زڤروکا وێ یا هەیڤانە یا خوینێ (عادە) یا تێک چوی یە ئەرێ پێتڤیە ئەو بێژیتە خواستیێ خو؟

 

بەرسڤ:

 ئەگەر تێکچونا زڤروکا هەیڤانە یا خوین دیتنێ (عادە) ل دەف تە ب زێدەبۆنا روژا بیت و کێم بۆناوێ یان پێش بکەڤیت یان گیرو ببیت ب شێوازەکێ کو زێدەتر نەبیت ژ درێژ ترین زڤروکا خوینێ (عادێ) ئەو ژی پازدە (۱٥) روژن ئەڤە ژی ل دویڤ گوتنا جمهورێ فقهـ زانا ، وئەڤە نا بیتە ژوان تشتا کو یێن واجب بیت ئافرەت بێژیتە خواستی، بەلێ پا ئەگەر خوین ژ زێدەترین دەمێ بوری بیت ئەڤە ل وی دەمی دێ بێتە (استحاضه) -الإستحاضة: دیتنا خوینێ ژ لایێ ژنكێ پشتی ژڤانی یان به‌ری ژڤانی ژ ئەگەرێ نەخوشیەکێ- و ئەڤە ژی کێماسییەکە کو پێتڤیە ئەو کەسێ هاتی وێ ئافرەتێ بخوازیت بهێتە ئاگەهـ دارکرن ، چونکی دێ ئەو هێتە قەدەغەکرن ژ تمامیا خوشی پێ برنێ.

 

ابن تیمیە -دلۆڤانیا خودێ لێبیت- دبێژیت (الٳختیارات: 1/543): ناڤبڕەک دەربارەی وان عەیبا ئەوێن گرێبەست پێ پویج دبیت (و "استاحضه" عەیبەکە و کێماسیەکە کو گرێبەستا هەڤژینیێ پێ پویچ دبیت د بوچونا دیارتر دا و ئافرەت دێ هێتە زڤراند ب هەر کێماسییەکا تمامییا خوشی پێ برنێ بۆ زەلامی نەهێلیت)

 

و د "الموسوعة الفقهية" (31/226): دا یا هاتی (ئەگەر ئێک ژ هەڤژینا قوپیا "غش" ل یێ دی کر ب ڤەشارتنا کێماسییەکێ کو هەڤدژ بیت دگەل خوشی پێ برنێ یان تمامیا خوشی پێ برنێ ، ئەوێ زیان لێ هاتیە کرن دشێت وێ گرێبەستێ پویچ بکەت ل دەف جمهورێ فقهـ زانا ب گشتی)

 

بەلێ پا ئەگەر ئەڤە تشتەکێ نە چاڤەرێ کری بیت و دشیان دا بیت چارەسەرییا وێ بهێتە کرن ل سەر ئافرەتێ نە پێتڤی یە ل وی دەمی خواستیێ خو ئاگەهـدار بکەت.

 

پرسیار ژ زانایێن"اللجنةالدائمة" (19/14) هاتە کرن:

ئەگەر کچەکێ ئاریشە د رەحمی دا یان دزڤروکا هەیڤانە یا خوین دیتنێ (عادێ) دا هەبیت کو بخازیت چارەسەریکرنێ و دبیت دوگیانی ژی گیرو ببیت ئەرێ دێ خواستیێ خو ئاگەهـدار کەت ؟

 

ئەوان بەرسڤ دا:

 (ئەگەر ئەڤ ئاریشە نەیا چاڤەرێ کری بیت ژوان بیت یێن بو ئافرەتێن وەکی وێ پەیدا دبن و پاشی د چیتە ڤە ل سەر وێ فەر نینە بێژیتێ و ئەگەر ئەڤ ئاریشە ژ وان نەخوشیێن کاریگەر بیت یان یێن ڤەشارتی و چاڤەرێ کری بیت و خواستن پەیدابو و ئەڤ نەخوشییە هێشتا دگەل بیت و چارە سەر نە ببیت پێتڤیە لسەر سەمیانێ ئافرەتێ ئەڤێ چەندێ بێژیتە خواستی)