ئەگەر کەسەک مر و یێ دەیندار بوو ئەرێ بەری دابەشکرنا میراتێ وی واجبە دەینێن وی بهێنە دان؟
بەرسڤ:
دەین پێدڤییە بهێتە دان بەری جێبەجێکرنا وەسییەت و دابەشکرنا میراتی، عَنْ عَلِيٍّ رضي الله عنه قَالَ: "قَضَى رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بِالدَّيْنِ قَبْلَ الْوَصِيَّةِ" صحيح سنن الترمذي رقم: (٢١٢٢) وصحيح سنن ابن ماجه رقم: (٢٧١٥).
ئانکو: پێغەمبەرێ خودێ ﷺ بڕیار یا دای و فەرمان یا پێ کری کو: پشتی مرنێ دەین دێ هێتە پێش ئێخستن ب سەر جێبەجێکرنا وەسیەتێن مری. وَعَنْ سَعْدِ بْنِ الأَطْوَلِ رضي الله عنه قَالَ: "أَنَّ أَخَاهُ مَاتَ وَتَرَكَ ثَلاَثَمِائَةِ دِرْهَمٍ وَتَرَكَ عِيَالاً، فَأَرَدْتُ أَنْ أُنْفِقَهَا عَلَى عِيَالِهِ، فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: إِنَّ أَخَاكَ مُحْتَبَسٌ بِدَيْنِهِ فَاقْضِ عَنْهُ، فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ قَدْ أَدَّيْتُ عَنْهُ إِلاَّ دِينَارَيْنِ ادَّعَتْهُمَا امْرَأَةٌ وَلَيْسَ لَهَا بَيِّنَةٌ، قَالَ: فَأَعْطِهَا فَإِنَّهَا مُحِقَّةٌ" صحيح سنن ابن ماجه رقم: (٢٤٣٣).
ئانکو: برایێ من مر و سێ سەد (٣٠٠) دەرهەم وەک میرات و خێزانا خۆ ب جهـ هێلا، من ژی ڤیا وی پارەی بدەمە ب هندەک تشتان و پێدڤییا پێ بکڕم ژ بۆ خێزانا وی، پێغەمبەری ژی ﷺ گۆت: برایێ تە یێ هاتییە گرێدان ژبەر دەینێن خۆ، ژبەر هندێ دەینێن وی بدە، من گۆتێ: ئەی پێغەمبەرێ خودێ من هەمی دەینێن وی یێن داین ب تنێ دو دینار تێ نەبن ئەو ژی ژنەک یا داخواز دکەت و وێ چ بەلگە نینن، وی گۆت: بدەیێ، چونکی ئەو یا حەقە و ڕاست دبێژیت. قال الـحافظ ابن عبد الـبر: (وفـي حديث هذا الباب معانٍ من الفقه : منها أنَّ الورثةَ لا يُنـفَـق عليهم ولا لـهم ميراثٌ حتـى يُـؤدَّى الدين …) الـتـمـهيـد : .(٢٣ / ٢٣٧)
پەرتووکا: (حوكم و ئادابێن دانا دەینا و دەین کرن و ڤەگەراندنا دەینا ل ژێر تیشكا ئایەتێن پیرۆزێن قورئان و فەرموودێن صەحیح دا ) ژ نڤیسینا مامۆستا (محمد عبدالرحمن).
https://walamakan.com/1196