ئەرێ جوتبوون دگەل هەڤژینێ ددەمێ دبێ نڤێژیێ دا گونەهە؟
بەرسڤ: جوتبوون دگەل ئافرەتێ ل دەمی بێ نڤێژییا دا گونەهە و کارەکێ خڕابە و ئێکە ژ گونەهێن مەزن خودایێ مەزن دبێژیت: {وَیَسۡءَلُونَكَ عَنِ ٱلۡمَحِیضِۖ قُلۡ هُوَ أَذࣰى فَٱعۡتَزِلُوا۟ ٱلنِّسَاۤءَ فِی ٱلۡمَحِیضِ وَلَا تَقۡرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ یَطۡهُرۡنَۖ} [البقرة:۲۲۲]
پێغەمبەرێ خودێ ﷺ گوتییە: "أصنعوا كل شيءٍ إلا النكاح" [رواه الجماعة إلا البخاري وفي لفض (إلا الجماع)]
و دبێژیت: "من أتى حائضاً أو امرأة في دبرها أو كاهناً فقد كفر بما أنزل على محمد" [رواه الترمذي و أبو داود وابن ماجه و غيرهم و صححه الألباني].
ڕامان: هەرکەسەکێ بچیتە دەف هەڤژینا خۆ ددەمێ زڤروکا هەیڤانە دا، یان ژ پشتێ ڤە (جهێ دەست ئاڤا ستویر)، یان بچیتە دەف سێربەندەکی و باوەری پێ هەبیت، وی کوفری کر و بێ باوەر بوو ب وێ یا بۆ موحەممەدی ﷺ هاتی.
ئانکو: کوفرا بچویك ئەڤە ژی بەڵگەیە ل سەر هندێ کو گونەهەکا مەزنە و هەر کەسێ ب زانیت کارەکێ حەڕامە و بکەت هنگی وی گونەهەکا مەزن یا کری پێدڤییە تەوبە بکەت و دڤێت (کەفارەتا) وێ ب دەت کو پێکهاتییە ژ دینارەکا زێری ئەگەر ل دەسپێکا بێ نڤێژیێ دا بوو و ئەگەر ل دویماهیا بێ نڤێژیێ دابوو نیڤ دینارا زێری.
ابن عباس خودێ ژێ ڕازی بیت ئەڤ حوکمە یێ ژ پێغەمبەری ﷺ ڤەگوهاستی کو گوتییە: "یتصدق بدينار أو نصف دينار" [رواه أبو داود والنسائی و ابن ماجه و صححه الألباني].
ئەوا مە گوتی ئەگەر ل دەسپێکا بێ نڤێژیێ بوو یان ل دویماهیێ ژ (ابن عباس) ڤەدگوهێزیت یاگوتی: "إن اصابها في الفور الدم تصدق بدينار وإن كان في آخره فنصف دينار" [صحيح. بەرێخوبدە کتێبا الإرواء (٢٠٢)].
ڕوونكرن: ئێك دینارا زێری ئانکو: پێنج غرامێن زێری دا کو بزانین پێنج غرام چەند پارەیە پێدڤییە (٥× بهایی ئێك غراما زێری بکەین) = ئەو پارەیێ پێدڤییە ب دەنە هەژاران بۆ کەفارەتا ڤێ گونەهێ.
ژێدەر: پەرتووکا وەڵامی ڕاست و دروست بۆ ژن و مێردی خوا پەرست - ژ بەرهەمێن سایتێ بەهەشت.
(مامۆستا خلیل أحمد)