ڕامانا (بیدعە) چییە؟
بەرسڤ:
بیدعە ژ لایێ شەریعەتی ڤە ئەڤەیە: (تو عەبدینییا خودێ بڪەی ب وی تشتێ خودێ نە ڪرییە شەریعەت) یان تو دشێی بێژی: (عەبدینییا خودێ بڪەی نە ب وی تشتێ پێغەمبەر -سلاڤ لێ بن- ل سەر، و نە ژی جێگیرێن سەرڕاست (خلفاء الراشدین))،
ڤێجا پێناسا ئێڪێ یا ژ ڤێ گوتنا خودایێ مەزن هاتی: (أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَـٰۤؤُا۟ شَرَعُوا۟ لَهُم مِّنَ ٱلدِّینِ مَا لَمۡ یَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّهُۚ) الشوری: ٢١
ئانڪو: (يان ئهرێ ما ڤان بوتپهرێسان د شرك وسهرداچوونا خۆ دا هندهك ههڤپشك ههنه وى تشتێ خودێ دهستويرى پێ نهداى ژ دينى وشركێ بۆ وان ددانان؟).
و پێناسا دووێ یا ژ ڤێ گوتنا پێغەمبەری -سلاڤ لێ بن- هاتییە وەرگرتن: (علیڪم بسنتي وسنة خلفاء الراشدین المهدیین من بعدي، تمسڪوا بها وعضو علیها بالنواجذ وإیاڪم ومحدثات الامور_هەوە ئەمانەت سوننەتا من و سوننەتا جێگیرێن من یێن سەرڕاست، وێ بگرن، و پدیێن خو ل سهر ب شدینن، و هشیارى وان ڪاران بن یێن د دینى دا نوى دهردڪهڤن، چونڪى ههر تشتهڪێ د دینى دا نوى دهرڪهڤیت بیدعهیه، و ههر بیدعهیهڪا ههبیت بەرزەبوونە).
بەلێ ئەو تشتێن عادی یێن ڪو گرێدای داب و نەریتان (عورف و عەدەتان) بیت، ئەڤە نابیتە بیدعە د دینی دا خو ئەگەر ژ لایێ زمانیڤە بێژنێ بیدعە ژی، بەلێ نە بیدعەیە د دینی دا و نە ئەو بیدعەیە یا ڪو پێغەمبەری -سلاڤ لێ بن- ئەم ژێ پاشڤە لێداین.
و مە د دینی دا چو بیدعێن باش (حەسەنە) نینن، و تشتێ نوی دەرڪەفتی یێ باش ئەوە یێ ڪو ل دویڤ شەریعەتی بیت، و ئەڤە هندێ بخوڤە د گریت: ڪو ڪەسەڪ ئێڪەم بیت ڪارەڪی دەست پێ بڪەت و ئەو ڪار یێ مەشروع بیت نە ڪو ژ نوی ڪارەڪی شەرع بڪەت.
یان جارەڪادی سوننەتەڪا ڪو خەلڪی ژبیرڪری و پشت دابیتێ ڤؽجا ئەو وێ سوننەتێ ساخ بڪەت ژ پشتی هاتییە هێلان.
یان ڪارەڪی بڪەت ببیتە رێڪ بو ڪارەڪێ دی یێ دروست ڪو عەبدینییا خودێ تێدا بهێتە ڪرن، بو نموونە: ئێڪ رابیت ب چاپڪرنا پەرتووڪەڪا شەرعی.
والله اعلم.
مجموع فتاوی (٢/ ٢٩٢_٢٩٣)/ابن عثیمین