الفُرْقان

{ 1 } { تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَىٰ عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا } به‌ره‌كاتێن خودێ دمه‌زن بووينه‌، وخێراتێن وى دمشه‌ بووينه‌، وسالۆخه‌تێن وى دكامل بووينه‌، ئه‌و خودايێ ئه‌و قورئان بۆ به‌نییێ خۆ موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن- ئينايه‌ خوارێ يا حه‌قى ونه‌حه‌قى ژێك جودا كرى؛ دا ئه‌و بۆ مرۆڤ وئه‌جنان ببته‌ پێغه‌مبه‌ر، ووان ژ عه‌زابا خودێ بترسينت.

{ 2 } { الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا } ئه‌و خودايێ ملكێ عه‌سمانان وعه‌ردى يێ وییه‌، ووى چو زارۆك بۆ خۆ نه‌داينه‌، وچو هه‌ڤپشك ژى وى د ملكێ خۆ دا نه‌بووينه‌، وئه‌وه‌ يێ هه‌ر تشته‌كێ هه‌ى ئافراندى، و ب ئافراندنه‌كا بابه‌تى هه‌ر ئێكى بت وى ل دويڤ حكمه‌تا خۆ وبێ كێماسى ئه‌و ئافراند.

{ 3 } { وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً لَا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلَا يَمْلِكُونَ لِأَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَلَا يَمْلِكُونَ مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا } وبوتپه‌رێسێن عه‌ره‌بان ژبلی خودێ هنده‌ك خوداوه‌ندێن نه‌شێن تشته‌كى بئافرينن بۆ خۆ دانان، وخودێ ئه‌و وئه‌و ئافراندينه‌، وئه‌و خوداوه‌ند نه‌شێن چو زيانێ ژ خۆ پاشڤه‌ ببه‌ن ونه‌شێن چو مفایه‌كى بگه‌هيننه‌ خۆ، ونه‌شێن چو زێندییان بمرينن وچو مرییان زێندى بكه‌ن، وئه‌و نه‌شێن مرییه‌كى ژ گۆڕا وى زێندى ده‌ربێخن.

{ 4 } { وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا إِفْكٌ افْتَرَاهُ وَأَعَانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ ۖ فَقَدْ جَاءُوا ظُلْمًا وَزُورًا } وئه‌وێن كوفر ب خودێ كرى گۆتن: هه‌ما ئه‌ڤ قورئانه‌ دره‌وه‌ك وبێ به‌ختییه‌كه‌ موحه‌ممه‌دى ژ نك خۆ چێكرى، وهنده‌ك مرۆڤێن دى هاريكارییا وى ل سه‌ر چێكرنا وێ كرییه‌، ب ڕاستى وان زۆردارییه‌كا كرێت ودره‌وه‌كا ئاشكه‌را كر؛ چونكى قورئان نه‌ ئه‌وه‌ يا مرۆڤه‌ك بشێت چێ بكه‌ت.

{ 5 } { وَقَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلَىٰ عَلَيْهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا } ووان د ده‌ر حه‌قا قورئانێ دا گۆت: ئه‌و چيڤانۆكێن پێشییانه‌ يێن كو د كتێبێن وان دا هاتين، موحه‌ممه‌دى بۆ خۆ ل به‌ر نڤيسییه‌، ڤێجا ئه‌و سپێده‌ وئێڤاران بۆ وى دئێته‌ خواندن.

{ 6 } { قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ إِنَّهُ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه‌ ڤان كافران: يێ قورئان ئينايه‌ خوارێ خودێیه‌ ئه‌وێ زانينا وى دۆر ل هه‌مى تشتان ل عه‌سمانان وعه‌ردى گرتى، هندى ئه‌وه‌ ئه‌و باش گونه‌هـ ژێبر بوويه‌ بۆ وى يێ تۆبێ ژ گونه‌هان بكه‌ت، ويێ دلۆڤانكار بوويه‌ ب وان كو له‌ز د جزادانا وان دا نه‌كرییه‌.

{ 7 } { وَقَالُوا مَالِ هَٰذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ ۙ لَوْلَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا } وبوتپه‌رێسان گۆت: ئه‌ڤه‌ چيه‌ ئه‌ڤ مرۆڤێ دبێژت ئه‌ز پێغه‌مبه‌رێ خودێمه‌ (ومه‌خسه‌دا وان موحه‌ممه‌ده‌ سلاڤ لێ بن) وه‌كى مه‌ خوارنێ دخۆت، وبۆ كۆمكرنا ڕزقى ل بازاران دگه‌ڕيێت؟ پا دێ بلا خودێ فريشته‌یه‌ك د گه‌ل وى هنارتبا دا شاهده‌يیێ بۆ وى بده‌ت.

{ 8 } { أَوْ يُلْقَىٰ إِلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْهَا ۚ وَقَالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُورًا } يان بلا خزينه‌یه‌كا مالی ژ عه‌سمانى ب سه‌ر وى دا هاتبا خوارێ، يان بلا وى باغه‌كێ مه‌زن هه‌با ژ به‌رهه‌مێ وى خواربا، وڤان زۆردارێن دره‌وپێكه‌ر گۆت: هوين گه‌لی خودان باوه‌ران هه‌ما دويكه‌فتنا زه‌لامه‌كى دكه‌ن سێره‌به‌ندى يا لێ هاتییه‌كرن.

{ 9 } { انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌رێ خۆ بدێ چاوا ئه‌ڤ دره‌وپێكه‌ره‌ گۆتنێن عه‌جێب د ده‌ر حه‌قا ته‌ دا دبێژن، ئه‌و گۆتنێن -ژ به‌ر عه‌جێبییا وان- وه‌كى مه‌ته‌لانه‌؛ دا ئه‌و ب وێ چه‌ندێ ته‌ دره‌وين ده‌ربێخن؟ ڤێجا ئه‌و ب وێ چه‌ندێ ژ حه‌قییێ دويركه‌فتن، ئێدى ئه‌و چو ڕێكان بۆ خۆ نابينن پێ بگه‌هنه‌ حه‌قییێ؛ دا وێ گۆتنا خۆ دورست بكه‌ن يا وان ژ دره‌و وبێ به‌ختى د ده‌ر حه‌قا ته‌ دا گۆتى.

{ 10 } { تَبَارَكَ الَّذِي إِنْ شَاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِنْ ذَٰلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَيَجْعَلْ لَكَ قُصُورًا } به‌ره‌كه‌تێن خودێ دمه‌زن بن، وخێراتێن وى دمشه‌ بن، ئه‌و خودايێ ئه‌گه‌ر وى بڤێت ئه‌و دشێت ژ وێ باشتر بده‌ته‌ ته‌ -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- يا ئه‌و بۆ ته‌ دخوازن، د دنيايێ دا هنده‌ك باغێن ڕويبار د بن دا دچن، وقه‌سرێن مه‌زن بده‌ته‌ ته‌.

{ 11 } { بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ ۖ وَأَعْتَدْنَا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيرًا } ووان تو دره‌وين ده‌رنه‌ئێخستى؛ چونكى تو خوارنێ دخۆى، و ل بازاران دگه‌ڕيێى، به‌لكى وان دره‌و ب ڕۆژا قيامه‌تێ ووى جزايێ تێدا هه‌ى كر، ومه‌ ئاگره‌كێ شارياى و ب وان هل ببت بۆ وان ئاماده‌كرییه‌ يێن دره‌وێ ب قيامه‌تێ بكه‌ن.

{ 12 } { إِذَا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكَانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَهَا تَغَيُّظًا وَزَفِيرًا } ئه‌گه‌ر جه‌هنه‌مێ ئه‌و دره‌وپێكه‌ر ل ڕۆژا قيامه‌تێ ژ جهه‌كێ دوير ڤه‌ ديتن، وان دێ گوهـ ل ده‌نگێ كه‌لين وپرچكێن وێ بت، ژ به‌ر كه‌ربڤه‌بوونا وێ ژ وان.

{ 13 } { وَإِذَا أُلْقُوا مِنْهَا مَكَانًا ضَيِّقًا مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُورًا } وئه‌گه‌ر ئه‌و د جهه‌كێ گه‌له‌كێ ته‌نگ ڕا هاتنه‌ هاڤێتن د جه‌هنه‌مێ دا -وده‌ستێن وان ب ستويێن وان ڤه‌ دگڕێداينه‌- ل وێرێ ئه‌و دێ نفرينان ب تێچوونێ ل خۆ كه‌ن.

{ 14 } { لَا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُورًا وَاحِدًا وَادْعُوا ثُبُورًا كَثِيرًا } ڤێجا بۆ بێ هيڤيكرنا وان دێ بۆ وان ئێته‌ گۆتن: هوين ئه‌ڤرۆ جاره‌كا ب تنێ نفرينان ل خۆ نه‌كه‌ن، به‌لێ گه‌له‌ك جاران نفرينان ل خۆ بكه‌ن، وئه‌و نفرينكرن ژ خه‌م وكۆڤانان پێڤه‌تر چو ل هه‌وه‌ زێده‌ ناكه‌ت، وهوين قورتال نابن.

{ 15 } { قُلْ أَذَٰلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ ۚ كَانَتْ لَهُمْ جَزَاءً وَمَصِيرًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه‌ وان: ئه‌رێ ئه‌ڤ ئاگره‌ يێ به‌حسێ وى بۆ هه‌وه‌ هاتییه‌كرن چێتره‌ يان ئه‌و به‌حشتا خۆشییا وێ يا به‌رده‌وام يا كو ژڤان بۆ وان پێ هاتییه‌دان يێن ژ عه‌زابا خودايێ خۆ دترسن، ئه‌و بۆ وان جزايێ كارێن وان بوو، وجهه‌ك بوو ئه‌و ل ئاخره‌تێ دێ زڤڕنێ؟

{ 16 } { لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ خَالِدِينَ ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ وَعْدًا مَسْئُولًا } بۆ ڤان يێن گوهدارییێ دكه‌ن د به‌حه‌شتێ دا ئه‌و خۆشى هه‌نه‌ يێن دلێ وان دچتێ، خۆشیبرنا وان تێدا ب وێ يا به‌رده‌وامه‌، چوونا وان بۆ ڤێ به‌حه‌شتێ سۆزه‌ك بوويه‌ ل سه‌ر خودايێ ته‌ -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ته‌قوادار وێ ژێ دخوازن، وخودێ سۆزا خۆ ناشكێنت.

{ 17 } { وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَأَنْتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبَادِي هَٰؤُلَاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ } وڕۆژا قيامه‌تێ خودێ بوتپه‌رێسان ووان تشتێن وان ژبلی خودێ په‌رستن بۆ دكر كۆم دكه‌ت، ودبێژته‌ وان يێن په‌رستن بۆ دهاته‌كرن: ئه‌رێ هه‌وه‌ ئه‌ڤ به‌نییێن من ژ ڕێكا حه‌ق به‌رزه‌ كربوون، وفه‌رمان ل وان كربوو ئه‌و په‌رستنێ بۆ هه‌وه‌ بكه‌ن، يان وان ڕێ ل خۆ به‌رزه‌ كربوو، وهه‌ما ژ نك خۆ وان په‌رستن بۆ هه‌وه‌ دكر؟

{ 18 } { قَالُوا سُبْحَانَكَ مَا كَانَ يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَتَّخِذَ مِنْ دُونِكَ مِنْ أَوْلِيَاءَ وَلَٰكِنْ مَتَّعْتَهُمْ وَآبَاءَهُمْ حَتَّىٰ نَسُوا الذِّكْرَ وَكَانُوا قَوْمًا بُورًا } ئه‌وێن په‌رستن بۆ هاتییه‌كرن گۆت: پاكى وپيرۆزى يا ته‌ بت -خودايێ مه‌- ژ تشتێ ڤان كرى، بۆ مه‌ چێ نابت ئه‌م ژبلی ته‌ سه‌ركاره‌كى بۆ خۆ بگرين، به‌لێ ته‌ ب مالی وساخله‌مییێ قه‌نجى د گه‌ل ڤان بوتپه‌رێسان وبابێن وان كربوو، حه‌تا وان زكرێ ته‌ ژ بيركرى وشريك بۆ ته‌ داناين، وئه‌و ملله‌ته‌كێ تێچووى بوون به‌ختڕه‌شییێ وشه‌رمزارییێ خۆ ب سه‌ر وان دادابوو.

{ 19 } { فَقَدْ كَذَّبُوكُمْ بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسْتَطِيعُونَ صَرْفًا وَلَا نَصْرًا ۚ وَمَنْ يَظْلِمْ مِنْكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِيرًا } ڤێجا بۆ بوتپه‌رێسان دێ ئێته‌ گۆتن: نێ ڤان يێن هه‌وه‌ په‌رستن بۆ كرى، هوين ب وى تشتێ هوين دبێژن دره‌وين ده‌رێخستن، ڤێجا هوين ئه‌ڤه‌نه‌ نه‌ هوين دشێن عه‌زابێ ژ سه‌ر خۆ لاده‌ن، ونه‌ هوين دشێن خۆ ب سه‌ربێخن، وهه‌چییێ شريكان بۆ خودێ بدانت وزۆردارییێ ل خۆ بكه‌ت وپه‌رستنا ئێكێ دى ژبلی وى بكه‌ت، و ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ بمرت، خودێ ب عه‌زابه‌كا دژوار دێ وى عه‌زاب ده‌ت.

{ 20 } { وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الْأَسْوَاقِ ۗ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ ۗ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا } وبه‌رى ته‌ -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- مه‌ پێغه‌مبه‌ره‌كێ خۆ نه‌هنارتییه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و مرۆڤ نه‌بت، خوارنێ بخۆت، و ل بازاران بگه‌ڕيێت. ومه‌ هنده‌ك ژ هه‌وه‌ -گه‌لی مرۆڤان- بۆ هنده‌كان يێن كرينه‌ فتنه‌ وجه‌ڕباندن، ب هيدايه‌تێ وسه‌رداچوونێ، وزه‌نگينى وفه‌قيرییێ، ب ساخى ونه‌ساخییێ، كانێ هوين دێ صه‌برێ كێشێن، ووێ كه‌ن يا خودێ ل سه‌ر هه‌وه‌ واجب كرى، وشوكرا وى كه‌ن، دا ئه‌و خێرێ بده‌ته‌ هه‌وه‌، يان ژى هوين صه‌برێ ناكێشن، ودێ خۆ هێژاى جزادانێ كه‌ن؟ وخودايێ ته ‌-ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بينه‌ر بوويه‌ ب وى يێ صه‌برێ بكێشت ويێ نه‌كێشت، و ب وى يێ كافر ببت يان شوكرێ بكه‌ت.

{ 21 } { وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ أَوْ نَرَىٰ رَبَّنَا ۗ لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَعَتَوْا عُتُوًّا كَبِيرًا } وئه‌وێن ژ كافرى هيڤییا ديدارا خودايێ خۆ -پشتى مرنێ- ناكه‌ن، گۆتن: بلا فريشته‌ بۆ مه‌ هاتبانه‌ وگۆتبانه‌ مه‌: موحه‌ممه‌د يێ ڕاستگۆيه‌، يان مه‌ خودايێ خۆ ب چاڤ ديتبا، ووى ڕاستییا پێغه‌مبه‌رينییا موحه‌ممه‌دى بۆ مه‌ گۆتبا. ب ڕاستى وان كه‌يف ب خۆ هات، وخۆ مه‌زن كر ده‌مێ وان بسته‌يى ل سه‌ر ڤێ گۆتنێ كرى، وزێده‌گاڤى د كوفر وسه‌رداچوونا خۆ دا كرى.

{ 22 } { يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلَائِكَةَ لَا بُشْرَىٰ يَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجْرًا مَحْجُورًا } ل به‌ر مرنێ، و د قه‌برى دا، و ڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌و فريشته‌يان دبينن نه‌ وه‌كى وان داخوازكرى، ونه‌ دا مزگينییێ ب به‌حه‌شتێ بده‌نه‌ وان، به‌لكى دا بێژنه‌ وان: خودێ به‌حه‌شت ل سه‌ر هه‌وه‌ حه‌رامكرییه‌.

{ 23 } { وَقَدِمْنَا إِلَىٰ مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَنْثُورًا } وئه‌م هاتينه‌ وى كارێ وان كرى يێ ب سه‌رڤه‌ باش، ومه‌ ئه‌و هه‌مى پويچكر، ووه‌كى تۆزا هوير وبه‌لاڤكرى لێكر، ئه‌و چو مفاى ژێ نابينن، چونكى ئه‌و كار مفایى دگه‌هینته‌ خودانى یێ باوه‌رى و ئیخلاص و موتابه‌عه‌یا پێغه‌مبه‌رى تێدا بت.

{ 24 } { أَصْحَابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُسْتَقَرًّا وَأَحْسَنُ مَقِيلًا } خه‌لكێ به‌حه‌شتێ جهێ وان ل ڕۆژا قيامه‌تێ ژ جهێ خه‌لكێ ئاگرى باشتر وڕحه‌تتره‌، ڕحه‌تییا وان يا تمامه‌، وخۆشییا وان ب تشته‌كى شێلی نابت.

{ 25 } { وَيَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاءُ بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلَائِكَةُ تَنْزِيلًا } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌حسێ وێ ڕۆژێ بكه‌ يا عه‌سمان تێدا چڕچڕ دبت، و ژ په‌قێن وى عه‌ورێن سپى وته‌نك ده‌ردكه‌ڤن، ووێ ڕۆژێ خودێ فريشته‌يێن عه‌سمانى دئينته‌ خوارێ، وئه‌و ل مه‌حشه‌رێ دۆرێ ل خه‌لكى دگرن، وخودايێ پاك وبلند دئێت دا حوكمى د ناڤبه‌را خه‌لكى دا بكه‌ت، هاتنه‌كا بابه‌تى وى بت.

{ 26 } { الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمَٰنِ ۚ وَكَانَ يَوْمًا عَلَى الْكَافِرِينَ عَسِيرًا } ملكێ ب دورستى وێ ڕۆژێ بۆ خودايێ پڕدلۆڤان ب تنێیه‌ ونه‌ بۆ كه‌سێ دییه‌، وئه‌ڤ ڕۆژه‌ يا گران و ب زه‌حمه‌ت بوويه‌ ل سه‌ر كافران؛ ژ به‌ر وێ عه‌زابا نه‌خۆش يا ب سه‌رێ وان دئێت.

{ 27 } { وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا } وتو به‌حسێ وێ ڕۆژێ بكه‌ يا زۆردار تێدا ژ په‌شێمانى له‌قان ل ده‌ستێن خۆ دده‌ت ودبێژت: خوزى من هه‌ڤالينییا پێغه‌مبه‌رێ خودێ موحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن كربا، ودويكه‌فتنا وى كربا، ومن ئيسلام بۆ خۆ كربا ڕێك بۆ به‌حه‌شتێ.

{ 28 } { يَا وَيْلَتَىٰ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا } وئه‌و ب كه‌سه‌ر ڤه‌ دبێژت: خوزى من فلان كافر بۆ خۆ نه‌كربا دۆست وهه‌ڤال.

{ 29 } { لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي ۗ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنْسَانِ خَذُولًا } ب ڕاستى ڤى هه‌ڤالی ئه‌ز ژ قورئانێ دويركرم پشتى كو ئه‌و بۆ من هاتى. وشه‌يتانێ له‌عنه‌تى هه‌رده‌م مرۆڤى شه‌رمزار دكه‌ت. وئه‌ڤ ئايه‌ته‌ مرۆڤى ژ هه‌ڤالينییا مرۆڤێن خراب دده‌ته‌ پاش؛ چونكى هه‌ڤالێ خراب دبته‌ ئه‌گه‌را برنا هه‌ڤالێ خۆ بۆ ناڤ ئاگرى.

{ 30 } { وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا } وپێغه‌مبه‌رى گازنده‌ ژ كارێ ملله‌تێ خۆ كر وگۆت: ئه‌ى خودايێ من هندى ملله‌تێ منه‌ پشتا خۆ دابوو ڤێ قورئانێ، نه‌ هزرا خۆ تێدا دكر ونه‌ كار پێ دكر ونه‌ ئه‌و دگه‌هانده‌ خه‌لكى. وئه‌ڤ ئايه‌ته‌ گه‌فه‌كا مه‌زنه‌ بۆ وى يێ پشت بده‌ته‌ قورئانێ وكارى پێ نه‌كه‌ت.

{ 31 } { وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ ۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ هَادِيًا وَنَصِيرًا } وكانێ چاوا مه‌ هنده‌ك دوژمن ژ تاوانبارێن ملله‌تێ ته‌ -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بۆ ته‌ داناينه‌، وه‌سا مه‌ بۆ هه‌ر پێغه‌مبه‌ره‌كى دوژمنه‌ك ژ تاوانبارێن ملله‌تێ وى دانايه‌، ڤێجا تو وه‌كى وان پێغه‌مبه‌ران صه‌برێ بكێشه‌. وخودايێ ته‌ به‌سه‌ بۆ ته‌ هاريكار وڕێنيشانده‌ر وپشته‌ڤان بت دژى دوژمنێن ته‌. وئه‌ڤه‌ صه‌برئينانه‌ بۆ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن-.

{ 32 } { وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً ۚ كَذَٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ ۖ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا } وئه‌وێن كافر بووين گوتن: بلا ئه‌ڤ قورئانه‌ ژى وه‌كى ته‌وراتێ وئنجيلێ وزه‌بوورێ ب ئێكجارى بۆ موحه‌ممه‌دى هاتبا خوارى! خودێ گۆت: وه‌سا مه‌ ئه‌و بژاله‌ ئينا خوارێ ؛ دا ئه‌م دلێ ته‌ پێ ب هێز بێخين وتو پتر پێ ڕحه‌ت ببى، وتێ بگه‌هى و ژ به‌ر بكه‌ى، ومه‌ ئه‌و هێدى هێدى ئاشكه‌را كر.

{ 33 } { وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا } وبوتپه‌رێس هێجه‌ته‌كێ بۆ ته‌ -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- نائينن ئه‌گه‌ر ئه‌م به‌رسڤا ڕاست وئاشكه‌راكرنه‌كا باشتر بۆ ته‌ نه‌ئينين.

{ 34 } { الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ أُولَٰئِكَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضَلُّ سَبِيلًا } ئه‌و كافر ئه‌ون يێن ل سه‌ر ڕوییێن وان بۆ جه‌هنه‌مێ دئێنه‌ خشاندن، وجهێ وان ژ يێ هه‌مى مرۆڤان خرابتره‌، وئه‌و ژ هه‌مییان ددويرترن ژ حه‌قییێ.

{ 35 } { وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِيرًا } و ب ڕاستى مه‌ ته‌ورات دابوو مووساى، ومه‌ برايێ وى هاروون د گه‌ل وى كربوو هاريكار بۆ وى.

{ 36 } { فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِيرًا } ومه‌ گۆته‌ وان: هوين هه‌ڕنه‌ نك فيرعه‌ونى وملله‌تێ وى يێن كو دره‌و ب نيشانێن خوداينییا مه‌ كرى، ئينا ئه‌و چوونه‌ نك وى، ووان به‌رێ وى دا باوه‌رى ئينانا ب خودێ وگوهدارییا وى وخۆ دويركرنا ژ شركێ، به‌لێ وى ئه‌و هه‌ردو دره‌وين ده‌رێخستن، ڤێجا مه‌ ب تێبرنه‌كا مه‌زن ئه‌و تێبرن.

{ 37 } { وَقَوْمَ نُوحٍ لَمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَجَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً ۖ وَأَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ عَذَابًا أَلِيمًا } وملله‌تێ نووحى مه‌ ب تووفانێ خه‌ندقاندن ده‌مێ وان ئه‌و دره‌وين ده‌رێخستى. وهه‌چییێ پێغه‌مبه‌ره‌كى دره‌وين ده‌ربێخت ئه‌و وى هه‌مى پێغه‌مبه‌ر دره‌وين ده‌رێخستن. ومه‌ خه‌ندقاندنا وان بۆ مرۆڤان كره‌ عيبره‌ت، ومه‌ عه‌زابه‌كا ب ئێش ل ڕۆژا قيامه‌تێ بۆ وان وهه‌ر كه‌سه‌كێ ڕێكا وان بگرت دانايه‌.

{ 38 } { وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ وَقُرُونًا بَيْنَ ذَٰلِكَ كَثِيرًا } ومه‌ ملله‌تێ هوودى عاد، وملله‌تێ صالحى ثه‌موود، وخودانێن بيرێ وگه‌له‌ك ملله‌ت د ناڤبه‌را ملله‌تێ نووحى وعادى وثه‌موودى وخودانێن بيرێ دا تێبرن، به‌س خودێ وان دناست.

{ 39 } { وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ ۖ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا } ومه‌ هێجه‌ت وده‌ليل بۆ وان هه‌مى ملله‌تان ئاشكه‌را كربوون، ومه‌ چو عوزر بۆ وان نه‌هێلابوون، د گه‌ل هندێ وان باوه‌رى نه‌ئينا، ڤێجا مه‌ ئه‌و ب عه‌زابێ تێبرن.

{ 40 } { وَلَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ ۚ أَفَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَهَا ۚ بَلْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ نُشُورًا } و ب ڕاستى بوتپه‌رێسێن (مه‌كه‌هێ) د سه‌فه‌رێن خۆ دا د به‌ر شوينوارێن گوندێ ملله‌تێ لووطى ڕا دبۆرين، كو گوندێ (سه‌دوومێ) بوو ئه‌وێ به‌ر ژ عه‌سمانى لێ هاتينه‌ باراندن، به‌لێ وان چو عيبره‌ت بۆ خۆ وه‌رنه‌دگرتن، به‌لكى هه‌ر ئه‌و ب هيڤى نه‌بوون كو ل ڕۆژا قيامه‌تێ بۆ جزادانێ ڕاببن.

{ 41 } { وَإِذَا رَأَوْكَ إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا } وده‌مێ ئه‌ڤ بوتپه‌رێسه‌ ته‌ دبينن -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ئه‌و يارییان بۆ خۆ ب ته‌ دكه‌ن ودبێژن: ئه‌ڤه‌يه‌ يێ كو دبێژت خودێ ئه‌و بۆ مه‌ يێ هنارتى پێغه‌مبه‌ر؟

{ 42 } { إِنْ كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَنْ صَبَرْنَا عَلَيْهَا ۚ وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا } نێزيك بوو ئه‌و ب ئه‌زمانێ خۆ يێ موكم به‌رێ مه‌ ژ په‌رستنا صه‌نه‌مێن مه‌ وه‌رگێڕت، ئه‌گه‌ر مه‌ خۆ ل سه‌ر په‌رستنا وان موكم نه‌كربا، وپاشى ده‌مێ ئه‌و وێ عه‌زابێ دبينن يا هێژاى وان ئه‌و دێ زانن: كى ڕێ به‌رزه‌تره‌ ئه‌و يان موحه‌ممه‌د.

{ 43 } { أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب عه‌جێبى ڤه‌ به‌رێ خۆ بده‌ وى يێ وه‌كى گوهدارییا خودێ گوهدارییا دلچوونێن خۆ كرى، ئه‌رێ ڤێجا ما تو دێ ل سه‌ر وى پارێزه‌ر بى حه‌تا وى دزڤڕينییه‌ باوه‌رییێ؟

{ 44 } { أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ ۚ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ ۖ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا } يان تو هزر دكه‌ى كو پترییا وان وه‌سا گوهێ خۆ دده‌نه‌ ئايه‌تێن خودێ كو تێ بگه‌هن، يان تشته‌كى ژێ بزانن؟ هه‌ما ئه‌و د مه‌سه‌لا مفا وه‌رگرتنا ژ تشتێ گوهـ لێ دبن دا وه‌كى حه‌يوانانه‌، به‌لكى ئه‌و هێشتا ژ حه‌يوانان ژى ڕێ به‌رزه‌ترن.

{ 45 } { أَلَمْ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاكِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا } ئه‌رێ ما ته‌ نه‌ديتییه‌ خودێ چاوا سيبه‌ر درێژكرییه‌ ژ هاتنا ئه‌لندێ حه‌تا هه‌لاتنا ڕۆژێ؟ وئه‌گه‌ر وى ڤيابا ئه‌و دا وێ سيبه‌رێ ڕاوه‌ستينت وڕۆژێ ئه‌و نه‌دبر، پاشى مه‌ ڕۆژ كره‌ نيشان ب ڕێكا وێ حالێ گوهۆڕينا سيبه‌رێ دئێته‌ زانين.

{ 46 } { ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَيْنَا قَبْضًا يَسِيرًا } پاشى سيبه‌ر هێدى هێدى كورت دبت، وهندى ڕۆژ بلندتر لێ دئێت سيبه‌ر كورتتر لێ دئێت. وئه‌ڤه‌ ژ نيشانانه‌ ل سه‌ر شيانا خودێ ومه‌زنییا وى، وكو ئه‌و ب تنێ يێ هێژاى په‌رستنێیه‌.

{ 47 } { وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا } وخودێیه‌ شه‌ڤ بۆ هه‌وه‌ كرییه‌ ستاره‌ ئه‌و ب تارییا خۆ وه‌كى كراسى هه‌وه‌ ڤه‌دشێرت، ووى نڤستن بۆ له‌شێن هه‌وه‌ كره‌ ڕحه‌تى وته‌ناهى، ووى ڕۆژ بۆ هه‌وه‌ دا؛ دا هوين ل عه‌ردى به‌لاڤ ببن، وڕزقى بۆ خۆ داخواز بكه‌ن.

{ 48 } { وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ ۚ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا } وئه‌وه‌ يێ ئه‌و با هنارتى يێ وان عه‌وران د گه‌ل خۆ هل دگرت يێن مزگينییا هاتنا بارانێ دده‌نه‌ مرۆڤان، ومه‌ ئاڤه‌كا ئه‌و پێ دئێنه‌ پاقژكرن ژ عه‌سمانى ئينا خوارێ.

{ 49 } { لِنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَيْتًا وَنُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرًا } دا ئه‌م شينكاتى پێ ژ جهه‌كێ بێ شينكاتى بينينه‌ ده‌ر، ڤێجا باژێرێ هشك وزوها پێ زێندى ببت، وئه‌م چێكرییێن خۆ ژ حه‌يوان ومرۆڤان ب وێ ئاڤێ ئاڤ دده‌ين.

{ 50 } { وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا } و ب ڕاستى مه‌ باران ل جهه‌كى ئينا خوار و ل جهه‌كێ دى مه‌ نه‌ئينا خوار؛ دا ئه‌وێن مه‌ باران لێ باراندى قه‌نجییا خودێ ل بيرا خۆ بينن، وسوپاسییا وى بكه‌ن، ودا ئه‌وێن باران لێ نه‌بارى ژى بيرا خۆ لێ بيننه‌ڤه‌، وله‌زێ د تۆبه‌كرنێ دا بكه‌ن؛ دا خودێ ڕه‌حمێ ب وان ببه‌ت وبارانێ بده‌تێ، به‌لێ پترییا مرۆڤان ژ ڤه‌شارتنا قه‌نجییێن مه‌ ل سه‌ر وان پێڤه‌تر ل به‌ر چو ددى نه‌هاتن.

{ 51 } { وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَذِيرًا } وئه‌گه‌ر مه‌ ڤيابا ل هه‌ر گونده‌كى ئه‌م دا پێغه‌مبه‌ره‌كى هنێرين وان بترسينت، وبه‌رێ وان بده‌ته‌ خودێ، ووان ژ عه‌زابا وى بترسينت، به‌لێ مه‌ تو بۆ خه‌لكێ عه‌ردى هه‌مییێ هنارتى، ومه‌ فه‌رمان ل ته‌ كر كو تو ڤێ قورئانێ بگه‌هينییه‌ وان.

{ 52 } { فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا } ڤێجا تو د تشته‌كى دا ژ وى يێ تو پێ هاتییه‌ هنارتن گوهدارییا كافران نه‌كه‌، و د گه‌هاندنا په‌يامێ دا هندى ژ ته‌ بێت تو خۆ بوه‌ستينه‌، وتو ب ڤێ قورئانێ جيهاده‌كا مه‌زن دژى كافران بكه‌، وسست نه‌به‌.

{ 53 } { وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا } وخودێیه‌ يێ هه‌ردو ده‌ريا تێكه‌لی ئێك كرين: يا ئاڤ شرين وخۆش، ويا زێده‌ سوير، ووى د ناڤبه‌را هه‌ر دووان دا په‌رژانه‌ك دانايه‌ ناهێلت ئێك يا دى خراب بكه‌ت، ومه‌ ناڤبڕه‌ك د ناڤبه‌رێ دا دانايه‌ ناهێلت ئێك بچته‌ ناڤ يا دى.

{ 54 } { وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا ۗ وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا } وئه‌وه‌ يێ ژ ئاڤا زه‌لامى وژنێ دوونده‌ها مرۆڤى ئافراندى، ڤێجا ژ ڤێ چه‌ندێ خزماينى ومرۆڤاينى چێبوو. وخودايێ ته‌ ل سه‌ر ئافراندنا چى تشتێ وى بڤێت يێ خودان شيان بوويه‌.

{ 55 } { وَيَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ ۗ وَكَانَ الْكَافِرُ عَلَىٰ رَبِّهِ ظَهِيرًا } و د گه‌ل ڤان هه‌مى ده‌ليلان كافر ژبلی خودێ په‌رستنا وى تشتى دكه‌ن يێ نه‌ مفاى دگه‌هينته‌ وان ئه‌گه‌ر وان په‌رستن بۆ كر، ونه‌ زيانێ ئه‌گه‌ر وان په‌رستنا وى هێلا، وكافر ب شركا خۆ پشته‌ڤانێ شه‌يتانى بوويه‌ دژى خودايێ خۆ، وهاريكارێ وى بوويه‌ ل سه‌ر بێ ئه‌مرییا خودێ.

{ 56 } { وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا } ومه‌ تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- هه‌ما يێ هنارتى دا مزگينییێ ب به‌حه‌شتێ بده‌يه‌ خودان باوه‌ران، ودا كافران ب ئاگرى بترسينى.

{ 57 } { قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا } تو بێژه‌ وان: سه‌را گه‌هاندنا په‌يامێ ئه‌ز كرێیه‌كێ ژ هه‌وه‌ ناخوازم، به‌لێ هه‌چییێ بڤێت ب هيدايه‌ت بێت وڕێكا حه‌ق بگرت ومالی د ڕێكا ڕازيبوونا خودايێ خۆ دا خه‌رج بكه‌ت، ئه‌و بۆ وى باشه‌ وئه‌ز ب وێ چه‌ندێ كوته‌كییێ ل هه‌وه‌ ناكه‌م.

{ 58 } { وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِ ۚ وَكَفَىٰ بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا } وتو خۆ بهێله‌ ب هيڤییا خودايێ زێندى ڤه‌ يێ نه‌مرت، وتو وى ژ سالۆخه‌تێن كێم پاك بكه‌. وخودێ به‌سه‌ ب گونه‌هێن به‌نییێن خۆ يێ شاره‌زا بت، تشته‌ك ژێ ل وى به‌رزه‌ نابت، وئه‌و دێ حسێبێ د گه‌ل وان كه‌ت ووان جزا ده‌ت.

{ 59 } { الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۚ الرَّحْمَٰنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا } ئه‌وێ عه‌سمان وعه‌رد وتشتێ د ناڤبه‌رێ دا د شه‌ش ڕۆژان دا ئافراندين، پاشى وى ل سه‌ر عه‌رشى ئستيوا كر -ئانه‌كۆ ب سه‌ر كه‌فت وبلندبوو- ئستيوائه‌كا بابه‌تى مه‌زنییا وى بت، ئه‌وه‌ خودايێ پڕدلۆڤان، ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- پسيارا وى ژ شاره‌زایه‌كى بكه‌، ومه‌خسه‌د پێ هه‌ر خودێیه‌؛ چونكى ئه‌وه‌ يێ سالۆخه‌ت ومه‌زنییا خۆ ب دورستى دزانت، وچو مرۆڤ ژ پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن پتر خودێ نانیاست.

{ 60 } { وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَٰنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَٰنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا ۩ } وئه‌گه‌ر بۆ كافران بێته‌ گۆتن: هوين بۆ خودايێ ره‌حمان هه‌ڕنه‌ سوجدێ وپه‌رستنا وى بكه‌ن، ئه‌و دبێژن: ئه‌م ره‌حمانى نانیاسين، ئه‌رێ ئه‌م سوجدێ بۆ وى ببه‌ين يێ تو فه‌رمانێ ل مه‌ دكه‌ى كو ئه‌م بۆ بچينه‌ سوجدێ؟ وڤێ داخوازێ كو ئه‌و بۆ خودێ بچنه‌ سوجدێ ئه‌و پتر ژ باوه‌رییێ دويركرن وڕه‌ڤاندن.

{ 61 } { تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُنِيرًا } به‌ره‌كه‌تا خودايى مه‌زن ببت وخێراتێن وى مشه‌ ببن، ئه‌وێ ستێرێن مه‌زن ب جهێن وان ڤه‌ ل عه‌سمانى داناين، وڕۆژه‌كا گه‌ش بكه‌ت وهه‌يڤه‌كا روهن بكه‌ت وى تێدا دانان.

{ 62 } { وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا } وئه‌وه‌ يێ شه‌ڤ وڕۆژ داين ئێك ل دويڤ يا دى دئێت بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ بڤێت عيبره‌تێ بۆ خۆ ژ ڤێ چه‌ندێ بگرت وباوه‌ريێ ب خودايێ ئافرانده‌ر بينت، يان ژى بڤێت سوپاسییا خودێ ل سه‌ر قه‌نجییێن وى بكه‌ت.

{ 63 } { وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا } وبه‌نییێن خودێ يێن چاك ڕحه‌ت ل سه‌ر عه‌ردى ب ڕێڤه‌ دچن وخۆ مه‌زن ناكه‌ن، وئه‌گه‌ر نه‌زان وبێ عه‌قل خه‌له‌ت د گه‌ل وان ئاخفتن ئه‌و ب گۆتنه‌كا جوان به‌رسڤا وان دده‌ن، ووه‌سا د گه‌ل وان دئاخڤن كو پێ ژ گونه‌هێ ب سلامه‌ت بن.

{ 64 } { وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا } وئه‌ون يێن ب شه‌ڤێ گه‌له‌ك نڤێژان دكه‌ن و ژ دل دوعايان ژ خودايێ خۆ دكه‌ن، ب خۆشكاندن ڤه‌ ڕادبن وبۆ وى دچنه‌ سوجدێ.

{ 65 } { وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ ۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا } وئه‌ون يێن د گه‌ل ڤێ خۆ وه‌ستاندنا ب عيباده‌تى ڤه‌ ژ خودێ دترسن ودوعايان ژ وى دكه‌ن كو ئه‌و وان ژ عه‌زابا جه‌هنه‌مێ ڕزگار بكه‌ت، هندى عه‌زابا وێيه‌ ب خودانى ڤه‌ دنويسيێت ووى به‌رناده‌ت.

{ 66 } { إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا } هندى جه‌هنه‌مه‌ پيسه‌ جهێ لێ ئاكنجيبوون وڤه‌مانێیه‌.

{ 67 } { وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا } وئه‌ون يێن ئه‌گه‌ر تشته‌ك ژ مالێ خۆ خه‌رج كر ده‌ستبه‌رداى نابن، وخۆ ده‌ستگرتى ژى لێ ناكه‌ن، وخه‌رجكرنا وان يا ناڤنجییه‌ د ناڤبه‌را ده‌ستبه‌ردان وده‌ستگرتنێ دا.

{ 68 } { وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ ۚ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ يَلْقَ أَثَامًا } وئه‌ون يێن ته‌وحيدا خودێ دكه‌ن، وژبلی وى دوعايان ژ كه‌سێ دى ناكه‌ن وپه‌رستنا كه‌سێ ژى ناكه‌ن، ووێ نه‌فسێ ناكوژن يا خودێ كوشتنا وێ حه‌رامكرى، وه‌سا تێ نه‌بت ئه‌و وى تشتى بكه‌ت كو خۆ پێ هێژاى كوشتنێ بكه‌ت وه‌كى: كافرییا پشتى باوه‌رى ئينانێ، يان زناكرنا پشتى ژن ئينانێ، يان كوشتنا نه‌فسه‌كا بێ گونه‌هـ، وئه‌و زنايێ ناكه‌ن، به‌لكى نامويسا خۆ دپارێزن، وه‌سا نه‌ بت د گه‌ل حه‌لالێن خۆ ژ ژن وجارییان، وهه‌چییێ تشته‌كى ژ ڤان گونه‌هێن مه‌زن بكه‌ت ل ئاخره‌تێ دێ گه‌هته‌ جزايێ خۆ.

{ 69 } { يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا } ڕۆژا قيامه‌تێ عه‌زاب دێ بۆ وى دوقات بت، وئه‌و ڕه‌زيل وبێ بها دێ مينته‌ تێدا (وگه‌فا ب هه‌رمانا د جه‌هنه‌مێ دا بۆ وییه‌ یێ گونه‌هـ هه‌مى كرین یان شرك ب خودێ كرى).

{ 70 } { إِلَّا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَٰئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا } به‌لێ هه‌چییێ ژ ڤان گونه‌هان تۆبه‌ بكه‌ت تۆبه‌كا دورست وباوه‌رییێ بينت باوه‌رییه‌كا ڕاست وكارێ چاك د گه‌ل دا بكه‌ت، ئه‌وان خودێ گونه‌هێن وان دێ ژێ به‌ت و ل شوينێ خێران دێ ده‌ته‌ وان؛ ژ به‌ر تۆبه‌كرن وپه‌شێمانییا وان. وخودێ باش گونه‌هژێبر بوويه‌ بۆ وى يێ تۆبه‌ بكه‌ت، ويێ دلۆڤانكار بوويه‌ ب به‌نییێن خۆ كو به‌رێ وان دايه‌ تۆبه‌كرنێ پشتى وان ئاشكه‌را بێ ئه‌مرییا وى كرى.

{ 71 } { وَمَنْ تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا } وهه‌چییێ ژ گونه‌هێن خۆ تۆبه‌ بكه‌ت، وكاره‌كێ چاك بكه‌ت، هندى ئه‌وه‌ ئه‌و ب وێ چه‌ندێ زڤڕى نك خودێ زڤڕينه‌كا دورست، ڤێجا خودێ تۆبا وى دێ قه‌بويل كه‌ت وگونه‌هێن وى دێ ژێ به‌ت.

{ 72 } { وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا } وئه‌ون يێن شاهده‌يیێ ب دره‌و ناده‌ن و ل وى جهى ژى ئاماده‌ نابن يێ شاهده‌ زۆرى لێ دئێته‌دان، وئه‌گه‌ر ئه‌و بێ ده‌ستى د به‌ر هنده‌ك له‌غوه‌چییان ڕا بۆرين ئه‌و پشتا خۆ دده‌نه‌ وان وخۆ ژ گۆتنێن وان دپارێزن، وپێ ڕازى نابن.

{ 73 } { وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا } وئه‌ون يێن ئه‌گه‌ر ب ئايه‌تێن قورئانێ وده‌ليلێن ته‌وحيدا خودێ شيره‌ت ل وان بێته‌كرن ئه‌و خۆ ژێ بێ ئاگه‌هـ ناكه‌ن، وه‌كى كه‌ڕان يێن گوهـ لێ نه‌بن، وكۆران يێن نه‌بينن، به‌لكى ئه‌و ب دلێن خۆ تێ دگه‌هن، وچاڤێن خۆ لێ ڤه‌دكه‌ن، وبۆ خودێ دچنه‌ سوجدێ.

{ 74 } { وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا } وئه‌ون يێن دوعايان ژ خودێ دكه‌ن ودبێژن: خودايێ مه‌ تو ژ ژن ودوونده‌هێن مه‌ وێ بده‌ مه‌ يا چاڤێن مه‌ پێ روهن ببن، وهه‌دارا مه‌ پێ بێت ودلێ مه‌ پێ خۆش ببت، و د كرنا خێرێ دا تو مه‌ بكه‌ جهێ چاڤلێكرنێ.

{ 75 } { أُولَٰئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا } ئه‌وێن هه‌ يێن ئه‌ڤ سالۆخه‌ته‌ ل نك هه‌ين ژ به‌نییێن خودايێ ره‌حمان، خێرا وان دێ بلندترين جهـ بت ل به‌حه‌شتێ؛ ژ دلۆڤانییا خودێ و ژ به‌ر صه‌بركێشانا وان ل سه‌ر عيباده‌تان، و د به‌حه‌شتێ دا ملياكه‌ت دێ سلاڤى وان كه‌ن، وژينه‌كا خۆش و ب سلامه‌تى بۆ وان دێ ئێته‌دان.

{ 76 } { خَالِدِينَ فِيهَا ۚ حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا } هه‌ر وهه‌ر ئه‌و دێ تێدا مينن ونامرن، خۆش جهه‌ ئه‌و دێ لێ ئاكنجى بن ولێ مينن، ووان نه‌ڤێت ژێ بێنه‌ ڤه‌گوهاستن.

{ 77 } { قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ ۖ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا } خودايێ مه‌زن ڕادگه‌هينت كو ئه‌و پويته‌ى ب مرۆڤان ناكه‌ت، ئه‌گه‌ر ژ به‌ر دوعايا وان ژ وى نه‌بت، و ب ڕاستى هه‌وه‌ -گه‌لی كافران- دره‌وكر ڤێجا دره‌وكرنا هه‌وه‌ دێ به‌رێ هه‌وه‌ ده‌ته‌ وێ عه‌زابێ يا ب هه‌وه‌ڤه‌ بنويسيێت، و ل دنيايێ وئاخره‌تێ هه‌وه‌ تێ ببه‌ت.