ئەرێ ئەز دشێم ل دەف هەڤژینا خۆ بنڤم ل بەر سنگێ من بیت بتنێ ماچی کەم بێ جوتبوون، و ئەز یێ ب ڕۆژی بم؟

بەرسڤ: یاری کرن و ماچیکرنا هەڤژینا خۆ ڕێك یا پێ هاتییە دان، بەلێ ب مەرجەکی شیانێن کونترولکرنێ ل سەر خۆ هەبن، نەکە توشی جوتبوونێ ببن، کو ماچی کرن و یاری کرن دەرگەهەکە بۆ هندێ، و بەڵگە ژی ئەو فەرموودەیە کو ژ عایشایێ خودێ ژێ ڕازی بیت یا سەلماندی و گوتی: "كان رسول الله -  صلى الله عليه وسلم -  يقبل و هو صائم، و يباشر و هو صائم, لكنەُ كان أملككم لإربِهِ" [أخرجه البخاري: (١٣١/٤) رقم (١٩٢٧) ،ومسلم رقم: (١١٠٦)].
ڕامان: پێغەمبەری ﷺ هەڤژینێن خۆ ماچی دکرن ل دەمێ یێ ب ڕۆژی و یاری دگەل دکرن، بەلێ ژ وە هەمییان پتر یێ ل سەر خۆ بوو. دگەل هەبوونا (کەراهەت) بوو گەنج و سنێلا، یان کەسێن باوەری ب خۆ نەی، ژبلی کەسێن پیر بەڵگەیێ هندێ ژی ئەڤ فەرموودەیە کو (عبدالله) یێ کورێ (عمرو) یێ کورێ (العاص) رضي الله عنه ڤەدگێرن کو دبێژیت: "كنا عند النبي صلى الله عليه وسلم فجاء شاب فقال: يا رسول الله! أقبل وأنا صائم؟ فقال النبي صلى الله عليه وسلم: لا، فجاء شيخ فقال: أأقبل وأنا صائم؟ فقال: نعم) ، قال الراوي (فنظر بعضنا إلى بعض فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: قد علمت لم نظر بعضكم إلى بعض، إن الشيخ يملك نفسه" [(أخرجه احمد (٢٢١/١٨٥/٤) من طزيق ابن الهيعة عن يزيد بن ابي حبيب، عن قيصر التجيبي عنه، و سنده ضعيف، لضعف ابن هليعة، و له شاهد أخرجه الطيراني في (الكبير) رقم: (١١٠٤٠) من طريق حبيب بن أبي ثابت، عن مجاهد،عن ابن عباس،وحبيب مدلس، و قد عنعنه، فهو به حسن، ويراجع له.لزاما. (الفقيه والمتفقه) ص: (١٩٣،١٩٢) ،فإن له طرقاأخری)].
ڕامان: گەنجەك هات و پرسیارکر: ئەی پێغەمبەرێ خودێ ﷺ هەڤژینا خۆ ماچی کەم دەمێ ئەز یێ ب ڕۆژی؟ گوتێ: نەخێر، پاشی زەلامەکێ پیر هات و پرسیارکر: ئەی پێغەمبەرێ خودێ ﷺ هەڤژینا خۆ ماچی کەم دەمێ ئەز یێ ب ڕۆژی؟ گوتێ: بەلێ. عبدالله گوتی: مە هەمیا سەحکرە ئێكو دوو، پاشی پێغەمبەری ﷺ گوتی: زەلامێ پیر دشێت کونترولێ ل سەر خۆ بکەت.
بوو زانینا زێدەتر سەبارەت ب ئەحکامێت رووژیێ،و چەوانییا ڕۆژیگرتنا پێغەمبەری ﷺ درەمەزانێدا،ڤێ کتێبێ بخینە (چونێتی رۆژووی پێغەمبەر ﷺ لە ڕەمەزاندا) …. و خودایێ مەزن زاناترە.


ژێدەر: پەرتووکا وەڵامی ڕاست و دروست بۆ ژن و مێردی خوا پەرست - ژ بەرهەمێن سایتێ بەهەشت.
(مامۆستا عدنان بارام)