{ 1 } { بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ ۙ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي ۚ تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ ۚ وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ئيناى، هوين دوژمنێن من ودوژمنێن خۆ بۆ خۆ نه‌كه‌نه‌ دۆست وسه‌ركار، دلێ خۆ بده‌نێ وده‌نگ وباسێن پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- بۆ ببه‌ن، ونهێنییێن موسلمانان بۆ بێژن، ووان كوفر ب وێ حه‌قییێ كرییه‌ يا بۆ هه‌وه‌ هاتى ژ باوه‌رى ئينانا ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى وئه‌و تشتێ هاتییه‌ خوارێ ژ قورئانێ، ئه‌و پێغه‌مبه‌رى وهه‌وه‌ ژى -گه‌لی خودان باوه‌ران- ژ (مه‌كه‌هێ) ده‌ردئێخن؛ چونكى هه‌وه‌ باوه‌رى ب خودێ خودايێ خۆ وته‌وحيدا وى ئينايه‌، ئه‌گه‌ر هوين -گه‌لی خودان باوه‌ران- پێخه‌مه‌ت جيهادا د ڕێكا من دا مشه‌خت بووينه‌؛ دا ڕازيبوونا من ب ده‌ست خۆ بێخن، هوين وه‌لائا خۆ نه‌ده‌نه‌ دوژمنێن من ودوژمنێن خۆ، كو ب نه‌په‌نى ڤه‌ حه‌ز ژ وان بكه‌ن، وئه‌ز ب وێ يێ زانامه‌ يا هه‌وه‌ ڤه‌شارتى ويا هه‌وه‌ ئاشكه‌را كرى، وهه‌چییێ ژ هه‌وه‌ وێ چه‌ندێ بكه‌ت ب ڕاستى ئه‌وى ڕێكا ڕاست يا ل به‌ر خۆ به‌رزه‌كرى ويێ ژ حه‌قییێ ده‌ركه‌فتى.

{ 2 } { إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ } ئه‌گه‌ر ئه‌وێن هه‌ يێن هوين ب دزى ڤه‌ حه‌ز ژێ دكه‌ن هه‌وه‌ بگرن وهوين بكه‌ڤنه‌ ده‌ستێن وان ئه‌و دێ بۆ هه‌وه‌ بنه‌ نه‌يار، ودێ شه‌ڕێ هه‌وه‌ كه‌ن وهه‌وه‌ كوژن وگرن، وئه‌و دێ ئه‌زمانێن خۆ ب خرابییێ د ده‌ر حه‌قا هه‌وه‌ دا درێژ كه‌ن، وهه‌ر چاوا بت خوزییا وان ئه‌و بوو هوين ژى وه‌كى وان كافر ببن.

{ 3 } { لَنْ تَنْفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ ۚ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ ۚ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ } نه‌ مرۆڤاينییا هه‌وه‌ ونه‌ زارۆيێن هه‌وه‌ مفايێ هه‌وه‌ ناده‌ن ده‌مێ هوين ژ به‌ر وان دۆستينییا كافران دكه‌ن، ڕۆژا قيامه‌تێ خودێ دێ هه‌وه‌ ژێك ڤه‌قه‌تينت، يێن گوهدارییا وى كرى ئه‌و دێ به‌ته‌ به‌حه‌شتێ، ويێن بێ ئه‌مرییا وى كرى ئه‌و دێ به‌ته‌ جه‌هنه‌مێ. وخودێ ب كارێ هوين دكه‌ن يێ بينه‌ره‌، چو گۆتن وكريارێن هه‌وه‌ ل وى به‌رزه‌ نابن.

{ 4 } { قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ ۖ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ } ب ڕاستى چاڤلێكرنه‌كا باش بۆ هه‌وه‌ -گه‌لی خودان باوه‌ران- د ئيبراهيمى وخودان باوه‌رێن د گه‌ل وى دا هه‌بوويه‌، ده‌مێ وان گۆتییه‌ ملله‌تێ خۆ يێ كوفر ب خودێ كرى: هندى ئه‌مين ئه‌م ژ هه‌وه‌ و ژ وى تشتێ هوين ژبلی خودێ دپه‌رێسن دبه‌رينه‌، مه‌ كافرى ب هه‌وه‌ كر، وئه‌م ب وێ كوفرێ دڕازى نينين يا هوين ل سه‌ر، ودوژمناتى د ناڤبه‌را مه‌ وهه‌وه‌ دا ئاشكه‌را بوو وهه‌روهه‌ر دێ مينت هندى هوين دكافر بن، وحه‌تا هوين باوه‌رییێ ب خودێ ب تنێ بينن، به‌لێ ئه‌و گۆتنا ئيبراهيمى بۆ هه‌وه‌ نابته‌ جهێ چاڤلێكرنێ ده‌مێ وى داخوازا گونه‌هـ ژێبرنێ بۆ بابێ خۆ كرى؛ چونكى ئه‌و هنگى بوو ده‌مێ هێشتا بۆ وى ديار نه‌بووى كو بابێ وى دوژمنێ خودێیه‌، وده‌مێ بۆ وى ديار بووى كو ئه‌و دوژمنێ خودێیه‌ وى خۆ ژێ به‌رى كر، خودايێ مه‌ ئه‌م خۆ ب هيڤییا ته‌ ڤه‌ دهێلين، وئه‌م ب تۆبه‌كرن ڤه‌ ل ته‌ دزڤڕين، و ڕۆژا قيامه‌تێ زڤڕين بۆ نك ته‌يه‌.

{ 5 } { رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ } خودايێ مه‌ تو مه‌ نه‌كه‌يه‌ فتنه‌ بۆ ئه‌وێن كافر بووين كو تو عه‌زابا خۆ ب سه‌ر مه‌ دا بينى يان وان ل سه‌ر مه‌ زال كه‌ى، ڤێجا كافر بێژن: ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه‌ ل سه‌ر حه‌قییێ بان ئه‌ڤ عه‌زابه‌ ب سه‌ر وان دا نه‌دهات، ڤێجا ئه‌و پتر كافر ببن، وتو ب عه‌فووا خۆ گونه‌هێن مه‌ ڤه‌شێره‌، هندى تويى تويى زالێ كه‌س نه‌شێتێ، يێ كاربنه‌جهـ د گۆتن وكريارێن خۆ دا.

{ 6 } { لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ } ب ڕاستى چاڤلێكرنه‌كا باش بۆ هه‌وه ‌-گه‌لی خودان باوه‌ران- د ئيبراهيمى وئه‌وێن د گه‌ل دا هه‌بوويه‌ بۆ وى يێ دلێ خۆ ببه‌ته‌ خێرا خودێ ل دنيايێ وئاخره‌تێ، وهه‌چییێ پشت بده‌ته‌ وێ يا خودێ به‌رێ وى دايێ ژ چاڤلێكرنا پێغه‌مبه‌ران، ودۆستينییا دوژمنێن خودێ بكه‌ت، هندى خودێیه‌ ژ به‌نییێن خۆ يێ بێ منه‌ته‌، د هه‌مى سالۆخه‌تێن خۆ دا و ل هه‌مى ده‌مان يێ هێژاى مه‌دحانه‌.

{ 7 } { عَسَى اللَّهُ أَنْ يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً ۚ وَاللَّهُ قَدِيرٌ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ } گه‌لی خودان باوه‌ران به‌لكى خودێ د ناڤبه‌را هه‌وه‌ ووان دا يێن هه‌وه‌ نه‌ياره‌تییا وان كرى ژ مرۆڤێن خۆ يێن بوتپه‌رێس ڤيانه‌كێ پشتى نه‌ڤيانێ بدانت، وپشتى كه‌رب ژێ ڤه‌بوونا هه‌وه‌ بۆ وان حه‌ژێكرنێ د ناڤبه‌را هه‌وه‌ دا په‌يدا كه‌ت، پشتى ئه‌و دلێن وان بۆ ئيسلامێ فره‌هـ دكه‌ت، وخودێ ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يێ خودان شيانه‌، وخودێ باش گونه‌هـ ژێبرێ دلۆڤانكاره‌.

{ 8 } { لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ } خودێ هه‌وه ‌-گه‌لی خودان باوه‌ران- ژ وان كافران پاشڤه‌نابه‌ت يێن شه‌ڕێ هه‌وه‌ سه‌را دينى نه‌كرى، وهوين ژ وارێ هه‌وه‌ ده‌رنه‌ئێخستين كو هوين باشییێ د گه‌ل وان بكه‌ن، وكو هوين ب قه‌نجى دادییێ د گه‌ل بكه‌ن. هندى خودێیه‌ حه‌ز ژ وان دكه‌ت يێن د گۆتن وكريارێن خۆ دا دادییێ دكه‌ن.

{ 9 } { إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ } هه‌ما خودێ هه‌وه‌ ژ وان پاشڤه‌دبه‌ت يێن شه‌ڕێ هه‌وه‌ سه‌را دينى كرى وهوين ژ وارێ هه‌وه‌ ده‌رێخستين، وهاريكارییا كافران ل سه‌ر ده‌رێخستنا هه‌وه‌ كرى كو هوين دۆستينى وپشته‌ڤانییا وان بكه‌ن، وهه‌چییێ وان دژى خودان باوه‌ران بۆ خۆ بكه‌ته‌ دۆست وهۆگر، ئه‌و ئه‌ون يێن زۆردارى ل خۆ كرى، و ژ توخويبێن خودێ ده‌ركه‌فتين.

{ 10 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ ۖ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِهِنَّ ۖ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ ۖ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ ۖ وَآتُوهُمْ مَا أَنْفَقُوا ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ ۚ وَلَا تُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْأَلُوا مَا أَنْفَقْتُمْ وَلْيَسْأَلُوا مَا أَنْفَقُوا ۚ ذَٰلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ ۖ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ئيناى، ئه‌گه‌ر ژنێن خودان باوه‌ر ب مشه‌ختى ژ جهێ كوفرێ هاتنه‌ نك هه‌وه‌ ل جهێ ئيسلامێ، هوين وان بجه‌ڕبينن؛ دا ڕاستییا باوه‌رییا وان بزانن، خودێ ب ڕاستییا باوه‌رییا وان زاناتره‌، ڤێجا ئه‌گه‌ر هه‌وه‌ ب نيشانێن ئاشكه‌را زانى كو ئه‌و دخودان باوه‌رن، هوين وان نه‌زڤڕيننه‌ نك زه‌لامێن وان يێن كافر؛ چونكى يا حه‌لال نينه‌ ژنێن خودان باوه‌ر شوى ب مێرێن كافر بكه‌ن، ويا حه‌لال نينه‌ بۆ كافران كو ژنێن خودان باوه‌را ماره‌ بكه‌ن، وهوين وى مالی بۆ وان كافران بزڤڕينن يێ وان ب مه‌هر دايه‌ ژنێن خۆ يێن كو هاتين موسلمان بووين، وچو گونه‌هـ ل سه‌ر هه‌وه‌ نينه‌ كو هوين وان ژنان ماره‌ بكه‌ن ئه‌گه‌ر هه‌وه‌ مه‌هرێ وان دايێ. وهوين ژنێن خۆ يێن كافر ب ژنينى ل نك خۆ نه‌گرن، وهوين ژى داخوازا وى مه‌هرى ژ كافران بكه‌ن يێ هه‌وه‌ دايه‌ وان ژنێن خۆ ئه‌وێن ژ ئيسلامێ ده‌ردكه‌ڤن ودچن دگه‌هنه‌ وان، وبلا ئه‌و ژى داخوازا وێ مه‌هرێ بكه‌ن يا وان دايه‌ وان ژنێن خۆ ئه‌وێن موسلمان دبن ودئێن دگه‌هنه‌ هه‌وه‌، ئه‌ڤ حوكمه‌ يێ د ڤێ ئايه‌تێ دا هاتى حوكمێ خودێیه‌ ئه‌و حوكمى پێ د ناڤبه‌را هه‌وه‌ دا دكه‌ت ڤێجا هوين بێ ئه‌مرییا وى نه‌كه‌ن. وخودێ يێ پڕزانایه‌ تشته‌ك ل وى به‌رزه‌ نابت، و د گۆتن وكریارێن خۆ دا یێ كاربنه‌جهه‌.

{ 11 } { وَإِنْ فَاتَكُمْ شَيْءٌ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ إِلَى الْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَآتُوا الَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْوَاجُهُمْ مِثْلَ مَا أَنْفَقُوا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ } وئه‌گه‌ر هنده‌ك ژنێن هه‌وه‌ ژ ئيسلامێ ده‌ركه‌فتن وچوون گه‌هشتنه‌ كافران، وكافران ئه‌و مه‌هر نه‌دا هه‌وه‌ يێ هه‌وه‌ دايه‌ وان ژنان، پاشى ئه‌و كافر كه‌فتنه‌ ده‌ستێ هه‌وه‌ وهوين شيانه‌ وان، هوين هندێ ژ ده‌سكه‌فتییان بده‌نه‌ وان موسلمانێن ژنێن وان چووينه‌ ناڤ كافران هندى وى مه‌هرێ وان به‌رى هنگى دايه‌ ژنێن خۆ، وهوين ته‌قوایا وى خودايى بكه‌ن يێ هوين باوه‌رییێ پێ دئينن.

{ 12 } { يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَىٰ أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ ۙ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ } ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر ئه‌گه‌ر ئه‌و ژنێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رى هه‌ى هاتنه‌ نك ته‌ دا په‌يمانێ بده‌نه‌ ته‌ كو ئه‌و چو شريكان بۆ خودێ د په‌رستنێ دا چێ نه‌كه‌ن، ودزییێ نه‌كه‌ن، وزنايێ نه‌كه‌ن، وزارۆيێن خۆ به‌رى بوونێ وپشتى بوونێ نه‌كوژن، وهنده‌ك زارۆيێن نه‌ ژ زه‌لامێن خۆ ب دويڤ وان نه‌ئێخن، و د باشییێ دا بێ ئه‌مرییا ته‌ نه‌كه‌ن، تو په‌يمانێ ل سه‌ر وێ چه‌ندێ بده‌ وان، وداخوازا ژێبرنا گونه‌هان بۆ وان ژ خودێ بكه‌. هندى خودێیه‌ باش گونه‌هـ ژێبرێ گونه‌هێن به‌نییێن خۆ يێن تۆبه‌كه‌ره‌، ويێ دلۆڤانكاره‌ ب وان.

{ 13 } { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ } ئه‌ى ئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى، هوين وان بۆ خۆ نه‌كه‌نه‌ دۆست وهۆگر يێن ژ به‌ر كوفرا وان خودێ غه‌زه‌ب لێ كرى، ئه‌و وه‌سا ژ خێرا خۆ يا ل ئاخره‌تێ بێ هيڤى بووينه‌، وه‌كى كو ئه‌و كافرێن هاتينه‌ ڤه‌شارتن د گۆڕان دا ژ ڕه‌حما خودێ بێ هيڤێ بووين؛ پشتى وان ب چاڤ ديتى وزانى كو چو بار ژ ڕه‌حمێ بۆ وان نينه‌.