ئەرێ واجبە كەسەك ب دەستی خو لەشێ خو ب پەرخینیت ل دەمێ سەر شویشتنا ژ جەنابەتێ، یان هەما بەس ئاڤێ ل لەشێ خو بكەت؟
بەرسڤ:
پەرخاندنا لەشی واجب نینە ل دەمێ دەستنڤێژ گرتنێ و سەر شویشتێ ژی، لدەف جمهورێ زانایا، و بتنێ ئاڤ بگەهیتە هەمی لەشی لدەمێ سەرشویشتنێ بەسە، بەروڤاژی مەذهەبێ مالكی دلوڤانیا خودێ لێبیت.
النووی رحما خودێ لێبیت دبێژیت: دمەذهەبێ مەدا پەرخاندنا ئەندامێت لەشی د سەرشویشتن و دەستنڤێژێ دا سونەتە واجب نینە، ئەگەر ئاڤ گەهشتنە هەمیێ بێی دەستێ خو بكەتێ، یان دناڤ ئاڤەكا بوش دا خو نقوم کەت، یان لبن دوشێ یان بەر بارانێ و ئنیەتا خو ئینابیت، و ئاڤ بگەهیتە هەمی لەشی و مییان و ئنیەت هەبیت، سەر شویشتن و دەستنڤێژ دروستن، زانا هەمی د گەل ڤێ بوچونێ نە ژبلی مالكی و المزني، ئەو د بێژن پەرخاندن ژ مەرجێن سەرشویشتنێ و دەستنڤێژ گرتنێ یە.
هەڤالێن مە یێن مەزهەبی گوتنا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن بو ئەبو ذەری دکەنە بەڵگە ڕازیبونا خودێ لێبیت دەمێ گوتیێ: (فإذا وجدت الماء فأمسه جلدك )
ئانكو: ئەگەر تە ئاڤ دیت ل لەشێ خو بكە.
زێدەتر چ فەرمانێت دی لێ نەكرن، و ئەو فەرمودەكا صحیحە و گەلەك نمونێن دی وەکی ڤێ حەدیسێ یێن هەین " انتهى من "المجموع" (2/214)
ابن قدامة رحما خودێ لێبیت دبێژیت: واجب نینە دەستێ خو ب سەر لەشێ خودا بینیت د سەرشویشتن و دەستنڤێژ گرتنێ دا ئەگەر یێ پشت ڕاست بیت كو ئاڤ یا گەهشتیە هەمی لەشی، ئەڤە گوتنا الحسن والنخعي والشعبي والحمّاد والثوري والأوزاعي والشافعي وإسحاق , و خودانێن ڕەئیێنە.
مالك د بێژیت: پەرخاندنا لەشی ب دەستی واجبە هندی جهێ دەست بگەهیتێ، و أبو العالیة ژی وەکی وێ د بێژیت.
پرسیار ژ عەطائی هاتە کرن: كەسێ ب جەنابەت دێ ئاڤێ ل لەشێ خو كەت؟ گوت: نەخێر، دێ سەرێ خو شوت، چونكی خودایێ مەزن دبێژیت: (حتى تغتسلوا) ئانکو: هەتا هوین خو بشون.
و ناهێتە گوتن سەرێ خو شۆیشت ئیلا بو وی یێ خو ب پەرخینیت، چونکی شویشتن پاقژکرنە ژ ڕویدانێ (حەدەثێ) ڤێجا واجبە دەستێ خو ب لەشێ خو دا بینیت، و وەكی تەیەممێ.
و یا دبیتە بەڵگە بومە ام سلمە رازیبونا خودێ لێبیت بو مە ڤەدگوهێزیت دبێژێت: من گوت ئەی پێغەمبەرێ خودێ ئەز ژنەكم کەزیێن پرچێ خو دشدینم ئەرێ ئەز ڤەكەم بو سەرشویشتنا ژ جەنابەتێ؟
گوت: (لا، إنما يكفيك أن تحثي على رأسك ثلاث حثيات، ثم تفيضين عليك الماء فتطهرين).
ئانکو: (نەخێر، تێرا تەهەیە تو سێ مستطێت ئاڤێ ل سەرێ خو بكەی و پاشی ئاڤێ ل هەمی لەشێ خو بکەی). رواە مسلم
چونکی: سەرشویشتنا واجبە، و واجب نەکر دەستێ خو پێدا بینیت، وەكی سەرشویشتنا نەجاسەتێ.
و ئەوێن دبێژن پەرخاندن د شویشتنێ دا واجبە گوتنا وان نەیا پەسەندە، چونکی ئەگەر ئامان بهێتە شوشیتن و نەهێتە پەرخاندن ژی هەر دێ بو هێتە گوتن کو هاتە شویشتن، و ئەگەر ئاڤێ ل هەمیێ بکەت دێ بو هێتە گوتن شویشتن، و بو تەیەممێ ئەمرێ مەیێ هاتیە كرن مەسحێ بكەین، چونکی: پاقژکرنا ب ئاخێ یە، و پترین جارا پەرخاندن ب ئاخێ ناهێتە کرن ئیللا ب دەستی بیت." انتهى من "المغني" (1/290)
ژێدەر:
https://islamqa.info/ar/answers/93056/لا-يجب-الدلك-في-الوضوء-والغسل