ژبەر نە دروستیا دیدەڤانیا سەمیانی (وەلی ئەمری) د وێ رەوشێ دا.

هشیارکرنەك:

دیدەڤانیا د مارەبڕینێ دا لسەر وی بتنێ ڕاوەستیای نینە یێ داخاز ژێ بهێتەکرن لسەر وێ مارەییێ و لسەر کاغەزێن فەرمی ئیمزابکەت، 

بەلێ پا هەر کەسێ ل گرێبەستا مارەبڕینێ ئامادەبیت ئەو دیدەڤانە، خو ئەگەر داخاز ژێ نەهێتە کرن ژی لسەر کاغەزێن فەرمی، 

کاچاوا ئەکەر مارەیی بەڵاڤ بو و هاتە ڕاگەهاندن دێ یادرست بیت خو ئەگەر دو دیدەڤان ژی نەبن لدەمێ گرێبەستێ، هەروەکی ئەڤە مەزهەبێ کومەکێ یە ژ خودانێن زانینێ خودێ دلوڤانیێ بوان ببەت.

و لسەر ئەڤێ چەندێ ئەگەر کێماسیەك هەبیت لدەمێ دیدەڤانیێ، بونمون: ئەگەر سەمیان ببیتە دیدەڤانێ مارەبڕینێ دگەل کەسەکێ دی،

بەلێ پا هەژمارەک ئامادەبن ل دەمێ گرێبەستێ ل حالەتێ دیدەڤانیێ، یان ژی پشتی ڤێ چەندێ بهێتە راگەهاندن، دڤی حالەتی دا مارەبڕین دێ یا دروست بیت و چ زیانێ ناکەت کو سەمیان ئێک ژ دیدەڤانا بو. 

سێ: 

مەرەم ژ دروستیا دیدەڤانیێ لسەر گرێبەستا مارەبڕینێ بتنێ پشتڕاستکرن نینە ژ نەهێلانا ئەگەرێن ماربڕینێ، بەلێ پا مەرەم درستیا مارەبڕینێ یە ژی، و ڕاگەهاندن، و دا جوداهی هەبیت دناڤەبەرا وێ و زینایێ دا.

و جێگیربونا نەسەبی لدەمێ لێککەفتنێ 

و د " نيل المآرِب بشرح دليل الطالب " " (2/154) : " دا یاهاتی

"ژ مەرجێن دروستیا مارەبڕینێ: 

دیدەڤانی، بو ئحتیاط لدەمێ ئینکارا نەسەبی و زاڕوکان بهێتە کرن، و چونکی مەرەم ژ دیدەڤانیێ ڕاگەهاندنا مارەبڕینێ و هەڤژینیێ یە، و نەیا ڤەشارتی بیت"