گەلەك جار  ژ خۆ دلتەنگ دبم و بێزار دبم و هندەك جار دگەهیتە وی راددەی بێزار دبم ژ ژیانێ، چ بکەم د وان دەمان دا؟

بەرسڤ: ڤان کارێن ل خوارێ بکە دا ژ بێزاریێ و دل تەنگیێ رزگاربی:

١- بلند کرنا ئاستێ ئیمانێ و ئەنجام دانا کریارێن چاك، چونکی خودایێ مەزن یا گوتی: {مَنۡ عَمِلَ صَـٰلِحࣰا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنࣱ فَلَنُحۡیِیَنَّهُۥ حَیَوٰةࣰ طَیِّبَةࣰۖ وَلَنَجۡزِیَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُوا۟ یَعۡمَلُونَ} [النحل: ۹۷] .
ڕامان: هه‌چییێ كاره‌كێ چاك بكه‌ت نێر بت يان مێ بت، ووى باوه‌رى ب خــودێ وپـێــغـه‌مبه‌رێ وى هه‌بت، ئه‌م د دنيايێ دا ب ژينه‌كا خۆش وته‌نا دێ وى زێندى كه‌ين، ئه‌گه‌ر خۆ مالێ وى يێ كێم ژى بیت، و ل ئاخره‌تێ ئه‌م دێ خێرا وان ب باشترين ڕه‌نگ سه‌را كارێ وان يێ دنيايێ ده‌ينێ.

٢-  خۆ گرێدان و دەست گرتن ب بەرنامەیێ خودێ ڤە کو پێکهاتییە ژ ئاینێ پیروزێ ئیسلامێ وەكی خۆ، چونکی خودایێ مەزن یا گوتی: {وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِی فَإِنَّ لَهُۥ مَعِیشَةࣰ ضَنكࣰا وَنَحۡشُرُهُۥ یَوۡمَ ٱلۡقِیَـٰمَةِ أَعۡمَىٰ (٢٤) قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرۡتَنِیۤ أَعۡمَىٰ وَقَدۡ كُنتُ بَصِیرࣰا  (٢٥) قَالَ كَذَ ٰلِكَ أَتَتۡكَ ءَایَـٰتُنَا فَنَسِیتَهَاۖ وَكَذَ ٰلِكَ ٱلۡیَوۡمَ تُنسَىٰ  (٢٦)} [طه: 24- 26]
ڕامان: وهه‌چییێ پشت بده‌ته‌ زكرێ من د دنيايێ دا ژينه‌كا ب زه‌حمه‌ت وبه‌رته‌نگ بۆ وى هه‌يه‌، ئه‌گه‌ر خۆ ل به‌ر چاڤ وه‌سا يا ديار بت كو ئه‌و يێ به‌رده‌ست فره‌هه‌ ژى، و ل ڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌م دێ وى كۆره‌ ژ ديتنێ وده‌ليلان ڕاكه‌ينه‌ڤه‌ وى گۆت: خودايێ من بۆچى ته‌ ئه‌ز كۆره‌ ڕاكرم، وئه‌و ب خۆ د دنيايێ دا ئه‌ز يێ ب چاڤ بووم؟ خودێ گۆته‌ وى: من تو كۆره‌ ڕاكرى؛ چونكى ئايه‌تێن من يێن ئاشكه‌را بۆ ته‌ هاتبوون، وته‌ پشتا خۆ دابوويێ وباوه‌رى پێ نه‌ئينابوو، ڤێجا كا چاوا د دنيايێ دا ته‌ ئه‌و هێلابوون وه‌سا ئه‌ڤرۆ د ئاگرى دا تو ژى دێ ئێيه‌ هێلان.

٣- بەردەوام بوون ل سەر خواندنا قورئانێ و زکرێ خودایێ مەزن، چونکی زکرێ خودێ دبیتە ئەگەرێ ئارام بوونا دلا وەکی خودایێ مەزن گوتی: {ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ وَتَطۡمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكۡرِ ٱللَّهِۗ أَلَا بِذِكۡرِ ٱللَّهِ تَطۡمَئِنُّ ٱلۡقُلُوبُ} [الرعد: ۲٨]
ڕامان: و ئه‌و به‌رێ وان دده‌ته‌ هيدايه‌تێئه‌وێن دلێن وان ب ته‌وحيدا خودێ وزكرێ وى ته‌نا وڕحه‌ت دبن، ما نه‌ ب گوهدان وزكرێ خودێ دل ته‌نا وڕحه‌ت دبن.

٤- و گەلەك جارا و ب تایبەت سپێدە و ئێڤاریا ڤان زکر و دوعایا بخینە: (اللهم إني أعوذ بك من الهم والحزن والعجز والكسل والبخل والجبن وضلع الدين وغلبة الرجال).

٥- پێغەمبەرێ خودێ ﷺ گوتییە: "ما اصاب احداً هم و لا حزن فقال: اللهم إني عبدك، ابن عبدك، ابن أمتك، ناصيتي بيدك، ماضٍ فيَّ حكمك، عدلٌ فيَّ قضاؤك، أسألك بكل اسمٍ هو لك، سميتَ به نفسَك، أو علَّمتَه أحدًا من خلقك، أو أنزلتَه في كتابك، أو استأثرتَ به في علم الغيب عندك؛ أن تجعل القرآنَ ربيع قلبي، ونور صدري، وجلاء حزني، وذهاب همِّي؛ إلا أذهب اللهُ همَّه وحُزنَه، وأبدله مكانه فرحًا" [سلسلة الأحاديث الصحيحة رقم: (١٩٩)].
ڕامان: هەرکەسێ توشی خەمەکێ و  نەڕحەتییەکێ  بوو و بێژیت: ئەی خودا ئەز بەندەیێ تەمە، کورێ زەلامەکی مە کو بەندەیێ تەیە، و کورێ ژنەکێ مە کو بەندەیا تەیە، ئەنییا من د دەستێ تەدایە، حوکمێ تە ب سەر من یێ بجهـ هاتییە، بریارا تە ل سەر من یا ڕاست و دادپەروەرانەیە، داخوازێ ژتەدکەم ب هەمی ناڤا یێن تە ل خۆ ناڤکرین، یان تە فێری کەسەکی کرین ژ دروستکریا، یان تە ئیناینە خوارێ د کتێبا خودا، یان تە تایبەت کرین ب خۆ ڤە د زانستێ غەیبێ دا ل دەف خۆ، تۆ قورئانێ بکەیە بهارا دلێ من و ڕوناهییا سنگێ من و هەلگرا خەما من و نەهێلانا کوڤانامن.

ئیللا دێ خودێ خەم و کوڤانێ ل دەف راکەت ل جهێ وێ دێ گهوریت ب خوشییێ.

٦- پرسیار کر ژ الحسن البصری گوتێ: (مالنا نراك مطمئنا) ؟
ئانکو: ئەڤە چییە ئەم بەردەوام تەدبینین یێ بەختەوەری و یێ بێ هێز و بێزار نینی؟ ئەوی ژی بەرسڤ دا و گوت: ب ڕاستی ئەز دزانم ڕزقێ من کەس نابەت ژ بلی من ژبەر هندێ دلێ من یێ ئارامە، و ب ڕاستی ئەز دزانم خودێ ئاگەهـ ژ من هەیە ژبەر هندێ شەرم ژێ دکەم ل سەر گونەهێ من ببینیت، و ب ڕاستی ئەز دزانم کارێن من کەس ناکەت بوو من ژبەر هندێ خۆ پێڤە مژویل دکەم، و ب ڕاستی ئەز دزانم مرن یا چاڤەرێ منە ئەز ژی خۆ ئامادە دکەم بوو پشتی مرنێ و ب ڕاستی ئەڤە نە ڕێکیت بەختەوەری و ‌ئارامییێ.



ژێدەر: پەرتووکا وەڵامی ڕاست و دروست بۆ ژن و مێردی خوا پەرست - ژ بەرهەمێن سایتێ بەهەشت.
(مامۆستا محمد عبدالرحمان)