پرسیار: بوچوونا زانایێ ڕێزدار چییە ل سەر کرنا ڤی کاری ل هندەک مزگەفتان د شەڤ نڤێژاندا ل ڕەمەزانێ ڕوناهییان دڤەمرینن، وهێلانا ڕوناهییەکا کێم ددەمێ نڤێژێ دا و دبێژن: چونکی ئەڤە هاریکارە لسەر خشوعێ، ئەرێ ئەڤ کارە ژ ئەگەرێن خشوعێ یە؟ و ئەرێ ئەڤ کارێ وان یێ دروستە، یان پێدڤییە بهێتە هێلان؟

بەرسڤ:  الحمد لله وحده، وصلَّى الله وسلَّم على نبيِّنا محمد، أما بعد: 

هندیکە خشوعە دنڤێژێ دا ب حازر بوونا دلی یە، خودێ پەسنا باوەرداران کرییە ئەوێن دلێن خۆ خالی دکەن بۆ نڤێژێ، خودایێ مەزن دبێژیت: {ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ} [المؤمنون: 2]

ڕامان: ئه‌وێن ژ سالۆخه‌تێن وانه‌ ئه‌و د نڤێژێن خۆ دا ب ترسن، دلێن خۆ بۆ خالی دكه‌ن. 

بنیاتێ گشتی: هەر تشتەکێ هاریکار بیت وخێرێ پەیدا بکەت، ئەو شەرعییە، هندەک ژ ڕێکان ب دەقێن شەرعی هاتینە دیار کرن، و هندەک ب سەربۆر و عەدەتان، هەروەکی بەرێخودانا عەسمانا دنڤێژێ دا نەهییا ژێ هاتییە کرن [1]، و ژ حیکمەتێن وێ ئەوە خشوعێ و حازرکرنێ ناهێلیت، هەروەسا ئەو جلکێن بەرێخودانێ مژویل دکەن ژوان ئەوێن نەخش ونیگار ل سەر پێغەمبەری سەڵاوات و سلاڤێن خودێ ل سەربن دەربارەیی ڤان جلکێن نەخش ل سەر گوت: "إنها ألهتني آنفًا عن صلاتي" [2] ئانکو ئەز ژ نڤێژا من مژویل کرم.

و زانایا دایە دیارکرن کو گرتنا چاڤان د نڤێژێ دا نەیا شەرعییە[3] وعیبادەت کرن پێ بیدعەیە، بەس ئەگەر خشوعێ چێکەت چ تێدا نینە[4] و ئەڤ گرتنا چاڤان ژ خەلکەکێ بۆ خەلکەکێ جیاوازە، جیاوازییا وان دوان بابەتێن نڤێژ تێدا دهێتە کرن ئەوا بۆ من دیار کو ڕوناهیێن قەوی و بهێز مروڤی مژویل دکەن، چ گومان تێدا نینە ئەو جهێ ڤاڵا بیت بیت ژڤێ چەندێ نێزیکترە بۆ پەیدابونا خشوعێ و کورت دیتنێ، ئانکو چاڤ گەلەک تشتا نەبینیت، و ل سەر ڤێ ئەوێن بەرپرس ژڤێ چەندێ ئەوێن ڕوناهیێ کێم دکەن ڕەنگەکێ دروست یێ لنک من هەی[5] و ئەو جیاوازیێ دزانیت یێ ئەڤ چەندە تاقی کری ، ژبەر ڤێ چەندێ دهێتە زانین کرنا ڤی کاری چ تێدا نینە، و ئەڤ چەندە ناهێتە ئینکار کرن و بیدعەکرن و خودێ باشتر دزانیت. 

نڤێسین:‏

شێخ عبدالرحمن بن ناصر البراك

هاتیە نڤێسین ل 24 رمضان 1445هـ

[1] ‏ أخرجه البخاري (750) من حديث أنس رضي الله عنه، وأخرجه مسلم (428)، (429) من حديث جابر بن سمرة، وأبي ‏هريرة رضي الله عنهما.‏

[2] ‏ أخرجه البخاري (373) -واللفظ له-، ومسلم (556-62) من حديث عائشة رضي الله عنها.‏

‏ [3] ينظر على سبيل المثال: بدائع الصنائع (1/216)، ومواهب الجليل (1/550)، وكشاف القناع (2/405).‏

‏ [4] ينظر: المجموع شرح المهذب –ط المنيرية- (3/314)، وزاد المعاد (1/340-341).‏

‏ [5] قال أبو أمية محمد بن إبراهيم قال: سألت أبا عبد الله (أي: الإمام أحمد بن حنبل) عن القوم، يجتمعون ويقرأ لهم القارئ ‏قراءة ‌حزينة، فيكون ربما أطفئوا ‌السرج، فقال لي أحمد: «إن كان يقرأ قراءة أبي موسى فلا بأس» الأمر بالمعروف والنهي ‏عن المنكر - من الجامع للخلال (ص81).‏