بەرسڤ:

دانانا پارە و مالی ل بەنکەکێ کو معاملێ ب ڕیبایێ دکەت یا دورست نینە و موسلمان پەنایێ بۆ نابەت ئەگەر نەچار نەبیت، ئەو ژی ب سێ مەرجان:

یا ئێکێ: پێدڤییاتییەکا هوسا بیت کو نەچار بیت، ئەڤە ژی ب ڕەنگەکی کو چ جهـ و بەنکێن حەلال خور ب دەست نەکەڤن پارە و مالێ خۆ بدانیتێ ژبلی وێ بەنکا ڕیبا خور. ڤێجا ئەگەر جهەک ب دەست کەت کو کاری ب ڕیبایێ ناکەت، ل وی دەمی دورست نینە ئەو پارێ خۆ بدانیتە وێ بانکا کاری ب ڕیبایێ دکەت.

یا دوویێ: نابیت معاملەکرنا وێ بەنکێ ب ڕیبایێ سەد ژ سەدێ بیت، ئانکو: پشت ڕاست بیت سەد ژ سەدێ معاملێ ب ڕیبایێ دکەن و چو پارە ناوەرگرن ئیلا معاملا ڕیبایێ پێ دکەن، ڤێجا ئەگەر ب ڤی ڕەنگی بیت ب چ ڕەنگان چێنابیت پارە و مالی بدانییە وان بەنکان، چونکی ئەگەر تە پارە ل بەنکەکا ب ڤی ڕەنگی دانا ئەو تۆ یێ پشت ڕاستی کو تۆ یێ هاریکاریا وان دکەی د معاملا ڕیبایێ دا، بێگومان ژی هاریکارییا ڕیبا خواری یا دورست نینە.

یا سیێ: ئەو کەسێ پارەی ددانیت دڤێت فایدەی وەرنەگریت، بێگومان ئەگەر پارە وەرگرت ئەو دبیتە ڕیبا، یا دیارە ژی کو ڕیبا یا حەرامە ب بەلگێن قورئانێ و فەرموودێ و کۆدەنگییا زانایان.

بەلێ پا ئاخفتنا پرسیارکەری کو دبێژیت وی فایدە و زێدەهی وەرنەگرتییە، بەلکو بەنکێ فایدە یێ وەرگرتی...

ئەڤ تشتە فایدە نینە، بەلکو ڕیبایە و ئەسلەن ل سەر وێ بەنکێ یا حەرامە وی فایدەی وەربگریت، هەروەسا بۆ وی کەسی ژی دورست نینە فایدەی وەربگریت یێ کو پارە دانایە وێ بەنکێ، خودایێ مەزن دبێژیت: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنْ الرِّبَا إِنْ كُنتُمْ مُؤْمِنِينَ} [البقرة/278].

ئانکو: ئەی ئەو کەسێن هەوە باوەری ئینای تەقوا خودێ بکەن و ئەگەر تشتەک ژ ڕیبایێ د دەستێ هەوەدا مابیت یان ل سەر خەلکی مابیت بهێلن، ئەگەر هوون باوەردارێن دورستن و فەرمانێن خودێ ب جهـ بینن. پاشی گەفا ل وان کەسان دکەت یێن ڕیبایێ وەردگرن، دەما دبێژیت: {فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنْ اللَّهِ وَرَسُولِهِ} [البقرة/278-279]

ئانکو: ئه‌گه‌ر ئەوا خودێ پێ فەرمان ل هەوە کری ب جهـ نەئینن و بەردەوام بوون ل سەر ڕیبایێ، ل وی دەمی هوین ئاگه‌هدارى جه‌نگه‌كی بن ژ لايێ خودێ و پێغه‌مبه‌رێ ویڤە. و پێدڤییە ئاگەهداری وێ چەندێ ژی بن کو دانانا وی پارەی و مالی د وان بەنکاندا یا شەرعی نینە، چونکی دانانا شەرعی وەسایە: پارە و مالێ خۆ بدانییە وێ بەنکێ و ئەو دەستکارییێ تێدا نەکەت و کاری پێ نەکەت، ڤێجا دەما بەنک معاملێ و کاری پێ دکەت ل وی دەمی دچیتە د دەرگەهێ دەینیدا و نابیتە ئەمانەت. و زانایان بەحسا هندێ یا کری، ئەو ژی: دەمێ کەسەک پارە و مالەکی ددانیتە دەڤ کەسەکی و ڕێکێ ددەتێ معاملێ و کاری پێ بکەت، ل وی دەمی ب دەین دهێتە هژمارتن (لەوما زێدەهی ل سەر دبیتە ڕیبا). والله أعلم ، وصلى الله وسلم على نبينا محمد.

يراجع فتاوى منار الإسلام 2/433-440 للشيخ ابن عثيمين.

ڤێجا ب کورتى دڤێت ئاگەهداری ڤان خالان بین:

یا ئێکێ: دانانا پارەی ل بەنکەکێ یان نڤیسینگەهەکا پارە گهوڕینێ کو معاملێ ب ڕیبایێ دکەت یا دورست نینە، ب لێبورینڤە پڕانییا خەلکی پارەی ددانە نڤیسینگەهێن پارە گوهۆڕینێ بێ کو پرسیار بکەن یان بزانن کا معاملێ ب ڕیبایێ دکەن یان نە؟! 

یا دوویێ: ژ ساناهیکرنەکا کاری یا باشە کو تو پارێ خۆ ل نڤیسینگەهەکا پارە گهورینێ بدانی و هەر دەما تە ڤیا پارەی حەوالە بکەی، بەلێ ل دەستپێکێ دڤێت بزانی ئەرێ ئەو نڤیسینگەهـ معاملێ ب ڕیبایێ دکەت یان نە؟ ئەگەر معاملێ پێ بکەن، بێگومان دێ پارێ تە ژی بۆ ڕیبایێ ب کارئینن و تو ژی شریکی د کرنا ڕیبایێ دا و تە هاریکارییا وی کر، دڤێت تو پارێ خۆ ل جهەکی بدانی کو معاملێ ب ڕیبایێ نە کەت، نابیت ژبەر سانەهیکرنا کاری و جورێ حەوالەکرنا پارەی خوارنا ڕیبایێ و گونەها وێ ل بەرچاڤ نەوەرگری. 

لەوما ل سەر موسلمانان واجبە ترسا ڕیبایێ بزانیت و کێمترخەمییێ تێدا نە کەت و شێوازێ دانانا پارەی ل نڤیسینگەهـ و بەنکان و حەوالەکرنا وێ ب ڕەنگەکی بیت کو تووشی ڕیبایێ ببیت و بلا باش پرسیار بکەت و ژێ بزانیت.

https://walamakan.com/1934