ئەرێ ئەگەرێ حەرامکرنا زێڕان بۆ زەلامان چییە؟ ژبەر کو دزانین ئایینێ ئیسلامێ چ تشتان ل سەر موسلمانان حەرام ناکەت ئەگەر زیان تێدا نەبیت. ئەرێ زەڕەر و زیانا هندێ چییە کۆ زەلام خۆ ب زێڕا بخەملینیت؟
بەرسڤ:
ئەی پرسیارکەرێ بەڕێز بۆ هەمی یێن گوهدارییا ڤی بەرنامەی دکەن(1) بلا بزانن ئەگەرێ حۆکمێن شەرعی بۆ هەمی ئیماندارا پێک دهێت ژ گوهدارییا فەرمانا خودێ و پێغەمبەرێ وی، خودایێ مەزن کەرەم دکەت: (وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمْ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ) [النساء 36]. ئەڤجا هەر کەسەکێ پرسیاران ژ مە بکەت ل سەر واجبی و حەرامی تشتەک کو بەلگەیێن قورئانێ و سوننەتێ ل سەر هات بن ئەم ژبەر هندێ فەرمانا خودێ و پێغەمبەرێ ﷺ دبێژین هەروەسا ئەڤ ئەگەرە بەسە بۆ هەر ئیماندارەکی ژبەر هندێ دەمێ پرسیار هاتییە کرن ژ عائیشەیێ بوچی د دەمێ (حەیزێ) بێ نڤێژییا هەیڤانە دا ڕۆژی دهێنە قەزا کرن، بەلێ پا نڤێژ ناهێتە قەزا کرن؟ ئەوێ ژی کەرەم کر و گوت (کان یصیبنا ذلك فنؤمر بقصاء الصوم و لا نؤمر بقصاء الصلاة) (2) و ژبەر هندێ دەقێ قورئانێ و فەرموودێ بەلگەیەکا پشت ڕاست کرییە بۆ هەمی ئیمانداران، بەلێ چ تشت ژی تێدا نینە ئەگەر مروڤ داخوازا حیکمەتەکێ بکەت و دەستە سەر کرییەکێ حکمەک ژ حکمێن خودێ بیت، ژبەر هندێ دل ئارامییێ و پشت ڕاستییێ زێدە دکەتن، ژبلی ڤێ ژی مەزناتی و بلنداتییا ئیسلامێ دەردئێخن کو حۆکم ب ئەگەرێن خۆڤە د گرێداینە، هەروەسا ئەگەر ئەگەرێن ڤی حۆکمی دەقێن پشت ڕاست کری ل سەر هات بن دشێن د حۆکمەکی و کارەکێ دی ژی دا بهێتە بکارئینان وەکی پیڤانێ ئەگەر ڤی بابەتی دەق ل سەر نەهات بیت، هۆسا ب زانینا حیکمەتێن حۆکمێ شەرعی ئەڤ هەرسێ مفایە یێن هەین. پاشی د بەرسڤا ڤی برای دا دێ بێژین: یا پشت ڕاست کرییە ژ پێغەمبەری خودێ ﷺ حەرامییا ل بەر خۆ کرنا زێران بۆ زەلامان ژ بلی ژنان، ژبەر هندێ زێر بلندترین ئامرازێ خەملاندنێ و خۆ جوان کرنێ یە، ژبەر کو زێر د جوان و بالکێشن، هەروەسا زەلامی جهێ ڤێ چەندێ نینە ئانکو ئەو بخۆ یێ تەمامە و پێدڤی ب تەمامکرنێ نینە ب ئامرازەکێ دی تر، ژبەر کو د ناڤ خۆیاتییا خۆدا یێ تەمامە ژبەر هەبوونا سیفەتێ زەلامینییێ تێدا پێدڤی ب خۆ جوان کرنێ نینە بۆ کەسەکێ دی کو جیوازتر بیت د گەل ژنێ.
ژبەرکو ژن یا نە تەمامە و پێدڤی یا ب تەمامکرنا جوانییا خۆ هەی ب زێرا کو دهێنە بکارئینان بۆ هندێ ئامرازەکێ لڤینەر بیت د ناڤبەرا خۆ و هەڤژینێ وێ دا. ژبەر هندێ یە کو یێ حەلالە بۆ ژنێ خۆ پێ بخەملینیت و ژبلی زەلامان و خودایێ مەزن و بلند د وەسفا ژنێ دا کەرەم دکەت: (أَوَمَنْ يُنَشَّأُ فِي الْحِلْيَةِ وَهُوَ فِي الْخِصَامِ غَيْرُ مُبِينٍ) [الزخرف 18].
ژبەر هندێ حیکمەتا شەرعی دەردکەڤیت د حەرامکرنا زێڕان دا بۆ زەلامان و ژبەر ڤێ ژی شیرەتێ ل وان زەلاما دکەین یێن کو تووشی خۆ جوان کرنێ بووین ب زێران وان د ڤی کاری دا سەرپێچییا خودێ و پێغەمبەرێ ﷺ یا کری و یا خۆ ب مێیاتییێ شوبهاندی و وان پەلێن ئاگری یێن کرینە دەستێن خۆ و خۆ پێ جوان دکەن وەکی هاتییە پشتڕاست کرن ژ پێغەمبەری ﷺ، ل سەر ڤی کاری پەشێمان ببن و ب زڤڕنە لایێ خودێ سبحان و تعالا، ئەگەر ڤیا زیڤی ب کار بینن چ تێدا نینە ڤیان گۆستیرەکێ بینن ب مەرجەکی ژ سنوران نە دەرکەڤیت زێدەهی نەهێتە ب کار ئینان و ژ ئەگەرێ هندێ ببیتە نەخۆشی و فتنە
و الحمد للە رب العالمین، و صلی اللە و سلم علی نینا محمد و علی الە و صحبە اجمعین.
1. ئەم پرسیارە لە بەر نامەی (نور علی الدرب) وەرگیراوە.
2. رواە مسلم کتاب الحیض
ژ لایێ شێخێ بهاگران (محمد بن صالح العثیمین) هاتییە بەرسڤ دان