القَلَم

{ 1 } { بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ ن ۚ وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ } (ن) گۆتن ل سه‌ر حه‌رفێن كه‌ركرى ل ده‌سپێكا سووره‌تا به‌قه‌ره‌ بۆرییه‌. خودێ ب وى قه‌له‌مى سويند دخۆت يێ ملياكه‌ت ومرۆڤ پێ دنڤيسن، و ب وى تشتێ ئه‌و دنڤيسن ژ خێرێ وزانينێ ومفاى.

{ 2 } { مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ژ به‌ر وێ قه‌نجییا خودايێ ته‌ ل ته‌ كرى نه‌ يێ عه‌قل سڤك وبێ قه‌رارى.

{ 3 } { وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ } وخێره‌كا مه‌زن بۆ ته‌ هه‌يه‌ سه‌را وێ نه‌خۆشییا تو ل سه‌ر گه‌هاندنا دينى دبينى، خێره‌كا بێ ڤه‌بڕين وبێ كێماسى.

{ 4 } { وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ } وهندى تويى تو يێ ل سه‌ر ئه‌خلاقه‌كێ مه‌زن، وئه‌و ئه‌خلاقێ وى يێ باش ئه‌وه‌ يێ د قورئانێ دا هاتى؛ چونكى پێگيرییا ب ئه‌خلاقێ قورئانێ سالۆخه‌تێ وى بوو.

{ 5 } { فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ } و ل ده‌مه‌كێ نێزيك تو ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر، وكافر دێ بينن.

{ 6 } { بِأَيْيِكُمُ الْمَفْتُونُ } كانێ ديناتى ل نك كێ ژ هه‌وه‌يه‌.

{ 7 } { إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ } هندى خودايێ ته‌يه‌ يێ زاناتره‌ ب وى به‌ختڕه‌شێ ژ دينێ خودێ وڕێكا هيدايه‌تێ لاداى، وئه‌و ب وى ته‌قوادارى زاناتره‌ يێ هاتییه‌ سه‌ر دينێ حه‌ق.

{ 8 } { فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ } ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- وه‌كى خۆ بمينه‌ وگوهدارییا دره‌وپێكه‌ران نه‌كه‌.

{ 9 } { وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ } وان خوزى ڕاهێلا وحه‌ز دكر كو تو د گه‌ل وان يێ نه‌رم بى، وهنده‌كێ ل دويڤ وان به‌رده‌ى، دا ئه‌و ژى خۆ بۆ ته‌ نه‌رم كه‌ن.

{ 10 } { وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- گوهدارییا وى نه‌كه‌ يێ گه‌له‌ك سويندان دخۆت ويێ دره‌وين وبێ خێر.

{ 11 } { هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ } يێ كو نه‌كامییا خه‌لكى بكه‌ت، وبۆ فه‌سادێ گه‌له‌ك ئاخفتنان بگێڕت.

{ 12 } { مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ } يێ قه‌لس وچڕيك، ئه‌وێ گه‌له‌ك ده‌ستێ خۆ ژ دانا خێرێ دگرت، ئه‌وێ ژ توخويبێ خۆ ده‌ردكه‌ڤت وته‌عدايییێ ل خه‌لكى دكه‌ت، وحه‌رامییێ دخۆت، يێ گه‌له‌ك گونه‌هكار.

{ 13 } { عُتُلٍّ بَعْدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ } ئه‌وێ د كوفرا خۆ دا يێ دژوار، ويێ ئه‌زمان ڕه‌ش وبێ بها، يێ بێ هێڤێن ونه‌ بۆ بابێ خۆ دئێته‌ پالدان.

{ 14 } { أَنْ كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ } ئه‌و يێ خودان مال وكوڕ بوويه‌.

{ 15 } { إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ } ئه‌گه‌ر ئێكى ئايه‌تێن قورئانێ بۆ وى خواندن ئه‌و دره‌وێ پێ دكه‌ت، ودبێژت: ئه‌ڤه‌ چيڤانۆك ودره‌وێن خه‌لكێ به‌رێنه‌. وئه‌ڤ ئايه‌ته‌ موسلمانى دده‌ته‌ پاش كو ڤان سالۆخه‌تان ل نك خۆ په‌يدا بكه‌ت.

{ 16 } { سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ } پاشى ئه‌م دێ نيشانه‌كێ ل سه‌ر دفنا وى دانين كو پێڤه‌ بنويسيێت وژێڤه‌ نه‌بت.

{ 17 } { إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ } هندى ئه‌مين مه‌ خه‌لكێ (مه‌كه‌هێ) ب برسێ وهشكاتییێ جه‌ڕباندن، هه‌ر وه‌كى مه‌ خودانێن بيستانى جه‌ڕباندين، ده‌مێ وان سويند خوارى، كو ئه‌و سحارێ زوى بيستانێ خۆ بچنن، وچويێ ژێ نه‌ده‌نه‌ كه‌سێ دى.

{ 18 } { وَلَا يَسْتَثْنُونَ } ووان نه‌گۆت: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز بكه‌ت.

{ 19 } { فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ } ڤێجا خودێ ب شه‌ڤێ ده‌مێ ئه‌و دنڤستى ئاگره‌ك ب سه‌ر دا ئينا.

{ 20 } { فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ } وبيستانێ وان سۆت.

{ 21 } { فَتَنَادَوْا مُصْبِحِينَ } وهنده‌ك ژ وان سحارێ گازى هنده‌كان كر: ڕابن هێشتا سحارێ زوى ده‌ركه‌ڤنه‌ بيستانێ خۆ.

{ 22 } { أَنِ اغْدُوا عَلَىٰ حَرْثِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَارِمِينَ } ئه‌گه‌ر هوين ل سه‌ر چنينێ دمجدن.

{ 23 } { فَانْطَلَقُوا وَهُمْ يَتَخَافَتُونَ } ئينا ئه‌و ب له‌ز ده‌ركه‌فتن، ووان د بن لێڤلێڤكان ڕا دگۆته‌ ئێك ودو.

{ 24 } { أَنْ لَا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُمْ مِسْكِينٌ } وه‌ نه‌بت هوين بهێلن ئه‌ڤرۆ هه‌ژاره‌ك بێته‌ ناڤ بيستانێ هه‌وه‌.

{ 25 } { وَغَدَوْا عَلَىٰ حَرْدٍ قَادِرِينَ } وئه‌و سحارێ زوى ب ڤێ ئنيه‌تا خۆ يا خراب ڤه‌ چوونه‌ ناڤ بيستانێ خۆ.

{ 26 } { فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ } ڤێجا ده‌مێ وان بيستانێ خۆ يێ سۆتى ديتى وان گۆت: ئه‌ڤه‌ نه‌ بيستانێ مه‌يه‌، وگۆتن: مه‌ ڕێكا خۆ يا به‌رزه‌ كرى، وپشتى وان زانى ئه‌و بيستانێ وانه‌، گۆتن:

{ 27 } { بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ } نێ ئه‌م ژ خێرا وى دزربارين؛ چونكى مه‌ كربوو دلێ خۆ كو ئه‌م چويێ نه‌ده‌ينه‌ فه‌قيران.

{ 28 } { قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ } يێ ژ هه‌مییان ڕاستتر ژ وان گۆت: ما من نه‌گۆته‌ هه‌وه‌ بێژن: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز بكه‌ت؟

{ 29 } { قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ } پشتى هشێن وان هاتينه‌ سه‌رى وان گۆت: يێ پاك بت خودايێ مه‌ ژ هندێ كو وى زۆردارى ل مه‌ كربت، به‌لكى مه‌ ب خۆ زۆردارى ل خۆ كر.

{ 30 } { فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ } ڤێجا هنده‌ك ژ وان ب نك هنده‌كان ڤه‌ هاتن، وهه‌ر ئێكى لۆمه‌ ل يێ دى كر.

{ 31 } { قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ } گۆتن: تێچوون بۆ مه‌ بت هندى ئه‌م بووين ئه‌م ژ توخويبێن خۆ ده‌ركه‌فتبووين.

{ 32 } { عَسَىٰ رَبُّنَا أَنْ يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِنْهَا إِنَّا إِلَىٰ رَبِّنَا رَاغِبُونَ } به‌لكى خودايێ مه‌ ژ به‌ر تۆبه‌كرنا مه‌ تشته‌كێ ژ وى بيستانى چێتر بده‌ته‌ مه‌. هندى ئه‌مين مه‌ ئه‌وا ل نك خودايێ خۆ ب تنێ دڤێت.

{ 33 } { كَذَٰلِكَ الْعَذَابُ ۖ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ ۚ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ } ب عه‌زابه‌كا وه‌كى ڤێ يا مه‌ دايه‌ وان هه‌ر ئێكێ بێ ئه‌مرییا مه‌ بكه‌ت ئه‌م دێ عه‌زاب ده‌ين، وعه‌زابا ئاخره‌تێ ژ يا دنيايێ مه‌زنتر ودژوارتره‌، ئه‌گه‌ر ئه‌وان زانيبا.

{ 34 } { إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ } هندى ته‌قوادارن بۆ وان ل ئاخره‌تێ ل نك خودايێ وان ئه‌و به‌حه‌شت هه‌نه‌ يێن خۆشییا به‌رده‌وام تێدا هه‌ى.

{ 35 } { أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ } ئه‌رێ ما ئه‌م دێ وان يێن خۆ ب ده‌ست ئه‌مرێ خودێ ڤه‌ به‌رداى وه‌كى وان لێ كه‌ين يێن كافر بووين؟

{ 36 } { مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ } چ ل هه‌وه‌ هاتییه‌ چاوا هوين ڤى حوكمێ بێ داد دكه‌ن؟

{ 37 } { أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ } يان هه‌وه‌ كيتابه‌ك هه‌يه‌ ژ عه‌سمانى هاتییه‌ خوارێ وهوين تێدا دبينن كو يێ گوهدار بت وه‌كى وییه‌ يێ گونه‌هكار بت، ڤێجا هوين وێ تێدا دخوينن يا هوين دبێژن؟

{ 38 } { إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ } مه‌عنا هه‌ما ئه‌و تشتێ دلێ هه‌وه‌ دخوازت بۆ هه‌وه‌ د وێ كيتابێ دا هه‌يه‌، هه‌وه‌ ئه‌و نينه‌.

{ 39 } { أَمْ لَكُمْ أَيْمَانٌ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۙ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ } يان هه‌وه‌ هنده‌ك سۆز وپه‌يمان ژ مه‌ وه‌رگرتينه‌ كو ئه‌و دێ بۆ هه‌وه‌ چێ بت يا هه‌وه‌ دڤێت ودلێ هه‌وه‌ دچتێ؟

{ 40 } { سَلْهُمْ أَيُّهُمْ بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ } تو پسيارێ ژ وان بكه‌: كى ژ وان كه‌فيله‌ كو ئه‌ڤ حوكمه‌ بۆ وان هه‌يه‌؟

{ 41 } { أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ فَلْيَأْتُوا بِشُرَكَائِهِمْ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ } يان وان هنده‌ك خوداوه‌ند هه‌نه‌ ببنه‌ كه‌فيلێن گۆتنا وان، پا دێ بلا ئه‌و وان بينن ئه‌گه‌ر ئه‌و د گۆتنا خۆ دا دڕاستگۆنه‌؟

{ 42 } { يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ } ڕۆژا قيامه‌تێ مه‌سه‌له‌ دژوار دبت وترس مه‌زن دبت، وخودايێ مه‌زن بۆ حوكمدارییا د ناڤبه‌را خه‌لكى دا دئێت، وپێ خۆ يێ پيرۆز يێ چو تشت وه‌كى وى نه ئاشكه‌را دكه‌ت، پێغه‌مبه‌ر دبێژت: (خودايێ مه‌ پییێ خۆ ئاشكه‌را دكه‌ت، ڤێجا هه‌ر مێره‌كێ خودان باوه‌ر وهه‌ر ژنه‌كا خودان باوه‌ر بۆ وى دچته‌ سوجوودێ، وئه‌و دێ مينت يێ ل دنيايێ بۆ ريمه‌تى ومه‌دحه‌ دچوو سوجوودێ، ئه‌و دێ چت دا سوجوودێ ببت، دێ بينت پشتا وى يا ڕاسته‌ ونه‌شێت بچته‌ سوجوودێ) بوخارى وموسلم ڤێ حه‌ديسێ ڤه‌دگوهێزن.

{ 43 } { خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ۖ وَقَدْ كَانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ } چاڤێن وان دشكه‌ستينه‌ وئه‌و نه‌شێن سه‌رێ خۆ ڕاكه‌ن، ڕه‌زيلییه‌كا دژوار ژ به‌ر عه‌زابا خودێ ب سه‌ر وان دا دئێت، و ب ڕاستى د دنيايێ دا ده‌مێ ئه‌و دساخله‌م وخودان شيان ئه‌و بۆ نڤێژێ دهاتنه‌ داخوازكرن، به‌لێ وان خۆ مه‌زن دكر وئه‌و نه‌دچوونه‌ سوجوودێ.

{ 44 } { فَذَرْنِي وَمَنْ يُكَذِّبُ بِهَٰذَا الْحَدِيثِ ۖ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ } ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- من ووى بهێله‌ يێ دره‌وێ ب ڤێ قورئانێ بكه‌ت، جزايێ وان وتۆلڤه‌كرنا ژ وان ل سه‌ر منه‌، ئه‌م مال وعه‌يالی وقه‌نجییان دێ ده‌ينه‌ وان، وبێى ئه‌و پێ بحه‌سيێن ئه‌م دێ ل دويڤ وان به‌رده‌ين؛ دا ئه‌و ببته‌ ئه‌گه‌را تێبرنا وان.

{ 45 } { وَأُمْلِي لَهُمْ ۚ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ } وئه‌ز دێ ده‌ليڤێ ده‌مه‌ وان ودێ ژییێ وان درێژ كه‌م؛ دا گونه‌هێن وان زێده‌تر لێ بێن. هندى فێلا منه‌ د گه‌ل كافران يا موكم ودژواره‌.

{ 46 } { أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ } يان تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- پسيارا تشته‌كێ دنيايێ ژ ڤان بوتپه‌رێسان دكه‌ى سه‌را گه‌هاندنا په‌يامێ ڤێجا ژ به‌ر خه‌رامه‌تێ وێ چه‌ندێ ئه‌و خۆ بارگران دبينن؟

{ 47 } { أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ } يان زانينا غه‌يبێ ل نك وانه‌، ڤێجا ئه‌و وێ بۆ خۆ ژێ د نڤيسن كو ئه‌و ل نك خودێ ژ خودان باوه‌ران ب قه‌درترن؟

{ 48 } { فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُنْ كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَىٰ وَهُوَ مَكْظُومٌ } ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێهنا خۆ فره‌هـ بكه‌، وتو د له‌زێ وكه‌ربێ دا وه‌كى خودانێ نه‌هنگى نه‌به‌، كو يوونس بوو، ده‌مێ ئه‌و يێ تژى كه‌رب وى گازى خودايێ خۆ كرى كو له‌زێ د عه‌زابدانا وان دا بكه‌ت.

{ 49 } { لَوْلَا أَنْ تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ مَذْمُومٌ } ئه‌گه‌ر قه‌نجییه‌ك ژ خودايێ وى ب وى ڕا نه‌گه‌هشتبا كو به‌رێ وى دايه‌ تۆبه‌كرنێ ئه‌و دا ژ زكێ نه‌هنگى ئێته‌ هاڤێتن بۆ عه‌رده‌كێ ڤالا يێ ئه‌و لێ بمرت، ووى ئه‌و كار كر يێ لۆمه‌ سه‌را لێ بێته‌كرن.

{ 50 } { فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِينَ } ئينا خودايێ وى ئه‌و بۆ پێغه‌مبه‌رينیێ هلبژارت، وئه‌و كره‌ ژ وان چاكان یێن ئنیه‌ت وگۆتن وكریارێن وان دچاك.

{ 51 } { وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ } وهه‌ما نێزيكه‌ كافر ژ دلڕه‌شییا خۆ ده‌مێ گوهـ ل قورئانێ دبن ته‌ -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب چاڤێن خۆ يێن حه‌سويد ژ جهێ ته‌ بێخن، وئه‌و -ل دویڤ هه‌وایێ خۆ- دبێژن: تو يێ دينى.

{ 52 } { وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ } وهه‌ما قورئان شيره‌ت وبيرئينانه‌كه‌ بۆ هه‌مى چێكرییان ژ مرۆڤ وئه‌جنان.