ئەرێ دروسته بۆ ژنکا دووگیان نڤێژیێن خۆ کوم بکەت ژبەر زەحمەت و ماندیبوونا وێ ب دووگیانیێ؟
بەرسڤ:
الحمد لله.
لسەر موسلمانی واجبه ئەو نڤێژیێن خو د وی دەمێ شەریعەتی دەستنیشانکری دا بکەت؛ ژبەر گوتنا خودێ: ﴿فَإِذَا قَضَیۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذۡكُرُوا۟ ٱللَّهَ قِیَـٰمࣰا وَقُعُودࣰا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمۡۚ فَإِذَا ٱطۡمَأۡنَنتُمۡ فَأَقِیمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَۚ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتۡ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِینَ كِتَـٰبࣰا مَّوۡقُوتࣰا ﴾ النساء ١٠٣
ڤێجا ئهگهر ههوه نڤێژ كر، هوين ل ههمى حالێن خۆ خودێ ل بيرا خۆ بينن، وئهگهر ترس نهما هوين نڤێژێ ب تمامى بكهن، وتهخسيرییێ تێدا نهكهن، چونكى ئهو ل هندهك دهمێن دهسنيشانكرى د شريعهتى دا يا هاتییه واجبكرن.
د سونەتێدا ئاماژە پێکریه لسەر دروستیا کومکرنێ دناڤبەرا دوو نڤێژا دا بو نەساخی و بو وی کەسێ ئەنجامدانا نڤێژان زەحمەت بیت هەمی جار ددەمێدا وێ دا بکەت، و مالكی و حەنبەلی ژی وەدبێژن.
" ئیمامێ نەوەوی دبێژیت: "ئەڤه بوچونەکا بهێزە" المجموع (263/4).
و بزڤرە الموسوعة الفقهیة"(15/288).
ئیمامێ ترمذي (خودێ ژێ ڕازی بیت) د "سوننەنا" خودا (1/259)دبێژیت:
" هندەك ژ ئەهلێ علمی (خودانێن زانینێ) ژ تابعیان دەستیری یا دای ب کومکرنێ دناڤبەرا دوو نڤێژا دا بۆ کەسێ نەساخ، و احمد و اسحاق ژی وەدبێژن"
دوماهیك هات.
و ڤێجا ژنکا ب دووگیان ئەگەر حەمل لسەر وێ گران بوو و بۆ وێ بزەحمەت بوو بۆ هەمی نڤێژیێن خۆ ددەمێ وێدا بکەت درسته بو وێ نفێژیێن خۆ کوم بکەت وەکی نڤێژا نیڤڕو و ئێڤاری و مەغرەب و عەیشا، هندەك جاران حوکمێ نەخوشی ژی دهێته وەرگرتن.
بەلێ کورتکرن (القصر) دروست نینه تنێ بۆ مسافری تێ نەبیت، بەلێ ئەگەر ژنکا ب دووگیان چوو بیته سەفرەکێ (مسافرة) بیت دروسته نڤێژیێن خۆ کوم بکەت و کورت بکەت، بەلێ ئەگەر هەر ل جهێ خو بو، بۆ وێ درسته بتنێ ئەو کومکرنێ بکەت، دێ نڤێژا خو کەت چار ڕکعەتان بێ کورتکرن.
شێخ ئبن عوثیمین( خودێ ژێ ڕازی) بیت دبێژیت:
" هەر گاڤا زەحمەتیەك پەیدابوو، دروسته نڤێژ بهێته کومکرن، چ ل سەفرێ بیت یان ل جهێ خو یان ژبەر بارانێ بیت یان ژبەر هەوایێ سار و بهێز بیت و هەر تشتەکێ وەکی وێ ، هەتا ژنکا ب دووگیان ژی ئەگەر حەمل لسەر وێ گران ببیت نەشیا هەر نڤێژەکێ د دەمێ وێدا بکەت درسته نڤێژا خو کوم بکەت.
هەتا ئەو ژنکا شیری ددەته زاروکێ خۆ و نەشێت نڤێژیێن خو هەمیان د دەمێن وێ دا بکەت ژ ترسێن هندێ زاروکێ وێ ب وێ ڤه ب میزت" دوماهيك هات.
"لقاء الباب المفتوح" (4/201)
والله أعلم.
ژێدەر: ژ سایتێ الإسلام سؤال و جواب يێ شيخ محمد صالح
https://islamqa.info/ar/answers/143720/%D9%87%D9%84-%D9%8A%D8%AC%D9%88%D8%B2-%D9%84%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D9%82%D8%A9-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D9%84