چەند جۆرێن ڕیبایێ هەنە؟
بەرسڤ:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
مەدحە و سوپاسی بۆ خودایێ مەزن، سلاڤ ل سەر ڕوحا پێغەمبەرێ خودێ بن، ل سەر خێزان و کەسوکارێ و ئیماندار و هەڤال و دویفکەتییان بن. ڕیبا د شەریعەتێ پیرۆز یێ ئیسلامێ دا حەرامە و ژ گونەهێن مەزنە، خودایێ مەزن دبێژیت: ( وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا ۚ ). (البقرة :٢٧٥). ئانکو: خودێ کڕین و فرۆتن یا حەلال کری و ڕیبایا حەرام کری و د ئایەتەکا دی دا دبێژیت: ( يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ). (البقرة :٢٧٦). ئانكو: خودێ ڕیبايێ ههمییێ دبهت، یان بهرهكهتێ بۆ خودانى تێدا ناهێلیت و ئهو خێرێ بۆ خێركهران مهزن دكهت و بهرهكهتێ دئێخته مالێ وان.
ڕیبایێ چەند جۆر یێن هەین:
١ـ ربا الدین: ئەڤەیە کو دانا هندەک پارەی یان زێڕ یان ژی زیڤ ب قەر بۆ وێ چەندێ پتر لێ بهێت د دەمێ زڤڕاندنێ دا.
٢.ریبا الفضل: ئەڤەیە کو گۆهوڕینا پارەی ب زێڕ یان ژی زێڕ ب زێڕ یان ژی زیڤ ب زیڤ یان ژی گەنم ب گەنمی یان ژی جەهـ ب جەهی یان ژی خۆرمە ب خۆرمێ یان خوێ ب خوێ دەست بۆ دەستی، بەلێ ب زێدەهی نە ب یەکسانی.
٣ـ ربا النسیئة: ئەڤەیە کو کڕین و فرۆتن پارە ب پارە وەکی خۆ بێی بهایەکێ پتر، بەلێ ب قەر و بێی دەست ب دەست، وەکی کڕینا دۆلاری ب قەر یان یان کڕینا زێڕ و زیڤان ب قەر.
(هەلگورد مصطفی گەڵاڵەیی).
https://walamakan.com/359