النَّحْل
{ 1 } { أَتَىٰ أَمْرُ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ ۚ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ } ڕابوونا قيامه‌تێ وفه‌رمانا خودێ ب عه‌زابدانا هه‌وه -گه‌لی كافران- نێزيك بوو، ڤێجا هوين بۆ ياريپێكرن له‌زێ ل گه‌فا پێغه‌مبه‌رى نه‌كه‌ن. خودێ يێ پاك وبلند بوویه ژ شركێ وشريكان.
{ 2 } { يُنَزِّلُ الْمَلَائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ } خودێ ژ فه‌رمانا خۆ فريشته‌يان ب وه‌حییێ ب سه‌ر وى دا دئينته خوارێ يێ وى بڤێت ژ به‌نییێن خۆ يێن پێغه‌مبه‌ر: كو هوین خه‌لكى ژ شركێ بترسينن، وئاگه‌هدار بكه‌ن كو ژ من پێڤه‌تر چو خودايێن حه‌ق نينن، ڤێجا هوين ب كرنا وان كارێن من فه‌ركرين وپه‌رستنا من ب تنێ ته‌قوایا من بكه‌ن.
{ 3 } { خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۚ تَعَالَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ } خودێ عه‌سمان وعه‌رد ب حه‌قییێ ئافراندينه؛ دا به‌نى مه‌زنییا ئافرانده‌رێ وان پێ بزانن، وكو ئه‌و ب تنێیه هێژاى په‌رستنێ، يێ بلند ومه‌زن بوویه ئه‌و ژ شركا وان.
{ 4 } { خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ } وى مرۆڤ ژ ئاڤه‌كا بێ بها ئافراندییه، ڤێجا دێ بينى ئه‌و خۆ ب هێز دئێخت ودفنبلند دكه‌ت، ودبته خودان هه‌ڤڕكییه‌كا دژوار د گه‌ل خودايێ خۆ د مه‌سه‌لا نه‌باوه‌رى ئينانا ب ڕابوونا پشتى مرنێ دا، و د مه‌سه‌لێن دى ژى دا، وه‌كى دبێژت: كییه هه‌ستى ساخ دكه‌ته‌ڤه پشتى ئه‌و دڕزت. وئه‌و وى خودايى ژ بير دكه‌ت یێ ئه‌و ژ چونه‌يێ ئافراندى.
{ 5 } { وَالْأَنْعَامَ خَلَقَهَا ۗ لَكُمْ فِيهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ } وخودێ حه‌يوانه‌تێن وه‌كى حێشتر وچێل وپه‌زان بۆ هه‌وه -گه‌لی مرۆڤان- ئافراندن، ووى د هرى وموییێ وان دا گه‌رم دايه، وهنده‌ك مفايێن دى وى كرنه د شير وچه‌رم ولێ سوياربوونا وان دا، وهوين ژێ دخۆن.
{ 6 } { وَلَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسْرَحُونَ } و بۆ هه‌وه د وان دا جوانییه‌كا وه‌سا هه‌يه خۆشییێ دكه‌ته د دلێن هه‌وه دا، ده‌مێ هوين ل ئێڤارى وان دادكه‌ن، وده‌مێ هوين سپێدێ وان به‌ردده‌ن.
{ 7 } { وَتَحْمِلُ أَثْقَالَكُمْ إِلَىٰ بَلَدٍ لَمْ تَكُونُوا بَالِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ ۚ إِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ } وئه‌ڤ حه‌يوانه‌ته بارێن هه‌وه يێن گران بۆ باژێره‌كێ دوير هل دگرن، ئه‌گه‌ر ب زه‌حمه‌ت ووه‌ستیانه‌كا دژوار نه‌با هوين نه‌دگه‌هشتنێ، هندى خودايێ هه‌وه‌يه يێ مهره‌بان ودلۆڤانكاره ب هه‌وه، ده‌مێ وى ئه‌و تشت بۆ هه‌وه داى يێ هوين هه‌وجه دبنێ، ڤێجا حه‌مد وشوكر بۆ وى بن.
{ 8 } { وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً ۚ وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ } ووى هه‌سپ وهێستر وكه‌ر ئافراندن؛ دا هوين لێ سويار ببن، ودا ئه‌و بۆ هه‌وه ببنه جوانى، و ژ تشتێ هوين لێ سويار دبن ويێ دى ژى ئه‌و وى تشتى دئافرينت يێ هوين پێ دنه‌زان؛ دا باوه‌رییا هه‌وه ب وى زێده ببت، ودا هوین پتر شوكرا وى بكه‌ن.
{ 9 } { وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ ۚ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ } وئاشكه‌راكرنا ڕێكا ڕاست بۆ هيدايه‌تا هه‌وه -كو ئيسلامه- ل سه‌ر خودێیه، و ژ ڕێكان هنده‌ك ڕێك هه‌نه دخوارن خودانى ناگه‌هيننه هيدايه‌تێ، وئه‌و هه‌ر ڕێكه‌كه يا هه‌بت ژبلی ڕێكا ئيسلامێ. وئه‌گه‌ر خودێ هيدايه‌تا هه‌وه ڤيابا ئه‌و دا به‌رێ هه‌وه هه‌مییان ده‌ته باوه‌رییێ.
{ 10 } { هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً ۖ لَكُمْ مِنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ } ئه‌وه يێ باران بۆ هه‌وه ژ عه‌ورى باراندى، ڤێجا ئاڤه‌كا هوين ژێ ڤه‌خون وى بۆ هه‌وه كرییه تێدا، وئه‌و داروبارێ حه‌يوانه‌تێ هه‌وه ژێ دچه‌رت وى بۆ هه‌وه پێ شينكر، ڤێجا حه‌يوانه‌تێ هه‌وه ب خوارنا وى مفاى دگه‌هينته هه‌وه.
{ 11 } { يُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّيْتُونَ وَالنَّخِيلَ وَالْأَعْنَابَ وَمِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ } ئه‌و ب ڤێ ئاڤێ شينكاتییێ جودا جودا بۆ هه‌وه ژ عه‌ردى دئينته ده‌ر، وئه‌و زه‌يتوون وخورمه وترى پێ شين دكه‌ت، وئه‌و هه‌مى ڕه‌نگێن فێقى وبه‌رهه‌مى پێ شين دكه‌ت. هندى د ڤێ شينكرنێ دايه نيشانه‌كا ئاشكه‌را بۆ وى ملله‌تێ هزرا خۆ تێدا بكه‌ت هه‌يه.
{ 12 } { وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ۖ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ } ووى شه‌ڤ بۆ رحه‌تییا هه‌وه دايه، وڕۆژ بۆ ژيارا هه‌وه، ووى ڕۆژ بۆ هه‌وه دا گه‌شاتى، وهه‌يڤ ڕۆناهى؛ ودا هوين سال وحسێبێ پێ بزانن، و ب فه‌رمانا خودێ ستێر ل عه‌سمانى بۆ هه‌وه بنده‌ست بووينه دا هوين ده‌مى پێ بزانن، ووه‌ختێ گه‌هشتنا فێقى وبه‌رهه‌مى بزانن، ودا هوین ل تارییێ پێ ب ڕێكان بكه‌ڤن. هندى د وێ چه‌ندێ دايه نيشانێن ئاشكه‌را بۆ وى ملله‌تى هه‌نه يێ د هێجه‌ت وده‌ليلێن خودێ بگه‌هت.
{ 13 } { وَمَا ذَرَأَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ } وهه‌ر تشته‌كێ وى ل عه‌ردى بۆ هه‌وه ئافراندى ژ ده‌وار وفێقى وتشتێن دى وى بنده‌ستى هه‌وه كرییه. هندى د وێ ئافراندن وجودابوونا ڕه‌نگ ومفايێ وان تشتان دايه نيشان وعيبره‌ت بۆ وى ملله‌تى هه‌يه يێ بيرا خۆ لێ دئينته‌ڤه، ودزانت كو نيشان ل سه‌ر ته‌وحيدا خودێ د ڤێ چه‌ندێ دا هه‌نه.
{ 14 } { وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ } وئه‌وه يێ ده‌ريا بۆ هه‌وه بنده‌ست كرى؛ دا هوين ژ گۆشتێ وان ماسییێن ته‌ر بخۆن يێن هوين تێدا دگرن، ودا هوين وى چه‌كێ هوين ل به‌ر خۆ دكه‌ن وه‌كى لوءلوء ومه‌رجانان ژێ ده‌ربێخن، وتو گه‌مییێن مه‌زن تێدا دبينى ئه‌و ئاڤێ دبڕن ودئێن ودچن، وهوين لێ سويار دبن؛ دا ب ڕێكا بازرگانییێ هوين ژ ڕزقێ خودێ بخوازن، ودا به‌لكى هوين سوپاسییا خودێ بكه‌ن سه‌را مه‌زنه قه‌نجییا وى، ڤێجا په‌رستنا كه‌سێ دى ژبلی وى نه‌كه‌ن.
{ 15 } { وَأَلْقَىٰ فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ } ووى چيايێن موكم ل عه‌ردى دانان دا ئه‌و وى ڕاگرن حه‌تا ب هه‌وه ڤه نه‌هژيێت، ووى ڕويبار دانانه عه‌ردى؛ دا هوين ژێ ڤه‌خۆن، ووى ڕێك لێ دانان؛ دا هوين پێ ب وان جهان بكه‌ڤن يێن هوين قه‌ست دكه‌نێ.
{ 16 } { وَعَلَامَاتٍ ۚ وَبِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ } ووى ڕێنيشان ل عه‌ردى دانان هوين ل ڕۆژێ ب وان ڕێكا خۆ دزانن، كا چاوا هوين ل شه‌ڤێ ب ستێران ڕێكا خۆ دزانن.
{ 17 } { أَفَمَنْ يَخْلُقُ كَمَنْ لَا يَخْلُقُ ۗ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ } ئه‌رێ ڤێجا ئه‌و ڤى خودايى يێ ئه‌ڤ هه‌مى تشته ئافراندين، د په‌رستنێ دا، وه‌كى وان خوداوه‌ندێن ژ دره‌و لێ دكه‌ن يێن چو تشته‌ك نه‌ئافراندى؟ ئه‌رێ ما هوين بيرا خۆ ل مه‌زنییا خودێ نائينن، وپه‌رستنا وى ب تنێ ناكه‌ن؟
{ 18 } { وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ } وئه‌گه‌ر هوين لێ بگه‌ڕيێن دا قه‌نجییێن خودێ ل سه‌ر خۆ بهژمێرن هوين نه‌شێن وان بهژمێرن؛ هندى هند ئه‌و گه‌له‌كن. هندى خودێیه باش گونه‌هـ ژێبره بۆ هه‌وه وئه‌و ب هه‌وه يێ دلۆڤانكاره؛ چونكى ئه‌و ل ته‌خسيرییا هه‌وه د شوكرا وى دا ل هه‌وه ناگرت، و ژ به‌ر كێماسییا هه‌وه د ڤێ چه‌ندێ دا ئه‌و وان قه‌نجییان ژ هه‌وه نابڕت، وله‌زێ د جزادانا هه‌وه دا ناكه‌ت.
{ 19 } { وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ } وخودێ ب هه‌مى كريارێن هه‌وه يێ زانايه، چ ئه‌و تشت بت يێ هوين د دلێ خۆ دا ڤه‌دشێرن، يان هوين بۆ خه‌لكى ئاشكه‌را دكه‌ن، وئه‌و دێ سه‌را وان هه‌وه جزا ده‌ت.
{ 20 } { وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ } وئه‌و خوداوه‌ندێن بوتپه‌رێس په‌رستنێ بۆ دكه‌ن خۆ تشته‌كێ بچويك ژى نائافرينن، وئه‌و ب خۆ كافران ب ده‌ستێن خۆ ئه‌و يێن ئافراندين، ڤێجا چاوا ئه‌و وان دپه‌رێسن؟
{ 21 } { أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ ۖ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ } ئه‌و هه‌مى د بێ ڕحن، دمرينه، وهه‌ست ب وى ده‌مى ناكه‌ن يێ خودێ په‌رستڤانێن وان تێدا ژ مرنێ ڕادكه‌ته‌ڤه، وئه‌و د گه‌ل وانه، دا ئه‌و هه‌مى پێكڤه ل ڕۆژا قيامه‌تێ بێنه هاڤێتن د ئاگرى دا.
{ 22 } { إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۚ فَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْكِرَةٌ وَهُمْ مُسْتَكْبِرُونَ } خودايێ هه‌وه يێ كو ئه‌و ب تنێ هێژاى په‌رستنێ خودایه‌كێ ب تنێیه، وئه‌وێن باوه‌رییێ ب ڕابوونا پشتى مرنێ نائينن دلێن وان دبێ باوه‌رن؛ چونكى ئه‌و ژ عه‌زابا وى ناترسن، وئه‌و خۆ ژ قه‌بويلكرنا حه‌قییێ وپه‌رستنا خودێ ب تنێ مه‌زنتر دبينن.
{ 23 } { لَا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ } هندى خودێیه ب وان باوه‌رى وگۆتن وكريارێن ئه‌و ڤه‌دشێرن وئاشكه‌را دكه‌ن يێ زانايه، وئه‌و دێ وان سه‌را وێ چه‌ندێ جزا ده‌ت، هندى ئه‌وه ئه‌و حه‌ز ژ وان ناكه‌ت يێن خۆ ژ په‌رستنا وى مه‌زنتر دبينن، و سه‌را وێ چه‌ندێ ئه‌و دێ وان جزا ده‌ت.
{ 24 } { وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ مَاذَا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ ۙ قَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ } وئه‌گه‌ر پسيارا ڤان بوتپه‌رێسان بێته‌كرن ژ وێ يا بۆ موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- هاتییه خوارێ، ژ دره‌و وبێ به‌ختى ئه‌و دێ بێژن: ژبلی چيرۆك وچيڤانۆكێن خه‌لكێ به‌رێ ئه‌و ب تشته‌كێ دى نه‌هاتییه.
{ 25 } { لِيَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ كَامِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۙ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ ۗ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ } دويماهییا وان ئه‌و ل ڕۆژا قيامه‌تێ بارێ گونه‌هێن خۆ هه‌مییێ دێ هلگرن -تشته‌ك ژێ بۆ وان نائێته ژێبرن- وئه‌و دێ بارێ گونه‌هێن وان ژى هلگرن يێن وان دره‌و لێ دكرن دا وان ژ ئيسلامێ دوير بێخن، بێى تشته‌ك ژ بارێ يێن دى كێم ببت. نێ پيسه بارێ گونه‌هانه ئه‌و هل دگرن.
{ 26 } { قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْيَانَهُمْ مِنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ } ب ڕاستى به‌رى ڤان بوتپه‌رێسان كافران پيلان دژى پێغه‌مبه‌رێن خۆ گێڕابوون، وفه‌ند وفێل د ده‌ر حه‌قا وێ گازییا حه‌ق دا يا ئه‌و پێ هاتين كربوون، ئينا خودێ ئاڤاهییێ وان ژ پێپك وبناخه‌يان هژاند، ڤێجا بان ب سه‌ر وان دا هه‌ڕفت، و ژ وى جهى ڤه يێ ئه‌و لێ دته‌نا عه‌زاب گه‌هشته وان، ژ وى جهێ وان چو هزر ژێ نه‌دكر.
{ 27 } { ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُخْزِيهِمْ وَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنْتُمْ تُشَاقُّونَ فِيهِمْ ۚ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَالسُّوءَ عَلَى الْكَافِرِينَ } پاشى ل ڕۆژا قيامه‌تێ خودێ ب عه‌زابدانێ وان شه‌رمزار دكه‌ت، ودبێژت: كانێ هه‌ڤپشكێن من ژ وان خوداوه‌ندێن هه‌وه په‌رستن بۆ دكر؛ دا ئه‌و عه‌زابێ ژ هه‌وه پاشڤه ببه‌ن، وهه‌وه ژ به‌ر وان شه‌ڕ وهه‌ڤڕكییا پێغه‌مبه‌ر وخودان باوه‌ران دكر؟ زانايێن خودايى گۆت: هندى شه‌رمزارى وعه‌زابه ئه‌ڤرۆ ل سه‌ر وانه يێن كافرى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى كرى.
{ 28 } { الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ ۖ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ مَا كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ ۚ بَلَىٰ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } ئه‌وێن فريشته ڕحا وان دكێشن ل وى ده‌مێ وان ب كوفرێ زۆردارى ل خۆ كرى، ڤێجا ده‌مێ وان مرن ديتى وزانى ئه‌و خوداوه‌ندێن وان په‌رستن بۆ دكر چو مفایى ناگه‌هيننه وان، وان خۆ ب ده‌ست ئه‌مرێ خودێ ڤه به‌ردا، وگۆت: مه چو خرابى نه‌دكرن، ڤێجا دێ بۆ وان ئێته گۆتن: هوين دره‌وان دكه‌ن، هه‌وه خرابى دكرن، هندى خودێیه ب هه‌مى كريارێن هه‌وه يێ پڕزانايه، وئه‌و دێ هه‌وه سه‌را وان جزا ده‌ت.
{ 29 } { فَادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا ۖ فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ } ڤێجا هوين د ده‌رگه‌هێن جه‌هنه‌مێ ڕا هه‌ڕنه ژۆر، چو جاران هوين ژێ ده‌رناكه‌ڤن، وئه‌و چ پيسه جهێ حه‌واندنێيه بۆ وان يێن خۆ ژ باوه‌رییا ب خودێ وپه‌رستنا وى ب تنێ مه‌زنتر دديت.
{ 30 } { وَقِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا مَاذَا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ ۚ قَالُوا خَيْرًا ۗ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ ۚ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ ۚ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ } وئه‌گه‌ر بۆ خودان باوه‌رێن ژ خودێ دترسن بێته گۆتن: خودێ چ ل سه‌ر موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ئينايه خوارێ؟ ئه‌و دێ بێژن: خودێ خێر وهيدايه‌ت ل سه‌ر وى ئينايه خوارێ. بۆ ئه‌وێن د ڤێ دنيايێ دا باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى، وبه‌رێ خه‌لكى ژى دايه باوه‌رییێ وكارێ چاك، خه‌لاته‌كێ مه‌زن هه‌يه د دنيايێ دا ئه‌و دێ ئێنه ب سه‌رئێخستن، وڕزقێ وان دێ به‌رفره‌هـ بت، وئاخره‌ت بۆ وان ژ دانا دنيايێ چێتر ومه‌زنتره، وئاخره‌ت چ خۆش خانییه بۆ وان ته‌قوادارێن ژ خودێ دترسن، وفه‌رمانێن وى ب جهـ دئینن.
{ 31 } { جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۖ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ ۚ كَذَٰلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ } به‌حه‌شتێن ئه‌و لێ دمينن بۆ وان هه‌نه، ئه‌و دێ لێ ئاكنجى بن، چو جاران ژێ ده‌رناكه‌ڤن، ڕويبار د بن داروبار وقه‌سرێن وان دا دچن، هه‌ر تشته‌كێ دلێ وان دچتێ بۆ وان تێدا هه‌يه، و ب جزایه‌كێ باش خودێ وان ته‌قواداران جزا دده‌ت.
{ 32 } { الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ طَيِّبِينَ ۙ يَقُولُونَ سَلَامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } ئه‌وێن ملیاكه‌ت ڕحێن وان دستينن، ودلێن وان ژ كوفرێ دپاقژ، ملیاكه‌ت دبێژنه وان: سلاڤ ل هه‌وه بت، سلاڤه‌كا تايبه‌ت بۆ هه‌وه وسلامه‌تى ژ هه‌ر نه‌خۆشییه‌كێ، ژ به‌ر كارێ هه‌وه دكر كو باوه‌رییا ب خودێ وپێگيرییا ب فه‌رمانا وى بوو، هوين هه‌ڕنه د به‌حه‌شتێ دا.
{ 33 } { هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلَائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ أَمْرُ رَبِّكَ ۚ كَذَٰلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَٰكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ } بوتپه‌رێس چاڤه‌رێیى تشته‌كى ناكه‌ن ژبلی هندێ كو ملیاكه‌ت بێنه وان؛ دا ڕحێن وان بستينن وئه‌و دكافر، يان فه‌رمانا خودێ ب عه‌زابه‌كا ب له‌ز يا كو وان تێ ببه‌ت بێت. وكانێ چاوا ڤان دره‌و ب حه‌قییێ كر كافرێن به‌رى وان ژى دره‌و پێ كربوو، ئينا خودێ ئه‌و تێبرن، وخودێ ب تێبرنا وان و ب ئينانه خوارا عه‌زابێ ب سه‌ر وان دا زۆردارى ل وان نه‌كربوو، به‌لكى ئه‌و بوون يێن زۆردارى ل خۆ دكر وخۆ هێژاى عه‌زابێ دكر.
{ 34 } { فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ } ڤێجا جزايێ گونه‌هێن وان كرين ب سه‌ر وان دا هات، ووێ عه‌زابا وان يارى بۆ خۆ پێ دكرن دۆر ل وان گرت.
{ 35 } { وَقَالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا عَبَدْنَا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ نَحْنُ وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ ۚ كَذَٰلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ } وبوتپه‌رێسان گۆت: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌زكربا ئه‌م په‌رستنا وى ب تنێ بكه‌ين مه په‌رستنا ئێكێ دى ژبلی وى نه‌دكر، نه مه ونه بابێن مه ژى به‌رى مه، وتشته‌كێ وى حه‌رام نه‌كرى مه حه‌رام نه‌دكر، هێجه‌ته‌كا وه‌كى ڤێ يا پويچ كافرێن به‌رێ ژى بۆ خۆ دگرت، وئه‌و ددره‌وينن؛ چونكى خودێ فه‌رمان ل وان كربوو وهێز وشيان دابوو وان كو ئه‌و وى تشتى بكه‌ن يێ خودێ فه‌رمان پێ ل وان كرى، ڤێجا قه‌زا وقه‌ده‌ر قه‌ت بۆ وان نابته هێجه‌ت پشتى كو پێغه‌مبه‌ران ئه‌و ترساندين، وهه‌ما ژبلی گه‌هاندنا ئاشكه‌را تشته‌ك ل سه‌ر وان پێغه‌مبه‌رێن ئه‌و ترساندين نينه.
{ 36 } { وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ۖ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ ۚ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ } و ب ڕاستى د ناڤ هه‌ر ملله‌ته‌كێ بۆرى دا مه پێغه‌مبه‌ره‌ك هنارتبوو دا فه‌رمانێ ب په‌رستنا خودێ وگوهدارییا وى ل وان بكه‌ت ووان ژ په‌رستنا شه‌يتانى وصه‌نه‌م ومرییان بده‌ته پاش، ڤێجا ژ وان هه‌بوو يێ خودێ به‌رێ وى دايه هيدايه‌تێ، ووى دويكه‌فتنا پێغه‌مبه‌ران كرى، و ژ وان هه‌بوو يێ ڕكدار يێ كو دويكه‌فتنا سه‌رداچوونێ كرى، ڤێجا هێژاى ڕێبه‌رزه‌بوونێ بووى، وخودێ به‌رێ وى نه‌دايه ڕێكێ. ڤێجا هوين ل عه‌ردى بگه‌ڕيێن، و ب چاڤێ خۆ سه‌حكه‌نێ كانێ دويماهییا ڤان دره‌وپێكه‌ران چاوا بوويه، وكانێ چ تێچوون ب سه‌ر وان دا هاتییه؛ دا هوين وجه‌كێ بۆ خۆ ژێ بگرن؟
{ 37 } { إِنْ تَحْرِصْ عَلَىٰ هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ يُضِلُّ ۖ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِينَ } ئه‌گه‌ر تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- هه‌مى شيانێن خۆ ب كار بينى دا به‌رێ ڤان بوتپه‌رێسان بده‌يه هيدايه‌تێ تو بزانه هندى خودێیه به‌رێ وى يێ به‌رزه ناده‌ته هيدايه‌تێ، وژبلی خودێ وان كه‌سه‌ك نينه پشته‌ڤانییێ ژ وان بكه‌ت، وعه‌زابا خودێ ژ وان دوير بێخت.
{ 38 } { وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ ۙ لَا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ ۚ بَلَىٰ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ } وڤان بوتپه‌رێسان سويندێن مه‌زن ب خودێ خوارن كو هندى خودێیه وى كه‌سێ دمرت ودڕزت ڕاناكه‌ته‌ڤه، به‌لێ مسۆگه‌ر خودێ جاره‌كا دى دێ وان ڕاكه‌ته‌ڤه، سۆزه‌كا ڕاسته ل سه‌ر وى، به‌لێ پترییا مرۆڤان نزانن كو خودێ شيانا زێنديكرنا مرییان هه‌يه، له‌و باوه‌رییێ پێ نائينن.
{ 39 } { لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ كَانُوا كَاذِبِينَ } خودێ هه‌مى مرۆڤان ڕادكه‌ته‌ڤه؛ دا ڕاستییا زێنديكرنا پشتى مرنێ يا ئه‌و تێدا ژێك جودابووين بۆ وان ئاشكه‌را بكه‌ت، ودا ئه‌و كافرێن باوه‌رییێ ب وێ نه‌ئينن بزانن كو ئه‌و دنه‌حه‌ق ودره‌وينن ده‌مێ سويندێ دخۆن كو ڕابوونا پشتى مرنێ نينه.
{ 40 } { إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ } هندى مه‌سه‌لا ڕابوونا پشتى مرنێیه تشته‌كێ ب ساناهییه ل به‌ر مه، وهندى ئه‌مين ئه‌گه‌ر مه تشته‌ك ڤيا هه‌ما ئه‌م دبێژينێ: (ببه)، ڤێجا هنگى ئه‌و دبت.
{ 41 } { وَالَّذِينَ هَاجَرُوا فِي اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً ۖ وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ ۚ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ } وئه‌وێن پێخه‌مه‌ت ڕازيبوونا خودێ وارێ خۆ هێلاى، وپشتى زۆردارى ب سه‌ر وان دا هاتى ئه‌و مشه‌خت بووين، د دنيايێ دا ئه‌م دێ وان ل جهه‌كێ باش دانين، وخێرا ئاخره‌تێ مه‌زنتره؛ چونكى جزايێ وان به‌حه‌شته. ئه‌گه‌ر ئه‌وێن مشه‌خت نه‌بووين ب دورستى زانيبا خێرا وان يێن مشه‌خت بووين ل نك خودێ چه‌نده كه‌سه‌كێ ژ وان خۆ ژ مشه‌ختبوونێ پاشڤه نه‌دبر.
{ 42 } { الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ } ئه‌وێن هه يێن د ڕێكا خودێ دا مشه‌خت بووين ئه‌ون يێن صه‌بر ل سه‌ر ئه‌مرێ خودێ ومقه‌ده‌رێن وى يێن نه‌خۆش كێشاى، وئه‌و خۆ دهێلنه ب هيڤییا خودايێ خۆ ب تنێ ڤه، له‌و ئه‌و هێژاى ڤێ ده‌ره‌جا مه‌زن بوون.
{ 43 } { وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ ۚ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ } و د ناڤ يێن به‌رى ته دا -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- مه وه‌حى بۆ هنده‌ك زه‌لامان هنارتبوو نه كو بۆ ملياكه‌تان، ڤێجا ئه‌گه‌ر هوين -گه‌لى بوتپه‌رێسێن قوره‌یشییان- باوه‌ر ژ ڤێ چه‌ندێ نه‌كه‌ن، هوین پسيارا خودانێن كيتابێن به‌رێ بكه‌ن، ئه‌و دێ بێژنه هه‌وه كو پێغه‌مبه‌ر ژ مرۆڤان بوون، ئه‌گه‌ر هوين نه‌زانن كو ئه‌و ژ مرۆڤانه. وئه‌ڤ ئایه‌ته یا گشتییه د هه‌ر مه‌سه‌له‌كێ دا ژ مه‌سه‌لێن دینى، ئه‌گه‌ر مرۆڤ نه‌زانت دڤێت پسیارا زانایان بكه‌ت.
{ 44 } { بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ ۗ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ } وپێغه‌مبه‌رێن به‌رێ ب نيشانێن ئاشكه‌را وكيتابێن عه‌سمانى مه هنارتبوون، ومه قورئان بۆ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ئينا خوارێ؛ دا تو ڕامانێن وێ يێن نه ئاشكه‌را بۆ مرۆڤان ديار بكه‌ى، ودا ئه‌و هزرا خۆ تێدا بكه‌ن وپێ ب هيدايه‌ت بكه‌ڤن.
{ 45 } { أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ } ئه‌رێ ڤێجا ئه‌و كافرێن پيلانان دگێڕن پشتڕاست بووينه كو خودێ وان د عه‌ردى دا نابه‌ته خوارێ وه‌كى وى قاروون برییه خوارێ، يان ژ جهه‌كێ ئه‌و چو هزران ژێ نه‌كه‌ن وپێ نه‌حه‌سن عه‌زاب بێته وان.
{ 46 } { أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُمْ بِمُعْجِزِينَ } يان ده‌مێ ئه‌و د هاتن وچوون ووه‌غه‌رێن خۆ دا عه‌زاب وان بگرت؟ ڤێجا ئه‌و نه ئه‌ون يێن خودايى بێزار بكه‌ن يان ژ عه‌زابا وى ڕزگار ببن؛ چونكى ئه‌وه هێزدارێ چو تشت وى بێزار نه‌كه‌ن.
{ 47 } { أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلَىٰ تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ } يان ل ده‌مێ ئه‌و ب ترس ژ به‌ر هڕه‌باى وكێمبوونا ده‌رامه‌تى، ومرنا هنده‌ك ژ وان، خودێ وان بگرت، هندى خودايێ ته‌يه ب به‌نییێن خۆ يێ مهره‌بان ودلۆڤانكاره.
{ 48 } { أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَىٰ مَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِلَّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ } ئه‌رێ ما ئه‌ڤ كافره كۆره بووينه، ڤێجا وان به‌رێ خۆ نه‌دايه وى تشتێ خودان سيبه‌ر يێ خودێ ئافراندى، وه‌كى چيا وداروبارى، سيبه‌را وان جار دچته لايێ ڕاستێ وجار دچته لايێ چه‌پێ، ل دويڤ ڕێڤه‌چوونا ڕۆژێ ب ڕۆژ ويا هه‌يڤێ ب شه‌ڤ، ئه‌و هه‌مى بنده‌ستى مه‌زنییا خودايێ خۆنه، و د فه‌رمانا وى دانه؟
{ 49 } { وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ دَابَّةٍ وَالْمَلَائِكَةُ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ } وهه‌ر تشته‌كێ ل عه‌سمانان وهه‌ر تشته‌كێ ل عه‌ردى ژ وان يێن ب ڕێڤه دچن بۆ خودێ ب تنێ دچنه سوجدێ، وملياكه‌ت سوجدێ بۆ خودێ دبه‌ن، وئه‌و خۆ د سه‌ر په‌رستنا وى ڕا نابينن وخۆ مه‌زن ناكه‌ن. وپشتى خودێ به‌حسێ هه‌مى تشتان ب گشتى كرى به‌حسێ ملياكه‌تان ب تايبه‌تى كر ژ به‌ر قه‌در وبهايێ وان وعيباده‌تێ وان يێ مشه.
{ 50 } { يَخَافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ ۩ } فريشته ژ وى خودايێ خۆ دترسن يێ كو ئه‌و ب خۆ و ب ده‌سهه‌لات وتمامییا سالۆخه‌تێن خۆ د سه‌ر وان دايه، وئه‌و وێ دكه‌ن يا فه‌رمان پێ ل وان دئێته‌كرن ژ گوهدارییا خودێ. وئايه‌ت سالۆخه‌تێ بلندییا خودێ د سه‌ر هه‌مى چێكرییێن وى ڕا وه‌كى بابه‌تى وى بت بنه‌جهـ دكه‌ت.
{ 51 } { وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَٰهَيْنِ اثْنَيْنِ ۖ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ } وخودێ گۆته به‌نییێن خۆ: هوين په‌رستنا دو خودايان نه‌كه‌ن، هندى ئه‌وه يێ دڤێت هوين بپه‌رێسن خودایه‌كێ ب تنێیه، ڤێجا هوين ژ من ب تنێ بترسن.
{ 52 } { وَلَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا ۚ أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ } وهه‌ر تشته‌كێ ل عه‌سمانان وعه‌ردى چێكرى وملك وبه‌نییێ خودێیه، وپه‌رستن وگوهدارى هه‌رده‌م بۆ وى ب تنێیه، ئه‌رێ ڤێجا ما بابه‌تى هه‌وه‌يه هوين ژبلی خودێ ژ ئێكێ دى بترسن وپه‌رستنێ بۆ بكه‌ن؟
{ 53 } { وَمَا بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ۖ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْأَرُونَ } وهه‌چى قه‌نجییه‌كا هيدايه‌تێ، يان يا ساخله‌مییا له‌شى، يان يا به‌رفره‌هییا ڕزقى وعه‌يالی، يان هه‌ر قه‌نجییه‌كا دى يا كو بۆ هه‌وه هاتییه‌دان ئه‌و ژ خودێ ب تنێیه، وئه‌وه يێ ب وێ چه‌ندێ قه‌نجى د گه‌ل هه‌وه كرى، پاشى ئه‌گه‌ر نه‌خۆشى وبه‌لا وخه‌لا گه‌هشته هه‌وه هوين دوعا وهه‌واران ژ خودێ ب تنێ دكه‌ن.
{ 54 } { ثُمَّ إِذَا كَشَفَ الضُّرَّ عَنْكُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِنْكُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ } پاشى ئه‌گه‌ر وى نه‌خۆشى وبه‌لا ژ سه‌ر هه‌وه ڕاكر، هنگى ده‌سته‌كه‌ك ژ هه‌وه هه‌ڤپشكان بۆ وى خودايێ خۆ ددانن.
{ 55 } { لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ ۚ فَتَمَتَّعُوا ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ } دا ئه‌و كافرییێ ب وان قه‌نجییێن مه بكه‌ن يێن مه داينه وان، وڕاكرنا به‌لايێ ئێك ژ وان قه‌نجییان بوو. ڤێجا هوين خۆشییێ ب دنيايا خۆ ببه‌ن، ودويماهییا وێ نه‌مانه، وپاشى هوين دويماهییا كوفر ونه‌گوهدارییا خۆ دێ زانن.
{ 56 } { وَيَجْعَلُونَ لِمَا لَا يَعْلَمُونَ نَصِيبًا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ ۗ تَاللَّهِ لَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَفْتَرُونَ } و ژ كارێن وان يێن كرێت ئه‌و بۆ خۆنێزيككرن پشكه‌كێ ژ وى مالی يێ خودێ دايه وان دده‌نه وان صه‌نه‌مان يێن وان بۆ خۆ كرينه خوداوه‌ند، هه‌رچه‌نده نه ئه‌و تشته‌كى دزانن ونه مفایه‌كى دگه‌هينن ونه زيانه‌كێ. سويند ب خودايى ل ڕۆژا قيامه‌تێ پسيارا وان دره‌وان دێ ژ هه‌وه ئێته‌كرن يێن هه‌وه ب دويڤ خودێ ڤه‌ناين.
{ 57 } { وَيَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ ۙ وَلَهُمْ مَا يَشْتَهُونَ } وكافر كچان بۆ خودێ ددان، ودبێژن: ملياكه‌ت كچێن خودێنه، خودێ ژ گۆتنا وان يێ پاك بت، وئه‌و وى تشتێ دلێ وان دچتێ ژ كوڕان بۆ خۆ ددانن.
{ 58 } { وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَىٰ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ } وئه‌گه‌ر ئه‌و كه‌س هات يێ مزگينییا بوونا كچه‌كێ دده‌ته ئێك ژ وان ڕوییێ وى دێ مينت ڕه‌ش؛ ژ به‌ر نه‌خۆشییا وى تشتێ وى گوهـ لێ بووى، وئه‌و دێ تژى خه‌م وقه‌هر بت.
{ 59 } { يَتَوَارَىٰ مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ ۚ أَيُمْسِكُهُ عَلَىٰ هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ ۗ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ } ئه‌و خۆ ژ ملله‌تێ خۆ ڤه‌دشێرت، دا ئه‌و وى د ڤى كراسێ خراب وشه‌رمزار دا ژ به‌ر بوونا كچكێ نه‌بينن، ڤێجا ئه‌و د مه‌سه‌لا ڤێ كچێ دا حێبه‌تى دمينت: ئه‌رێ وێ ب شه‌رمزارى ڤه بهێلته زێندى، يان ژى ب ساخى د ئاخێ ڕا بكه‌ت؟ چ خرابه حوكمه وان كرى كو كچ بۆ خودێ داناين وكوڕ بۆ خۆ.
{ 60 } { لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ ۖ وَلِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْلَىٰ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ } بۆ وان يێن باوه‌رییێ ب ئاخره‌تێ نه‌ئينن وكارى بۆ نه‌كه‌ن سالۆخه‌تێ كرێت ژ بێزارى وهه‌وجه‌يى ونه‌زانين وكوفرێ هه‌يه، وسالۆخه‌تێن بلند ژ ته‌كووزى وبێ منه‌تییا ژ خه‌لكى بۆ خودێ هه‌نه، وئه‌وه يێ د ملكێ خۆ دا زال، و د ڕێڤه‌برنا خۆ دا يێ كاربنه‌جهـ.
{ 61 } { وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ مَا تَرَكَ عَلَيْهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَٰكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ۖ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً ۖ وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ } وئه‌گه‌ر خودێ مرۆڤان ب كوفر وبێ به‌ختییا وان بگرت ئه‌و ئێكێ بلڤه‌ت ل سه‌ر عه‌ردى ناهێلت، به‌لێ ئه‌و حه‌تا ده‌مه‌كێ ده‌سنيشانكرى كو دويماهییا وانه وان پاش دئێخت، ڤێجا ئه‌گه‌ر ڕۆژا وان هات نه ئه‌و ده‌مه‌كێ كێم ژێ دئێنه پاشخستن، ونه ژێ دئێنه پێشخستن.
{ 62 } { وَيَجْعَلُونَ لِلَّهِ مَا يَكْرَهُونَ وَتَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنَىٰ ۖ لَا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ النَّارَ وَأَنَّهُمْ مُفْرَطُونَ } و ژ كرێته‌كارێن وان: ئه‌و وى تشتێ وان بۆ خۆ نه‌ڤێت -كو بوونا كچانه- بۆ خودێ ددانن، وئه‌و ژ دره‌و ب ئه‌زمانێ خۆ دبێژن كو دويماهییا باش بۆ وانه، ب ڕاستى ئاگر بۆ وانه، وئه‌و هه‌روهه‌ر دێ تێدا مينن وئێنه هێلان.
{ 63 } { تَاللَّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَىٰ أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ الْيَوْمَ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ } سويند ب خودێ مه پێغه‌مبه‌ر بۆ ملله‌تێن به‌رى ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- هنارتبوون، ڤێجا ئه‌و كارێ وان ملله‌تان كرى ژ كوفر ودره‌وپێكرن وپه‌رستنا صه‌نه‌مان شه‌يتانى ل به‌ر وان شرينكر، ڤێجا ئه‌وه يێ د دنيايێ دا ب كارێ سه‌ردابرنا وان ڕادبت، و ل ئاخره‌تێ عه‌زابه‌كا ب ئێش ونه‌خۆش بۆ وان هه‌يه.
{ 64 } { وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ ۙ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ } ومه قورئان بۆ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- نه‌ئينايه خوارێ ئه‌گه‌ر بۆ هندێ نه‌بت دا تو وى تشتى بۆ مرۆڤان ئاشكه‌را بكه‌ى يێ ئه‌و تێدا ژێك جودا بووين ژ كارێ دينى وئه‌حكامان؛ دا ب ڤێ ئاشكه‌راكرنا ته وان چو هێجه‌ت نه‌مينن، وچونكى قورئان ئه‌و هیدایه‌ته یا چو ده‌لیڤه‌یێ بۆ حێبه‌تییێ نه‌هێلت، ودا ئه‌و ببته ڕێنيشانده‌ر ودلۆڤانى بۆ وى ملله‌تێ باوه‌رییێ بينن.
{ 65 } { وَاللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ } وخودێ بارانه‌ك ژ عه‌وران ئينا خوارێ، ڤێجا وى شينكاتى پێ ژ عه‌ردى ئينا ده‌رێ پشتى كو ئه‌و هشك بووى، هندى د ئينانه‌خوارا بارانێ وشينكرنا شينكاتى دايه ده‌ليل ل سه‌ر شيانا خودێ ل سه‌ر زێنديكرنا پشتى مرنێ هه‌نه، بۆ وى ملله‌تێ گوهدارییێ بكه‌ت، وهزرا خۆ بكه‌ت، وگوهدارى وته‌قوایا خودێ بكه‌ت.
{ 66 } { وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً ۖ نُسْقِيكُمْ مِمَّا فِي بُطُونِهِ مِنْ بَيْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَبَنًا خَالِصًا سَائِغًا لِلشَّارِبِينَ } وبۆ هه‌وه -گه‌لی مرۆڤان- د ڤان حه‌يوانان دا -كو حێشتر وچێل وپه‌زن- عيبره‌ت هه‌نه، وهوين دبينن ئه‌م ژ گوهانێن وان د ناڤبه‌را عويرگيشى وخوينێ دا شيره‌كێ خوڕى وپاقژ و ب تام بۆ ڤه‌خورانێ دده‌ينه هه‌وه.
{ 67 } { وَمِنْ ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ } و ژ قه‌نجییێن مه‌يه ل سه‌ر هه‌وه هوين ژ به‌رێ دارقه‌سپ وترى دخۆن، ڤێجا هوين وى بۆ خۆ دكه‌نه مه‌ى -وئه‌ڤه به‌رى حه‌رامبوونا وێ بوو- وخوارنه‌كا باش. هندى د ڤێ چه‌ندێ دايه نيشان ل سه‌ر شيانا خودێ هه‌نه بۆ وى ملله‌تێ د ده‌ليلان بگه‌هت ووجه‌كێ بۆ خۆ ژێ بگرت.
{ 68 } { وَأَوْحَىٰ رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ } وخودايێ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب ڕێكا ئيلهامێ مێشا هنگڤينى تێ گه‌هاند كو ئه‌و شانه‌يێن خۆ د چيا وداروبار وبان وسيڤاندان ڕا بدانت.
{ 69 } { ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا ۚ يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ } پاشى ژ هه‌ر به‌رهه‌مه‌كێ ته بڤێت تو بخۆ، وبۆ خواستنا ڕزقى تو وان ڕێكێن خودايێ ته بۆ ته خۆشكرين بگره، وخودێ ئه‌و ڕێك بۆ ته يێن ب ساناهى كرين ئه‌گه‌ر خۆ د دوير ژى بن تو ژێ به‌رزه نابى. هنگڤينه‌كێ گه‌له‌ك ڕه‌نگ ژ زكێ مێشا هنگڤينى ده‌ردكه‌ڤت یێ سپى و زه‌ر و سۆر وهنده‌ك ڕه‌نگێن دى، ده‌رمانێ نه‌خۆشییان بۆ مرۆڤان تێدا هه‌يه. هندى د ڤى كارى دايه يێ مێشا هنگڤينى دكه‌ت نيشانه‌كا مه‌زن ل سه‌ر شيانا ئافرانده‌رێ ڤێ مێشێ بۆ وى ملله‌تى هه‌يه يێ هزرا خۆ تێدا بكه‌ت، ووجه‌كێ بۆ خۆ ژێ بگرت.
{ 70 } { وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ ۚ وَمِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلَىٰ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لَا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ } وخودايێ مه‌زنه هوين ئافراندين، پاشى ئه‌و هه‌وه دمرينت ده‌مێ ژییێ هه‌وه خلاس دبت، و ژ هه‌وه هه‌يه يێ دگه‌هته ره‌زيلترين عه‌مر كو پيراتییا پيره، دا پشتى زانينێ ئه‌و تشته‌كى نه‌زانت كانێ چاوا وى ل ده‌مێ زارۆكينییا خۆ تشته‌ك ژ وێ نه‌دزانى يا وى پشتى هنگى زانى، هندى خودێیه پڕزانايێ خودان شيانه، زانين وشيانا وى دۆرا ل هه‌مى تشتان گرتى، ڤێجا ئه‌و خودايێ شياى مرۆڤى بزڤڕينته ڤى حالی دشێت وى بمرينت، پاشى زێندى بكه‌ته‌ڤه.
{ 71 } { وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ ۚ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَلَىٰ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَاءٌ ۚ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ } وخودێ د دانا ڕزقى دا ل دنيايێ هنده‌ك ژ هه‌وه ب سه‌ر هنده‌كان ئێخستينه، ژ هه‌وه هه‌يه يێ ده‌وله‌مه‌ند ويێ هه‌ژار، ويێ خودان مال ويێ عه‌بد، وئه‌وێن مال هه‌ى هندێ ژ وى مالێ خودێ دايه وان ناده‌نه عه‌بدێن خۆ كو ئه‌و ژى وه‌كى وان لێ بێن وببنه هه‌ڤپشكێن وان، ڤێجا ماده‌م ئه‌و بۆ خۆ ب وێ چه‌ندێ ڕازى نابن، ئه‌رێ چاوا ئه‌و ڕازى دبن كو هنده‌ك عه‌بدێن خودێ بۆ وى بكه‌نه هه‌ڤپشك؟ هندى ئه‌ڤ چه‌نده‌يه مه‌زنترين زۆردارى وكوفرا ب قه‌نجییێن خودێیه ئه‌و دكه‌ن.
{ 72 } { وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ ۚ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ } وخودايێ مه‌زن ژ نفشێ هه‌وه جۆته‌ك دايه؛ دا دلێن هه‌وه پێ ڕحه‌ت ببن، ووى كوڕ ونه‌ڤى ودوونده‌هـ ژ وان دانه هه‌وه، ووى ژ خوارنێن پاقژ ڕزق دا هه‌وه. ئه‌رێ ڤێجا ئه‌و ب خوداينییا ژ قه‌ستا يا خوداوه‌ندێن خۆ باوه‌رییێ دئينن، و ب وان قه‌نجییێن خودێ يێن نه‌ئێنه هژمارتن كافرییێ دكه‌ن، وئه‌و شوكرا خودێ ناكه‌ن كو په‌رستنا ب تنێ وى بكه‌ن؟
{ 73 } { وَيَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقًا مِنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ شَيْئًا وَلَا يَسْتَطِيعُونَ } وبوتپه‌رێس په‌رستنا وان صه‌نه‌مان دكه‌ن يێن كو نه‌شێن ڕزقه‌كى ژ عه‌سمانى وه‌كى بارانێ، يان ژ عه‌ردى وه‌كى چاندنێ بده‌نه وان، وتشته‌ك نه دده‌ست وان دايه ونه ئه‌و دشێن بێخنه ده‌ستێ خۆ؛ چونكى وان شيان نينه.
{ 74 } { فَلَا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثَالَ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ } وئه‌گه‌ر هه‌وه زانى كو صه‌نه‌م چو مفاى ناگه‌هيننه هه‌وه، هوين -گه‌لی مرۆڤان- د په‌رستنێ دا چو هه‌ڤكويفان بۆ خودێ ژ چێكرییێن وى نه‌دانن وبۆ نه‌كه‌نه هه‌ڤپشك. هندى خودێیه دزانت هوين چ دكه‌ن، وهوين د بێ ئاگه‌هن هوين خه‌له‌تى ودويماهییا كارێ خۆ نزانن.
{ 75 } { ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَمْلُوكًا لَا يَقْدِرُ عَلَىٰ شَيْءٍ وَمَنْ رَزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا ۖ هَلْ يَسْتَوُونَ ۚ الْحَمْدُ لِلَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ } خودێ مه‌ته‌له‌ك ئينا خرابییا بير وباوه‌رێن خودانێن شركێ پێ ئاشكه‌راكر: زه‌لامه‌كێ عه‌بد بت ده‌سهه‌لاتا تشته‌كى نه‌بت، وزه‌لامه‌كێ دى يێ ئازاد بت، ماله‌كێ حه‌لال هه‌بت خودێ دابتێ، وى ده‌سهه‌لات ل سه‌ر هه‌بت، ڤێجا ڤه‌شارتى وئاشكه‌را ئه‌و خێران ژێ بده‌ت، ئه‌رێ خودان عه‌قله‌ك هه‌يه بێژت ئه‌و هه‌ردو وه‌كى ئێكن؟ وه‌سا خودێ ژى ئافرانده‌رێ خودان ملك وده‌سهه‌لات وه‌كى به‌نییێن خۆ نابت، ڤێجا چاوا هوين وان وه‌كى ئێك لێ دكه‌ن؟ حه‌مد بۆ خودێ ب تنێ بت، ئه‌وه يێ هه‌ژى حه‌مد ومه‌دحان، به‌لكى پترییا بوتپه‌رێسان نزانن كو حه‌مد بۆ خودێیه، وكو ئه‌و ب تنێ هێژاى په‌رستنێيه.
{ 76 } { وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَبْكَمُ لَا يَقْدِرُ عَلَىٰ شَيْءٍ وَهُوَ كَلٌّ عَلَىٰ مَوْلَاهُ أَيْنَمَا يُوَجِّهْهُ لَا يَأْتِ بِخَيْرٍ ۖ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَمَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ ۙ وَهُوَ عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ } وپێخه‌مه‌ت دياركرنا بێ خێرییا شركێ خودێ مه‌ته‌له‌كا دى ب دو زه‌لامان ئينا: ئێك ژ وان يێ كه‌ڕ ولاله نه ئه‌و تێ دگه‌هت ونه‌دشێت كه‌سێ تێ بگه‌هينت ژى، نه مفایى دگه‌هينته خۆ ونه دگه‌هينته كه‌سێ دى، وئه‌و باره‌كێ گرانه ل سه‌ر خودانێ خۆ يێ وى ب خودان دكه‌ت، ئه‌گه‌ر وى ئه‌و هنارته كاره‌كى ئه‌و نه‌شێت وى كارى بكه‌ت، وئه‌و خێره‌كێ ب ده‌ست خۆ ڤه نائينت، وزه‌لامه‌كێ دى يێ ساخله‌م، يێ كو مفایى بگه‌هينته خۆ وبگه‌هينته خه‌لكى ژى، كارێ باش دكه‌ت، وئه‌و يێ ل سه‌ر ڕێكه‌كا ڕاست ودورست، ئه‌رێ ڤێجا ما ل نك مرۆڤێن عه‌قلمه‌ند ئه‌ڤ هه‌ردو زه‌لامه وه‌كى ئێكن؟ ڤێجا چاوا هوين صه‌نه‌مێ كه‌ڕ ولال دئيننه ڕێزا خودايێ خودان شيان وقه‌نجيكه‌ر؟
{ 77 } { وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ } وزانينا تشتێ نه‌به‌رچاڤ ل عه‌سمانان وعه‌ردى بۆ خودێیه، ومه‌سه‌لا هاتنا قيامه‌تێ يا ب له‌ز هه‌ما وه‌كى چاڤ هه‌لينه‌كا سڤكه، به‌لكى ژ وێ چه‌ندێ ژى ب له‌زتر ونێزيكتره. هندى خودێیه ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يێ خودان شيانه.
{ 78 } { وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ ۙ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ } وخودايێ مه‌زنه يێ هوين پشتى ده‌مێ هلگرتنێ ژ زكێن ده‌يكێن هه‌وه ئيناينه ده‌ر، هه‌وه تشته‌ك ژ دۆر وبه‌رێن خۆ نه‌دزانى، ووى ئه‌و ئه‌ندام دانه هه‌وه يێن هوين تشتان پێ بزانن وه‌كى گوهـ وچاڤ ودلان؛ دا به‌لكى هوين سوپاسییا خودێ ل سه‌ر وان قه‌نجییان بكه‌ن، وپه‌رستنا وى ب تنێ بكه‌ن.
{ 79 } { أَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِي جَوِّ السَّمَاءِ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ } ئه‌رێ ما بوتپه‌رێسان به‌رێ خۆ نه‌دايه ته‌يران ل هه‌وا د ناڤبه‌را عه‌رد وعه‌سمانى دا ب فه‌رمانا خودێ ئه‌و دبنده‌ستكرينه؟ ژ خودێ پێڤه‌تر كه‌سه‌ك نينه وان ژ كه‌فتنێ بگرت. هندى د وێ چه‌ندێ دايه نيشان بۆ وى ملله‌تى هه‌نه يێ باوه‌رییێ ب وان نيشانان دئينن يێن ئه‌و ل سه‌ر شيانا خودێ دبينن.
{ 80 } { وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَنًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ ۙ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَىٰ حِينٍ } وخودێ مالێن هه‌وه بۆ هه‌وه كرنه جهێ ته‌ناهی وئاكنجیبوونا د گه‌ل عه‌يالی، ده‌مێ هوين دئاكنجى، وده‌مێ هوين ل سه‌ر وه‌غه‌رێ وى ژ پيستێ حه‌يوانان خيڤه‌ت وچادر دانه هه‌وه، ده‌مێ هوين دده‌نه ڕێ وده‌مێ هوين ددانن ئه‌و بۆ هه‌وه دسڤكن، ووى ژ هرییا په‌زى وحێشتران وموییێ بزنان جلك وناڤمالی ونڤين وتشتێ جوانییێ دا هه‌وه، حه‌تا ده‌مه‌كێ ده‌سنیشانكرى كو ده‌مێ ساخییا هه‌وه‌یه هوين خۆشییێ پێ دبه‌ن.
{ 81 } { وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلَالًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْجِبَالِ أَكْنَانًا وَجَعَلَ لَكُمْ سَرَابِيلَ تَقِيكُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِيلَ تَقِيكُمْ بَأْسَكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ } وخودێ ئه‌و تشت دا هه‌وه يێ هوين خۆ دده‌نه بن سيبه‌را وى وه‌كى داروبارى وتشتێن دى، و د چيايان ڕا وى شكه‌فت دانه هه‌وه هوين ل ده‌مێ هه‌وجه‌يییان خۆ ڤێڕا دگه‌هينن، و ژ هرى وپه‌نبى وى جلك دانه هه‌وه، ئه‌و هه‌وه ژ گه‌رمێ وسه‌رمايێ دپارێزن، ووى ئه‌و تشت ژ ئاسنى دا هه‌وه يێ دربێن شه‌ڕان ژ هه‌وه دویر دكه‌ن، ڤێجا كا چاوا خودێ ئه‌ڤ قه‌نجییه د گه‌ل هه‌وه كرن وه‌سا ئه‌و قه‌نجییا خۆ ل سه‌ر هه‌وه پێك دئينت كو دينێ حه‌ق بۆ هه‌وه ئاشكه‌را دكه‌ت؛ دا هوين خۆ ب ده‌ست ئه‌مرێ خودايێ خۆ ب تنێ ڤه به‌رده‌ن، وچو هه‌ڤپشكان بۆ وى د په‌رستنێ دا نه‌دانن.
{ 82 } { فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ الْمُبِينُ } ڤێجا پشتى وان ئايه‌ت ديتين ئه‌گه‌ر وان پشت دا ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- تو ب خه‌م نه‌كه‌ڤه؛ چونكى هه‌ما ب تنێ گه‌هاندنا ئاشكه‌را يا وى تشتێ تو پێ هاتییه هنارتن ل سه‌ر ته‌يه، وهيدايه‌ت خه‌ما مه‌يه.
{ 83 } { يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَهَا وَأَكْثَرُهُمُ الْكَافِرُونَ } ئه‌ڤ بوتپه‌رێسه قه‌نجییا خودێ ب هنارتنا موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن- ل سه‌ر خۆ دنیاسن، پاشى ئه‌و كافرییێ ب پێغه‌مبه‌رينییا وى دكه‌ن، وپترییا ملله‌تێ وى ژى ئه‌وێ كافرییێ ب پێغه‌مبه‌رينییا وى دكه‌ن، نه یێن باوه‌رییێ پێ دئينن.
{ 84 } { وَيَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا ثُمَّ لَا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌حسێ وى تشتى بۆ وان بكه يێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ چێ دبت، ده‌مێ ئه‌م ژ هه‌ر ملله‌ته‌كى پێغه‌مبه‌رێ وان دهنێرين شاهد ل سه‌ر باوه‌رییا خودان باوه‌رێن وان، وكوفرا كافران، پاشى ده‌ستويرى بۆ ئه‌وێن كوفر كرى نائێته‌دان دا كو ئه‌و عوزرا خۆ ڤه‌خوازن، و ژ وان نائێته خواستن كو ئه‌و ب تۆبێ وكارێ چاك ڕازيبوونا خودێ بخوازن؛ چونكى ده‌مێ وێ چه‌ندێ نه‌ما.
{ 85 } { وَإِذَا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذَابَ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ } وئه‌گه‌ر كافران ل ئاخره‌تێ عه‌زابا خودێ ديت تشته‌ك ژێ ل سه‌ر وان نائێته سڤككرن، وئه‌و نائێته ڤه‌هێلان، وعه‌زاب ژ وان نائێته پاشڤه‌برن.
{ 86 } { وَإِذَا رَأَى الَّذِينَ أَشْرَكُوا شُرَكَاءَهُمْ قَالُوا رَبَّنَا هَٰؤُلَاءِ شُرَكَاؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُو مِنْ دُونِكَ ۖ فَأَلْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكَاذِبُونَ } وئه‌گه‌ر بوتپه‌رێسان ل ڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌و خوداوه‌ندێن خۆ ديتن يێن وان په‌رستن بۆ كرى، ئه‌و دێ بێژن: خودايێ مه، ئه‌وێن هه ئه‌و هه‌ڤپشك بوون يێن مه په‌رستن بۆ دكر، ئينا ئه‌و خوداوه‌ند ب ئه‌زمان كه‌فتن وئه‌و دره‌وين ده‌رێخستن يێن په‌رستن بۆ كرى، وگۆتن: هوين -گه‌لی بوتپه‌رێسان- ددره‌وينن، ده‌مێ هه‌وه ئه‌م بۆ خودێ كرينه هه‌ڤپشك وهه‌وه په‌رستن بۆ مه كرى، ومه فه‌رمانا هه‌وه ب وێ چه‌ندێ نه‌كر بوو، ومه نه‌گۆتبوو ئه‌م هه‌ژى خوداينیێينه، ڤێجا لۆمه ل سه‌ر هه‌وه‌یه.
{ 87 } { وَأَلْقَوْا إِلَى اللَّهِ يَوْمَئِذٍ السَّلَمَ ۖ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ } وبوتپه‌رێسان خۆ ب ده‌ستڤه‌به‌ردانا خۆ بۆ خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ ئاشكه‌را كر، وئه‌و دره‌وا وان بۆ خۆ چێكرى ل وان به‌رزه‌بوو، كو خوداوه‌ندێن وان دێ مه‌هده‌رێ بۆ وان كه‌ن.
{ 88 } { الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ زِدْنَاهُمْ عَذَابًا فَوْقَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يُفْسِدُونَ } ئه‌وێن كافربووین وبه‌رێ مرۆڤان ژ باوه‌رییێ دايه پاش، ژ به‌ر كوفرا وان مه عه‌زابه‌ك ل وان زێده كر وعه‌زابه‌ك ژ به‌ر پاشڤه‌برنا وان بۆ خه‌لكى ژ دويكه‌فتنا حه‌قییێ؛ وئه‌ڤه ژ به‌ر كو وان ژ قه‌ستا خرابكارى دكر وخه‌لك ب كوفرێ ونه‌گوهدارییێ د سه‌ر دا دبرن.
{ 89 } { وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ۖ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ ۚ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌حسێ هندێ بكه ده‌مێ ئه‌م ل ڕۆژا قيامه‌تێ ژ ناڤ هه‌ر ملله‌ته‌كى شاهده‌كى ل سه‌ر وان دهنێرين، كو ئه‌و پێغه‌مبه‌ر بوو يێ خودێ ژ وان و ب ئه‌زمانێ وان بۆ وان هنارتى، ومه تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ل سه‌ر ملله‌تێ ته كرییه شاهد، و ب ڕاستى مه قورئان بۆ ته هنارتییه دا هه‌ر تشته‌كێ هه‌وجه‌ى ئاشكه‌راكرنێ بت ئه‌و ئاشكه‌را بكه‌ت، ودا ئه‌و ببته هيدايه‌ت ودلۆڤانى بۆ وى يێ باوه‌رییێ پێ بينت، ومزگينییه‌كا خۆش ب دويماهییه‌كا باش بۆ خودان باوه‌ران.
{ 90 } { إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَيَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ ۚ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ } هندى خودايێ مه‌زنه د ڤێ قورئانێ دا فه‌رمانێ ل به‌نییێن خۆ دكه‌ت كو ئه‌و دادییێ د ده‌رحه‌قا وى دا بكه‌ن، كو په‌رستنا وى ب تنێ بكه‌ن، و د ده‌رحه‌قا خه‌لكى ژى دا كو مافێ هه‌ر خودان مافه‌كى بده‌نێ، وئه‌و فه‌رمانێ ب قه‌نجییێ ژى دكه‌ت كو كارێن وى ل سه‌ر وان فه‌ركرين ب دورستى ئه‌و بكه‌ن، و ب گۆتن وكريار د گه‌ل خه‌لكى دباش بن، وخودێ فه‌رمانێ ب مرۆڤاينییێ دكه‌ت، وپاشڤه‌برنا ژ هه‌ر كار وگۆتنه‌كا كرێت دكه‌ت، و ژ هه‌ر تشته‌كى يێ شريعه‌ت ژێ ڕازى نه‌بت ژ كوفرێ وگونه‌هان، و ژ زۆردارییا ل خه‌لكى وته‌عدايییا ل سه‌ر وان، وخودێ -ب ڤێ فه‌رمانێ وپاشڤه‌برنێ- شيره‌تان ل هه‌وه دكه‌ت وبيرا هه‌وه ل دويماهییان دئينته‌ڤه؛ دا هوين فه‌رمانێن خودێ ل بيرا خۆ بينن ومفایى ژێ وه‌ربگرن.
{ 91 } { وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدْتُمْ وَلَا تَنْقُضُوا الْأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا ۚ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ } وهه‌ر په‌يمانه‌كا دژى كيتابا خودێ وسوننه‌تا پێغه‌مبه‌رێ وى نه‌بت يا هوين د ناڤبه‌را خۆ وخودێ دا، يان د ناڤبه‌را خۆ وبه‌نییان دا بده‌ن و ل سه‌ر خۆ فه‌ركه‌ن، هوين وه‌فادارییێ پێ بكه‌ن، وهوين ل سويندێن خۆ لێڤه‌نه‌بن پشتى هه‌وه ئه‌و موكم كرين، و ب ڕاستى هه‌وه خودێ ل سه‌ر په‌يمانا خۆ كربوو وه‌كيل، هندى خودێیه دزانت هوين چ دكه‌ن.
{ 92 } { وَلَا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكَاثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَىٰ مِنْ أُمَّةٍ ۚ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ ۚ وَلَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ } وهوين ل په‌يمانێن خۆ لێڤه‌نه‌بن، كو مه‌ته‌لا هه‌وه وه‌كى يا وێ ژنكێ لێ بێت ئه‌وا ته‌ڤنێ خۆ درێست وموكم دكه‌ت، پاشى ڤه‌دكه‌ته‌ڤه، هوين وان سويندێن خۆ يێن هه‌وه ل ده‌مێ دانا په‌يمانێ خوارين دكه‌نه خاپاندن بۆ وان يێن هه‌وه په‌يمان دايێ، وهوين ل په‌يمانا خۆ لێڤه دبن گاڤا هه‌وه هنده‌كێن زه‌نگينتر ژ وان ديتن يێن هه‌وه په‌يمان دايێ، هه‌ما خودێ ب ڤێ وه‌فادارییا ب په‌يمانان ونه‌شكاندنا وان هه‌وه دجه‌ڕبينت، ودا ئه‌و ل ڕۆژا قيامه‌تێ وى تشتى ئاشكه‌را بكه‌ت يێ هوين تێدا ژێك جودا دبوون.
{ 93 } { وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَٰكِنْ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۚ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } وئه‌گه‌ر خودێ ڤيابا دا ته‌وفيقا هه‌وه هه‌مییان ده‌ت، وهه‌وه كه‌ته ئێك ملله‌ت، كو ملله‌تێ ئيسلامێیه، به‌لێ يێ وى بڤێت ژ وان يێن نيشانێن هلبژارتنا سه‌رداچوونێ ل نك دديار ئه‌و به‌رزه دكه‌ت، ڤێجا ژ دادییا خۆ ئه‌و به‌رێ وى ناده‌ته هيدايه‌تێ، ويێ وى بڤێت ژ وان يێن نيشانێن هلبژارتنا حه‌قییێ ل نك دديار ئه‌و هيدايه‌تێ ب ڕزقێ وى دكه‌ت، و ژ قه‌نجییا خۆ به‌رێ وى دده‌ته ڕێكێ، ومسوگه‌ر خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ پسيارا وى تشتى دێ ژ هه‌وه كه‌ت يێ هه‌وه د دنيايێ دا دكر.
{ 94 } { وَلَا تَتَّخِذُوا أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدْتُمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ۖ وَلَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ } وهوين وان سويندێن خۆ يێن هه‌وه خوارين نه‌كه‌نه خاپاندن بۆ وان يێن هه‌وه سويند بۆ خوارى، ڤێجا هوين پشتى ته‌ناهى وپشتڕاستییێ تێ بچن، وه‌كى وى يێ پییێ وى ته‌حسى پشتى كو خۆ ل جهـ گرتى، وئه‌و عه‌زابا هه‌وه پێ نه‌خۆش د دنيايێ دا بگه‌هته هه‌وه؛ ژ به‌ر كو هوين بووينه ئه‌گه‌را پاشڤه‌برنا مرۆڤان ژ ڤى دينى پشتى وان غه‌دره ژ هه‌وه ديتى، وعه‌زابه‌كا مه‌زن بۆ هه‌وه ل ئاخره‌تێ هه‌يه.
{ 95 } { وَلَا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۚ إِنَّمَا عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ } وهوين په‌يمانا خودێ نه‌شكێنن؛ دا وێ ب په‌رتاله‌كێ كێم ژ مالێ دنيايێ بگوهۆڕن، هندى ئه‌و تشته يێ ل نك خودێ هه‌ى، ژ دانا خێرێ بۆ وه‌فادارى، بۆ هه‌وه ژ ڤى بهايێ كێم چێتره، ئه‌گه‌ر هوين ژ زانايان بن، ڤێجا هوين هزرا خۆ د وێ جودايیێ دا بكه‌ن يا كو د ناڤبه‌را خێرا دنيايێ وئاخره‌تێ دا هه‌ى.
{ 96 } { مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ ۖ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ ۗ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ } ئه‌و تشتێ ل نك هه‌وه هه‌ى ژ په‌رتالێ دنيايێ دێ چت ونامينت، وئه‌و رزق وخێرا ل نك خودێ بۆ هه‌وه هه‌ى ناچت ودێ مينت. وئه‌وێن گرانییا ته‌كليف وفه‌رمانێن مه هلگرتين -و وه‌فادارى ئێك ژ وان فه‌رمانانه- مسوگه‌ر ئه‌م خێرا باشترين كريارێن وان دێ ده‌ينێ، وئه‌و خێرا ئه‌م سه‌را كارێ وان يێ كێم دده‌ينێ ژ قه‌نجییا مه دێ وه‌كى وێ بت يا ئه‌م سه‌را كارێ وان يێ گه‌له‌ك دده‌ينێ.
{ 97 } { مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ۖ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ } هه‌چییێ كاره‌كێ چاك بكه‌ت نێر بت يان مێ بت، ووى باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى هه‌بت، ئه‌م د دنيايێ دا ب ژينه‌كا خۆش وته‌نا دێ وى زێندى كه‌ين، ئه‌گه‌ر خۆ مالێ وى يێ كێم ژى بت، و ل ئاخره‌تێ ئه‌م دێ خێرا وان ب باشترين ڕه‌نگ سه‌را كارێ وان يێ دنيايێ ده‌ينێ.
{ 98 } { فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ } ڤێجا ئه‌گه‌ر ته -ئه‌ى موسلمانۆ- ڤيا تشته‌كى ژ قورئانێ بخوينى تو خۆ ب خودێ بپارێزه ژ خرابییا وى شه‌يتانى یێ ژ ره‌حما خودێ هاتییه ده‌رێخستن، وبێژه: (أعوذ بالله من الشيطان الرجيم).
{ 99 } { إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ } هندى شه‌يتانه وى چو ده‌سهه‌لات ل سه‌ر وان نينه يێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى، وخۆ دهێلنه ب هيڤیيا خودێ ب تنێ ڤه.
{ 100 } { إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ } هه‌ما ده‌سهه‌لاتا وى ب تنێ ل سه‌ر وانه يێن وى بۆ خۆ دكه‌نه سه‌ركار وگوهدارییا وى دكه‌ن، وئه‌وێن -ژ به‌ر گوهدانا شه‌يتانى- شرك ب خودێ كرى.
{ 101 } { وَإِذَا بَدَّلْنَا آيَةً مَكَانَ آيَةٍ ۙ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مُفْتَرٍ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ } وئه‌گه‌ر مه ئايه‌ته‌ك ب ئايه‌ته‌كا دى گوهاڕت، وخودايێ ئافرانده‌ر ب وان ئه‌حكامێن پتر د مه‌صلحه‌تا چێكرییێن وى دا زاناتره، كافر دێ بێژن: هندى تويى -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- تو مرۆڤه‌كێ دره‌وينى، تو گۆتنان ژ نك خۆ چێ دكه‌ى و ب خودێ ڕادده‌ى. وموحه‌ممه‌د -سلاڤ لێ بن- يێ وه‌سا نينه وه‌كى ئه‌و دبێژن. به‌لكى پترییا وان چو ژ خودايێ خۆ وشريعه‌تێ وى نزانن.
{ 102 } { قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَهُدًى وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: من قورئان ژ نك خۆ چێ نه‌كرییه، به‌لێ جبريلی ئه‌و ژ نك خودايێ ته ب ڕاستى ودادییێ ئينايه خوارێ، موكومكرن بۆ خودان باوه‌ران، وڕێنيشادان ژ به‌رزه‌بوونێ، ومزگينییه‌كا خۆش بۆ وان يێن خۆ ب ده‌ست خودێ خودايێ هه‌مى چێكرییان ڤه به‌رداين.
{ 103 } { وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ ۗ لِسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَهَٰذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ } و ب ڕاستى ئه‌م دزانين كو بوتپه‌رێس دبێژن: هندى پێغه‌مبه‌ره قورئانێ ژ مرۆڤه‌كێ ژ دوونده‌ها ئاده‌مى وه‌ردگرت. ئه‌و دره‌وان دكه‌ن؛ چونكى زمانێ وى مرۆڤى يێ ئه‌و قورئانێ بۆ وى پال دده‌ن عه‌جه‌مییه ونه يێ ره‌هوانه، وقورئان ب عه‌ره‌بییه‌كا زێده ره‌هوان وئاشكه‌رايه.
{ 104 } { إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ لَا يَهْدِيهِمُ اللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ } هندى ئه‌و كافرن يێن باوه‌رییێ ب قورئانێ نائينن خودێ به‌رێ وان ناده‌ته حه‌قییێ، و ل ئاخره‌تێ عه‌زابه‌كا نه‌خۆش و ب ئێش بۆ وان هه‌يه.
{ 105 } { إِنَّمَا يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْكَاذِبُونَ } هه‌ما ئه‌و دره‌وێ ژ نك خۆ چێ دكه‌ن يێن باوه‌رییێ ب خودێ وئايه‌تێن وى نه‌ئينن، وئه‌ون يێن د گۆتنێن خۆ دا ددره‌وين. به‌لێ موحه‌ممه‌د سلاڤ لێ بن ئه‌وێ باوه‌رى ب خودايێ خۆ هه‌ى وگوهدارییا وى دكه‌ت يا ژێ دويره ئه‌و دره‌وێ ژ كيسێ خودێ بكه‌ت، وئاخفتنان ژ نك خۆ ب ناڤێ وى بێژت.
{ 106 } { مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ وَلَٰكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ } هه‌ما ئه‌و دره‌وێ دكه‌ن يێن كوفر كرى و ژ باوه‌رییا خۆ لێڤه‌بووين، ئه‌وان غه‌زه‌با خودێ ل سه‌ر وانه، ئه‌و تێ نه‌بت يێ كوته‌كى لێ هاتییه‌كرن كو ب ئه‌زمانێ خۆ كوفرێ بێژت، ڤێجا ژ ترسا مرنێ دا ئه‌و كوفرێ بێژت ودلێ وى ل سه‌ر باوه‌رییێ يێ موكم بت، ئه‌وى چو لۆمه ل سه‌ر نينه، به‌لێ هه‌چییێ كوفرێ ب ئه‌زمانێ خۆ بێژت ودلێ وى يێ پێ خۆش بت، ئه‌وان غه‌زه‌به‌كا دژوار ژ خودێ ل سه‌ر وان هه‌یه، وعه‌زابه‌كا مه‌زن بۆ وان هه‌يه.
{ 107 } { ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الْآخِرَةِ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ } ئەڤە ژ به‌ر كو وان دنيا وخۆشییا وێ هلبژارتییه، ودنيا ب سه‌ر ئاخره‌تێ وخێرا وێ ئێخستییه، وهندى خودێیه كافران ب هيدايه‌ت نائينت، وبه‌رێ وان ناده‌ته ڕێكا ڕاست ودورست.
{ 108 } { أُولَٰئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ } ئه‌و ئه‌ون يێن خودێ خه‌تم ب كوفرێ ل سه‌ر دلێن وان داى ڤێجا وان دنيا ب سه‌ر ئاخره‌تێ ئێخست، له‌و ڕۆناهییا هيدايه‌تێ ناچته د دلێن وان دا، وگوهێن وان ژ ئايه‌تێن خۆ كه‌ڕكرن ڤێجا وان ب دورستى گوهـ لێ نابت، وچاڤێن وان كۆره كرن، ڤێجا ئه‌و ده‌ليلێن خوداينییا خودێ نابينن، وئه‌ڤه‌نه يێن بێ ئاگه‌هـ ژ وێ عه‌زابێ يا خودێ بۆ وان ئاماده‌كرى.
{ 109 } { لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْخَاسِرُونَ } ب ڕاستى ئه‌ون ل ئاخره‌تێ يێن دزيانكار وتێچوويى، يێن ژينا خۆ د وى تشتى دا بۆراندى يێ عه‌زاب وتێچوونا وان تێدا.
{ 110 } { ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هَاجَرُوا مِنْ بَعْدِ مَا فُتِنُوا ثُمَّ جَاهَدُوا وَصَبَرُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِيمٌ } پاشى هندى خودايێ ته‌يه بۆ وان لاوازان يێن بوتپه‌رێسان ل (مه‌كه‌هێ) ئه‌و عه‌زابداين، حه‌تا وان ب سه‌رڤه ئه‌و گۆتى يا كافر پێ ژ وان ڕازى ببن، ودلێن وان ب باوه‌رییێ دئاڤابوون، وده‌مێ وان ڕێكا خۆ ديتى ئه‌و مشه‌ختبووينه (مه‌دينێ)، پاشى وان جيهاد د ڕێكا خودێ دا كرى، وصه‌بر ل سه‌ر نه‌خۆشییێ كێشاى، هندى خودايێ ته‌يه -پشتى تۆبه‌كرنا وان- باش گونه‌هـ ژێبره بۆ وان، ويێ دلۆڤانكاره ب وان.
{ 111 } { يَوْمَ تَأْتِي كُلُّ نَفْسٍ تُجَادِلُ عَنْ نَفْسِهَا وَتُوَفَّىٰ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بيرا وان ل ڕۆژا قيامه‌تێ بينه‌ڤه ده‌مێ هه‌ر نه‌فسه‌ك دئێت به‌ره‌ڤانییێ ژ خۆ دكه‌ت، وعوزران ڤه‌دخوازت، وخودێ جزايێ هه‌ر نه‌فسه‌كێ ل دويڤ كريارا وێ وبێى زۆردارى لێ بێته‌كرن دده‌تێ، ڤێجا نه خێرێن وان كێم دكه‌ت، ونه عه‌زابا وان زێده‌تر لێ دكه‌ت.
{ 112 } { وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ } وخودێ مه‌ته‌له‌ك ئينا: باژێڕێ (مه‌كه‌هێ) ژ ته‌عداكرنا دوژمنان يێ ته‌نابوو، و ژ ژيارا به‌رته‌نگ يێ پشتڕاست بوو، ڕزقێ وى ب ساناهى وخۆش ژ هه‌ر لایه‌كى ڤه به‌رفره‌هـ دهات، ئينا خه‌لكێ وى باژێرى كافرى ب قه‌نجییێن خودێ كر، وشريك بۆ وى دانان، وشوكرا وى سه‌را ڤان قه‌نجییان نه‌كر، ئينا خودێ ئه‌و ب برسێ، وترسا ژ له‌شكه‌رێ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- عه‌زابدان؛ ژ به‌ر كوفرا وان وكارێ وان يێ خراب.
{ 113 } { وَلَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ وَهُمْ ظَالِمُونَ } و ب ڕاستى خودێ بۆ خه‌لكێ (مه‌كه‌هێ) پێغه‌مبه‌ره‌ك ژ وان ب خۆ هنارت، كو موحه‌ممه‌ده -سلاڤ لێ بن-، ئه‌و وى دنیاسن وڕاستگۆيى وئه‌مانه‌تا وى دزانن، به‌لێ وان ئه‌و تشت قه‌بويل نه‌كر يێ ئه‌و بۆ وان پێ هاتى، وباوه‌رى پێ نه‌ئينا، ئينا عه‌زابه‌كا نه‌خۆش ب سه‌ر وان دا هات ژ ته‌نگاڤى وترس وبرسێ، وكوشتنا مه‌زنێن وان ل (به‌درێ) وئه‌و دزۆردار بوون بۆ خۆ كو وان شرك ب خودێ كرى، وبه‌رێ خه‌لكى ژ ڕێكا وى دايه پاش.
{ 114 } { فَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ } ڤێجا هوين -گه‌لی خودان باوه‌ران- ژ وى ڕزقى بخۆن يێ خودێ دايه هه‌وه، وبۆ هه‌وه حه‌لال وپاقژكرى، وهوين سوپاسییا خودێ بكه‌ن سه‌را قه‌نجییا وى، كو ئعترافێ پێ بكه‌ن وگوهدارییا وى بكه‌ن، ئه‌گه‌ر هوين ژ دل په‌رستنا وى دكه‌ن.
{ 115 } { إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ ۖ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ } هه‌ما ژ حه‌يوانه‌تان خودێ مرار يێ ل سه‌ر هه‌وه حه‌رامكرى، وخوينا رۆن ئه‌وا ل ده‌مێ ڤه‌كوشتنێ ژ به‌ر ڤه‌كوشتى دچت، وگۆشتێ به‌رازى، وئه‌و ڤه‌كوشتییێ نه بۆ خودێ هاتییه ڤه‌كوشتن، به‌لێ هه‌چییێ ژ ترسا مرنێ دا نه‌چار بوو كو تشته‌كى ژ ڤان تشتێن حه‌رام بخۆت بێى زۆردارییێ بكه‌ت، وپتر ژ پێتڤییێ نه‌خۆت، هندى خودێیه باش گونه‌هـ ژێبر بوويه بۆ وى، ويێ دلۆڤانكاره ب وى، وى عه‌زاب ناده‌ت سه‌را ڤى كارى.
{ 116 } { وَلَا تَقُولُوا لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَٰذَا حَلَالٌ وَهَٰذَا حَرَامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ } وهوين -گه‌لی بوتپه‌رێسان- نه‌بێژنه وێ دره‌وێ يا هوين ب ئه‌زمانێ خۆ دبێژن: ئه‌ڤه حه‌لاله، بۆ وى تشتێ خودێ حه‌رامكرى، وئه‌ڤه حه‌رامه، بۆ وى تشتێ خودێ حه‌لالكرى؛ دا هوين ب ڤێ حه‌لالكرن وحه‌رامكرنێ دره‌وێ ژ كيسێ خودێ بكه‌ن، هندى ئه‌ون يێن دره‌وێ ل سه‌ر ناڤێ خودێ دكه‌ن ئه‌و فايدێ دنيايێ وئاخره‌تێ ب ده‌ست خۆ ڤه نائينن.
{ 117 } { مَتَاعٌ قَلِيلٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ } خۆشییا وان د دنيايێ دا خۆشییه‌كا كێم وبێ ڤه‌مانه، و ل ئاخره‌تێ عه‌زابه‌كا ب ئێش بۆ وان هه‌يه.
{ 118 } { وَعَلَى الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ ۖ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَٰكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ } ومه ئه‌و تشت ل سه‌ر جوهییان حه‌رامكربوو يێ مه به‌رى نوكه بۆ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- گۆتى، كو هه‌ر تشته‌كێ خودان په‌نج بوو، وبه‌زێ چێل وپه‌زان، ئه‌و تێ نه‌بت يێ ل سه‌ر پشتا وان بت يان د ڕويڤيكان دبت يان ب هه‌ستى ڤه مابت، و ب حه‌رامكرنا ڤان تشتان ل سه‌ر وان مه زۆردارى ل وان نه‌كربوو، به‌لێ وان ب كوفرێ وته‌عدايیێ زۆردارى ل خۆ دكر، ڤێجا وان خۆ هێژاى ڤێ حه‌رامكرنێ كربوو.
{ 119 } { ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ وَأَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِيمٌ } پاشى هندى خودايێ ته يه بۆ وان يێن گونه‌هـ كرين بێى بزانن كانێ ئه‌و گونه‌هـ ل دويماهییێ چه‌ند غه‌زه‌با خودێ ب سه‌ر وان دا دێ ئينت، پاشى ئه‌و ل خودايێ خۆ زڤڕين و ژ گونه‌ها خۆ لێڤه‌بووين، وخۆ باش كرى وكارێ چاك كرى، هندى خودايێ ته‌يه -پشتى تۆبه‌كرن وچاكییا وان- باش گونه‌هـ ژێبر بوويه بۆ وان، ودلۆڤانكار بوويه ب وان.
{ 120 } { إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ } هندى ئيبراهيمه د خێرێ دا پێشه‌وا بوو، وبۆ خودێ گوهداره‌كێ ب ترس بوو، وى ڕوییێ خۆ ژ دينێ ئيسلامێ وه‌رنه‌دگێڕا، وته‌وحيدا خودێ دكر وبوتپه‌رێسى نه‌دكر.
{ 121 } { شَاكِرًا لِأَنْعُمِهِ ۚ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ } ووى شوكرا خودێ ل سه‌ر قه‌نجییێن وى دكر، خودێ ئه‌و بۆ په‌ياما خۆ هلبژارتبوو، وبه‌رێ وى دابوو ڕێكا ڕاست، كو ئيسلامه.
{ 122 } { وَآتَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً ۖ وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ } ومه د دنيايێ دا قه‌نجییه‌كا باش دابوويێ كو خه‌لكى مه‌دحێن وى دكرن ودويكه‌فتنا وى دكر، وعه‌ياله‌كێ چاك مه دابوويێ، وهندى ئه‌وه ئه‌و ل نك خودێ ل ئاخره‌تێ ژ چاكانه خودانێن جهێن بلند.
{ 123 } { ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ } پاشى مه وه‌حى بۆ ته هنارت كو دويچوونا دينێ ئيسلامێ بكه وه‌كى ئيبراهيمى دويچوون كرى، وكو خۆ ل سه‌ر ڤى دينى ڕاست بكه، وڕوییێ خۆ ژێ وه‌رنه‌گێڕه، وهندى ئيبراهيم بوو چو شريك بۆ خودايێ خۆ چێ نه‌دكرن.
{ 124 } { إِنَّمَا جُعِلَ السَّبْتُ عَلَى الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ ۚ وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ } هه‌ما خودێ مه‌زنكرنا ڕۆژا شه‌نبییێ كو ب تنێ عيباده‌ت تێدا بێته‌كرن ب تنێ بۆ وان جوهییان دانابوو یێن د وێ چه‌ندێ دا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رێ خۆ ب هه‌ڤڕكى چووين، ووان ئه‌و پێش ڕۆژا ئه‌ينییێ ڤه يا فه‌رمان ب مه‌زنكرنا وێ ل وان هاتییه‌كرن بۆ خۆ هلبژارت. وهندى خودايێ ته‌يه ل ڕۆژا قيامه‌تێ حوكمى د ناڤبه‌را وان دا دكه‌ت د وى تشتى دا يێ ئه‌و تێدا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رێ خۆ ب هه‌ڤڕكى چووين، وئه‌و دێ جزايێ هه‌ر ئێكى ب وى ڕه‌نگى ده‌تێ يێ ئه‌و هه‌ژى.
{ 125 } { ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ ۖ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- وهه‌چییێ دويكه‌فتنا ته بكه‌ت، ب ڕێكه‌كا بنه‌جهـ يا خودێ د كيتاب وسوننه‌تێ دا ب وه‌حى بۆ ته هنارتى بۆ دينێ خودێ وڕێكا وى يا ڕاست گازى بكه، و ب ڕه‌نگه‌كێ ژ هه‌ژى تو د گه‌ل خه‌لكى باخڤه، و ب باشى شيره‌تێ ل وان بكه، كو دلێ وان بچته خێرێ، ووان ژ خرابییێ پاشڤه‌ببه‌ت، و ب باشترين ونه‌رمترين ڕێكێن دان وستاندنێ تو دان وستاندنێ د گه‌ل وان بكه. چونكى يا ل سه‌ر ته ب تنێ گه‌هاندنه، وته يا خۆ كر، وهيدايه‌تا وان خه‌ما خودێ ب تنێیه، وئه‌و زاناتره ب وى يێ ژ ڕێكا وى به‌رزه بووى، وئه‌و زاناتره ب وان يێن ب هيدايه‌ت هاتين.
{ 126 } { وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ ۖ وَلَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ } وئه‌گه‌ر هه‌وه -گه‌لى خودان باوه‌ران- ڤيا تۆلێ ژ وى بستينن يێ ته‌عدايى ل هه‌وه كرى، هوين ژ وێ زێده‌تر نه‌كه‌ن يا وى د گه‌ل هه‌وه كرى، وئه‌گه‌ر هوين صه‌برێ بكێشن ئه‌و بۆ سه‌ركه‌فتنا د دنيايێ دا وبۆ خێرا مه‌زنا ل ئاخره‌تێ بۆ هه‌وه چێتره.
{ 127 } { وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ ۚ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێنا خۆ فره‌هـ بكه ل سه‌ر وێ نه‌خۆشییا د ڕێكا خودێ دا دگه‌هته ته حه‌تا خۆشى دگه‌هته ته، وبێنفره‌هییا ته ب تنێ ب خودێیه، ئه‌وه يێ هاريكارى وپشته‌ڤانییا ته دكه‌ت، وتو ل سه‌ر وى ب خه‌م نه‌كه‌ڤه يێ گوهدارییا ته نه‌كه‌ت و د گازییا ته نه‌ئێت، وتو ژ فه‌ند وفێلێن وان بێن ته‌نگ نه‌به.
{ 128 } { إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَالَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ } هندى خودايێ مه‌زنه ب سه‌ركه‌فتن وپشته‌ڤانییا خۆ يێ د گه‌ل وان يێن ته‌قوا كرى، ويێ د گه‌ل وان يێن د كرنا عيباده‌تى دا قه‌نجى كرى.
