ئەگەر کەسەک ب ئەگەرێ کارەساتەکێ کەتە بن دەینا ئەرێ خودانێن دەینی دشێن سجن بکەن و داخوازا حەقێ خۆ ژێ بکەن؟
بەرسڤ:
دەینداری ب ئەگەرێ کارەساتان:
ئەگەر کەسەک ب ئەگەرێ کارەساتەکێ کەتە بن دەینان ل سەر موسلمانان پێدڤییە هاریکارییا وی بکەن و ب تنێ دێ هندێ دێ دەت کو د شیانێن وی دا هەی.
عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رضي الله عنه قَالَ: (أُصِيبَ رَجُلٌ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فِي ثِمَارٍ ابْتَاعَهَا فَكَثُرَ دَيْنُهُ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: تَصَدَّقُوا عَلَيْهِ ، فَتَصَدَّقَ النَّاسُ عَلَيْهِ فَلَمْ يَبْلُغْ ذَلِكَ وَفَاءَ دَيْنِهِ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ﷺ) لِغُرَمَائِهِ خُذُوا مَا وَجَدْتُمْ وَلَيْسَ لَكُمْ إِلاَّ ذَلِكَ) صحيح مسلم رقم: (1556)
ئانکو: زەلامەک ل سەردەمێ پێغەمبەری سلاڤ لێ بن ب ئەگەرێ کارەساتەکێ گەلەک دەیندار بوو ژبەر کڕینا بەروبوومی، ژبەر هندێ پێغەمبەرێ خودێ سلاڤ لێ بن گۆت: خێر و سەدەقاتا بدەنێ و هاری وی بکەن، ڤێجا خەلکی هاریکارییا وی کر و خێر دانێ، بەلێ وان خێرا تێرا دەینێن وی نەکر، پشتی هینگێ پێغەمبەرێ خودێ سلاڤ لێ بن گۆتە خودانێن دەینان: ئەوا هوین دبینن ببەن و ژبلی ڤێ چ دی بۆ هەوە نینە. قال النووي: (فِيهِ التَّعَاوُن عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى ، وَمُوَاسَاة الْمُحْتَاج وَمَنْ عَلَيْهِ دَيْن ، وَالْحَثُّ عَلَى الصَّدَقَة عَلَيْهِ ، وَأَنَّ الْمُعْسِر لَا تَحِلُّ مُطَالَبَته وَلَا مُلَازَمَته وَلَا سِجْنه ... وَفِيهِ أَنْ يُسَلِّم إِلَى الْغُرَمَاء جَمِيع مَال الْمُفْلِس مَا لَمْ يَقْضِ دَيْنهمْ ، وَلَا يَتْرُك لِلْمُفْلِسِ سِوَى ثِيَابه وَنَحْوهَا) شرح صحيح مسلم : (10 / 217 ـ 218) .
ئانکو: ئەڤ فەرموودەیە هندێ دگەهینت کو:
ئێک: دڤێت هاریکارییا ئێک و دوو بکەین ل سەر باشی و خۆپاراستنێ ژ گونەهـ و خرابکارییان.
دوو: و دڤێت هاریکارییا دەستکورتان و خودان دەینان بهێتە کرن و هاندانە بۆ بەخشین و سەدەقێ بۆ دەینداری.
سێ: هەروەسا دەیندارێ بێشیان، دورست و حەلال نینە داخوازا دەینی ژێ بکەی و ل دووڤ بکەڤی و سجن بکەی.
چار: هەروەسا ئاماژەیە بۆ هندێ ژی: کۆ هەمی مال و سامانێ وی کەسی کو چ د دەستی دا نەمای(مفلس)بی دێ هێت دان بۆ خودان دەینان هەتا کو دەین ل سەر مابیت و چ بۆ ناهێلن ژبلی جلوبەرگ و پێدڤییێن سەرەکی نەبیت.
https://walamakan.com/1495