پرسیار: د ڤی سەردەمی دا کڕین و فرۆتنا حەلال و حەرام یا مشە بووی، ئێک ژ وان فرۆتنا ترۆمبیلا و تشتێن ناڤ مالێ یە ب قست، ئەرێ ئەڤ کڕین و فرۆتنە یا دورستە؟ و ئەرێ حۆکمێ فرۆتنا تشتەکی چییە کو ملکێ تە نەبیت؟ بەرسڤ: ئەسل د کڕین و فرۆتنێ دا ئەو چەندەیە یا دورستە، ب بەلگێ ڤێ ئایەتێ: ( وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ ) [البقرة : 275]. ئانکو: خودێ کڕین و فرۆتنا حەلال کری. و زانایان یا بەحس کری کو کرین و فرۆتنا دورست ئەوە ئەڤ مەرجێن شەرعی تێدا بن، ئەو ژی: ـ دڤێت تشتێ فرۆتنێ یێ مۆباح بیت، ئانکو: تشتێ پیس و خراب نەبیت، وەکی: زیان بەخش و خراب و ئامیرێن موزیکێ... هتد. و عبداللە یێ کوڕێ عەمری خودێ ژێ ڕازی بیت، یا ڤەگوهاستی و دبێژیت: پێغەمبەرێ خودێ ﷺ دبێژیت: (لا يحل سلف وبيع ولا شرطان في بيع ولا ربح ما لم يضمن ، ولا بيع ما ليس عندك) رواه أحمد وأبو داود والترمذي وحسنه . ئانکو: دورست نینە (سلف و بیع)پێکڤە، ئانکو: بۆ نموونە، بێژی: ڤی تشتی دێ ب ۵٠ هزاران فرۆشمە تە، بەس ب مەرجەکی کو ۱٠٠ هزاران ب دەین بدەیە من، (ولا شرطان في بيع) ئانکو: دورست نینە دو مەرج بهێنە دانان د ئێک کڕین و فرۆتندا، بۆ نموونە بێژی: ڤی تشتی دێ دەمە تە ب پارێ حازر ب هزار دیناران یان ژی ب دەین ب دو هزار دیناران)، (ولا ربح ما لم يضمن) ئانکو: ئانکو فایدێ تشتەکی وەرگری بەری وەرگری ببیتە ملکێ تە، بۆ نموونە: تشتەکی بکڕی و بفرۆشییە کەسەکێ دی بەری ژ وی کەسی وەرگری یێ تە ژێ کڕیی. (ولا بيع ما ليس عندك) ئانکو: نابیت تشتەکی بفرۆشی و ل دەڤ تە نەبیت. بەرێ خۆ بدە: عون المعبود شرح سنن ٲبي داود . و هەر وەسان حەرامە د تشتێ فرۆتی دا ڕیبا یان نەڕۆهنی یان غش هەبیت و دڤێت فرۆشیاری شیانێن تەسلیم کرنا تشتێ فرۆتی هەبیت بۆ بکڕی و پیدڤییە تشتێ فرۆتی بهایێ وی یێ دیار بیت و د فرۆتن و کڕینا تشتێ ب دەیندا، دڤێت بها یێ دیار و ئاشکرا بیت، ڤێجا پارە بۆ دەمەکێ دەست نیشانکری بیت یان ژی ب قست و پشکپشک بیت. ب کورتی هەر دەمێ مەرجەک ژ مەرجان ب جهـ نەهێت ئەو کڕین و فرۆتنە یا دورست نینە. و ب نسبەتێ وێ کو کەسەک مالەکێ یان تشتەکی بفرۆشیت و ملکێ وی نەبیت ئەو یا دورست نینە ب بەلگێ ڤێ فەرموودێ: « لا تبع ما ليس عندك » رواه أحمد وأصحاب السنن([2]) . ئانکو: تشتەکی نەفرۆشە کو ل دەڤ تە نەبیت. والله أعلم. (الشیخ محمد بن عبد الله السبيل). إمام وخطيب المسجد الحرام وعضو هيئة كبار العلماء وعضو المجمع الفقهي الإسلامي والرئيس العام لشؤون المسجد الحرام والمسجد النبوي رحمه الله تعالى.