الجِن
{ 1 } { بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه: خودێ وه‌حى بۆ من هنارتییه كو كۆمه‌كێ ژ ئه‌جنان گوهێ خۆ دا خواندنا من بۆ قورئانێ، ڤێجا ده‌مێ وان گوهـ لێ بووى وان گۆته ملله‌تێ خۆ: هندى ئه‌مين مه يێ گوهـ ل قورئانه‌كا عه‌جێب ره‌هوان بووى.
{ 2 } { يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ ۖ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا } به‌رێ خه‌لكى دده‌ته حه‌قییێ وهيدايه‌تێ، ڤێجا مه باوه‌رى ب ڤێ قورئانێ ئينا، وئه‌م چو شريكان د عيباده‌تى دا بۆ وى خودايێ خۆ يێ ئه‌م ئافراندين چێ ناكه‌ين.
{ 3 } { وَأَنَّهُ تَعَالَىٰ جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا } وكو بلند بت مه‌زنییا خودايێ مه، وى نه چو ژن نه چو زارۆك بۆ خۆ نه‌داناينه.
{ 4 } { وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا } ونه‌زانێ مه -كو ئبليسه- گۆتنا دوير ژ ڕاستییێ د ده‌ر حه‌قا خودێ دا دگۆت، ده‌مێ دگۆت وى ژن وزارۆك هه‌نه.
{ 5 } { وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ تَقُولَ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا } وهندى ئه‌مين مه هزر دكر كو نه چو مرۆڤ ونه چو ئه‌جنه دره‌وێ ل سه‌ر ناڤێ خودێ ناكه‌ن وژن وزارۆكان بۆ وى پال ناده‌ن.
{ 6 } { وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا } وهنده‌ك زه‌لام ژ مرۆڤان هه‌بوون خۆ ب هنده‌ك زه‌لامێن ئه‌جنان دپاراستن، ڤێجا وان زه‌لامێن مرۆڤ ب ڤى كارێ خۆ پتر ئه‌و زه‌لامێن ئه‌جنه سه‌ردابرن. وئه‌ڤ خۆ پاراستنا ب ئێكێ دى ژبلی خودێ، يا كو خودێ ژ نه‌زانان قه‌بويل نه‌كرى، ژ شركا مه‌زنه، يا كو خودێ نه‌غه‌فرينت ئه‌گه‌ر خودان ب دورستى ژێ تۆبه نه‌كه‌ت. وئه‌ڤ ئايه‌ته مه گه‌له‌ك ژ هندێ پاشڤه دبه‌ت كو ئه‌م بچينه نك سێره‌به‌ند وخێڤزانكان وهه‌ر ئێكێ وه‌كى وان بت.
{ 7 } { وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا } وهندى كافرێن مرۆڤانه وان ژى وه‌كى هه‌وه -گه‌لی ئه‌جنان- هزركر كو پشتى مرنێ خودێ كه‌سێ ڕاناكه‌ته‌ڤه.
{ 8 } { وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا } وهندى ئه‌مين مه -كۆما ئه‌جنان- خواست ئه‌م بگه‌هينه عه‌سمانى؛ دا گوهێ خۆ بده‌ينه ئاخفتنا خه‌لكێ وى، به‌لێ مه ئه‌و ديت يێ تژییه ژ وان ملياكه‌تان يێن نۆبه‌دارییێ لێ دكه‌ن، و ژ وان ستێرێن سوژه‌ك يێن كو دڕژيێنه وان يێن دڤێن نێزيك ببن.
{ 9 } { وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ ۖ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا } وهندى ئه‌م بووين مه به‌رى هنگى ل عه‌سمانى هنده‌ك جهـ بۆ خۆ ددانان؛ دا ئه‌م گوهدارییا ده‌نگ وباسان لێ بكه‌ين، ڤێجا هه‌چییێ نوكه به‌رگه‌ڕيانێ بكه‌ت دا خه‌به‌ره‌كى بۆ خۆ ڤه‌ڕه‌ڤينت ستێره‌كا سۆژه‌ك دێ ل هيڤییا خۆ بينت، يا كو دێ ڕژيێته وى ووى سوژت. وئه‌ڤ هه‌ر دو ئايه‌ته گۆتنێن سێره‌به‌ندان دره‌وين ده‌ردئێخن ئه‌وێن كێم فامان دخاپينن ودبێژنێ: ئه‌م علمێ غه‌يبێ دزانين.
{ 10 } { وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا } وهندى ئه‌مین ئه‌م نزانين: كانێ خودێ ڤيايه خرابییێ ب سه‌ر خه‌لكێ عه‌ردى دا بينت، يان ژى وى خێر وهيدايه‌ت بۆ وان ڤيايه؟
{ 11 } { وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَٰلِكَ ۖ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا } وهندى ئه‌مين يێن چاك د ناڤ مه دا هه‌نه، وژبلی وان كافر وسه‌رداچووى ژى د ناڤ مه دا هه‌نه، ئه‌م خودان ده‌سته‌ك وبۆچوونێن ژێك جودا بووينه.
{ 12 } { وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ نُعْجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَنْ نُعْجِزَهُ هَرَبًا } وهندى ئه‌مين مه باوه‌رى هه‌يه كو خودێ دشێته مه، وئه‌م ل ژێر ده‌سهه‌لاتا وينه، ڤێجا ئه‌گه‌ر وى تشته‌ك بۆ مه ڤيا ئه‌م ژێ خلاس نابين، وئه‌گه‌ر وى خرابییه‌ك بۆ مه ڤيا ئه‌م نه‌شێين بڕه‌ڤينه عه‌سمانى دا ژ عه‌زابا وى ڕزگار ببين.
{ 13 } { وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَىٰ آمَنَّا بِهِ ۖ فَمَنْ يُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا } وهندى ئه‌مين ده‌مێ مه گوهـ ل قورئانێ بووى مه باوه‌رى پێ ئينا كو ئه‌و حه‌قییه و ژ نك خودێیه، ڤێجا هه‌چییێ باوه‌رییێ ب خودايێ خۆ بينت، ئێدى ئه‌و ژ كێمكرنا خێرێن خۆ ناترست، وئه‌و ناترست زۆردارییه‌ك ژى لێ بێته‌كرن كو گونه‌هێن وى بێنه زێده‌كرن.
{ 14 } { وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ ۖ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَٰئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا } وهندى ئه‌مين ژ مه هه‌نه يێن گوهدارییا ئه‌مرێ خودێ دكه‌ن، و ژ مه هه‌نه يێن زۆردار يێن كو ژ ڕێكا حه‌ق ده‌ركه‌فتين، ڤێجا هه‌چییێ موسلمان ببت وگوهدارییا ئه‌مرێ خودێ بكه‌ت، ئه‌و ئه‌ون يێن قه‌ستا ڕێكا حه‌قییێ كرى، وخۆ وه‌ستاندى دا بگه‌هنێ ڤێجا خودێ به‌رێ وان دايێ.
{ 15 } { وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا } وئه‌وێن ژ ڕێكا ئيسلامێ ده‌ركه‌فتين هه‌ما ئه‌و بوونه پێهلكرییێن جه‌هنه‌مێ.
{ 16 } { وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا } وئه‌گه‌ر كافرێن مرۆڤ وئه‌جنان ل سه‌ر ڕێكا ئيسلامێ چووبان، وژێ لانه‌دابان، ئه‌م دا ئاڤه‌كا بۆش ب سه‌ر وان دا بارينين، و د دنيايێ دا ئه‌م دا ڕزقێ وان به‌رفره‌هـ كه‌ين.
{ 17 } { لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَمَنْ يُعْرِضْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا } دا ئه‌م وان بجه‌ڕبينين: كانێ چاوا ئه‌و دێ شوكرا قه‌نجییێن خودێ كه‌ن؟ وهه‌چییێ پشت بده‌ته فه‌رمانا خودايێ خۆ وگوهدانا قورئانێ، ئه‌و دێ به‌رێ وى ده‌ته عه‌زابه‌كا دژوار و ب زه‌حمه‌ت.
{ 18 } { وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا } وهندى مزگه‌فتن بۆ په‌رستنا خودێ ب تنێنه، ڤێجا هوين په‌رستنا كه‌سێ دى لێ نه‌كه‌ن، وهوين دوعا وپه‌رستنێ بۆ وى ب تنێ لێ بكه‌ن؛ چونكى مزگه‌فت نه‌هاتينه ئاڤاكرن بۆ تشته‌كێ دى ژبلی په‌رستنا خودێ. وئه‌ڤ ئایه‌ته هندێ دگه‌هینت كو دڤێت مزگه‌ڤت ژ هه‌ر تشته‌كێ دژى ئیخلاصێ بت بێنه پاراستن.
{ 19 } { وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا } وده‌مێ موحه‌ممه‌د سلاڤ لێ بن ڕابووى، په‌رستنا خودايێ خۆ كرى، نێزيك بوو ئه‌جنه ل دۆرێن وى ژ بۆشاتییا وان كۆم كۆم بكه‌ڤنه سه‌رێك؛ دا گوهێ خۆ بده‌نه خواندنا وى بۆ قورئانێ.
{ 20 } { قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه كافران: هه‌ما ئه‌ز په‌رستنا خودايێ خۆ ب تنێ دكه‌م، وئه‌ز د په‌رستنێ دا چو شريكان بۆ وى چێ ناكه‌م.
{ 21 } { قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا رَشَدًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: هندى ئه‌زم ئه‌ز نه‌شێم زيانه‌كێ ژ هه‌وه بده‌مه پاش، يان مفايه‌كى بگه‌هينمه هه‌وه.
{ 22 } { قُلْ إِنِّي لَنْ يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا } (22)، تو بێژه: هندى ئه‌زم كه‌س نينه من ژ عه‌زابا خودێ ڕزگار بكه‌ت ئه‌گه‌ر من بێ ئه‌مرییا وى كر، وئه‌ز جهه‌كى نابينم ژ عه‌زابا وى بڕه‌ڤمێ.
{ 23 } { إِلَّا بَلَاغًا مِنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ ۚ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا } ب تنێ ئه‌ز دشێم وى تشتى بگه‌هينمه هه‌وه يێ خودێ فه‌رمان پێ ل من كرى، وپه‌ياما وى يا وى ئه‌ز بۆ هه‌وه پێ هنارتيم. وهه‌چییێ گوهدارییا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى نه‌كه‌ت، جزايێ وى ئاگرێ جه‌هنه‌مێیه ئه‌و هه‌روهه‌ر دێ تێدا مينت.
{ 24 } { حَتَّىٰ إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا } حه‌تا ده‌مێ بوتپه‌رێس وێ عه‌زابێ دبينن يا ژڤان بۆ وان پێ هاتییه‌دان، هنگى ئه‌و دێ زانن: پشته‌ڤانێ كێ يێ لاوازتره وله‌شكه‌رێ كێ يێ كێمتره؟
{ 25 } { قُلْ إِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ مَا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَدًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه بوتپه‌رێسان: ئه‌ز نزانم كانێ ده‌مێ هاتنا وێ عه‌زابێ يا ژڤان بۆ هه‌وه پێ هاتییه‌دان يێ نێزيكه، يان ژى خودايێ من دێ ده‌مه‌كێ درێژ بۆ دانت؟
{ 26 } { عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَىٰ غَيْبِهِ أَحَدًا } وئه‌و يێ زانايه ب تشتێ نه‌به‌رچاڤ، وئه‌و كه‌سێ ژ به‌نییێن خۆ ب غه‌يبا خۆ ئاگه‌هدار ناكه‌ت.
{ 27 } { إِلَّا مَنِ ارْتَضَىٰ مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا } ئه‌و تێ نه‌بت يێ وى بۆ پێغه‌مبه‌رينییێ هلبژارتى وپێ ڕازى بووى، ئه‌و وى ب هنده‌كێ ژ غه‌يبێ ئاگه‌هدار دكه‌ت، وئه‌و ل به‌ر ده‌ستێ وى پێغه‌مبه‌رى و ل پشت وى هنده‌ك ملياكه‌تان دهنێرت دا ئه‌و وى ژ ئه‌جنان بپارێزن؛ دا ئه‌و چو گۆتنان ژ وى نه‌دزن وبۆ خێڤزانكان ببه‌ن.
{ 28 } { لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَىٰ كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا } دا پێغه‌مبه‌ر بزانت كو حالێ پێغه‌مبه‌رێن به‌رى وى ژى د گه‌هاندنێ دا هه‌ر يێ وه‌سا بوو، وكو ئه‌و ژى وه‌كى وان ژ ئه‌جنان يێ هاتییه پاراستن، وكو زانينا خودێ دۆرا ل هه‌ر تشته‌كێ ل نك وان گرتى چ يێ ئاشكه‌را بت چ يێ ڤه‌شارتى، تشته‌ك ژ وان ل وى به‌رزه نابت، وهه‌ر تشته‌كێ هه‌ى وى هژمارتییه، وچو ژێ ل وى به‌رزه نابت.
عربة الشراء 