کەلوپەلان بۆ فرۆتنێ بدانی و زێدەتر ژ بهایێ وان یێ بەربەلاڤ بفرۆشی.

پرسیار ژ شێخێ ئیسلامێ (ابن تیمیة)- خودێ ژێ ڕازی بیت- هاتە کرن، دەربارەیی کەسەکی کو کەلوپەلێن خۆ زێدەتر ژ وی بهایێ هەی (معتاد) بفرۆشیت، هندەک جاران بکڕ بهایێ وی تشتی دورست نزانیت، ئەرێ ئەڤ سەرەدەرییە یا دورستە یان نە؟

 

د بەرسڤ دانێدا کەرەم کر: ئەگەر هات و بکڕ دورست بهایێ وی تشتی نەزانی دورست نینە بۆ فرۆشیاری دەستکارییێ تێدا بکەت و ژ بهایێ وی پتر پێ بدەت، بەلکو یا پێدڤی (واجب) ل سەر بهایێ بازاڕی یان ژی نێزیکی وی بهای بفرۆشیت و ئەگەر فێلبازی لێ کرن دەستێ خۆ بۆ هندێ بر کو پتر ژ بهای ژێ وەرگریت، بکڕ دشێتن وێ معاملێ هەلوەشینیت یان بەردەوامییێ پێ بدەت، د فەرموودێ دا یا هاتییە ڕیوایەت کرن: (غبن المسترسل ربا) (ضعفه العلامة الألبانـي في "سلسلة الأحاديث الضعيفة رقم: (668)، وقال باطل، وضعفه في: (ضعيف الـجامع) رقم: (3908)، ئانکو: دەستبرن بۆ زێدەهییا بهایی ژ وان کەسێن نەزان ڕیبایە، یا هاتییە سەلماندن د پەرتووکێن سەحیح دا کو پێغەمبەری خودێ صلى الله علیە وسلم: (نـهى عن تلقي الـجلب حتى يهبط به السوق) (صحيح سنن أبـي داود) رقم: (3437)، و(صحيح الـجامع الصغير) رقم: (6945) ئانکو: نەهی یا هاتییە کرن ئینانا وان تشتێن دهێنە ئینان، هەتا بهایێ وان کێم دبیت، پێغەمبەرێ خودێ صلى الله علیە وسلم مافێ هەلبژارتنێ یێ دایە فرۆشیاری ئەگەر هاتە د ناڤ بازاڕی دا بەردەوام بیتن د فرۆتنێ دا یان پەشێمان ببیت، ژبەرکو فرۆشیار بەری بهێتە د ناڤ بازاڕی دا ئەگەرێ هەی نەزانیت ل سەر بهایێ کەلوپەلا، ژبەر هندێ پێغەمبەرێ خودێ صلى الله علیە وسلم نەهیا ژ هندێ کری بکڕ بچیتە دەرڤەی باژێڕی تشتان ژ فرۆشیاران بکڕیت، ژبەر کو فێلبازی و خاپاندن و درەو تێدا دهێنە کرن و مافێ پەشێمان بوونێ بۆ یێ هاتییە سەلماندن دەمێ ڕاستی بۆ ئاشکەرا دبیت، کو بۆ هەمی کەسێن نەزان بۆ بهایێ کەلوپەلا دورست نینە فێلبازی تێدا بهێتە کرن و درەو د گەل بهێنە کرن، وەکی کەسەکێ کو کەلوپەلان دانیت و بهایەکێ گران ل سەر دانیت کو ئەو بها د ناڤ خەلکی دا یێ بەلاڤ نە بیت بۆ هندێ دا کو بکر بهایەکێ کێمتر پێ بدەت، بەلکو دڤێت ب بهایێ بازاڕی بفرۆشیت، لله أعلم، 

بەرێ خۆ بدە: (مجموع الفتاوى): (29 / 359).

 

تێبینی: ئەڤ پرسیار و بەرسڤە ل گۆڤارا ڕێکا ڕاست د پشکا بەرسڤێن شەرعی بۆ پرسیارێن خواندەڤانا دا یا بەلاڤ بووی.

ژ ئامادەکرنا بەڕێز مامۆستا (خلیل احمد).

 

https://walamakan.com/19