بەرسڤ/

(لَا یُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ) البقرة ٢٨٦ 

دينێ خودێ يێ ب ساناهییه‌، وخودێ وى تشتى ژ به‌نییێن خۆ ناخوازت يێ ئه‌و نه‌شێن بكه‌ن.

ژ کیسێ ئەبوو هوریرەیی خودێ ژێ ڕازی بیت ژ پێغەمبەری ﷺ ڤەدگوهێزیت دبێژیت:" .... ئەگەر من نەهیا هەوە ب تشتەکی کر خو ژێ دویر بێخن، و ئەگەر من ئەمر ب هەوە کر  ب کرنا تشتەکی ئەنجام بدەن ل دیڤ شیانێت خۆ"

راوە البخاري (٦٧٥٨) و مسلم (١٣٣٦)

و دگەل ئەمرێ خودێ تعالا ژی ب وازحی  

د واجب کرنا دەستنڤێژ شوشتنێ ب ئاڤێ ژ بلی وی کەسێ  نەخوش هاتیه جوداکرن ژ واجبوونا دەستنڤێژ شوشتنێ ب ئاڤێ و بۆ وی "تەیمموم" دانایه.

و خودایێ مەزن دبێژیت:  یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ لَا تَقۡرَبُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمۡ سُكَـٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُوا۟ مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِی سَبِیلٍ حَتَّىٰ تَغۡتَسِلُوا۟ۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰۤ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَاۤءَ أَحَدࣱ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَاۤئِطِ أَوۡ لَـٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَاۤءَ فَلَمۡ تَجِدُوا۟ مَاۤءࣰ فَتَیَمَّمُوا۟ صَعِیدࣰا طَیِّبࣰا فَٱمۡسَحُوا۟ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَیۡدِیكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا ۝٤٣  

ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى، وكار ب شریعه‌تێ وى كرى، ده‌مێ هوين دمه‌ست بن هوين نێزيكى نڤێژێ نه‌بن؛ دا هوین بزانن كانێ هوين چ دبێژن، (وئه‌ڤه‌ هنگى بوو ده‌مێ هێشتا مه‌ى ب ئێكجارى حه‌رام نه‌بووى) وهوين ل ده‌مێ بێ نڤێژییێ نێزيكى نڤێژێ وجهێن كرنا نڤێژان كو مزگه‌فتن نه‌بن، حه‌تا هوين خۆ بشۆن، ئه‌و تێ نه‌بت يێ تێ ببۆرت و ژ ده‌رگه‌هه‌كى ده‌رباز ببته‌ ئێكێ دى. وئه‌گه‌ر هوين د نه‌خۆشییه‌كا وه‌سا دا بن كو هوين نه‌شێن ئاڤێ ب كاربينن، يان هوين ڕێڤنگ بن، يان ده‌سنڤێژا ئێك ژ هه‌وه‌ هات، يان هوين چوونه‌ نڤينا خۆ، وهه‌وه‌ ئاڤ نه‌ديت، هوين قه‌ستا ئاخه‌كا پاقژ بكه‌ن، دێمێن خۆ وده‌ستێن خۆ پێ ڤه‌مالن (مه‌سحێ بكه‌ن). هندى خودێیه‌ يێ لێنه‌گره‌ بۆ هه‌وه‌، وئه‌و گونه‌هێن هه‌وه‌ ژێ دبه‌ت. 

شێخ محمد صالح العثيمين دبێژیت: 

گوتنا وی: " ئەگەر ترسیا ژ بکارئینانا وێ ، یان دێ زیانەکێ گەهینیته لەشێ وی"

ئەگەر زیانێ بگەهینیته لەشێ وی ب بکارئینانا ئاڤێ ب کەسەکێ نەخوش دێ هێته هژمارتن، دێ چیته دبن گوتنا گشتی یا ڤێ گوتنا خودایێ مەزن : (وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰۤ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ)  وئه‌گه‌ر هوين د نه‌خۆشییه‌كا وه‌سا دا بن كو هوين نه‌شێن ئاڤێ ب كاربينن، يان هوين ڕێڤنگ بن.

/النساء ٤٣

ئەگەر د جهێن ئەندامێن دەستنڤێژێ دا ئیلتهاب هەبن، یان ژی لەشێ وی هەمی ئلتهاب هەیه بۆ سەر شوشتنێ دترسیت زیانەك بگەهیته لەشێ وی  هنگی بو وی دروسته تەیممومێ بکەت " الشرح الممتع" (1/378، 379) ط ابن الجوزي.

و ئەگەر شیا ئاڤێ بگەهینیته پیستێ خۆ بێ کۆ زیانەك بگەهیته پیستێ وی دروسته بشوت ، و نە مەرجه ئەو وی ئەندامێ دەستنڤێژێ ب پەرخینیت یان زێدەڕەویێ د سەر شوشتنێدا بکەت.

ل دوماهیێ ئەگەر دەستنڤێژ شوشتن ب ئاڤێ زیانەکێ بگەهینیته پیستێ ته یان شیفایێ گیرو بکەت، تەیممومێ بکه، چ لسەر ته نینه.

والله اعلم 

الفقه (وضوء)

ژێدەر: https://islamqa.info/ar/20935