التوبَة
{ 1 } { بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ } ئه‌ڤه به‌ريكرنه‌كه ژ خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى، وڕاگه‌هاندنه‌كه بۆ نه‌مانا هه‌ر په‌يمانه‌كا د ناڤبه‌را موسلمان وبوتپه‌ريسان دا هه‌ى.
{ 2 } { فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ ۙ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ } ڤێچا هوين -گه‌لى بوتپه‌رێسان- چار مه‌هان د عه‌ردى دا بگه‌ڕیێن، هه‌چى جهێ هه‌وه بڤێت هوين پشتڕاست ژ خودان باوه‌ران هه‌ڕنێ، وهوين بزانن كو هوين ژ جزادانێ قورتال نابن، وكو خودێ دێ كافران شه‌رمزار كه‌ت، ل دنيايێ ئه‌و دێ وان ڕه‌زيل كه‌ت، و ل ئاخره‌تێ دێ وان به‌ته ئاگرى. وئه‌ڤ ئایه‌ته بۆ وان بوو یێن په‌یمانێن نه‌گرێداى ب چو ده‌مان ڤه هه‌ین، یان په‌یمانه‌كا گرێداى ب ده‌مه‌كێ كێمتر ژ چار هه‌یڤان ڤه هه‌ى، ده‌مێ ڤى ژى دێ بۆ بته چار هه‌یڤ، وئه‌وێن په‌یمانه‌ك داى وپه‌یمانا خۆ شكاندى.
{ 3 } { وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ۙ وَرَسُولُهُ ۚ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ } وئه‌ڤه ئاگه‌هداركرن وهشياركرنه‌كه ژ خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى بۆ مرۆڤان ل ڕۆژا ڤه‌كوشتنا قوربانان كو هندى خودێیه يێ به‌رییه ژ بوتپه‌رێسان، هه‌ر وه‌سا پێغه‌مبه‌رێ وى ژى يێ به‌رییه ژ وان. ڤێجا ئه‌گه‌ر هوين -گه‌لى بوتپه‌رێسان- زڤڕينه حه‌قییێ وهه‌وه شركا خۆ هێلا ئه‌و بۆ هه‌وه چێتره، وئه‌گه‌ر هوين پشت بده‌نه حه‌قییێ ونه‌ئێنه د دينێ خودێ دا بزانن كو هوين ژ عه‌زابا خودێ قورتال نابن. وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ڤان ئه‌وێن پشت دده‌نه ئيسلامێ ب عه‌زابا خودێ يا ب ئێش بترسينه.
{ 4 } { إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَىٰ مُدَّتِهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ } وئه‌و بوتپه‌رێسێن په‌يمانه‌ك د گه‌ل هه‌وه بۆ ده‌مه‌كێ ده‌سنيشانكرى گرێداى، وپه‌يمانا خۆ نه‌شكاندى، وهاريكارییا دوژمنان دژى هه‌وه نه‌كرى، ئه‌ڤ حوكمێ بۆرى ژ وان ناگرت، ڤێجا هوين په‌يمانا وان حه‌تا ده‌مێ ده‌سنيشانكرى بۆ وان پێك بينن. هندى خودێیه حه‌ز ژ وان ته‌قواداران دكه‌ت يێن وى تشتى ب جهـ دئينن يێ فه‌رمان پێ ل وان هاتییه‌كرن، وخۆ ژ شركێ وخيانه‌تێ وگونه‌هان دده‌نه پاش.
{ 5 } { فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ۚ فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ } ڤێجا ئه‌گه‌ر ئه‌و چار هه‌يڤێن هه‌وه بوتپه‌رێس تێدا پشت ڕاست كرين ب دويماهى هاتن، هوين ده‌سپێكرنا شه‌ڕى د گه‌ل نه‌يارێن خودێ ل هه‌ر جهه‌كێ ئه‌و لێ بن ڕابگه‌هينن، وهوين ل جهێن وان قه‌ستا وان بكه‌ن، ودۆرێ ل وان بگرن، وڕێكان ل به‌ر بگرن، ڤێجا ئه‌گه‌ر ئه‌و ژ كوفرا خۆ زڤڕين وهاتنه د ئيسلامێ دا وپێگيرى ب ئه‌حكامێن ئيسلامێ كر وه‌كى كرنا نڤێژێ ودانا زه‌كاتێ، هوين وان بهێلن، ئێدى ئه‌و بوونه برايێن هه‌وه د ئيسلامێ دا. هندى خودێیه باش گونه‌هـ ژێبره بۆ وان يێن تۆبه دكه‌ن، يێ دلۆڤانكاره ب وان.
{ 6 } { وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّىٰ يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ } وئه‌گه‌ر ئێك ژ وان بوتپه‌ريسێن خوين ومالێ وان هاتییه حه‌لالكرن داخواز كر كو ل سه‌ر به‌ختێ ته بت -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- تو به‌ختێ خۆ بدێ، حه‌تا وى گوهـ ل قورئانێ ببت و ب باوه‌رییێ ئاگه‌هدار بت، پاشى تو وى ب سلامه‌تى ڤه‌گه‌ڕينه وى جهێ ئه‌و ژێ هاتى؛ دا وى چو هێجه‌ت نه‌مينن؛ ئه‌ڤه ژ به‌ر هندێیه چونكى هندى كافرن ملله‌ته‌كێ نه‌زانن ب ڕاستییێن ئيسلامێ، وبه‌لكى ئه‌و ئيسلامێ هلبژێرن ئه‌گه‌ر وان ب دورستى ئه‌و نیاسى.
{ 7 } { كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۖ فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ } نابت كو بوتپه‌رێسان په‌يمانه‌ك ل نك خودێ و ل نك پێغه‌مبه‌رێ وى هه‌بت، ئه‌و تێ نه‌بن يێن هه‌و ل نك مزگه‌فتا حه‌رام د ڕێككه‌فتنا (حوده‌يبیێ) دا په‌يمان د گه‌ل وان به‌ستى، ڤێجا هندى ئه‌و ل سه‌ر په‌يمانا خۆ بمينن هوين ژى وه‌كى وان ل سه‌ر په‌يمانا خۆ بمينن. هندى خودێیه حه‌ز ژ وان ته‌قواداران دكه‌ت يێن سۆزێن خۆ ب جهـ دئينن.
{ 8 } { كَيْفَ وَإِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً ۚ يُرْضُونَكُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ وَتَأْبَىٰ قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ } حالێ بوتپه‌رێسان ئه‌وه هندى سه‌ركه‌فتن يا وان نه‌بت ئه‌و پێگيرییێ ب په‌يمانا خۆ دكه‌ن، به‌لێ گاڤا وان ديت ئه‌و ل سه‌ر خودان باوه‌ران ب هێز كه‌فتن نه وان ئاگه‌هـ ژ مرۆڤاينییێ دمينت نه ژ چو په‌يمانان، ڤێجا هشيار بن هوین ب وێ سه‌ره‌ده‌رییا ل ده‌مێ ترسێ ئه‌و د گه‌ل هه‌وه دكه‌ن نه‌ئێنه خاپاندن، هندى ئه‌ون ئه‌و ب ئه‌زمانێن خۆ وێ گۆتنێ دبێژن يا هوين پێ ڕازى ببن، به‌لێ دلێن وان ب وێ گۆتنێ ناكه‌ن، وپترییا وان ژ ڕێكێ دده‌ركه‌فتينه وپه‌يمانان دشكێنن.
{ 9 } { اشْتَرَوْا بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِهِ ۚ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ } وان ئايه‌تێن خودێ ب په‌رتاله‌كێ دنيايێ يێ بێ خێر گوهاڕت، وڕێ ل وان مرۆڤان گرت يێن حه‌ز دكر بێنه د ئيسلامێ دا، ب ڕاستى كاره‌كێ كرێت بوو وان كرى، وشۆله‌كا خراب بوو.
{ 10 } { لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ } هندى ئه‌ڤ بوتپه‌رێسه‌نه دوژمنێن باوه‌رییێ وخودان باوه‌رانه، نه ئه‌و چو بهاى دده‌نه مرۆڤاينییا خودان باوه‌رى نه په‌يمانا وى، وكارێ وان دوژمناتى وزۆردارییه.
{ 11 } { فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ ۗ وَنُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ } ڤێجا ئه‌گه‌ر ئه‌وان په‌رستنا خودێ ب تنێ كر، وپه‌يڤا ته‌وحيدێ گۆت، وپێگيرى ب ئه‌حكامێن ئيسلامێ كر ژ كرنا نڤێژێ ودانا زه‌كاتێ، ئێدى ئه‌و برايێن هه‌وه‌نه د ئيسلامێ دا. وئه‌م ئايه‌تان ڕوهن وئاشكه‌را دكه‌ين بۆ وى ملله‌تێ مفاى ژێ وه‌ربگرت.
{ 12 } { وَإِنْ نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ ۙ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ } وئه‌گه‌ر ڤان بوتپه‌رێسان ئه‌و په‌يمانێن خۆ شكاندن يێن وان د گه‌ل هه‌وه به‌ستين، و ب ڕه‌نگه‌كێ ئاشكه‌را گۆتنێن نه د ڕێ دا د ده‌رحه‌قا دینێ ئيسلامێ دا كرن، هوين شه‌ڕێ وان بكه‌ن هندى ئه‌ون ئه‌و سه‌رێن كوفرێنه، نه وان چو سۆز هه‌نه نه چو په‌يمان، حه‌تا ئه‌و كوفر ودوژمناتییا خۆ بۆ ئيسلامێ به‌س بكه‌ن.
{ 13 } { أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُمْ بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ أَتَخْشَوْنَهُمْ ۚ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ } هوين د كرنا شه‌ڕێ وى ملله‌تى دا دودل نه‌بن، ئه‌وێ په‌يمانێن خۆ شكاندين، وبه‌رگه‌ڕيان كرى دا پێغه‌مبه‌رى ژ (مه‌كه‌هێ) ده‌ربێخن، وئه‌و بوون يێن جارا ئێكێ ده‌ست ب نه‌ياره‌تییا هه‌وه كرى، ئه‌رێ هوين ژ كرنا شه‌ڕێ وان دترسن؟ ئێدى خودێ هێژاتره كو هوين ژێ بترسن ئه‌گه‌ر هوين ب دورستى دخودان باوه‌ر بن.
{ 14 } { قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنْصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ } گه‌لى خودان باوه‌ران هوين شه‌ڕێ دوژمنێن خودێ بكه‌ن خودێ ب ده‌ستێن هه‌وه دێ وان عه‌زاب ده‌ت، ووان ب شكه‌ستنێ ڕه‌زيل وشه‌رمزار كه‌ت، وئه‌و دێ هه‌وه ب سه‌ر وان ئێخت، وپه‌يڤا خۆ بلند كه‌ت، وئه‌و ب شكاندنا وان دێ دلێن هه‌وه رحه‌ت كه‌ت ئه‌و دلێن گه‌له‌ك خه‌م ونه‌خۆشى ژ پيلانێن ڤان بوتپه‌رێسان گه‌هشتییێ.
{ 15 } { وَيُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ ۗ وَيَتُوبُ اللَّهُ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ } وئه‌و دێ كه‌ربێ ژ دلێن خودان باوه‌ران ئينته‌ده‌ر. وهه‌چییێ ژ ڤان هه‌ڤڕكان تۆبه بكه‌ت هندى خودێیه تۆبا وى قه‌بويل دكه‌ت یێ وى بڤێت. وخودێ يێ پڕزانايه ب ڕاستییا تۆبا وى كه‌سێ تۆبه دكه‌ت، يێ كاربنه‌جهه د كار وڕێڤه‌برنا خۆ دا و د دانانا شريعه‌تان دا بۆ به‌نییێن خۆ.
{ 16 } { أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً ۚ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ } به‌لا وجه‌رباندن ژ سوننه‌تا خودێیه، ڤێجا هوين -گه‌لى خودان باوه‌ران- هزر نه‌كه‌ن كو خودێ بێ جه‌رباندن دێ هه‌وه هێلت؛ خودێ دێ هه‌وه جه‌ڕبينت دا ئه‌و ل به‌ر چاڤ وان ب خه‌لكى بده‌ته نیاسین يێن د جيهادا خۆ دا ددلسۆز، و ژ بلى خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى وخودان باوه‌ران چو سه‌ركار وخودان بۆ خۆ نه‌گرتين. وخودێ ب هه‌مى كريارێن هه‌وه يێ شاره‌زايه وئه‌و دێ هه‌وه سه‌را وان جزا ده‌ت.
{ 17 } { مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ ۚ أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ } نه‌بابه‌تى بوتپه‌ريسانه كو ئه‌و مالێن خودێ (مزگه‌فتان) ئاڤا بكه‌ن، وئه‌و كوفرا خۆ ب خودێ ئاشكه‌را دكه‌ن وشريكان بۆ وى ددانن. كارێ ڤان بوتپه‌رێسان ل ڕۆژا قيامه‌تێ پويچ بوو، ودويماهییا وان هه‌رمانا د ئاگرى دايه.
{ 18 } { إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ ۖ فَعَسَىٰ أُولَٰئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ } هه‌ما هه‌ر ئه‌و خه‌مێ ژ مالێن خودێ دخۆن ووان ئاڤا دكه‌ن يێن باوه‌رى ب خودێ وڕۆژا دويماهییێ هه‌ى، ونڤێژان دكه‌ن وزه‌كاتێ دده‌ن، و د ده‌رحه‌قا خودێ دا ژ لۆمه‌كرنا چو لۆمه‌كه‌ران ناترسن، ئه‌ڤ ئاڤاكه‌ره‌نه يێن به‌رێ وان بۆ حه‌قییێ هاتییه دان.
{ 19 } { أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۚ لَا يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ } ئه‌ى ملله‌تۆ، ئه‌رێ ما هه‌وه ئاڤدانا حه‌جییان وئاڤاكرنا مزگه‌فتا حه‌رام وه‌كى باوه‌رییا وى لێ كر يێ باوه‌رى ب خودێ وڕۆژا دويماهییێ ئيناى، وجيهاد د ڕێكا خودێ دا كرى؟ حالێ خودان باوه‌ران ويێ كافران ل نك خودێ وه‌كى ئێك نينه؛ چونكى خودێ كاره‌كى ژ بێ باوه‌رى قه‌بويل ناكه‌ت. وخودێ به‌رێ ملله‌تێ زۆردار ناده‌ته كرنا چاكییان.
{ 20 } { الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ } ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ ئيناى و ژ جهێ كوفرێ قه‌ستا جهێ ئيسلامێ كرى، ومال وجانێ خۆ پێخه‌مه‌ت بلندكرنا په‌يڤا خودێ داين، ئه‌ڤان ده‌ره‌جێن وان ل نك خودێ دمه‌زنترن، وئه‌ون يێن ب ڕازيبوونا وى دسه‌ركه‌فتى.
{ 21 } { يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُقِيمٌ } هندى ئه‌ڤ خودان باوه‌ره‌نه يێن كو مشه‌خت بووين مزگينى ب دلۆڤانییا به‌رفره‌هـ وڕازيبوونا عێجزى ب دويڤ دا نه‌ئێت ژ خودايێ وان بۆ وان هه‌يه، ودويماهییا وان ئه‌و دێ چنه به‌حه‌شتێن هه‌رمانێ وخۆشییا به‌رده‌وام.
{ 22 } { خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ } ئه‌و هه‌ر وهه‌ر دێ د وان به‌حه‌شتان دا مينن، چو دويماهى بۆ مان وخۆشییا وان نينه، وئه‌ڤه جزايێ وان چاكییانه يێن وان د ژينا خۆ يا دنيايێ دا كرين. هندى خودێیه خێره‌كا مه‌زن ل نك وى هه‌يه بۆ وى يێ باوه‌رى ئيناى وچاكى كرى وپێگيرى ب فه‌رمانا خودێ كرى.
{ 23 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمَانِ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ ئيناى ودويكه‌فتنا پێغه‌مبه‌رێ وى كرى هوين مرۆڤێن خۆ يێن نێزيك -ژ باب وبرا ويێن دى- بۆ خۆ نه‌كه‌نه دۆست وسه‌ركار، نهێنییێن موسلمانان بۆ بێژن، وپسیارێن خۆ پێ بكه‌ن، هندى ئه‌و دكافر بن ودوژمناتییا ئيسلامێ بكه‌ن. وهه‌چییێ وان بۆ خۆ بكه‌ته دۆست وسه‌ركار وڤيانا وان هلگرت ئه‌و وى گوهدارییا خودێ نه‌كر، وزۆردارى ل خۆ كر زۆردارییه‌كا مه‌زن.
{ 24 } { قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّىٰ يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه خودان باوه‌ران: ئه‌گه‌ر هوين باب وزارۆك وبرا وژن ومرۆڤێن خۆ يێن نێزيك ووى مالێ هه‌وه كۆمكرى ووێ بازرگانییا هوين ژ بێ ره‌واجى وساربوونا وێ دترسن ووان خانییێن به‌رفره‌هـ يێن هوين تێدا، ئه‌گه‌ر هوين ڤیانا ڤان ب سه‌ر ڤيانا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى وجيهادا د ڕێكا وى دا بێخن، پا دێ چاڤه‌رێیى عه‌زابا خودێ بن. وخودێ به‌رێ وان ناده‌ته ڕێكا ڕاست يێن ژ گوهدارییا وى ده‌ركه‌فتين.
{ 25 } { لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ ۙ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ ۙ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ } ب ڕاستى خودێ د گه‌له‌ك جهان دا سه‌ركه‌فتنا خۆ دايه هه‌وه پشتى هه‌وه ئه‌گه‌رێن ماددى ب كارئيناين وخۆ هێلايه ب هيڤییا وى ڤه. و ل ڕۆژا شه‌ڕێ (حونه‌ينێ) هه‌وه گۆت: ئه‌ڤرۆ ژ كێمییێ ئه‌م قه‌ت ناشكێين، ڤێجا گه‌له‌كییا هژمارێ هوين خاپاندن ووێ مفايێ هه‌وه نه‌كر، ودوژمنى ب سه‌ر هه‌وه دا گرت، ڤێجا هه‌وه جهه‌كێ خۆپاراستنێ ل عه‌ردێ به‌رفره‌هـ نه‌ديت، ئينا هوين ب شكه‌ستن ڤه ڕه‌ڤين.
{ 26 } { ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنْزَلَ جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا ۚ وَذَٰلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ } پاشى خودێ ته‌ناهى ب سه‌ر پێغه‌مبه‌رێ خۆ و ب سه‌ر خودان باوه‌ران دا ئينا خوارێ، وئه‌و موكم مان، وخودێ ب له‌شكه‌ره‌كێ وان نه‌ديتى ژ فريشته‌يان پشتا وان گرت، وئه‌و ب سه‌ر دوژمنێ وان ئێخستن، ووى ئه‌وێن كافربووين عه‌زاب دان. وئه‌و عه‌زابا خودێیه بۆ وان يێن به‌رێ خه‌لكى ژ دينێ وى وه‌ردگێڕن، ودره‌وێ ب پێغه‌مبه‌رێ وى دكه‌ن.
{ 27 } { ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ } وهه‌چییێ پشتى هنگى ژ كوفرا خۆ بزڤڕت وبێته د ئيسلامێ دا هندى خودێیه تۆبێ ددانته سه‌ر وى يێ وى بڤێت، وگونه‌هێن وى ژێ دبه‌ت. وخودێ باش گونه‌هـ ژێبرێ دلۆڤانكاره.
{ 28 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَٰذَا ۚ وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شَاءَ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ } گه‌لى خودان باوه‌ران هه‌ما بوتپه‌رێس دپيسن، ڤێجا هوين نه‌هێلن ژ ئه‌ڤ ساله وێڤه -كو سالا نه‌هێ مشه‌ختییه- ئه‌و نێزيكى حه‌ره‌مێ ببن، وئه‌گه‌ر هوين ژ هه‌ژارییه‌كێ ترسیان كو بازرگانییا هه‌وه د گه‌ل وان نه‌ما، هندى خودێیه دێ وێ بۆ هه‌وه به‌ده‌ل ڤه‌كه‌ت، و -ئه‌گه‌ر وى بڤێت- ئه‌و ژ قه‌نجییا خۆ تێرا هه‌وه دێ ده‌ته هه‌وه، هندى خودێیه ب حالێ هه‌وه يێ پڕزانايه، و د ڕێڤه‌برنا خۆ دا بۆ كارێ هه‌وه يێ كاربنه‌جهه.
{ 29 } { قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ } گه‌لى موسلمانان هوين شه‌ڕێ وان كافران بكه‌ن یێن باوه‌رییێ ب خودێ و ب ڕۆژا ڕابوونێ وجزادانێ نه‌ئينن، وخۆ ژ وى تشتى نه‌ده‌نه پاش يێ خودێ وپێغه‌مبه‌رى ئه‌و ژێ داينه پاش، وپێگيرییێ ب ئه‌حكامێن شريعه‌تێ ئيسلامێ نه‌كه‌ن ژ جوهى وفه‌لان، حه‌تا ئه‌و ب ده‌ستێ خۆ وێ زێڕه‌سه‌رییێ (جزيێ) دده‌ن یا هوین ددانه سه‌ر وان وئه‌و دڕه‌زيل.
{ 30 } { وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ ۖ ذَٰلِكَ قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ ۖ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ ۚ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ } ب ڕاستى جوهییان شريك بۆ خودێ دانا ده‌مێ وان ژ دره‌و گۆتى كو عوزه‌ير كوڕێ خودێیه. وفه‌لان شريك بۆ خودێ دانا ده‌مێ ژ دره‌و گۆتى كو مه‌سيح كوڕێ خودێیه. وان ئه‌ڤ گۆتنه ژ نك خۆ چێكرییه، وئه‌و ب ڤێ چه‌ندێ چاڤ ل گۆتنا بوتپه‌رێسێن به‌رى خۆ دكه‌ن. خودێ بوتپه‌رێسان هه‌مییان بكوژت چاوا ئه‌و به‌رێ خۆ ژ حه‌قییێ وه‌ردگێڕنه نه‌حه‌قییێ؟
{ 31 } { اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ } جوهى وفه‌لان زانا وعيباده‌تكه‌ر بۆ خۆ كرنه خوداوه‌ند، وان شريعه‌ت بۆ ددانان، ڤێجا وان پێگيرى پێ دكر وشريعه‌تێ خودێ دهێلا، ووان عيسايێ مه‌سيح كوڕێ مه‌ريه‌مێ بۆ خۆ كره خودێ وپه‌رستن بۆ كر، وخودێ فه‌رمان ب ته‌وحيدێ ل وان هه‌مییان كربوو كو ئه‌و په‌رستنا خودایه‌كێ ب تنێ بكه‌ن و ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن ڕاست نينن. يێ پاك وپيرۆز بت ژ وى تشتێ موشرك وسه‌رداچووى د ده‌رحه‌قا وى دا دبێژن.
{ 32 } { يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ } كافران دڤێت ب كوفرا خۆ دينێ ئيسلامێ پويچ بكه‌ن، وده‌ليلێن ته‌وحیدا خودێ يێن موحه‌ممه‌د -سلاڤ لێ بن- پێ هاتى پويچ بكه‌ن، وخودێ ل به‌ر نائێت ئه‌گه‌ر دينێ خۆ پێك نه‌ئينت وئاشكه‌را نه‌كه‌ت، وپه‌يڤا خۆ بلند نه‌كه‌ت، ئه‌گه‌ر خۆ كافران ب ڤێ نه‌خۆش بت ژى.
{ 33 } { هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ } ئه‌وه يێ پێغه‌مبه‌رێ خۆ موحه‌ممه‌د -سلاڤ لێ بن- ب قورئانێ ودينێ ئيسلامێ هنارتى؛ دا ئه‌و وى دينى ب سه‌ر هه‌مى دينان بێخت، ئه‌گه‌ر خۆ بوتپه‌رێسان ب دينێ حه‌ق -كو ئيسلامه- وسه‌ركه‌فتنا وى نه‌خۆش بت ژى.
{ 34 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ۗ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ ئيناى ودويكه‌فتنا پێغه‌مبه‌رێ وى كرى، ب ڕاستى گه‌له‌ك ژ زانايێن كيتابییان وعيباده‌تكه‌رێن وان مالێ مرۆڤان بێ حه‌ق دخۆن وه‌كى ب ڕێكا به‌رتيلان وگه‌له‌ك ڕێكێن دى، وئه‌و به‌رێ خه‌لكى ژ هاتنا د ئيسلامێ دا وه‌ردگێڕن، وخه‌لكى ژ ڕێكا خودێ دده‌نه پاش. وئه‌وێن مالى هل دگرن، وزه‌كاتا وى ناده‌ن، ومافێن واجب ژێ ده‌رنائێخن، تو مزگينییێ ب عه‌زابه‌كا ب ئێش بده وان.
{ 35 } { يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ ۖ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ } ل ڕۆژا قيامه‌تێ پارچه‌يێن زێڕ وزيڤان دێ داننه د ئاگرى دا، وگاڤا ئه‌و باش هاتنه سۆركرن، دێ ئه‌نى وته‌نشت وپشتێن خودانان پێ ئێنه داخكرن، وبۆ ره‌زیلكرن دێ بێژنه وان: ئه‌ڤه‌يه ئه‌و مالێ هه‌وه يێ كو هه‌وه وه‌ردگرت وحه‌قێ خودێ ژێ نه‌ددا، ڤێجا هوين تام بكه‌نه عه‌زابا ب ئێش، ژ به‌ر وى مالێ هه‌وه هل دگرت.
{ 36 } { إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ ۚ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ } د حوكمێ خودێ دا ووه‌كى د له‌وحێ پاراستى دا ژى هاتییه نڤيسين هژمارا مه‌هان دووازده مه‌هن، ڕۆژا وى عه‌سمان وعه‌رد ئافراندين، چار ژ وان دحه‌رامن؛ خودێ كرنا شه‌ڕى تێدا حه‌رامكرییه (ئه‌و ژى ئه‌ڤه‌نه: ذولقه‌عده وذولحججه وموحه‌رره‌م وره‌جه‌ب) ئه‌ڤه‌يه دينێ ڕاست، ڤێجا هوين زۆردارییێ تێدا ل خۆ نه‌كه‌ن؛ چونكى ئه‌و گه‌له‌ك دحه‌رامن، وزۆردارى ژى د وان مه‌هان دا دژوارتره ژ مه‌هێن دى، نه كو زۆردارى د مه‌هێن دى دا يا دورسته. وهوين شه‌ڕێ بوتپه‌رێسان هه‌مییان بكه‌ن كانێ چاوا ئه‌و شه‌ڕێ هه‌وه هه‌مییان دكه‌ن، وهوين بزانن خودێ ب هاريكارى وپشته‌ڤانییا خۆ يێ د گه‌ل ته‌قواداران.
{ 37 } { إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيَادَةٌ فِي الْكُفْرِ ۖ يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُحِلُّونَهُ عَامًا وَيُحَرِّمُونَهُ عَامًا لِيُوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَيُحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ ۚ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ } هندى ئه‌و كار بوو يێ عه‌ره‌بان ل جاهليه‌تێ دكر كو چار مه‌هێن نه‌ده‌سنيشانكرى ب ناڤ ژ سالێ حه‌رام دكرن، ڤێجا ساله‌كێ وان ئه‌و مه‌ه پێش دئێخستن وساله‌كێ پاش دئێخستن، وه‌كى به‌رژه‌وه‌ندییا وان دخوازت، ئه‌و كار زێده‌يیه‌كا د كوفرێ دا بوو وان دكر، شه‌يتانى كافر پێ دسه‌ردا دبرن، ئه‌و چار مه‌هێن وان حه‌رامكرنا وان ل ساله‌كێ پاش دئێخست ل سالا دى وان ئه‌و حه‌لال دكرن؛ دا هژمارا مه‌هێن حه‌رامكرى ببنه چار، ڤێجا تشتێ خودێ ژێ حه‌رامكرى وان حه‌لال دكر. شه‌يتانى كريارێن وان يێن خراب بۆ وان دخه‌ملاندن. وخودێ به‌رێ ملله‌تێ كافر ناده‌ته حه‌قییێ وڕاستییێ.
{ 38 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ ۚ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ ۚ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ ئيناى ودويكه‌فتنا پێغه‌مبه‌رێ وى كرى، وكار ب شریعه‌تێ وى كرى، هه‌وه چيه ئه‌گه‌ر بۆ هه‌وه هاته گۆتن: بۆ كرنا جيهادا د ڕێكا خودێ دا ده‌ركه‌ڤنه شه‌ڕێ دوژمنێن خۆ، هوين خۆ سست دكه‌ن ودميننه د خانییێن خۆ ڤه؟ ئه‌رێ ما هه‌وه پشك وبارێن خۆ يێن دنيايێ ب سه‌ر خۆشییا ئاخره‌تێ ئێخستينه؟ نێ ئه‌و خۆشییا هوين د دنيايێ دا دبه‌ن يا به‌روه‌خته نامينت، به‌لێ خۆشییا خودێ ل ئاخره‌تێ بۆ خودان باوه‌رێن جيهادكه‌ر داى يا گه‌له‌ك وبه‌رده‌وامه.
{ 39 } { إِلَّا تَنْفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَيْئًا ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ } ئه‌گه‌ر هوين -گه‌لى خودان باوه‌ران- بۆ كرنا شه‌ڕێ د گه‌ل دوژمنى ده‌رنه‌كه‌ڤن خودێ عه‌زابه‌كێ دێ ده‌ته هه‌وه، وملله‌ته‌كێ دى ژ بلى هه‌وه دێ ده‌ت ده‌مێ ژێ دئێته خواستن كو ئه‌و ده‌ركه‌ڤنه شه‌ڕى ئه‌و دێ ده‌ركه‌ڤن، ودێو گوهدارییا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى كه‌ن، وهوين ب نه‌كرنا جيهادێ چو زيانێ ناگه‌هيننه خودێ؛ چونكى وى چو مننه‌ت ب هه‌وه نينه وهه‌وه مننه‌ت ب وى هه‌يه. وتشتێ خودێ بڤێت هه‌ر دێ چێ بت. وخودێ ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يێ خودان شيانه كو دينێ خۆ وپێغه‌مبه‌رێ خۆ بێى هه‌وه ب سه‌ر بێخت.
{ 40 } { إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا ۖ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَىٰ ۗ وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ } ئه‌ى هه‌ڤالێن پێغه‌مبه‌رێ خودێ -سلاڤ لێ بن- ئه‌گه‌ر هوين د گه‌ل وى ده‌رنه‌كه‌ڤنه شه‌ڕى، وپشته‌ڤانییا وى نه‌كه‌ن، ب ڕاستى خودێ پشته‌ڤانییا وى كر وئه‌و ب سه‌رئێخست ڕۆژا كافرێن قوره‌يشییان ئه‌و ژ (مه‌كه‌هێ) ده‌رێخستى، وئه‌و ئێك ژ دووان بوو (ئه‌و وئه‌بووبه‌كرێ ڕاستگۆ خودێ لێ خۆش بت) ده‌مێ كافران ئه‌و نه‌چار كرين قه‌ستا شكه‌فته‌كێ ل چيایێ (ثه‌ور) ل مه‌كه‌هێ بكه‌ن، وسێ شه‌ڤان ماینه ل وێرێ، ده‌مێ وى دگۆته هه‌ڤالێ خۆ (ئه‌بووبه‌كرى) ده‌مێ وى ترس ژێ ديتى: ب خه‌م نه‌كه‌ڤه، هندى خودێیه ب سه‌ركه‌فتن وهاريكارییا خۆ يێ د گه‌ل مه، ئينا خودێ ته‌ناهى ب سه‌ر دلێ پێغه‌مبه‌رێ خۆ دا -سلاڤ لێ بن- ئينا، و ب هنده‌ك له‌شكه‌رێن چو مرۆڤان ئه‌و ب چاڤ نه‌ديتين كو فريشته بوون هاريكارییا وى كر، وخودێ ئه‌و ژ دوژمنێ وى ڕزگاركر ودوژمنێن وى ڕه‌زيلكرن، ووى په‌يڤا ئه‌وێن كافر بووين كره يا نزمتر. وپه‌يڤا خودێیه يا بلند، ب بلندبوونا ئيسلامێ. وخودێ د ملكێ خۆ دا يێ زاله، و د ڕێڤه‌برنا كارێن به‌نییێن خۆ دا يێ كاربنه‌جهه. و د ڤێ ئايه‌تێ دا مه‌دحه‌كا مه‌زن بۆ ئه‌بووبه‌كرێ صدديق -خودێ لێ خۆش بت- هه‌يه.
{ 41 } { انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ } هوين -گه‌لى خودان باوه‌ران- گه‌نج وپير، ل خۆشى ونه‌خۆشییێ بۆ جيهادا د ڕێكا خودێ دا ده‌ركه‌ڤن، وهوين مالێ خۆ د ڕێكا خودێ دا خه‌رج بكه‌ن، و ب ده‌ستێن خۆ شه‌ڕى بۆ بلندكرنا په‌يڤا خودێ بكه‌ن، ئه‌و ده‌ركه‌فتن وخه‌رجكرن ژ خۆگرانكرنێ وپاشڤه‌لێدان وده‌ستگرتنێ چێتره، ئه‌گه‌ر هوين قه‌در وبهايێ جيهادێ ل نك خودێ بزانن پا دێ وێ بكه‌ن.
{ 42 } { لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَاتَّبَعُوكَ وَلَٰكِنْ بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ ۚ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنْفُسَهُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ } خودێ ده‌سته‌كه‌كا منافقان پاشڤه‌بر ده‌مێ وان ده‌ستويرى ژ پێغه‌مبه‌رێ خودێ خواستى كو ئه‌و ژ شه‌ڕێ (ته‌بووكێ) پاشڤه بمينن، ووى ئاشكه‌را كر كو ئه‌گه‌ر ده‌ركه‌فتنا وان بۆ ده‌سكه‌فتییه‌كێ نێزيك و ب ساناهى با ئه‌و دا ب دويڤ ته كه‌ڤن، به‌لێ ده‌مێ ئه‌و بۆ شه‌ڕێ ڕۆمێ ل لايێ وه‌لاتێ (شامێ) و ل ده‌مێ گه‌رمێ هاتينه داخوازكرن وان خۆ به‌ردا عه‌ردى، وئه‌و پاشڤه‌مان، وئه‌و دێ ب خودێ سويند خۆن وداخوازا لێبۆرينێ كه‌ن كو نه‌ده‌ركه‌فتنا وان ژ به‌ر هندێ بوويه ئه‌و نه‌شێن ده‌ركه‌ڤن، ئه‌و ب دره‌وێ ونفاقێ خۆ تێ دبه‌ن، وخودێ دزانت كو ئه‌و د گرتنا ڤان هێجه‌تان دا ددره‌وينن.
{ 43 } { عَفَا اللَّهُ عَنْكَ لِمَ أَذِنْتَ لَهُمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ } خودێ ل ته نه‌گرت -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- كو ته يا باشتر وچێتر هێلاى ونه‌كرى، ده‌مێ ته ده‌ستويرى دايه دوڕوییان كو ئه‌و ڕوينن وده‌رنه‌كه‌ڤنه جيهادێ، ژ به‌ر چ ئه‌گه‌ر ته ده‌ستويرى دا ڤان كو ئه‌و ده‌رنه‌كه‌ڤنه شه‌ڕى، به‌رى ئه‌و بۆ ته ئاشكه‌را ببن يێن ڕاستگۆ د هێجه‌تێن خۆ دا، وتو وان بنیاسى يێن دره‌و د وێ چه‌ندێ دا كرى؟
{ 44 } { لَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أَنْ يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ } نه ژ كارێ وانه يێن باوه‌رى ب خودێ و ب پێغه‌مبه‌رێ وى و ب ڕۆژا دويماهییێ ئيناى كو ده‌ستويرییێ ژ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بخوازن دا جيهادا د ڕێكا خودێ دا ب مال وڕحێن خۆ نه‌كه‌ن، به‌لكى ئه‌ڤه كارێ منافقانه. وخودێ يێ پڕزانايه ب وى يێ ژ وى بترست وفه‌رمانێن وى ب جهـ بينت.
{ 45 } { إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ } هه‌ما ئه‌و ده‌ستويرییێ دخوازن كو جيهادێ نه‌كه‌ن يێن باوه‌رییێ ب خودێ و ب ڕۆژا دويماهییێ نه‌ئينن، وچاكییان نه‌كه‌ن، ودلێن وان ب گومان بن ژ وێ يا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- پێ هاتى ژ شريعه‌تێ ئيسلامێ، ڤێجا ئه‌و د گومانا خۆ دا حێبه‌تى دمينن.
{ 46 } { وَلَوْ أَرَادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً وَلَٰكِنْ كَرِهَ اللَّهُ انْبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ اقْعُدُوا مَعَ الْقَاعِدِينَ } وئه‌گه‌ر دوڕوییان ڤيابا د گه‌ل ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ده‌ركه‌ڤنه جيهادێ ئه‌و دا كارێ خۆ كه‌ن ژ ئاماده‌كرنا خوارنێ وپێره‌هان، به‌لێ خودێ ب ده‌ركه‌فتنا وان نه‌خۆش بوو له‌و وى ب قه‌ده‌را خۆ ده‌ركه‌فتن ل به‌ر وان گران كر، هه‌ر چه‌نده وى د شريعه‌تى دا فه‌رمان ل وان كر كو ئه‌و ده‌ركه‌ڤن، وبۆ وان هاته گۆتن: هوين د گه‌ل نه‌ساخ ولاواز وژن وزارۆكان پاشڤه بمينن.
{ 47 } { لَوْ خَرَجُوا فِيكُمْ مَا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًا وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ } گه‌لى خودان باوه‌ران ئه‌گه‌ر منافق د گه‌ل هه‌وه ده‌ركه‌فتبانه جيهادێ ئه‌و دا خرابى ودودلى ولاوازییێ د ناڤ هه‌وه دا به‌لاڤ كه‌ن، وئه‌و دا له‌زێ د به‌لاڤكرنا فه‌ساد وقه‌سه ڤه‌گوهاستنێ دا د ناڤبه‌را هه‌وه دا كه‌ن، ئه‌و فتنێ بۆ هه‌وه دخوازن ده‌مێ هه‌وه ژ جيهادا د ڕێكا خودێ دا سست دكه‌ن، و د ناڤ هه‌وه دا -گه‌لى خودان باوه‌ران- هنده‌ك هه‌نه ده‌نگ وباسێن هه‌وه كۆم دكه‌ن، وبۆ وان دبه‌ن. وخودێ ب ڤان دوڕوییێن زۆردار يێ پڕزانايه، وئه‌و دێ وان سه‌را وێ چه‌ندێ جزا ده‌ت.
{ 48 } { لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِنْ قَبْلُ وَقَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ حَتَّىٰ جَاءَ الْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ كَارِهُونَ } ب ڕاستى به‌رى شه‌ڕێ (ته‌بووكێ) ژى منافقان خواستبوو خودان باوه‌ران د فتنه ببه‌ن وبه‌رێ وان ژ ڕێكا خودێ پاشڤه ببه‌ن، ووان گه‌له‌ك به‌رگه‌ڕيان كر دا ئه‌و وێ پويچ بكه‌ن يا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- پێ هاتى، وه‌كى وێ يا وان ل ڕۆژا (ئوحودێ) و يا (خه‌نده‌قێ) كرى، ووان پيلان دژى ته گێڕان حه‌تا سه‌ركه‌فتن ژ نك خودێ هاتى، ووى له‌شكه‌رێ خۆ سه‌رفه‌راز كرى ودينێ خۆ ب سه‌ر ئێخستى، ووان ب وێ چه‌ندێ نه‌خۆش بوو.
{ 49 } { وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ ائْذَنْ لِي وَلَا تَفْتِنِّي ۚ أَلَا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا ۗ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ } و ژ وان دوڕوییان هه‌يه يێ داخوازا پاشڤه‌مانا ژ جيهادێ دكه‌ت ودبێژت: تو ب ڤێ ده‌ركه‌فتنێ من به‌ربه‌لا نه‌كه كو ئه‌ز ب مالى وژنكان د سه‌ر دا بچم. ب ڕاستى ئه‌ڤ دوڕوییه كه‌فتنه د به‌لایا منافقییێ يا مه‌زن دا. وهندى جه‌هنه‌مه دۆرا ل وان گرتى يێن كوفرێ ب خودێ وڕۆژا دويماهییێ دكه‌ن، وكه‌س ژ وان ژێ ڕزگار نابت.
{ 50 } { إِنْ تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ ۖ وَإِنْ تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُوا قَدْ أَخَذْنَا أَمْرَنَا مِنْ قَبْلُ وَيَتَوَلَّوْا وَهُمْ فَرِحُونَ } وئه‌گه‌ر كه‌يفه‌ك وده‌سكه‌فتییه‌ك بگه‌هته ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- منافقان پێ نه‌خۆش دبت، وئه‌گه‌ر نه‌خۆشییه‌ك ژ شكه‌ستنه‌كێ يان ئاتافه‌كێ ب سه‌رێ ته بێت ئه‌و دێ بێژن: ئه‌م خودان هزر وبيرين، مه هزرا خۆ كربوو له‌و ئه‌م د گه‌ل موحه‌ممه‌دى ده‌رنه‌كه‌فت بووين، و ب كه‌يف ڤه ئه‌و دێ پشت ده‌ن وچن.
{ 51 } { قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب گه‌ف وپاشڤه‌برن ڤه بێژه ڤان شه‌رمزاران: تشته‌ك ب سه‌رێ مه نائێت ئه‌و نه‌بت يێ خودێ بۆ مه حه‌زكرى و د له‌وحێ پاراستى دا نڤيسى، وئه‌و دێ مه ب سه‌ر نه‌ياران ئێخت، وخودان باوه‌ر بلا خۆ بهێلنه ب هيڤییا خودێ ب تنێ ڤه.
{ 52 } { قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ ۖ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا ۖ فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: ما هوين دچاڤه‌رێنه چ بگه‌هته مه ژ بلى شه‌هيدبوونێ يان سه‌ركه‌فتنێ؟ وئه‌م دچاڤه‌رێينه كو خودێ عه‌زابه‌كێ ژ نك خۆ ب سه‌ر هه‌وه دا بينت و ب له‌ز هه‌وه تێ ببه‌ت يان ژى ب ده‌ستێن مه وئه‌م هه‌وه بكوژين، ڤێجا هوين دچاڤه‌رێ بن ئه‌م ژى د گه‌ل هه‌وه دچاڤه‌رێينه كانێ خودێ دێ چ ب سه‌رێ مه وهه‌وه ئينت.
{ 53 } { قُلْ أَنْفِقُوا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا لَنْ يُتَقَبَّلَ مِنْكُمْ ۖ إِنَّكُمْ كُنْتُمْ قَوْمًا فَاسِقِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه دوڕوییان: چاوا هه‌وه دڤێت وه‌سا هوين مالێ خۆ خه‌رج بكه‌ن، و ب چ ڕه‌نگێ بت ب دلێ هه‌وه بت يان نه، خودێ خێرێن هه‌وه ژ هه‌وه قه‌بويل ناكه‌ت؛ چونكى هوين ژ دينێ خودێ وگوهدارییا وى دده‌ركه‌فتينه.
{ 54 } { وَمَا مَنَعَهُمْ أَنْ تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلَّا أَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ وَلَا يَأْتُونَ الصَّلَاةَ إِلَّا وَهُمْ كُسَالَىٰ وَلَا يُنْفِقُونَ إِلَّا وَهُمْ كَارِهُونَ } وئه‌گه‌را نه‌قه‌بويلكرنا خێرێن وان ئه‌وه چونكى كوفرا ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن- وان د دلێ خۆ دا ڤه‌شارتییه، و ب بێ خێره‌تى وله‌ش گرانى ڤه نه‌بت ئه‌و نڤێژێ ناكه‌ن، و ژ نه‌دل ئه‌و مالێ خۆ خه‌رج دكه‌ن، وبه‌رێ وان ل هندێ نينه ئه‌و جزايێ ڤان خێران وه‌رگرن، و ژ به‌ر كافرییا وان ب خودێ ئه‌و ژ عه‌زابا نه‌دانا ڤان خێران ژى ناترسن.
{ 55 } { فَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ } ڤێجا -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بلا مالێ ڤان دوڕوییان وعه‌يالێ وان ته مه‌نده‌هۆش نه‌كه‌ت؛ هه‌ما خودێ دڤێت د ژيانا دنيايێ دا وان پێ عه‌زاب بده‌ت كو ب دويڤ كۆمكرنێ ڤه و ب وان ئاتافێن ئه‌و د سه‌ر دا دئينت وان بوه‌ستينت، وئه‌و وێ چه‌ندێ بۆ خۆ ب خێر حسێب ناكه‌ن، و ژ خه‌مان دا ڕحا وان ده‌ردكه‌ڤت، و ل سه‌ر كوفرا ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئه‌و دمرن.
{ 56 } { وَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنْكُمْ وَمَا هُمْ مِنْكُمْ وَلَٰكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ } وئه‌ڤ دوڕوییه ژ دره‌و بۆ هه‌وه سويندێ ب خودێ دخۆن گه‌لى خودان باوه‌ران كو ئه‌و ژ هه‌وه‌نه، وئه‌و ب خۆ نه ژ هه‌وه‌نه، به‌لێ ئه‌و ملله‌ته‌كێ ترسينۆكن له‌و ئه‌و سويندێ دخۆن دا خۆ ژ هه‌وه بپارێزن.
{ 57 } { لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَوَلَّوْا إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ } ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ دوڕوییه جهه‌كێ ئاسێ ببينن خۆ لێ بپارێزن، يان شكه‌فته‌كا ل چيایه‌كى وان بحه‌وينت، يان كۆنه‌كا د عه‌ردى كو بچنه تێدا وخۆ ژ هه‌وه ڕزگار بكه‌ن، ئه‌و ب له‌ز دا چنێ وخۆ ڤێڕا گه‌هينن.
{ 58 } { وَمِنْهُمْ مَنْ يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقَاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْهَا رَضُوا وَإِنْ لَمْ يُعْطَوْا مِنْهَا إِذَا هُمْ يَسْخَطُونَ } و ژ دوڕوییان هه‌يه يێ عه‌يبان د لێكه‌ڤه‌كرنا ته دا بۆ خێران ده‌ردئێخت، ڤێجا ئه‌گه‌ر باره‌ك ژێ گه‌هشتێ دێ ڕازى بن وخۆ بێ ده‌نگ كه‌ن، وئه‌گه‌ر چو بار نه‌گه‌هشتێ ئه‌و دێ عێجز بن وخۆ نه‌ڕازى كه‌ن.
{ 59 } { وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ سَيُؤْتِينَا اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللَّهِ رَاغِبُونَ } وئه‌وێن هه يێن عه‌يبان د لێكڤه‌كرنا ته دا بۆ خێران دئيننه ده‌ر ئه‌گه‌ر ب وێ ڕازى ببان يا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى دايه وان، وگۆتبان: خودێ تێرا مه هه‌يه، وئه‌و ژ قه‌نجییا خۆ دێ ده‌ته مه، وپێغه‌مبه‌رێ وى ژ وێ دێ ده‌ته مه يا خودێ دايێ، هندى ئه‌مين مه دڤێت خودێ ل به‌ر ده‌ستێ مه فره‌هـ بكه‌ت، ومه ژ وه‌رگرتنا خێران بێ منه‌ت بكه‌ت. ئه‌گه‌ر وان ئه‌ڤ چه‌نده كربا بۆ وان باشتر وچێتر بوو.
{ 60 } { إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ ۖ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ } زه‌كاتا واجب بۆ هه‌ژارێن پێتڤى يێن چو نه‌يى دئێته‌دان، وبۆ وان به‌رده‌ست ته‌نگان ژى يێن هند نه‌بت تێرا وان بكه‌ت، وبۆ وان يێن زه‌كاتێ كۆم دكه‌ن، وبۆ وان يێن هه‌وه دڤێت دلێن وان ب لايێ خۆ ڤه بكێشن يێن هه‌وه هيڤى هه‌ى كو موسلمان ببن يان باوه‌رییا وان ب هێز بكه‌ڤت يان مفاى بگه‌هيننه موسلمانان، يان ژى خرابییا ئێكى پێ ژ موسلمانان بده‌نه پاش، وزه‌كات بۆ ئازاكرنا گه‌رده‌نا به‌نییان دئێته‌دان، وبۆ هه‌ڤڕكان دا ئه‌و نه‌خۆشییا د ناڤبه‌را وان دا پێ بێته چاككرن، وبۆ وان يێن قه‌ردارییێ بارێ وان گرانكرى، وبۆ شه‌ڕكه‌رێن د ڕێكا خودێ دا، وبۆ وى ڕێڤنگى يێ مال د ده‌ستان دا نه‌مابت، ئه‌ڤ لێكڤه‌كرنه تشته‌كێ فه‌ره خودێ داناى. وخودێ يێ پڕزانايه ب وى تشتێ مفايێ به‌نییێن وى تێدا، يێ كاربنه‌جهه د ڕێڤه‌برن وشريعه‌تێ خۆ دا.
{ 61 } { وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ ۚ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ ۚ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ } و ژ دوڕوییان هنده‌ك هه‌نه ب ئه‌زمانى نه‌خۆشییێ دگه‌هيننه پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤ لێ بن، ودبێژن: ئه‌و گوهێ خۆ دده‌ته هه‌ر گۆتنه‌كا بۆ وى بێته گۆتن وباوه‌ر ژێ دكه‌ت، تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: هندى موحه‌ممه‌ده گوهه‌كه گوهدارییا هه‌ر خێره‌كا هه‌بت دكه‌ت، باوه‌رییێ ب خودێ دئينت وخودان باوه‌ران د وان تشتان دا ڕاست ده‌ردئێخت يێن ئه‌و دبێژن، وئه‌و دلۆڤانییه بۆ وى يێ دويكه‌فتنا وى بكه‌ت و ل سه‌ر ڕێكا وى بچت. وئه‌وێن پێغه‌مبه‌رێ خودێ موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن- دئێشينن ب چ ڕه‌نگێ ئێشانێ یێ هه‌بت، عه‌زابه‌كا ب ئێش ونه‌خۆش بۆ وان هه‌يه.
{ 62 } { يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كَانُوا مُؤْمِنِينَ } دوڕوى سويندێن ژ دره‌و دخۆن، وهێجه‌تێن ژ قه‌ستا بۆ خۆ دگرن؛ دا خودان باوه‌ران ڕازى بكه‌ن، وخودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى هێژاترن كو ئه‌و وان ب باوه‌رییێ وگوهدانێ ڕازى بكه‌ن، ئه‌گه‌ر ڕاسته ئه‌و دخودان باوه‌رن.
{ 63 } { أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ } ئه‌رێ ما ڤان دوڕوییان نه‌زانییه كو دويماهییا وان يێن دوژمنییا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى دكه‌ن ئاگرێ جه‌هنه‌مێیه، عه‌زابه‌كا به‌رده‌وام بۆ وان تێدا هه‌يه؟ ئه‌ڤ دويماهییه شه‌رمزارى وشكاندنه‌كا مه‌زنه، وخه‌به‌ربێژى وگۆتنێن سه‌قه‌ت د ده‌رحه‌قا پێغه‌مبه‌رى دا سلاڤ لێ بن ژ دوژمنییێيه بۆ وى، خودێ مه ژ وێ چه‌ندێ بپارێزت.
{ 64 } { يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ ۚ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَا تَحْذَرُونَ } دوڕوى دترسن كو سووره‌ته‌ك بێته خوارێ به‌حسێ وى تشتى بكه‌ت يێ ئه‌و د دلێن خۆ دا ڤه‌دشێرن ژ كوفرێ، تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: هوين بميننه ل سه‌ر تڕانه ويارى پێكرنێن خۆ، هندى خودێیه ڕاستییا تشتێ هوين ژێ دترسن دێ ئينته‌ده‌ر.
{ 65 } { وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ ۚ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ } وئه‌گه‌ر تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- پسيارا وى تشتى ژ وان بكه‌ى يێ وان د ده‌رحه‌قا ته وهه‌ڤالێن ته دا دگۆت ئه‌و دێ بێژن: مه چو مه‌خسه‌د ب وێ گۆتنێ نه‌بوو يا مه گۆتى، تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: ئه‌رێ هه‌وه ب خودێ وئايه‌تێن وى وپێغه‌مبه‌رێ وى يارى دكرن؟
{ 66 } { لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ ۚ إِنْ نَعْفُ عَنْ طَائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ } هوين -ئه‌ى گه‌لى دوڕوییان- داخوازا لێبۆرينێ نه‌كه‌ن چو مفا د داخوازا هه‌وه دا نينه؛ چونكى هوين ب ڤێ گۆتنا خۆ يێن كافربووين، ئه‌گه‌ر ئه‌م ل ده‌سته‌كه‌كێ ژ هه‌وه ببۆرين يا كو داخوازا لێبۆرينێ كرى و ژ دل تۆبه‌كرى، ئه‌م دێ ده‌سته‌كه‌كا دى عه‌زاب ده‌ين ژ به‌ر وێ تاوانا وان كرى كو ئه‌ڤ گۆتنا خراب كرى.
{ 67 } { الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ ۚ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ ۗ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ } مێرێن دوڕوی وژنێن دوڕوی ئێك ده‌سته‌كن، ئه‌و باوه‌رییێ ئاشكه‌را دكه‌ن وكوفرێ ڤه‌دشێرن، وئه‌و فه‌رمانێ ب كوفرا ب خودێ ونه‌گوهدارییا پێغه‌مبه‌رێ وى ل ئێك ودو دكه‌ن، وخه‌لكى ژ باوه‌رى وگوهدانێ پاشڤه دبه‌ن، وده‌ستێن خۆ ژ دانا خێرێ د ڕێكا خودێ دا دگرن، وان خودێ يێ ژ بيركرى چو جاران ئه‌و وى ل بيرا خۆ نائينن، ڤێجا خودێ ژى بۆ ره‌حما خۆ ئه‌و يێن ژ بيركرين، وبه‌رێ وان نه‌دايه خێرێ. هندى دوڕوينه ئه‌ون يێن ژ باوه‌رییا ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ده‌ركه‌فتين.
{ 68 } { وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ هِيَ حَسْبُهُمْ ۚ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِيمٌ } خودێ په‌يمانا دايه مێرێن دوڕوی وژنێن دوڕوی وكافران كو دويماهییا وان ئه‌و دێ چنه د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا وهه‌ر وهه‌ر دێ تێدا مينن، ئه‌و به‌سى وانه؛ كو جزايێ وان بت سه‌را كوفرا وان ب خودێ، وخودێ ئه‌و ژ ڕه‌حما خۆ ده‌ركرينه، وعه‌زابه‌كا به‌رده‌وام بۆ وان هه‌يه.
{ 69 } { كَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُمْ بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا ۚ أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ } هندى كريارێن هه‌وه‌نه -گه‌لى دوڕوییان- ژ كوفر وتڕانه‌پێكرنێ وه‌كى كريارێن ملله‌تێن به‌رێنه ئه‌وێن پشكه‌كا پتر ژ هێز ومال وعه‌يالى هه‌ى يا كو هه‌وه هه‌ى، ئينا وان خۆ ب ژينا دنيايێ پشتڕاست كر، وخۆشى ب وان پشك وباران بر يێن د دنيايێ دا وان هه‌ين، ڤێجا هه‌وه ژى گه‌لى دوڕوییان خۆشى ب بارا خۆ ژ خۆشییێن به‌روه‌خت بر وه‌كى كو يێن به‌رى هه‌وه ژى خۆشى ب بارێن خۆ يێن به‌روه‌خت برى، وهه‌وه ژى وه‌كى ملله‌تێن به‌رى خۆ دره‌و ژ كيسێ خودێ كر، ئه‌وێن خودانێن ڤان سالۆخه‌تان بن باشییێن وان د دنيايێ وئاخره‌تێ دا چوون وپويچ بوون، وئه‌و ئه‌ون يێن زيانكار كو خۆشییا ئاخره‌تێ دايه ب بارا دنيايێ.
{ 70 } { أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ ۚ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ ۖ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ } ئه‌رێ ما به‌حسێ ملله‌تێن بۆرین بۆ ڤان دوڕوییان نه‌هاتییه كرن: ملله‌تێ نووحى وئويجاخا عادى وئويجاخا ثه‌موودى وملله‌تێ ئيبراهيمى وخودانێن (مه‌ديه‌نێ) وملله‌تێ لووطى ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر ب وه‌حییێ وئايه‌تێن خودێ بۆ وان هاتين ووان ئه‌و دره‌وين ده‌رێخستين؟ ڤێجا خودێ عه‌زابا خۆ داڕێتییه سه‌ر وان هه‌مییان؛ ژ به‌ر كارێ وان يێ خراب، ونه‌بوويه كو خودێ زۆردارییێ ل وان بكه‌ت، به‌لێ ئه‌و بوون يێن زۆردارى ل خۆ كرى ده‌مێ وان باوه‌رى نه‌ئيناى وگوهدارى نه‌كرى.
{ 71 } { وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ } ومێرێن خودان باوه‌ر وژنێن خودان باوه‌ر هنده‌ك ژ وان پشته‌ڤانێن هنده‌كانه، ئه‌و فه‌رمانێ ب باوه‌رییێ وكارێ چاك ل مرۆڤان دكه‌ن، ووان ژ كوفرێ وگونه‌هان دده‌نه پاش، وئه‌و نڤێژێ دكه‌ن، وزه‌كاتێ دده‌ن، وگوهدارییا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى دكه‌ن، وخۆ ژ وى تشتى دده‌نه پاش يێ وان ئه‌و ژێ داينه پاش، ئه‌وان خودێ دێ دلۆڤانییێ پێ به‌ت، ووان ژ عه‌زابا خۆ ڕزگار كه‌ت وبه‌ته به‌حه‌شتا خۆ. هندى خودێیه د ملكێ خۆ دا يێ زاله، و د شريعه‌ت وئه‌حكامێن خۆ دا يێ كاربنه‌جهه.
{ 72 } { وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ۚ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ } خودێ په‌يمان ب به‌حه‌شتێن ڕويبار د بن دا دچن يا دايه مێرێن خودان وژنێن خودان باوه‌ر، هه‌ر وهه‌ر ئه‌و دێ تێدا مينن، خۆشییا وان به‌حه‌شتان ژ وان خلاس نابت، ووى په‌يمان ب ئاڤاهییێن جوان وجهـ خۆش بۆ ئاكنجيبوونێ ل به‌حه‌شتان دايه وان، وڕازيبوونا خودێ ژ وێ خۆشییێ هه‌مییێ يا ئه‌و تێدا مه‌زنتره، ئه‌ڤ په‌يمانا ب خێرا ل ئاخره‌تێ سه‌ركه‌فتنا مه‌زنه.
{ 73 } { يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ ۚ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ } ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر تو جيهادا كافران ب شيرى بكه، ویا دوڕوییان ب ئه‌زمانى، وتو ل سه‌ر هه‌ردو ده‌سته‌كان يێ دژوار به، وجهێ لێ ئاكنجيبوونا وان جه‌هنه‌مه، وپيسه جهه جهێ وان.
{ 74 } { يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ وَهَمُّوا بِمَا لَمْ يَنَالُوا ۚ وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ ۚ فَإِنْ يَتُوبُوا يَكُ خَيْرًا لَهُمْ ۖ وَإِنْ يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَمَا لَهُمْ فِي الْأَرْضِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ } دوڕوى ب خودێ سويند دخۆن كو وان تشته‌ك نه‌گۆتییه خرابى پێ بگه‌هته پێغه‌مبه‌رى وموسلمانان، وئه‌و دره‌وان دكه‌ن؛ چونكى وان ئاخفتنا كوفرێ يا گۆتى وئه‌و ب گۆتنێ ژ ئيسلامێ ده‌ركه‌فتينه، ووان به‌رگه‌ڕيان كربوو دا نه‌خۆشییێ بگه‌هيننه پێغه‌مبه‌رێ خودێ موحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن، به‌لێ خودێ ئه‌و ب ده‌ست وان ڤه نه‌ئينا، ووان منافقان تشته‌ك ل نك پێغه‌مبه‌رى نه‌ديت كو ڕه‌خنێ پێ لێ بگرن وپێ بهاڤێنێ، ژ بلى كو خودێ قه‌نجى د گه‌ل وان كر، وئه‌و ژ وێ خێرێ زه‌نگين كرن يا وى ل سه‌ر پێغه‌مبه‌رێ خۆ ڤه‌كرى، ڤێجا ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ كافره ل ئيمان وتۆبێ بزڤڕن ئه‌و دێ بۆ وان چێتر بت، ژ خۆ ئه‌گه‌ر وان پشت دا، و ل سه‌ر حالێ خۆ به‌رده‌وام مان، خودێ د دنيايێ دا عه‌زابه‌كا ب ئێش ب ده‌ستێ موسلمانان دێ ده‌ته وان، و ل ئاخره‌تێ ب ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دێ وان عه‌زاب ده‌ت، وكه‌سه‌ك نابت وان ڕزگار بكه‌ت يان خرابییا عه‌زابێ ژ وان پاشڤه ببه‌ت.
{ 75 } { وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ } و ژ منافقێن هه‌ژار هه‌يه يێ سۆزێ ل سه‌ر نه‌فسا خۆ دده‌ت: كو ئه‌گه‌ر خودێ هنده‌ك مالى بده‌تێ ئه‌و دێ خێران ژێ ده‌ت، ودێ وێ ب مالێ خۆ كه‌ت يا مرۆڤێن چاك پێ دكه‌ن، ودێ به‌رێ خۆ ده‌ته ڕێكا چاكییێ.
{ 76 } { فَلَمَّا آتَاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ } ڤێجا ده‌مێ خودێ ژ قه‌نجییا خۆ دايێ وان قه‌لسى د دانا خێران دا كر، وچوون وپشت دانه ئيسلامێ.
{ 77 } { فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ } ڤێجا جزايێ ڤێ كريارا وان ئه‌و بوو نفاقا وان زێده‌تر لێ هات، وحه‌تا ڕۆژا حسێبێ ئه‌و نه‌شێن خۆ ژێ قورتال بكه‌ن؛ ژ به‌ر كو وان سۆزا خۆ ب جهـ نه‌ئينا، و ژ به‌ر وێ نفاق ودره‌وا وان كرى.
{ 78 } { أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ } ئه‌رێ ما ڤان دوڕوییان نه‌زانییه كو خودێ وێ دزانت يا ئه‌و د دلێ خۆ دا ڤه‌دشێرن و د ناڤبه‌را خۆ دا ل ديوانێن خۆ پێ دئاخڤن، وكو خودێ پڕزانايێ تشتێن نه‌به‌رچاڤه؟ ڤێجا ئه‌و دێ وان جزا ده‌ت سه‌را كريارێن وان يێن وى ل سه‌ر وان هژمارتين.
{ 79 } { الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ ۙ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ } و د گه‌ل قه‌لسییا دوڕوییان خێركه‌ر ژ نه‌خۆشییا وان خلاس نابن؛ وئه‌گه‌ر ده‌وله‌مه‌ندان ب ماله‌كێ مه‌زن خێركر ئه‌و دێ ب ڕيمه‌تییێ وان گونه‌هبار كه‌ن، وئه‌گه‌ر هه‌ژاران ل دويڤ شيانا خۆ خێر دان، ب تڕانه ڤه ئه‌و دێ بێژن: چ مفا د ڤێ خێرا وان دا هه‌يه؟ خودێ يارى ب ڤان دوڕوییان كرییه، وعه‌زابه‌كا ب ئێش بۆ وان هه‌يه.
{ 80 } { اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- داخوازا ژێبرنا گونه‌هان بۆ دوڕوییان بكه‌ى، يان نه‌كه‌ى، خودێ گونه‌هان بۆ وان ژێ نابه‌ت، ئه‌گه‌ر تو چه‌ند داخوازا ژێبرنا گونه‌هان دوباره كه‌ى ژى؛ چونكى وان كوفر ب خودێ و ب پێغه‌مبه‌رێ وى كرییه. وخودێ به‌رێ وان ناده‌ته هيدايه‌تێ يێن ژ گوهدارییا وى ده‌ركه‌فتين.
{ 81 } { فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَكَرِهُوا أَنْ يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا ۚ لَوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ } ئه‌وێن پاشڤه‌ماين و د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن ده‌رنه‌كه‌فتينه جيهادێ كه‌يف ب مانا خۆ يا ل (مه‌دينێ) هات، ووان پێ نه‌خۆش بوو ئه‌و ب مالێ خۆ وڕحا خۆ جيهادێ د ڕێكا خودێ دا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى بكه‌ن، وهنده‌ك ژ وان گۆته هنده‌كان: ل ده‌مێ گه‌رمێ ده‌رنه‌كه‌ڤنه شه‌ڕى، وشه‌ڕێ (ته‌بووكێ) ل ده‌مێ دژوارییا گه‌رمێ چێبووبوو. تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: ئاگرێ جه‌هنه‌مێ گه‌رمتره، ئه‌گه‌ر ئه‌و وێ چه‌ندێ بزانن.
{ 82 } { فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَلْيَبْكُوا كَثِيرًا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ } ڤێجا ئه‌و دوڕوییێن د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن ده‌رنه‌كه‌فتينه شه‌ڕێ (ته‌بووكێ) بلا د ژينا خۆ يا دنيايێ دا كێمه‌كێ بكه‌نه كه‌نى، وبلا ئه‌و گه‌له‌ك د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا بكه‌نه گرى؛ ژ به‌ر وێ كه‌دا وان د دنيايێ دا كرى ژ كوفرێ ونيفاقێ.
{ 83 } { فَإِنْ رَجَعَكَ اللَّهُ إِلَىٰ طَائِفَةٍ مِنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُلْ لَنْ تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَدًا وَلَنْ تُقَاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا ۖ إِنَّكُمْ رَضِيتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخَالِفِينَ } وئه‌گه‌ر خودێ تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ژ ڤێ غه‌زايێ زڤڕاندییه نك وێ ده‌سته‌كا دوڕوییان يا كو ل سه‌ر نفاقا خۆ ماين، ووان ده‌ستويرى ژ ته خواست كو ئه‌و بۆ غه‌زایه‌كا دى پشتى (ته‌بووكێ) د گه‌ل ته ده‌ركه‌ڤن تو بێژه وان: قه‌ت هوين د گه‌ل من ده‌رناكه‌ڤنه چو غه‌زايان، وهوين د گه‌ل من شه‌ڕێ دوژمنه‌كى ناكه‌ن؛ چونكى هوين جارا ئێكێ ب ڕوينشتنێ ڕازى بوون، ڤێجا هوين د گه‌ل وان بڕوينن يێن خۆ ژ جيهادا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى پاشڤه هێلاى.
{ 84 } { وَلَا تُصَلِّ عَلَىٰ أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَىٰ قَبْرِهِ ۖ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- چو جاران نڤێژێ ل سه‌ر ئێكى ژ دوڕوییان نه‌كه ئه‌گه‌ر ئه‌و مر، و ل سه‌ر گۆڕا وى ڕانه‌وه‌سته دوعا بۆ بكه‌ى؛ چونكى وان كوفر ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى كر وئه‌و مرن وئه‌و دسه‌رداچووى. وئه‌ڤه حوكمه‌كێ گشتییه بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ نفاقا وى هاتییه زانين.
{ 85 } { وَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَأَوْلَادُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِهَا فِي الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ } ومالێ ڤان دوڕییان وعه‌يالێ وان بلا ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- مه‌نده‌هۆش نه‌كه‌ت، هه‌ما خودێ دڤێت وان د دنيايێ دا پێ عه‌زاب بده‌ت كو ئه‌و نه‌خۆشییێ پێڤه ببينن، و ب مرنا وان وئه‌و دكافر ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى.
{ 86 } { وَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُو الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوا ذَرْنَا نَكُنْ مَعَ الْقَاعِدِينَ } وئه‌گه‌ر سووره‌ته‌ك بۆ موحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن هاته خوارێ كو فه‌رمانێ ب باوه‌رییا ب خودێ وئيخلاصێ وجيهادا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رێ خودێ بكه‌ت، مرۆڤێن ده‌وله‌مه‌ند ژ دوڕوییان ده‌ستويرییێ ژ ته دخوازن ودبێژن: تو مه بهێله د گه‌ل وان يێن ڕوينشتى ئه‌وێن نه‌شێن ده‌ركه‌ڤن.
{ 87 } { رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ } ئه‌ڤ دوڕوییه ب فهێتییێ ڕازيبوون، كو د گه‌ل ژن وزارۆك وخودان عوزران د مالان دا بمينن، وخودێ خه‌تم يا ل سه‌ر دلێن وان داى؛ ژ به‌ر نفاقا وان وخۆڤه‌كێشانا وان ژ جيهادێ وده‌ركه‌فتنا د ڕێكا خودێ دا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن، ڤێجا ئه‌و د وى تشتى ناگه‌هن يێ باشى ومفايێ وان تێدا.
{ 88 } { لَٰكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ ۚ وَأُولَٰئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ دوڕوییێن هه ژ غه‌زايێ پاشڤه‌مابن، پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن وخودان باوه‌ران د گه‌ل وى ب مال وجانێ خۆ جيهادكر، وئه‌وان سه‌ركه‌فتن وده‌سكه‌فتى د دنيايێ دا بۆ هه‌نه، وبه‌حه‌شت وقه‌درگرتن ل ئاخره‌تێ، وئه‌ون يێن سه‌ركه‌فتى.
{ 89 } { أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ } خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ به‌حه‌شتێن ڕويبار د بن قه‌سر وداروبارێن وان دا بچن بۆ وان ئاماده‌كرينه هه‌ر وهه‌ر ئه‌و دێ تێدا بن. وئه‌ڤه‌يه سه‌ركه‌فتنا مه‌زن.
{ 90 } { وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَقَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ } وكۆمه‌ك ژ ئويجاخێن عه‌ره‌بان يێن ل دۆر وبه‌رێن (مه‌دينێ) هاتنه نك پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤ لێ بن؛ دا عوزرێ بۆ خۆ ڤه‌خوازن، وبۆ وى ئاشكه‌را بكه‌ن كو ئه‌و دلاوازن ونه‌شێن بۆ غه‌زايێ ده‌ركه‌ڤن، وهنده‌ك بێى عوزه‌ركێ بۆ خۆ ڤه‌خوازن ڕوينشتن وه‌ك خۆبسته‌كرن ل سه‌ر پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤ لێ بن. ئه‌وێن كافربووين ژ ڤان عه‌زابه‌كا ب ئێش د دنيايێ دا ب كوشتنێ دێ گه‌هتێ، و ل ئاخره‌تێ ب ئاگرى.
{ 91 } { لَيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَىٰ وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنْفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ ۚ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ } چو گونه‌هـ ل سه‌ر خودان عوزران ژ لاواز ونه‌ساخ وهه‌ژارێن مال نه‌بت پێ ده‌ركه‌ڤنه جيهادێ نينه كو ئه‌و ده‌رنه‌كه‌ڤن ئه‌گه‌ر ئه‌و دلێ خۆ بۆ خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى صافى بكه‌ن، وكارى ب شريعه‌تێ وى بكه‌ن، وچو ل سه‌ر وى نینه ئه‌وێ قه‌نجییێ بكه‌ت ژ وان يێن ب عوزر د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن ده‌رنه‌كه‌فتينه جيهادێ كو پێ لێ بێته‌گرتن وجزادان، ئه‌گه‌ر ئه‌و شيره‌تێ بۆ خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى بكه‌ت. وخودێ باش گونه‌هـ ژێبره بۆ قه‌نجيكاران، ويێ دلۆڤانكاره ب وان.
{ 92 } { وَلَا عَلَى الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَا أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوْا وَأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُوا مَا يُنْفِقُونَ } هه‌ر وه‌سا چو گونه‌هـ ل سه‌ر وان ژى نينه ئه‌وێن ئه‌گه‌ر هاتنه نك ته دا تو هاريكارییا وان بكه‌ى ووان بۆ جيهادێ هلگرى تو بێژییێ: ئه‌ز چو پێڕهه‌كى نابينم هه‌وه لێ سويار بكه‌م، ئه‌و دچن پشت دده‌نه ته، وچاڤێن وان ژ ڕۆندكان تژى دبن كو خێرا جيهادێ ژ ده‌ست وان ده‌ركه‌فتى؛ چونكى ئه‌و چو تشته‌كى نابينن خه‌رج بكه‌ن، وبۆ جيهادا د ڕێكا خودێ دا لێ سويار ببن.
{ 93 } { إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَاءُ ۚ رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ } لۆمه وگونه‌هـ هه‌ما ل سه‌ر وان ده‌وله‌مه‌ندانه يێن هاتينه نك ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ده‌ستويرییێ ژ ته دخوازن كو ئه‌و ده‌رنه‌كه‌ڤن، وئه‌و بوونه ژ وان منافقان يێن ب ڕوينشتنا د گه‌ل ژن وخودان عوزران ڕازى بووين، وخودێ خه‌تم ب نفاقێ ل سه‌ر دلێن وان دايه، ڤێجا باوه‌رى تێ ناچت، وئه‌و دويماهییا خراب يا پاشڤه‌مانا خۆ وهێلانا جيهادێ د گه‌ل ته نزانن.
{ 94 } { يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ ۚ قُلْ لَا تَعْتَذِرُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ ۚ وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } گه‌لی خودان باوه‌ران ده‌مێ هوين ژ غه‌زايا (ته‌بووكێ) دزڤڕنه‌ڤه ئه‌وێن ب هێجه‌تێن دره‌و خۆ ژ جيهادا بوتپه‌رێسان دایه‌پاش دێ داخوازا لێبۆرينێ ژ هه‌وه كه‌ن، تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: هوین چو هێجه‌تان بۆ خۆ نه‌گرن، ئه‌م باوه‌ر ژ گۆتنا هه‌وه ناكه‌ين، ب ڕاستى خودێ وه‌سا به‌حسێ هه‌وه بۆ مه يێ كرى كو ئه‌م ب دره‌وا هه‌وه زانا ببين، وخودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى دێ كارێ هه‌وه بينن، كانێ هوين دێ ژ نفاقا خۆ تۆبه كه‌ن، يان نه، وخودێ كريارێن هه‌وه د دنيايێ دا بۆ مرۆڤان دێ ئاشكه‌را كه‌ت، پاشى هوين پشتى مرنێ دێ زڤڕنه نك وى يێ كريارێن هه‌وه يێن ئاشكه‌را وڤه‌شارتى لێ به‌رزه نه‌بن، ڤێجا ئه‌و دێ به‌حسێ كريارێن هه‌وه هه‌مییان بۆ هه‌وه كه‌ت، ودێ هه‌وه سه‌را وان جزا ده‌ت.
{ 95 } { سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ ۖ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ ۖ إِنَّهُمْ رِجْسٌ ۖ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ } ده‌مێ هوين ژ غه‌زايێ دزڤڕن دوڕوى -ژ دره‌و- دێ بۆ هه‌وه سويند خۆن؛ دا هوين پسيارێ ژێ نه‌كه‌ن، ڤێجا هوين بۆ كێمكرنا وان پشت بده‌نێ وپويته‌ى پێ نه‌كه‌ن، هندى ئه‌ون دلێن وان دپيسن، وجهێ وان يێ ئه‌و ل ئاخره‌تێ لێ دزڤڕن ئاگرێ جه‌هنه‌مێیه؛ ژ به‌ر وان خه‌له‌تى وگونه‌هێن وان دكرن.
{ 96 } { يَحْلِفُونَ لَكُمْ لِتَرْضَوْا عَنْهُمْ ۖ فَإِنْ تَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَرْضَىٰ عَنِ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ } گه‌لی خودان باوه‌ران ئه‌ڤ دوڕوییه ژ دره‌و بۆ هه‌وه سويند دخۆن؛ دا هوين ژ وان ڕازى ببن، ڤێجا ئه‌گه‌ر هوين ژ وان ڕازى ببن ژى -چونكى هوين دره‌وا وان نزانن- هندى خودێیه ژ وى ملله‌تى ڕازى نابت يێ ژ گوهدارییا وى وپێغه‌مبه‌رێ وى ده‌ركه‌فتى.
{ 97 } { الْأَعْرَابُ أَشَدُّ كُفْرًا وَنِفَاقًا وَأَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا حُدُودَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ } ئه‌و عه‌ره‌بێن ل به‌ڕییێ دژين ژ خه‌لكێ باژێران دكافرتر ومنافقترن؛ ژ به‌ر زڤرى ودلڕه‌قى ودويركه‌فتنا وان ژ زانين وزانا وجهێن وه‌عز وشيره‌تان، ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ ئه‌و هێژاترن كو توخويبێن دينى نه‌زانن، ووان شريعه‌ت وئه‌حكامان ژى نه‌زانن يێن خودێ ئيناينه خوارێ. وخودێ ب حالێ ڤان هه‌مییان يێ پڕزانايه، وئه‌و د ڕێڤه‌برنا خۆ دا بۆ كارێ به‌نییێن خۆ يێ كاربنه‌جهه.
{ 98 } { وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَنْ يَتَّخِذُ مَا يُنْفِقُ مَغْرَمًا وَيَتَرَبَّصُ بِكُمُ الدَّوَائِرَ ۚ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ } و ژ ڤان عه‌ره‌بان هه‌يه يێ كو هزر دكه‌ت ئه‌و تشتێ ئه‌و د ڕێكا خودێ دا خه‌رج دكه‌ت خه‌رامه‌ت وزيانه‌كه بۆ وى، وئه‌و باوه‌ر ناكه‌ت كو ئه‌ڤه دێ خێره‌كێ گه‌هينتێ، يان دێ عه‌زابه‌كێ ژێ پاشڤه‌به‌ت، وئه‌و چاڤه‌رێیى هندێیه ئاتاف ونه‌خۆشى ب سه‌ر هه‌وه دا بێن، به‌لێ خرابى ب سه‌ر وان دا دئێت نه‌كو ب سه‌ر موسلمانان دا. وخودێ گوهـ ل وێ دبت يا ئه‌و دبێژن وئه‌و ب ئنيه‌تێن وان يێن خراب يێ پڕزانايه.
{ 99 } { وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنْفِقُ قُرُبَاتٍ عِنْدَ اللَّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ ۚ أَلَا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَهُمْ ۚ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ } و ژ وان عه‌ره‌بان هه‌يه يێ باوه‌رییێ ب خودێ وته‌وحيدا وى دئينت، و ب ڕۆژا ڕابوونا پشتى مرنێ، وخه‌لات وجه‌لاتێ ژى دئينت، وئه‌و مالێ ئه‌و د ڕێكا جيهادا بوتپه‌رێسان دا خه‌رج دكه‌ت ئه‌و بۆ خۆ حسێب دكه‌ت ڕێك بۆ ڤيان وڕازيبوونا خودێ، وئه‌و وى كارى بۆ خۆ دكه‌ته ڕێك بۆ دوعايێن پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن بۆ وى، نێ هندى ئه‌ڤ كرياره‌نه وان نێزيكى خودێ دكه‌ن، خودێ دێ وان كه‌ته د به‌حه‌شتا خۆ دا. هندى خودێیه باش گونه‌هـ ژێبرێ وان خرابییانه يێن وان كرين، و ب وان يێ دلۆڤانكاره.
{ 100 } { وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۚ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ } وئه‌وێن بۆ باوه‌رى ئينانێ به‌رى مرۆڤان ڕاكرين، ژ وان مشه‌ختان يێن ملله‌ت وئويجاخێن خۆ هێلاين وقه‌ستا وارێ ئيسلامێ كرى، ووان پشته‌ڤانێن پشته‌ڤانییا پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن دژى كافران كرى، وئه‌وێن ب قه‌نجى دويكه‌فتنا وان كرى، ئه‌و ئه‌ون يێن خودێ ژێ ڕازى بووى ژ به‌ر گوهدارییا وان بۆ خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى، وئه‌و ژ وى ڕازى بوون ژ به‌ر خێرا مه‌زن يا وى دايه وان، ووى به‌حه‌شتێن ڕويبار د بن دا دچن بۆ وان ئاماده كرينه هه‌ر وهه‌ر ئه‌و دێ تێدا بن، وئه‌ڤه‌يه سه‌ركه‌فتنا مه‌زن. و د ڤێ ئايه‌تێ دا مه‌دح بۆ صه‌حابییان -خودێ ژێ رازى بت- هه‌يه، وئه‌و ده‌ليله كو ئه‌و يێن باوه‌رێنه؛ له‌و قه‌درگرتنا وان ئێك ژ بناخه‌يێن باوه‌ریێیه.
{ 101 } { وَمِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ ۖ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ ۖ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ ۖ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ ۚ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٍ } و ژ وان يێن ل دۆر (مه‌دينێ) هنده‌ك عه‌ره‌بێن دوڕوى هه‌نه، و ژ خه‌لكێ (مه‌دينێ) ئه‌و دوڕوى هه‌نه يێن كو ل سه‌ر نفاقێ ماين، وزێده ب ناڤ ڤه چووین، تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- وان نانیاسى، ئه‌م وان دنیاسين، دوجاركى ئه‌م دێ وان عه‌زاب ده‌ين: ب كوشتن وگرتن وشه‌رمزاركرنا د دنيايێ دا، و ب عه‌زابا قه‌برى پشتى مرنێ، پاشى ڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌و بۆ عه‌زابه‌كا مه‌زن د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا دێ ئێنه زڤڕاندن.
{ 102 } { وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ } وهنده‌كێن دى ژ خه‌لكێ (مه‌دينێ) ويێن ل دۆر وڕه‌خان هه‌نه، ئعتراف ب گونه‌هێن خۆ كر و ژێ تۆبه‌كر وپه‌شێمان بوون، وان كارێ چاك -كۆ تۆبه وپه‌شێمانى وئعترافا ب گونه‌هێیه- د گه‌ل كاره‌كێ دى يێ خراب -كو خۆڤه‌كێشانا ژ ده‌ركه‌فتنا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى بوو وكارێن دى يێن خراب- تێكه‌لی ئێك كرن، به‌لكى كو خودێ به‌رێ وان بده‌ته تۆبێ وتۆبا وان قه‌بويل بكه‌ت. هندى خودێیه باش گونه‌هـ ژێبره بۆ به‌نییێن خۆ، يێ دلۆڤانكاره ب وان.
{ 103 } { خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ ۖ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ژ مالێ ڤان تۆبه‌كه‌رێن باشى وخرابى تێكه‌لی ئێك كرين خێره‌كێ وه‌ربگره كو ئه‌و پێ ژ پيساتییا گونه‌هێ پاقژ ببن، و ژ ده‌رجێن دوڕوییان بلند ببنه ده‌ره‌جێن دلسۆزان، وتو دوعا وداخوازا ژێبرنا گونه‌هان بۆ وان بكه، هندى دوعايێن ته‌نه دلۆڤانى ودلڕه‌حه‌تییه بۆ وان. وخودێ گوهدێرێ هه‌ر دوعا وگۆتنه‌كێیه، یێ پڕزانايه ب حال وئنیه‌تێن به‌نییان، وئه‌و جزایێ هه‌ر ئێكى ل دویڤ كارێ وى دده‌ت.
{ 104 } { أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ } ئه‌رێ ما ئه‌وێن هه یێن خۆ ژ جيهادێ دایه پاش، وخه‌لكێ دى ژى، نه‌زانییه كو هندى خودێیه ئه‌و ب تنێیه يێ تۆبێ ژ به‌نییێن خۆ قه‌بويل دكه‌ت، وخێران وه‌ردگرت وجزايێ وان دده‌ت، وهندى خودێیه ئه‌وه پڕتۆبه‌وه‌رگرێ دلۆڤانكار.
{ 105 } { وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ ۖ وَسَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه ڤان یێن خۆ ژ جیهادێ دایه پاش: گوهدارییا خودێ بكه‌ن، خودێ دێ كارێ هه‌وه بينت وپێغه‌مبه‌رێ وى وخودان باوه‌ر ژى، ومه‌سه‌لا هه‌وه دێ ئاشكه‌را بت، و ل ڕۆژا قيامه‌تێ هوين دێ زڤڕنه نك وى يێ تشتێ ئاشكه‌را وڤه‌شارتییێ هه‌وه دزانت، ڤێجا ئه‌و دێ بۆ هه‌وه به‌حسێ وى كارى كه‌ت يێ هه‌وه دكر. وئه‌ڤه گه‌فه‌كه بۆ وان.
{ 106 } { وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ } و ژ وان يێن د گه‌ل هه‌وه ده‌رنه‌كه‌فتينه غه‌زايا ته‌بووكێ هنده‌كێن دى هه‌نه يێن هاتينه پاشڤه‌هێلان؛ دا خودێ وى حوكمى د ده‌ر حه‌قا وان دا بده‌ت يێ وى بڤێت. وئه‌ڤه ئه‌و بوون يێن ژ كارێ خۆ په‌شێمان بووين: مورارێ كوڕێ ره‌بيعى، وكه‌عبێ كوڕێ مالكى، وهلالێ كوڕێ ئومه‌ييه‌ى، يان خودێ دێ وان عه‌زاب ده‌ت، يان دێ ل وان بۆرت. وخودێ يێ پڕزانايه ب وى يێ هێژاى عه‌زابێ يان لێبۆرينێ بت، يێ كاربنه‌جهه د هه‌مى گۆتن وكريارێن خۆ دا.
{ 107 } { وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ ۚ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَىٰ ۖ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ } وئه‌و دوڕوییێن مزگه‌فته‌ك ئاڤاكرى؛ دا زيانێ پێ بگه‌هيننه خودان باوه‌ران وكوفرا ب خودێ پێ بكه‌ن، وخودان باوه‌ران پێ ژێكڤه كه‌ن؛ دا هنده‌ك ژ وان نڤێژێ لێ بكه‌ن ونه‌چنه مزگه‌فتا (قوبائێ) ئه‌وا موسلمان نڤێژێ لێ دكه‌ن، ڤێجا دا ڕێزا موسلمانان ب ڤى ڕه‌نگى ژێكڤه ببت، وئه‌و ڤێ چه‌ندێ دكه‌ن دا چاڤه‌ڕێیى وى كه‌سى بكه‌ن يێ ژ به‌رێ وه‌ره شه‌ڕێ خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى كرى -كو ئه‌بوو عامرێ ڕاهبێ فاسقه- دا ئه‌و مزگه‌فت ببته جهێ پيلانگێڕییا دژى موسلمانان، وئه‌ڤ دوڕوییه دێ سويند خۆن كو وان ب ئاڤاكرنا ڤێ مزگه‌فتێ هه‌ما قه‌نجى دڤێت، ودا بۆ وان موسلمانێن بێ چاره ئه‌وێن نه‌شێن بچنه مزگه‌فتا (قوبائێ) ب ساناهى بێخن، وخودێ شاهده‌يێ دده‌ت كو ئه‌و د ڤێ سويندا خۆ دا ددره‌وينن. وپاشى ئه‌و مزگه‌فت هاته سۆتن وهه‌ڕفاندن.
{ 108 } { لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا ۚ لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ ۚ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا ۚ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بۆ نڤێژێ قه‌ت د ڤێ مزگه‌فتێ ڤه ڕانه‌به؛ چونكى ئه‌و مزگه‌فتا ژ ڕۆژا ئێكێ ل سه‌ر ته‌قوايێ هاتییه دانان -كو مزگه‌فتا قوبائێیه- فه‌رتره كو تو نڤێژێ لێ بكه‌ى، و د ڤێ مزگه‌فتێ دا هنده‌ك زه‌لام هه‌نه حه‌ز دكه‌ن كو خۆ ب ئاڤێ ژ هه‌مى پيساتییان پاقژ بكه‌ن، كا چاوا ئه‌و ب ته‌قوايێ خۆ ژ گونه‌هان پاقژ دكه‌ن. وخودێ حه‌ز ژ خۆپاقژكه‌ران دكه‌ت. وئه‌گه‌ر مزگه‌فتا (قوبائێ) هه‌ر ژ ڕۆژا ئێكێ ل سه‌ر ته‌قوايێ هاتبته دانان، پا مزگه‌فتا پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن فه‌رتر وهێژاتره كو يا وه‌سا بت.
{ 109 } { أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَىٰ تَقْوَىٰ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَىٰ شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ } وه‌كى ئێك نابن ئه‌وێ بناخه‌يێن خۆ ل سه‌ر ته‌قوایا خودێ وگوهدارى وڕازيبوونا وى دانابت، وئه‌وێ بناخه‌يێن خۆ ل سه‌ر لێڤا كه‌نداله‌كێ نێزيكه بكه‌ڤت دانابت، ڤێجا ڕاببت مزگه‌فته‌ك بۆ زيانێ وكوفرێ وژێكڤه‌كرنا موسلمانان ئاڤاكربت، وئه‌وى ب وێ چه‌ندێ خۆ هاڤێتبته د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا. وخودێ به‌رێ وى ملله‌تێ زۆردار ناده‌ته هيدايه‌تێ يێ زێده‌گاڤى ل سه‌ر توخويبێن خودێ كرى.
{ 110 } { لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ } ئه‌و ئاڤاهییێ دوڕوییان ئاڤاكرى دا بيننه به‌رانبه‌ر مزگه‌فتا (قوبائێ) هه‌ر دێ مينت گومان ودودلی ونفاق د دلێن وان دا، حه‌تا دلێن وان ب كوشتنێ يان مرنێ بێنه بڕين، يان ژى ب په‌شێمانییا وان يا ژ دل، وتۆبه‌كرن وترسا وان ژ خودێ. وخودێ يێ پڕزانايه ب وێ گومانا ل نك ڤان دوڕوییان هه‌ى، و ب مه‌خسه‌دا وان ژ ڤێ ئاڤاكرنا وان، وئه‌و د ڕێڤه‌برنا كارێ به‌نییێن خۆ دا يێ كاربنه‌جهه.
{ 111 } { إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَىٰ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ ۚ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ ۖ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ ۚ وَمَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ ۚ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُمْ بِهِ ۚ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ } هندى خودێیه نه‌فسا خودان باوه‌ران ژ وان كڕییه كو به‌رانبه‌رى وێ به‌حه‌شت بۆ وان هه‌يه، وئه‌و خۆشییا تێدا هه‌ى ژ به‌ر دانا وان بۆ سه‌ر ومالێ خۆ د ڕێكا جيهادا دوژمنێن خودێ دا ژ بۆ بلندكرنا دينێ وى، ڤێجا ئه‌و كوشتنێ دكه‌ن ودئێنه كوشتن، ئه‌ڤه سۆزه‌كا ژ ڕاستییه ل سه‌ر وى د وێ ته‌وراتێ دا يا بۆ مووساى سلاڤ لێ بن هاتى، و د وێ ئنجيلێ دا يا بۆ عيساى سلاڤ لێ بن هاتى، و د وێ قورئانێ دا يا بۆ موحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن هاتى. وكه‌س ژ خودێ پتر يێ وه‌فادار نينه بۆ په‌يمانا خۆ، ڤێجا هوين -گه‌لی خودان باوه‌ران- ب كه‌يف بكه‌ڤن ژ به‌ر وێ كڕين وفرۆتنا هه‌وه د گه‌ل خودێ كرى، و ب وێ په‌يمانا وى ب به‌حه‌شتێ وڕازيبوونێ دايه هه‌وه، وئه‌ڤ كڕين وفرۆتنه‌يه سه‌ركه‌فتنا مه‌زن.
{ 112 } { التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ } و ژ سالۆخه‌تێن ڤان خودان باوه‌ران يێن مزگينى ب چوونا به‌حه‌شتێ بۆ هاتییه دان: ئه‌و تۆبه دكه‌ن، ب دلسۆزى عيباده‌تى بۆ خودێ دكه‌ن، حه‌مدا وى دكه‌ن سه‌را هه‌مى خۆشى ونه‌خۆشییان، درۆژيگرن، د نڤێژێ دا دچنه ركووعێ وسجوودێ، فه‌رمانێ ل مرۆڤان دكه‌ن ب وێ يا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى فه‌رمان پێ كرى، ووان ژ وێ دده‌نه پاش يا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئه‌و ژێ داینه پاش، وى تشتى دكه‌ن يێ خودێ فه‌ركرى، وئه‌مر ونه‌هییا وى ب جهـ دئينن، گوهدارییا وى دكه‌ن، و ل توخويبێن وى ڕادوه‌ستن. وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- مزگێنییێ ب ڕازيبوونا خودێ و ب به‌حه‌شتێ بده خودان باوه‌ران.
{ 113 } { مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَىٰ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ } نه‌بوويه بۆ موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رى وبۆ ئه‌وێن باوه‌رى ئيناى كو داخوازا ژێبرنا گونه‌هان بۆ بوتپه‌رێسان بكه‌ن، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌و مرۆڤێن وان يێن نێزيك ژى بن پشتى كو ئه‌و ل سه‌ر شرك وصه‌نه‌مپه‌ڕێسییێ مرين، وبۆ وان ئاشكه‌را بووى كو ژ به‌ر مرنا وان ل سه‌ر شركێ ئه‌و جه‌هنه‌مينه، وخودێ گونه‌هێ بۆ بوتپه‌رێسان ژێ نابه‌ت، وه‌كى وى گۆتى: ( إن الله لا یغفر أن یشرك به )وگۆتى: ( إنه من یشرك بالله فقد حرم الله الجنە ).
{ 114 } { وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ ۚ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ } وداخوازا ئيبراهيمى بۆ بابێ وى يێ بوتپه‌رێس كو خودێ گونه‌هێن وى ژێ ببه‌ت، هه‌ما ژ به‌ر هندێ بوو چونكى وى سۆز دابوويێ، ده‌مێ گۆتییێ: ( سأستغفر لك ربی إنه كان بی حفیا ) یه‌عنى: ئه‌ز دێ داخوازێ بۆ ته ژ خودايێ خۆ كه‌م كو ئه‌و گونه‌هێن ته ژێ ببه‌ت هندى خودايێ منه ئه‌و ب من يێ دلۆڤان بوويه. ڤێجا ده‌مێ بۆ ئيبراهيمى ئاشكه‌رابووى كو بابێ وى دوژمنێ خودێیه وگۆتن ووه‌عز چو كارى لێ ناكه‌ن، وكو ئه‌و دێ ل سه‌ر كوفرێ مرت، ئيبراهيمى ئه‌و هێلا ودوعا بۆ نه‌كرن، وخۆ ژێ به‌ريكر. هندى ئيبراهيم بوو سلاڤ لێ بن گه‌له‌ك هه‌وار دكره خودێ، وگه‌له‌ك يێ دل فره‌هـ وئارام بوو.
{ 115 } { وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِلَّ قَوْمًا بَعْدَ إِذْ هَدَاهُمْ حَتَّىٰ يُبَيِّنَ لَهُمْ مَا يَتَّقُونَ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ } ونه‌بوويه كو خودێ ملله‌ته‌كى به‌رزه‌كه‌ت پشتى كو وى منه‌ت ب هيدايه‌تێ لێكرى حه‌تا ئه‌و وى تشتى بۆ وان ئاشكه‌را بكه‌ت يێ كو دڤێت ئه‌و خۆ پێ ژ وى بپارێزن، ووى تشتێ ئه‌و هه‌وجه ببنێ ژ بناخه وچه‌ق وتايێن دينى. هندى خودێیه ب هه‌مى تشتان يێ پڕزانايه. وى ئه‌و تشت نیشا هه‌وه دایه یێ هه‌وه نه‌دزانى، دا هه‌وه چو هێجه‌ت نه‌مینن.
{ 116 } { إِنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ يُحْيِي وَيُمِيتُ ۚ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ } هندى خودێیه ئه‌وه خودانێ عه‌سمانان وعه‌ردى وهه‌ر تشته‌كێ د ناڤ دا، چو شريك د ئافراندن وڕێڤه‌برن وپه‌رستن وشريعه‌ت دانانانێ دا بۆ وى نينن، يێ وى بڤێت ئه‌و وى زێندى دكه‌ت ويێ وى بڤێت ئه‌و وى دمرينت، وهه‌وه ژ بلی خودێ چو كه‌سه‌ك نينه سه‌ركارى وپشته‌ڤانییا هه‌وه بكه‌ت، وهه‌وه ب سه‌ر دوژمنى بێخت.
{ 117 } { لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ } ب ڕاستى خودێ ته‌وفيقا پێغه‌مبه‌رێ خۆ موحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن بۆ تۆبه‌كرنێ وگوهدارییێ دا، وخودێ تۆبه دانا سه‌ر وان مشه‌ختێن جهـ وئويجاخێن خۆ هێلاين وقه‌ستا وارێ ئيسلامێ كرى، وتۆبه دانا سه‌ر پشته‌ڤانێن پێغه‌مبه‌رى ژى سلاڤ لێ بن ئه‌وێن ل ڕۆژا (ته‌بووكێ) د گه‌ل وى ده‌ركه‌فتينه شه‌ڕێ دوژمنان ل وى ده‌مێ گه‌رما دنيايێ يا دژوار، وته‌نگاڤییا خوارن وپێڕه‌هان هه‌ى، خودێ تۆبه دانا سه‌ر وان پشتى كو نێزيك بووى دلێن هنده‌ك ژ وان ژ حه‌قییێ وه‌رگه‌ڕيێن، وئه‌و مه‌يلدارییا خۆشییێ وڕحه‌تییێ بكه‌ن، به‌لێ خودێ ئه‌و موكم كرن و ب هێز ئێخستن وتۆبا وان قه‌بويلكر، هندى ئه‌وه ئه‌و ب وان يێ مهره‌بان ودلۆڤانكاره ل دنیایێ وئاخره‌تێ. و ژ دلۆڤانییا وى ب وان وى تۆبه دانا سه‌ر وان، وتۆبا وان قه‌بويلكر، وئه‌و موكمكرن.
{ 118 } { وَعَلَى الثَّلَاثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُوا حَتَّىٰ إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنْفُسُهُمْ وَظَنُّوا أَنْ لَا مَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ } وهه‌ر وه‌سا خودێ تۆبه دانا سه‌ر وان هه‌ر سێ ئه‌نصارییان ژى يێن د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن ده‌رنه‌كه‌فتين، ڤێجا گه‌له‌ك ب خه‌م كه‌فتين ژ به‌ر وێ چه‌ندێ، وئه‌و هه‌ر سێ ئه‌ڤه بوون: كه‌عبێ كوڕێ مالكى وهلالێ كوڕێ ئومه‌ييه‌ى ومورارێ كوڕێ ره‌بيعى، حه‌تا ده‌مێ ژ به‌ر وێ خه‌ما بۆ وان چێبووى عه‌رد ب فره‌هییا خۆ ڤه ل وان ته‌نگ بووى، وبێهنا وان چك بووى، ووان ب دورستى زانى كو ژ بلی خودێ چو جهـ نينن ئه‌و ژ وى بڕه‌ڤنێ، خودێ به‌رێ وان دا گوهدارى وتۆبه‌كرنێ وزڤڕينا بۆ وى تشتێ خودێ پێ ژ وان ڕازى ببت. هندى خودێیه ئه‌وه پڕ تۆبه‌وه‌رگرێ به‌نییێن خۆ، وئه‌و يێ دلۆڤانكاره ب وان.
{ 119 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى وكار ب شریعه‌تێ وى كرى، ته‌قوایا خودێ بكه‌ن و د هه‌مى كار وكريارێن خۆ دا ژ وى بترسن، وكارى ب فه‌رمانا وى بكه‌ن، و د گه‌ل ڕاستگۆيان بن د باوه‌رى وسۆز و د هه‌مى كارێن وان دا.
{ 120 } { مَا كَانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَمَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ أَنْ يَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَلَا يَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ } نه‌بوويه بۆ خه‌لكێ مه‌دينا پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤ لێ بن، وئه‌وێن ل دۆر وڕه‌خێن وان ژ خه‌لكێ ده‌شتێ كو ئه‌و خۆ ژ پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤ لێ بن بده‌نه‌پاش وبميننه د مالێن خۆ دا و د ناڤ عه‌يالێ خۆ دا، ووان ته‌ناهى بۆ خۆ بڤێت ل ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر سلاڤ لێ بن د نه‌خۆشییێ دا؛ چونكى د ڤێ ده‌ركه‌فتن وجيهادا وان دا تێنكاتییه‌ك ووه‌ستانه‌ك وبرسه‌ك ناگه‌هته وان، وئه‌و پێ ل جهه‌كى نادانن كو كافران پێ نه‌خۆش بت، وئه‌و دربه‌كى ناداننه دوژمنێ خودێ ودوژمنێ خۆ، ئه‌گه‌ر ئه‌و هه‌مى بۆ وان نه‌ئێته نڤيسين كاره‌كێ چاك. هندى خودێیه خێرا قه‌نجيكاران به‌رزه ناكه‌ت.
{ 121 } { وَلَا يُنْفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ } وئه‌و خێره‌كێ د ڕێكا خودێ دا ناده‌ن چ يا بچويك بت چ يا مه‌زن، وئه‌و د چوونا خۆ دا د گه‌ل پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن نهاله‌كێ نابڕن بۆ جيهادێ، ئه‌گه‌ر خێرا كارێ وان بۆ وان نه‌ئێته نڤيسين؛ دا خودێ ب باشترين جزايێ بۆ وان دئێته دان جزايێ كارێن وان يێن چاك بده‌ته وان.
{ 122 } { وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ } ونه‌بوويه بۆ خودان باوه‌ران كو هه‌مى پێكڤه ده‌ركه‌ڤنه شه‌ڕێ دوژمنێ خۆ، كا چاوا نه‌بوويه بۆ وان كو هه‌مى پێكڤه بڕوينن، ڤێجا بلا ژ هه‌ر ده‌سته‌كه‌كێ ژ وان هنده‌كێن تێرا شه‌ڕى بكه‌ن ده‌ركه‌ڤن؛ دا ئه‌وێن ڕوينشتى دمينن خۆ د دينێ خودێ دا و د وێ دا يا بۆ پێغه‌مبه‌رێ وى هاتییه خوارێ شاره‌زا بكه‌ن، ودا ئه‌و ده‌مێ دزڤڕنه نك ملله‌تێ خۆ وان ب وێ بترسينن يا وان زانى، دا به‌لكى ئه‌و خۆ ژ عه‌زابا خودێ بپارێزن وپێگيرییێ ب فه‌رمانێن وى بكه‌ن.
{ 123 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى وكار ب شریعه‌تێ وى كرى، هوين ده‌ست ب شه‌ڕێ كافرێن نێزيك پاشى يێن وێڤه‌تر ژ وارێ ئيسلامێ بكه‌ن، وبلا كافر زڤراتییێ ودژوارییێ ژ هه‌وه ببينن، وهوين بزانن كو هندى خودێیه ب هاريكارى وپشته‌ڤانییا خۆ يێ د گه‌ل ته‌قواداران.
{ 124 } { وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَٰذِهِ إِيمَانًا ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ } وئه‌گه‌ر خودێ سووره‌ته‌ك ژ سووره‌تێن قورئانێ بۆ پێغه‌مبه‌رێ خۆ ئينا خوارێ، ژ وان دوڕوییان هه‌يه يێ -ب یارى وتڕانه‌پێكرن ڤه- دبێژت: ڤێ سووره‌تێ باوه‌رییا كێ ژ هه‌وه ب خودێ وئايه‌تێن وى پتر لێ كر؟ ڤێجا ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى هاتنه خوارا ڤێ سووره‌تێ باوه‌رى ل وان زێده كر كو وان ئه‌و زانى وباوه‌رى پێ ئيناى وهزرا خۆ تێدا كرى وكار پێ كرى، وكه‌يفا وان ب وێ باوه‌رییێ دئێت يا خودێ دايه وان.
{ 125 } { وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَىٰ رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ } وئه‌وێن نفاق وگومانا د ده‌رحه‌قا دينێ خودێ دا د دلێن وان دا هه‌ى، هاتنه خوارا ڤێ سووره‌تێ نفاقێ وگومانێ ل سه‌ر وێ نفاق وگومانا وان هه‌ى زێده دكه‌ت، وئه‌وێن هه مرن وئه‌و دكافر ب خودێ وئايه‌تێن وى.
{ 126 } { أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ } ئه‌رێ وما دوڕوى نابينن كو خودێ ب هشكاتی وته‌نگاڤییێ، و ب ئاشكه‌راكرنا نهێنییێن وان هه‌ر سال جاره‌كێ يان دوجاران به‌لايێ وفه‌ته‌راتێ دئينته سه‌رێ وان؟ پاشى د گه‌ل هندێ ئه‌و ژ كوفر ونفاقا خۆ نازڤڕنه‌ڤه، وئه‌و وجه‌كێ بۆ خۆ ژ وان ئايه‌تێن خودێ وه‌رناگرن يێن وان ب چاڤ ديتين، وبيرا خۆ لێ نائيننه‌ڤه.
{ 127 } { وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ هَلْ يَرَاكُمْ مِنْ أَحَدٍ ثُمَّ انْصَرَفُوا ۚ صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ } وئه‌گه‌ر سووره‌ته‌ك هاته خوارێ دوڕوى ب چاڤان ئيشاره‌تان دده‌نه ئێك ودو ويارییان بۆ خۆ ب هاتنه خوارا وێ دكه‌ن وئه‌و ب خه‌م دكه‌ڤن؛ ژ به‌ر كو عه‌يب وكريارێن وان پێ ئاشكه‌را دبن، پاشى ئه‌و دبێژن: ئه‌رێ ئێك دێ هه‌وه بينت ئه‌گه‌ر هوين ژ نك پێغه‌مبه‌رى ڕابوون؟ ڤێجا ئه‌گه‌ر كه‌س وان نه‌بينت ئه‌و دێ ڕابن و ژ ترسێن هه‌تكبرنێ دا ژ نك پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن ده‌ركه‌ڤن. خودێ دلێن وان ژ باوه‌رییێ وه‌رگێڕان؛ ژ به‌ر كو ئه‌و تێ ناگه‌هن وفام ناكه‌ن.
{ 128 } { لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ } گه‌لی خودان باوه‌ران ب ڕاستى پێغه‌مبه‌ره‌ك ژ ملله‌تێ هه‌وه ب خۆ بۆ هه‌وه هات، ئه‌و نه‌خۆشى وته‌نگاڤییا دگه‌هته هه‌وه وى پێ نه‌خۆشه، وئه‌و يێ ڕژده ل سه‌ر هندێ كو هوين باوه‌رییێ بينن وحالێ هه‌وه چاك ببت، وئه‌و ب خودان باوه‌ران گه‌له‌كێ مهره‌بان ودلۆڤانكاره.
{ 129 } { فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ } ڤێجا ئه‌گه‌ر بوتپه‌رێس ودوڕوییان به‌رێ خۆ ژ باوه‌رى ئينانا ب ته وه‌رگێڕا -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- تو بێژه وان: خودێ به‌سى منه، ئه‌و تێرا من هه‌يه به‌رانبه‌ر هه‌ر خه‌مه‌كا دگه‌هته من، ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن ب حه‌ق نينن، ومن هه‌مى كار وكريارێن خۆ يێن هێلاينه ب هيڤییا وى ڤه؛ چونكى ئه‌وه هاريكار وپشته‌ڤانێ من، وئه‌وه خودايێ عه‌رشێ مه‌زن كو مه‌زنترينێ چێكرییانه.
عربة الشراء 