الإسْرَاء
{ 1 } { سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ } خودايێ مه‌زن خۆ پاك ومه‌زن دكه‌ت؛ چونكى ئه‌و دشێت وى تشتى بكه‌ت يێ كه‌سێ دى ژبلی وى نه‌شێت بكه‌ت، ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن دى نينن، ئه‌وه ل ده‌مه‌كێ شه‌ڤێ به‌نییێ خۆ موحه‌ممه‌د -سلاڤ لێ بن- ب له‌شى وڕحێ ڤه ژ مزگه‌فتا حه‌رام ل (مه‌كه‌هێ) برییه مزگه‌فتا ئه‌قصايێ ل (به‌يتولمه‌قدسێ) ئه‌وا خودێ ل دۆرێن وێ به‌ره‌كه‌ت هاڤێتییه شينكاتى وبه‌رهه‌مێ چاندییێ وێ، وئه‌و كرییه جهێ گه‌له‌ك پێغه‌مبه‌ران؛ دا ئه‌و عه‌جێبییێن شيانا خودێ وده‌ليلێن ئێكينییا وى ببينت. هندى خودێیه گوهدێرێ گۆتنێن به‌نییێن خۆيه، و ب كارێن وان يێ بينه‌ره، هه‌ر ئێكى -وه‌كى ئه‌و یێ ژ هه‌ژى- ل دنیایێ وئاخره‌تێ جزایێ وى دده‌تێ.
{ 2 } { وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلَّا تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِي وَكِيلًا } وكانێ چاوا خودێ موحه‌ممه‌د -سلاڤ لێ بن- ب ڤێ برنا ل شه‌ڤێ ب قه‌در ئێخست، وه‌سا خودێ مووسا ژى -سلاڤ لێ بن- ب دانا ته‌وراتێ بۆ وى ئه‌و ب قه‌در ئێخستبوو، ووى ئه‌و ته‌ورات بۆ ئسرائيلیان كره رێنيشانده‌ر وئاشكه‌راكرن بۆ حه‌قییێ، وتێدا هاتبوو كو ئه‌و ژبلی خودێ چو سه‌ركار وخودايان بۆ خۆ نه‌دانن.
{ 3 } { ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا } ئه‌ى دوونده‌ها وان يێن مه د گه‌ل نووحى د گه‌مییێ دا هلگرتين، هوين چو شريكان بۆ خودێ د په‌رستنێ دا چێ نه‌كه‌ن، وشوكرا قه‌نجییێن وى بكه‌ن، وه‌كى نووحى -سلاڤ لێ بن- دكر؛ چونكى ئه‌و ب دل وئه‌زمان وله‌شێ خۆ بۆ خودێ به‌نییه‌كێ گه‌له‌ك شوكردار بوو.
{ 4 } { وَقَضَيْنَا إِلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا } ومه د وێ ته‌وراتێ دا يا بۆ ئسرائيلیان هاتییه خوارێ گۆتبوو وان كو خرابكارى ب زۆردارى وكوشتنا پێغه‌مبه‌ران وخۆمه‌زنكرن وته‌عدايیێ د (به‌يتولمه‌قدسێ) ودۆر وبه‌رێن وێ دا دو جاران دێ ژ هه‌وه چێ بت.
{ 5 } { فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ ۚ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا } ڤێجا ده‌مێ خرابكارییا ئێكێ ژ هه‌وه په‌يدا دبت ئه‌م دێ هنده‌ك به‌نییێن خۆ يێن زيره‌ك وخودان هێزه‌كا دژوار ل سه‌ر هه‌وه زال كه‌ين، ئه‌و دێ ب سه‌ر هه‌وه دا گرن وهه‌وه كوژن وده‌ربده‌ر كه‌ن، و ب خرابكارى ڤه ئه‌و دێ كه‌ڤنه ناڤ وارێ هه‌وه، وئه‌ڤه سۆزه‌ك بوو هه‌ر دا ب جهـ ئێت؛ چونكى هه‌وه ئه‌گه‌را هاتنا وێ په‌يدا كربوو.
{ 6 } { ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا } پاشى مه سه‌ركه‌فتن وزالبوونا ل سه‌ر دوژمنان بۆ هه‌وه -گه‌لی ئسرائيلیان- زڤڕانده‌ڤه، ومه مال وزارۆيێن هه‌وه زێده‌كرن، ومه هوين ب هێز ئێخستن وهژمارا هه‌وه ژ يا نه‌يارێن هه‌وه پتر لێ كر؛ ژ به‌ر باشى وخۆشكاندا هه‌وه بۆ خودێ.
{ 7 } { إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ ۖ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا ۚ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ لِيَسُوءُوا وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُوا مَا عَلَوْا تَتْبِيرًا } ئه‌گه‌ر هه‌وه گۆتن وكريارێن خۆ باشكرن ئه‌و هه‌وه باشى ل خۆ كر؛ چونكى خێرا وێ چه‌ندێ دێ بۆ هه‌وه زڤڕت، وئه‌گه‌ر هه‌وه خرابى كر جزايێ وێ چه‌ندێ دێ بۆ هه‌وه زڤڕت، ڤێجا ئه‌گه‌ر ژڤانێ خرابكارییا دووێ هات جاره‌كا دى ئه‌م دێ دوژمنێن هه‌وه ل سه‌ر هه‌وه زال كه‌ين؛ دا ئه‌و هه‌وه ڕه‌زيل بكه‌ن وهه‌وه بشكێنن، ڤێجا نيشانێن ڕه‌زيلییێ وشكاندنێ ل دێمێ هه‌وه دێ ئاشكه‌را بن، ودا ئه‌و ب سه‌ر هه‌وه دا بگرن و(به‌يتولمه‌قدسێ) خراب بكه‌ن، وه‌كى جارا ئێكێ وان ئه‌و خرابكرى، ودا هه‌ر تشته‌كێ بكه‌فته به‌ر ده‌ستێ وان ئه‌و خراب بكه‌ن.
{ 8 } { عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحَمَكُمْ ۚ وَإِنْ عُدْتُمْ عُدْنَا ۘ وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا } به‌لكى خودايێ هه‌وه -گه‌لی ئسرائيلیان- پشتى تۆلستاندنێ دلۆڤانییێ ب هه‌وه ببه‌ت ئه‌گه‌ر هه‌وه تۆبه‌كر وهه‌وه چاكى كر، وئه‌گه‌ر هوين ل خرابكارییێ وزۆردارییێ زڤڕين ئه‌م ژى ل جزادان وڕه‌زيلكرنا هه‌وه دێ زڤڕين. ومه جه‌هنه‌م بۆ هه‌وه وهه‌مى كافران كرییه جهێ گرتنێ، وده‌ركه‌فتن ژێ نينه. و د ڤێ ئايه‌تێ ويا به‌رى وێ دا ترساندنه‌ك بۆ ئوممه‌تێ هه‌يه كو ئه‌و گونه‌هان نه‌كه‌ن؛ دا ئه‌و ب سه‌رى نه‌ئێت يا ب سه‌رێ ئسرائيلیان هاتى.
{ 9 } { إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا } هندى ئه‌ڤ قورئانه‌يه يا مه بۆ به‌نییێ خۆ موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن هنارتى- به‌رێ مرۆڤان دده‌ته باشترين ڕێكێ، كو ڕێكا ئيسلامێیه، وئه‌و مزگينییێ دده‌ته وان خودان باوه‌ران يێن كارى ب فه‌رمانێن خودێ دكه‌ن، وخۆ ژ وان كاران دده‌نه پاش يێن وى ئه‌و ژێ داينه پاش، كو خێره‌كا مه‌زن بۆ وان هه‌يه.
{ 10 } { وَأَنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا } وكو ئه‌وێن باوه‌رییێ ب ئاخره‌تێ ووى جزايێ لێ هه‌ى نائينن عه‌زابه‌كا ب ئێش د ئاگرى دا مه بۆ وان ئاماده‌كرییه.
{ 11 } { وَيَدْعُ الْإِنْسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءَهُ بِالْخَيْرِ ۖ وَكَانَ الْإِنْسَانُ عَجُولًا } وهنده‌ك جاران مرۆڤ نفرينان ل خۆ ومالێ خۆ وعه‌يالێ خۆ دكه‌ت، ئه‌ڤه ده‌مێ كه‌ربێن وى ڤه‌دبن، كانێ چاوا ئه‌و دوعايان بۆ خۆ دكه‌ت، وئه‌ڤه ژ نه‌زانين وله‌زا مرۆڤییه، و ژ دلۆڤانییا خودێ ب وى، ئه‌و دوعايا وى ب تنێ قه‌بويل دكه‌ت، ومرۆڤ ب تبيعه‌تێ خۆ يێ ب له‌ز وبه‌زه.
{ 12 } { وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ ۖ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ ۚ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا } ومه شه‌ڤ وڕۆژ كرنه دو نيشان ل سه‌ر ته‌وحيد وشيانا خۆ، ڤێجا مه نيشانا شه‌ڤێ -كو هه‌يڤه- ڕه‌ش وتارى كر، ونيشانا ڕۆژێ -كو ڕۆژ ب خۆيه- مه گه‌ش كر؛ دا مرۆڤ بزانت دێ چاوا ب ڕۆژێ ل ڕزقێ خۆ گه‌ڕيێت، ودێ چاوا ل شه‌ڤێ ڕحه‌ت وته‌نا بت، ودا مرۆڤ -ب هاتنا شه‌ڤ وڕۆژان- هژمارا سال وهه‌يڤ وڕۆژان بزانت. وهه‌ر تشته‌كێ هه‌بت مه باش يێ ئاشكه‌را كرى.
{ 13 } { وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ ۖ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا } وهه‌ر كاره‌كێ مرۆڤ بكه‌ت چ يێ باش بت چ يێ خراب، خودێ وى دده‌ته د گه‌ل وى كارى، وئه‌و حسێبا كارێ كه‌سێ دى د گه‌ل وى ناكه‌ت، وحسێبا كارێ وى د گه‌ل كه‌سێ دى ناكه‌ت، وخودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ كيتابه‌كا كارێ وى تێدا نڤيسى بۆ وى ده‌ردئێخت ئه‌و وێ كيتابێ ڤه‌كرى دبينت.
{ 14 } { اقْرَأْ كِتَابَكَ كَفَىٰ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا } دێ بۆ وى ئێته گۆتن: كيتابا كريارێن خۆ بخوينه، ڤێجا ئه‌و دێ وێ خوينت، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌و د دنيايێ دا يێ نه‌خوانده‌ڤان ژى بت، ئه‌ڤرۆ نه‌فسا ته به‌سه حسێبكه‌ر بت بۆ كريارێن ته، وجزايێ خۆ بزانت. وئه‌ڤه مه‌زنترين دادییه.
{ 15 } { مَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبْعَثَ رَسُولًا } هه‌چییێ ب هيدايه‌ت هات ودويكه‌فتنا ڕێكا ڕاست كر خێرا وێ چه‌ندێ بۆ وى ب تنێ دزڤڕت، وهه‌چییێ ژ ڕێ ده‌ركه‌فت ودويكه‌فتنا نه‌حه‌قییێ كر جزايێ وێ چه‌ندێ بۆ وى ب تنێ دێ زڤڕت، ونه‌فسه‌كا گونه‌هكار گونه‌ها نه‌فسه‌كا دى يا گونه‌هكار هل ناگرت. وخودێ مرۆڤه‌كى عه‌زاب ناده‌ت حه‌تا چو هێجه‌تان بۆ وى نه‌هێلت وپێغه‌مبه‌ره‌كى بۆ نه‌هنێرت.
{ 16 } { وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا } وئه‌گه‌ر مه ڤيا خه‌لكێ گونده‌كى تێ ببه‌ين ژ به‌ر زۆردارییا وان ئه‌م دێ فه‌رمانێ ب گوهدارییێ ل مه‌زن وده‌وله‌مه‌ندێن وان كه‌ين، وخه‌لكێ دى ژى ب وان ڤه دگرێداينه، ڤێجا ئه‌و گوهدارییێ ناكه‌ن، ئينا گۆتن ب وێ عه‌زابا نه‌ئێته زڤڕاندن ل سه‌ر وان دێ حه‌ق بت، ڤێجا ئه‌م ب تێبرنا تمام دێ وان بێ سه‌ر وشوين كه‌ين.
{ 17 } { وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِنْ بَعْدِ نُوحٍ ۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا } و ب ڕاستى پشتى نووحى مه گه‌له‌ك ملله‌تێن دره‌و وكوفر كرى تێبرن. وبه‌سه كو خودايێ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب هه‌مى كريارێن به‌نییێن خۆ يێ زانا بت، تشته‌ك ل وى به‌رزه نابت.
{ 18 } { مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَدْحُورًا } هه‌چییێ داخوازا وى دنيا بت، وكارى بۆ وێ ب تنێ بكه‌ت، وباوه‌رییێ ب ئاخره‌تێ نه‌ئينت، وكارى بۆ نه‌كه‌ت، تشتێ خودێ بڤێت وبۆ وى د له‌وحێ پاراستى دا نڤيسى ئه‌و د دنيايێ دا دێ ده‌تێ، وپاشى ل ئاخره‌تێ جه‌هنه‌مێ دێ ده‌تێ، ئه‌و ب ڕه‌نگه‌كێ لۆمه‌لێكرى وده‌رێخستى ژ ڕه‌حما خودێ دێ ده‌ركه‌ڤت وچته وێ جه‌هنه‌مێ.
{ 19 } { وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا } وهه‌چییێ ب كارێ خۆ يێ چاك وێ ئاخره‌تا دێ هه‌ر مينت بخوازت، و ب طاعه‌تى كارى بۆ ئاخره‌تێ بكه‌ت، وئه‌و يێ خودان باوه‌ر بت ب خودێ وخێر وجزادانا وى، ئه‌وان كارێ وان دێ ئێته قه‌بويلكرن وبۆ وان ل نك خودايێ وان دێ ئێته هلگرتن، وخێرا وان ژى سه‌را دێ ئێته‌دان.
{ 20 } { كُلًّا نُمِدُّ هَٰؤُلَاءِ وَهَٰؤُلَاءِ مِنْ عَطَاءِ رَبِّكَ ۚ وَمَا كَانَ عَطَاءُ رَبِّكَ مَحْظُورًا } هه‌ردو ده‌سته‌ك يێن كارى بۆ دنيايا به‌روه‌خت دكه‌ن، ويێن كارى بۆ ئاخره‌تا به‌رده‌وام دكه‌ن ئه‌م ژ ڕزقێ خۆ دێ ده‌ينێ، ودانا خودايێ ته ژ كه‌سێ يا بڕى نه‌بوويه، چ خودان باوه‌ر بت چ كافر بت.
{ 21 } { انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ وَلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌رێ خۆ بدێ چاوا خودێ د دانا ڕزقى وكارى دا هنده‌ك مرۆڤ ب سه‌ر هنده‌كان ئێخستينه، وده‌ره‌جێن ئاخره‌تێ بۆ خودان باوه‌ران مه‌زنتر وبهاگرانترن.
{ 22 } { لَا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَخْذُولًا } تو -ئه‌ى مرۆڤ- چو شريكان بۆ خودێ د په‌رستنێ دا نه‌دانه، ئه‌گه‌ر تو دێ شه‌رمزار وڕویڕه‌ش بى.
{ 23 } { وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۚ إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا } وخودايێ ته -ئه‌ى مرۆڤ- فه‌رمان دايه كو په‌رستنا وى ب تنێ بێته‌كرن، وفه‌رمان ب قه‌نجییا د گه‌ل باب وده‌يكێ كرییه، و ب تايبه‌تى ده‌مێ ئه‌و پير دبن، ڤێجا ئه‌گه‌ر ته تشته‌ك ژ ئێك ژ وان يان ژ هه‌ردووان گوهـ لێ بوو تو بێنا خۆ ته‌نگ نه‌كه ووان حسێب نه‌كه باره‌كێ گران، وگۆتنا نه‌خۆش نه‌بێژه وان، خۆ تو نه‌بێژێ: ئۆف! كو كێمترين په‌يڤا نه‌خۆش ئه‌وه، وكاره‌كێ كرێت د ده‌حه‌قا وان دا بلا ژ ته ده‌رنه‌كه‌ڤت، به‌لێ د گه‌ل وان يێ نه‌رم به، وهه‌رده‌م ب گۆتنه‌كا نه‌رم وجوان وان باخێڤه.
{ 24 } { وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا } وتو چه‌نگێ خۆ بۆ ده‌يك وبابێ خۆ بشكێنه وڕه‌حمێ ب وان ببه، و ل ساخى ومرنا وان تو داخوازێ ژ خودايێ خۆ بكه كو ب دلۆڤانییه‌كا به‌رفره‌هـ دلۆڤانییێ ب وان ببه‌ت، كانێ چاوا وان صه‌بر ل سه‌ر په‌روه‌رده‌كرنا ته كێشايه ده‌مێ تو زارۆكه‌كێ بێ هێز وشيان.
{ 25 } { رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ ۚ إِنْ تَكُونُوا صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلْأَوَّابِينَ غَفُورًا } خودايێ هه‌وه -گه‌لی مرۆڤان- ب وى تشتێ د نه‌فسێن هه‌وه دا ژ خرابى وباشییان زاناتره. ئه‌گه‌ر مه‌خسه‌دا هه‌وه ڕازيبوونا خودێ بت، هندى خودێیه بۆ وان يێن هه‌رده‌م ل وى دزڤڕن باش گونه‌هـ ژێبره، ڤێجا يێ خودێ بزانت كو ژ ڤيانا وى وتۆبێ زێده‌تر چو د دلێ وى دا نينه، خودێ دێ وى عه‌فى كه‌ت، وگونه‌هێن وى يێن بچويك يێن كو هه‌ر ژ مرۆڤان چێ دبن دێ بۆ وى ژێ به‌ت.
{ 26 } { وَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا } وتو باشییێ د گه‌ل هه‌ر ئێكێ ب مرۆڤاينییێ نێزيكى ته دبت بكه، ومافێ وى ژ قه‌نجى وباشییێ بدێ، وتو قه‌نجییێ د گه‌ل هه‌ژارێ پێتڤى وڕێڤنگێ بێ مال وحال بكه، وتو مالێ خۆ د تشته‌كى دا يێ خودێ پێ ڕازى نه‌بت خه‌رج نه‌كه، وده‌ستبه‌ردانێ نه‌كه.
{ 27 } { إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ ۖ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا } هندى ئه‌ون يێن ده‌ستبه‌رداى ومالێ خۆ د گونه‌هان دا خه‌رج دكه‌ن د گونه‌هێ وخرابییێ دا ئه‌و وه‌كى شه‌يتانانه، وشه‌يتان ب قه‌نجییا خودايێ خۆ گه‌له‌ك يێ كافربوو.
{ 28 } { وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَيْسُورًا } وئه‌گه‌ر ته چو نه‌دا وان يێن فه‌رمان ب دانا وان ل ته هاتییه كرن؛ چونكى ته چو نه‌بت بده‌يێ حه‌تا خودێ ڕزقه‌كى ژ نك خۆ بده‌ته ته، تو گۆتنه‌كا نه‌رم وجوان بێژه وان، وه‌كى دوعايێ بۆ بكه‌ى كو خودێ وان ده‌وله‌مه‌ند بكه‌ت وڕزقێ وان به‌رفره‌هـ بكه‌ت، وتو سۆزێ بده وان كو ئه‌گه‌ر خودێ ژ قه‌نجییا خۆ ڕزقه‌ك دا ته تو ژى دێ ژێ ده‌يه وان.
{ 29 } { وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا } وتو ده‌ستێ خۆ ژ دانا خێران نه‌گره، كو ل سه‌ر خۆ ومالا خۆ ومرۆڤێن پێتڤى به‌رته‌نگ بكه‌ى، وتو هند يێ ده‌ستبه‌رداى ژى نه‌به، كو ژ تاقه‌تا خۆ زێده‌تر مالی بده‌ى، ڤێجا خه‌لك لۆمه‌ى ته بكه‌ن وتو لۆمه‌لێكرى بڕوينى، په‌شێمان ببى سه‌را ده‌ستبه‌ردان وپويچكرنا مالێ خۆ.
{ 30 } { إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا } هندى خودايێ ته‌يه ڕزقى ل سه‌ر هنده‌ك مرۆڤان به‌رفره‌هـ دكه‌ت، و ل سه‌ر هنده‌كان به‌رته‌نگ دكه‌ت، ل دويڤ زانين وحكمه‌تا خۆ. هندى ئه‌وه ئه‌و ب نهێنییێن به‌نییێن خۆ يێ ئاگه‌هداره.
{ 31 } { وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا } وهوين -گه‌لی مرۆڤان- ژ ترسا هه‌ژارییێ دا زارۆكێن خۆ نه‌كوژن؛ چونكى خودێیه ڕزقى دده‌ته به‌نییێن خۆ، كا چاوا ڕزقێ هه‌وه دده‌ت وه‌سا ڕزقێ عه‌يالێ هه‌وه ژى دێ ده‌ت، هندى كوشتنا زارۆكانه گونه‌هه‌كا مه‌زنه.
{ 32 } { وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا ۖ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا } وهوين خۆ نێزيكى زنايێ وده‌سپێكێن وێ نه‌كه‌ن؛ دا هوين تووش نه‌بنێ، هندى ئه‌وه ئه‌و كاره‌كێ زێده كرێته، وڕێكا وێ ڕێكه‌كا پيس بوويه.
{ 33 } { وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ۗ وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلَا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ ۖ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا } وهوين بێ حه‌ق وێ نه‌فسێ نه‌كوژن يا خودێ كوشتنا وێ حه‌رام كرى. وهه‌چییێ بێى حه‌قه‌كێ شه‌رعى بێته كوشتن ب ڕاستى مه ده‌سهه‌لات دايه سه‌ركارێ وى -چ ميراتگرێ وى بت يان حاكم بت- كو وى بكوژت يان ژى داخوازا خوينێ ژێ بكه‌ت، وچێ نابت بۆ سه‌ركارێ كوشتى كو زێده‌گاڤییێ ل سه‌ر وى توخويبى بكه‌ت يێ خودێ داناى، هندى خودێیه هاريكارێ سه‌ركارێ كوشتییه حه‌تا ئه‌و حه‌قێ خۆ وه‌ردگرت.
{ 34 } { وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ ۚ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا } وهوين ته‌صه‌رروفێ د مالێ وان زارۆكان دا نه‌كه‌ن يێن بابێن وان مرين، وئه‌و ماينه ل به‌ر ده‌ستێ هه‌وه، ب وێ ڕێكێ نه‌بت يا بۆ وان باش بت، حه‌تا ئه‌و زارۆك مه‌زن دبن، وهوين وه‌فادارییێ ب هه‌ر په‌يمانه‌كێ بكه‌ن يا هه‌وه داى. هندى په‌يمانه خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ پسيارا وێ ژ خودانى دكه‌ت.
{ 35 } { وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا } وهوين پيڤانێ ب تمامى پێك بينن، وئه‌گه‌ر هه‌وه بۆ ئێكى پيڤا چويێ ژێ كێم نه‌كه‌ن، وهوين ب ته‌رازییا ڕاست كێشانێ بكه‌ن، هندى كرنا دادییێ د پيڤان وكێشانێ دايه د دنيايێ دا بۆ هه‌وه چێتره، و ل ئاخره‌تێ ژى ل نك خودێ باشتره.
{ 36 } { وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا } وتو -ئه‌ى مرۆڤ- ل دويڤ وى تشتى نه‌چه يێ تو چو ژێ نه‌زانى، به‌لكى خۆ ژێ پشتڕاست بكه پاشى. هندى مرۆڤه يێ به‌رپسياره ژ وى تشتێ وى گوهـ وچاڤ ودلێ خۆ تێدا ب كار ئيناى، ڤێجا ئه‌گه‌ر وى ئه‌و د باشییێ دا ب كار ئينابن ئه‌و خێرێ دێ وه‌رگرت، وئه‌گه‌ر وى ئه‌و د خرابییێ دا ب كار ئينابن دێ ئێته جزادان.
{ 37 } { وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَلَنْ تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا } وتو ب خۆمه‌زنكرن ڤه ل عه‌ردى نه‌گه‌ڕه؛ چونكى تو ب ڕێڤه‌چوونا خۆ ل سه‌ر عه‌ردى نه‌شێى عه‌ردى بكه‌لێشى، وتو ب خۆمه‌زنكرنێ ناگه‌هییه بلندییا چيايان.
{ 38 } { كُلُّ ذَٰلِكَ كَانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا } ئه‌و گۆتن وفه‌رمانێن بۆرین هه‌مى، تشتێ خراب ژێ خودێ نه‌ڤێت، وئه‌و بۆ به‌نییێن خۆ يێ پێ ڕازى نينه.
{ 39 } { ذَٰلِكَ مِمَّا أَوْحَىٰ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ۗ وَلَا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتُلْقَىٰ فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَدْحُورًا } ئه‌ڤ ئه‌حكامێن مه ئاشكه‌را كرين، وفه‌رمانا ب كارێن باش، وپاشڤه‌برنا ژ ئه‌خلاقێن خراب، ژ وێ وه‌حییێيه يا مه بۆ ته هنارتى -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر-. وتو -ئه‌ى مرۆڤ- چو شريكان بۆ خودێ د په‌رستنێ دا نه‌دانه، ئه‌گه‌ر د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا دێ ئێيه هاڤێتن، تو ب خۆ وخه‌لك ژى دێ لۆمه‌ى ته كه‌ن، و ژ هه‌ر خێره‌كێ تو دێ يێ ده‌ركرى بى.
{ 40 } { أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُمْ بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ إِنَاثًا ۚ إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًا } ئه‌رێ ڤێجا ما خودايێ هه‌وه -گه‌لی بوتپه‌رێسان- كوڕ داينه هه‌وه، وفريشته بۆ خۆ كرينه كچ؟ ئه‌ڤ گۆتنا هه‌وه زێده يا كرێته، ونه يا هه‌ژى خودێیه.
{ 41 } { وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَٰذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُوا وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا نُفُورًا } و ب ڕاستى د ڤێ قورئانێ دا مه ئه‌حكام ومه‌ته‌ل وشيره‌ت ب گه‌له‌ك ڕه‌نگان يێن ئاشكه‌را كرين؛ دا مرۆڤ هزرا خۆ تێدا بكه‌ن ومفایه‌كێ خێرا وان تێدا بۆ خۆ ژ وێ وه‌ربگرن، ودا ئه‌و خۆ ژ وێ بده‌نه پاش يا خرابییا وان تێدا، وئاشكه‌راكرنا ئه‌حكامان ژ خۆدويركرنا ژ حه‌قییێ وبێ ئاگه‌هییا ژ مفاوه‌رگرتنێ پێڤه‌تر چو ل زۆرداران زێده ناكه‌ت.
{ 42 } { قُلْ لَوْ كَانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَمَا يَقُولُونَ إِذًا لَابْتَغَوْا إِلَىٰ ذِي الْعَرْشِ سَبِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه بوتپه‌رێسان: ئه‌گه‌ر هنده‌ك خوداوه‌ند د گه‌ل خودێ هه‌بان، ئه‌و خوداوه‌ند دا بۆ خۆ ل ڕێكه‌كێ گه‌ڕيێن كو پێ بشێنه خودێ خودانێ عه‌رشێ مه‌زن.
{ 43 } { سُبْحَانَهُ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا } يێ پاك وپاقژ بت خودێ ژ وى تشتێ بوتپه‌رێس دبێژن، ويێ بلند بت بلندییه‌كا مه‌زن.
{ 44 } { تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ ۚ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَٰكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ ۗ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا } هه‌ر حه‌فت عه‌سمان وعه‌رد، وهه‌ر تشته‌كێ د ناڤ وان دا ژ چێكریان ته‌سبيحا وى دكه‌ن، وهه‌ر تشته‌كێ هه‌ى خودێ پاك دكه‌ت ومه‌دحێن وى دكه‌ت، به‌لێ هوين -گه‌لی مرۆڤان- د وێ چه‌ندێ ناگه‌هن. هندى خودێیه ب به‌نییێن خۆ يێ ئارام بوويه له‌زێ ل عه‌زابدانا وان ناكه‌ت، وباش گونه‌هـ ژێبر بوويه ب وان.
{ 45 } { وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَابًا مَسْتُورًا } وئه‌گه‌ر ته قورئان خواند وڤان بوتپه‌رێسان گوهـ لێ بوو، د ناڤبه‌را ته ووان دا يێن باوه‌رییێ ب ئاخره‌تێ نه‌ئينن مه په‌رده‌یه‌ك دانا عه‌قلێ وان ژ تێگه‌هشتنا قورئانێ دگرت؛ وه‌ك جزادان بۆ وان سه‌را كوفرا وان.
{ 46 } { وَجَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا ۚ وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلَىٰ أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا } ومه په‌رده ل سه‌ر دلێن بوتپه‌رێسان داناينه؛ دا ئه‌و د قورئانێ نه‌گه‌هن، ومه كه‌ڕاتى كره د گوهێن وان دا؛ دا وان گوهـ لێ نه‌بت، وئه‌گه‌ر ته د قورئانێ دا به‌حسێ خودايێ خۆ ب تنێ كر وبۆ ته‌وحيدا وى گازى كر وئه‌و ژ شركێ دانه پاش، ئه‌و بۆ خۆمه‌زنكرن ل سه‌ر پاش پانییێن خۆ دێ زڤڕن ودێ ژ گۆتنا ته ڕه‌ڤن؛ دا ئه‌و ته‌وحيدا خودێ ب تنێ د په‌رستنێ دا نه‌كه‌ن.
{ 47 } { نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَىٰ إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُورًا } ئه‌م ب وى تشتى زاناترين يێ مه‌زنێن قوره‌يشییان گوهدارییێ بۆ دكه‌ن، ده‌مێ ئه‌و گوهێ خۆ دده‌نه ته، وئنيه‌تێن وان دخراب، وئه‌و بۆ مفاوه‌رگرتنێ وقه‌بويلكرنا حه‌قییێ گوهدارییا ته ناكه‌ن، وئه‌م پستپستا وان ژى دزانين ده‌مێ ئه‌و دبێژن: هه‌ما هوين دويكه‌فتنا زه‌لامه‌كى دكه‌ن سێره‌به‌ندى يا لێ هاتییه‌كرن وعه‌قلێ وى نه‌مايه.
{ 48 } { انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب عه‌جێبى ڤه هزرا خۆ د گۆتنا وان دا بكه ده‌مێ ئه‌و دبێژن: هندى موحه‌ممه‌ده سێره‌به‌نده شاعره يێ دينه!! ڤێجا ئه‌و ژ ڕێ ده‌ركه‌فتن ووان زۆردارى كر، و ب سه‌ر ڕێكا ڕاست ودورست هل نه‌بوون.
{ 49 } { وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا } وبوتپه‌رێس ژ به‌ر نه‌باوه‌رى ئينانا وان ب ڕابوونا پشتى مرنێ كو جاره‌كا دى ئه‌و زێندى ببن پشتى كو هه‌ستییێن وان پێتى بووين، وحه‌لياين، دبێژن: ئه‌رێ ما ل ڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌م جاره‌كا دى دێ زێندى بينه‌ڤه؟
{ 50 } { قُلْ كُونُوا حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا } بۆ دياركرنا بێزارییا وان تو بێژه: ئه‌گه‌ر هوين بشێن هوین د هێز ودژوارییا خۆ دا ببنه به‌ر، يان ئاسن.
{ 51 } { أَوْ خَلْقًا مِمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ ۚ فَسَيَقُولُونَ مَنْ يُعِيدُنَا ۖ قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُءُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَ ۖ قُلْ عَسَىٰ أَنْ يَكُونَ قَرِيبًا } يان ژى هوين ببنه چێكرییه‌كێ ل به‌ر هه‌وه وعه‌قلێ هه‌وه تشته‌كێ مه‌زن بت. ئه‌و ژ بێ باوه‌رى دێ بێژن: پشتى مرنێ كى دوباره دێ مه زڤڕينته ژیانێ؟ تو بێژه وان: خودێ ئه‌وێ بۆ جارا ئێكێ هوين ژ چونه‌يێ داين وئافراندين، جاره‌كا دى دێ هه‌وه زڤڕینت، وده‌مێ وان گوهـ ل ڤێ به‌رسڤێ دبت بۆ تڕانه‌پێكرن ئه‌و دێ سه‌رێن خۆ هژينن و ب عه‌جێبى ڤه دێ بێژن: ڕابوونا پشتى مرنێ كه‌نگییه؟ تو بێژه: ما هوین چ دزانن، به‌لكى ئه‌و تشتێ هوین باوه‌رییێ پێ نائینن يێ نێزيك بت؟
{ 52 } { يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا } ڕۆژا خودايێ هه‌وه بۆ ده‌ركه‌فتنا ژ گۆڕان گازى هه‌وه دكه‌ت، ڤێجا هوين د فه‌رمانا وى دئێن، و ب يا وى دكه‌ن، و د هه‌ر حاله‌كى دا سوپاسى بۆ ویيه، و ژ به‌ر ترسا قيامه‌تێ هوين هزر دكه‌ن كو ده‌مه‌كێ كێم تێ نه‌بت هوين د دنيايێ دا نه‌ماينه؛ هندى هند ل ئاخره‌تێ هوين دميننه ڕاوه‌ستاى.
{ 53 } { وَقُلْ لِعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِينًا } وتو بێژه به‌نییێن من يێن خودان باوه‌ر بلا ئه‌و د گۆتن ودان وستاندنێن خۆ دا ئاخفتنا باش وجوان بێژن؛ چونكى ئه‌گه‌ر ئه‌و وێ چه‌ندێ نه‌كه‌ن شه‌يتان دوژمناتییێ وهه‌ڤڕكییێ دێ ئێخته ناڤبه‌را وان. هندى شه‌يتانه بۆ مرۆڤى دوژمنه‌كێ ئاشكه‌رايه.
{ 54 } { رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ ۖ إِنْ يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِنْ يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ ۚ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا } خودايێ هه‌وه -گه‌لى مرۆڤان- ب هه‌وه زاناتره، ئه‌گه‌ر وى بڤێت ئه‌و دێ دلۆڤانییێ ب هه‌وه به‌ت، وبه‌رێ هه‌وه دێ ده‌ته باوه‌رییێ، يان ئه‌گه‌ر وى بڤێت ئه‌و دێ هه‌وه ل سه‌ر كوفرێ مرينت، ڤێجا دێ هه‌وه عه‌زاب ده‌ت، ومه تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- نه‌هنارتى وه‌كيل ل سه‌ر وان، كارێ وان ب ڕێڤه ببه‌ى، وجزایێ وان بده‌یێ، كارێ ته هه‌ما گه‌هاندن ودیاركرنا ڕێكا ڕاسته بۆ وان.
{ 55 } { وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۗ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَىٰ بَعْضٍ ۖ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا } وخودايێ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب وان زاناتره يێن ل عه‌سمانان وعه‌ردى، و ب ڕاستى مه هنده‌ك پێغه‌مبه‌ر ب سه‌ر هنده‌كان ئێخستينه ب دانا قه‌نجییان وزێده‌كرنا دويكه‌فتییێن وان وئينانه خوارا كيتابان، ومه زه‌بوور دابوو داوودى.
{ 56 } { قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلَا يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنْكُمْ وَلَا تَحْوِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه بوتپه‌رێسان: هندى ئه‌ڤ صه‌نه‌مه‌نه يێن هوين گازى دكه‌نێ دا نه‌خۆشییێ ژ هه‌وه دوير بكه‌ن ئه‌و د ده‌ست وان دا نينه، وئه‌و نه‌شێن وێ نه‌خۆشییێ ژ سه‌ر هه‌وه وه‌رگێڕنه سه‌ر هنده‌كێن دى، وئه‌و نه‌شێن حاله‌كى ب حاله‌كێ دى بگوهۆڕن، وخودێ ب تنێیه يێ دشێت وێ چه‌ندێ بكه‌ت. وئه‌ڤ ئايه‌ته د ڕامانا خۆ دا يا گشتییه وبه‌حسێ هه‌ر تشته‌كییه يێ ژبلی خودێ دوعا ژێ دئێنه‌كرن، مرییه‌ك بت یان كه‌سه‌كێ نه‌حازر بت، ژ پێغه‌مبه‌ر و چاكان، وكه‌سێن دى ژى، كو هه‌وارێن خۆ بگه‌هینتێ یان دوعایان ژێ بكه‌ت، چونكى په‌رستن بۆ خودێ ب تنێیه.
{ 57 } { أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ ۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا } ئه‌وێن هه يێن بوتپه‌رێس دوعايان ژێ دكه‌ن د گه‌ل خودێ، ژ پێغه‌مبه‌ر وچاك وملياكه‌تان، ئه‌و ب خۆ ب كرنا وان چاكییێن ئه‌و دشێن بكه‌ن خۆ نێزيكى خودايێ خۆ دكه‌ن، وهيڤییێ دخوازن كو خودێ دلۆڤانییێ ب وان ببه‌ت وئه‌و ژ عه‌زابا وى دترسن، هندى عه‌زابا خودايێ ته‌يه ئه‌وه يا كو پێتڤییه به‌نى ژێ بترسن، وخۆ ژێ بده‌نه پاش.
{ 58 } { وَإِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا ۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا } وخودێ گه‌فان ل كافران دكه‌ت كو نينه گونده‌كێ كافر دره‌و ب پێغه‌مبه‌ران كربت ئه‌گه‌ر د دنيايێ دا به‌رى ڕۆژا قيامه‌تێ عه‌زاب ب تێبرنێ يان ب نه‌خۆشییه‌كا دژوار ب سه‌ر وان دا نه‌هات بت، ئه‌ڤه كيتابه‌كه خودێ نڤيسى وقه‌ده‌ره‌كه هه‌ر دێ ئێت، وئه‌و د له‌وحێ پاراستى دا يا نڤيسییه.
{ 59 } { وَمَا مَنَعَنَا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآيَاتِ إِلَّا أَنْ كَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ ۚ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوا بِهَا ۚ وَمَا نُرْسِلُ بِالْآيَاتِ إِلَّا تَخْوِيفًا } وتشته‌كى ئه‌م ژ ئينانه خوارا وان موعجزه‌يێن په‌رده‌دڕ يێن بوتپه‌رێس دخوازن پاشڤه‌نه‌برينه ئه‌و نه‌بت كو ملله‌تێن به‌رى وان دره‌و پێ كربوو، چونكى خودێ داخوازێن وان ب جهـ ئينابوون ووان دره‌و پێ كر ئينا ئه‌و تێ چوون. ومه موعجزه‌یه‌كا ئاشكه‌را كو حێشتر بوو دا بوو ثه‌موودییێن ملله‌تێ صالحى، ڤێجا وان كافرى پێ كر ئينا مه ئه‌و تێبرن. وبۆ ترساندنا به‌نییان نه‌بت ئه‌م پێغه‌مبه‌ران ب ئايه‌ت وموعجزه‌يان ناهنێرين؛ دا ئه‌و بيرا خۆ لێ بيننه‌ڤه ومفایه‌كى بۆ خۆ ژێ وه‌ربگرن.
{ 60 } { وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ ۚ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤْيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي الْقُرْآنِ ۚ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا طُغْيَانًا كَبِيرًا } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ل بيرا خۆ بينه‌ڤه ده‌مێ مه گۆتییه ته: هندى خودايێ ته‌يه ب شيان وزانينا خۆ دۆرا ل مرۆڤان گرتى. وئه‌و ديتنا عه‌جێب يا ل شه‌ڤا ئيسراء ومعراجێ ب چاڤ مه نيشا ته داى بۆ تشته‌كى نه‌بوويه ژ هندێ پێڤه‌تر كو مرۆڤ پێ بێنه جه‌ڕباندن؛ دا كافر پێ ژ خودان باوه‌رى بێته ڤاڤارتن، ومه دارا زه‌ققومێ يا مه‌لعوون ئه‌وا د قورئانێ دا به‌حس ژێ هاتییه‌كرن نه‌كرییه تشته‌ك ژبلی هندێ كو مرۆڤ پێ بێنه جه‌ڕباندن. وئه‌م بوتپه‌رێسان ب گه‌له‌ك ڕه‌نگێن ئايه‌ت وعه‌زابان دترسينين، به‌لێ ترساندن ژ كوفرێ وسه‌رداچوونێ پێڤه‌تر چويێ ل وان زێده ناكه‌ت.
{ 61 } { وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا } وتو گۆتنا مه بۆ ملياكه‌تان ل بيرا خۆ بينه‌ڤه ده‌مێ مه گۆتییێ: بۆ سلاڤ وقه‌درگرتن هوين بۆ ئاده‌مى هه‌ڕنه سوجدێ، ئينا ئه‌و هه‌مى چوونه سوجدێ ئبليس تێ نه‌بت، وى خۆ مه‌زنكر ونه‌چوو سوجدێ ووى ب دفنبلندى ڤه گۆت: ئه‌رێ ئه‌ز بۆ ڤى لاوازێ ژ ته‌قنێ هاتییه ئافراندن بچمه سوجدێ؟
{ 62 } { قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَٰذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلَّا قَلِيلًا } وئبليسى ژ كوفر وبسته‌يیا ل سه‌ر خودێ گۆت: ته ئه‌ڤ چێكرییه ديتییه يێ ته ل سه‌ر من ب قه‌درئێخستى؟ سويند ئه‌گه‌ر حه‌تا ڕۆژا قيامه‌تێ تو من زێندى بهێلی ئه‌ز دێ ب سه‌ر دوونده‌ها وى دا گرم ووان د سه‌ر دا به‌م، ئه‌و تێ نه‌بن يێن د باوه‌رییا خۆ دا ددلسۆز، وئه‌و دكێمن.
{ 63 } { قَالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَاؤُكُمْ جَزَاءً مَوْفُورًا } خودێ بۆ گه‌فكرن ل ئبليسى ودويكه‌فتییێن وى گۆت: هه‌ڕه ڤێجا هه‌چییێ دويكه‌فتنا ته كر ژ دوونده‌ها ئاده‌مى، وگوهێ خۆ دا ته، هندى عه‌زابا ته‌يه وعه‌زابا وانه د جه‌هنه‌مێ دا يا مشه‌يه.
{ 64 } { وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ وَعِدْهُمْ ۚ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا } و ب گازییا خۆ هه‌چییێ تو بشێيێ ژ وان بۆ نه‌گوهدارییا من گازى بكه وله‌زێ لێ بكه، وهندى تو بشێى ژ له‌شكه‌رێن خۆ يێن سويار وپه‌يا ل وان كۆم بكه، وپشكه‌كێ ژ مالێ وان يێ كو ئه‌و ب حه‌رامى ب ده‌ست خۆ دئێخن تو بۆ خۆ ڕاكه، وپشكه‌كێ ژ عه‌يالی ژى ب ڕێكا شرينكرنا كرێتییێ وگونه‌هێ وبێ ئه‌مرییا خودێ ل به‌ر وان حه‌تا پويچاتى وخرابى به‌لاڤ دبت، وتو ب په‌يمانێن ژ دره‌و په‌يمانێ بده دويكه‌فتییێن خۆ ژ دوونده‌ها ئاده‌مى، وهه‌مى سۆز وپه‌يمانێن شه‌يتانى ژ قه‌ستانه.
{ 65 } { إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ ۚ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ وَكِيلًا } هندى به‌نییێن من يێن دلسۆزن ئه‌وێن گوهدارییا من كرى ته چو شيان ل سه‌ر خاپاندنا وان نينن، وخودايێ ته به‌سه -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- كو بۆ خودان باوه‌ران ژ شه‌يتانى وخاپاندنا وى پارێزڤان بت.
{ 66 } { رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا } گه‌لی مرۆڤان خودايێ هه‌وه‌يه يێ كو گه‌مییان د ده‌ريايێ دا بۆ هه‌وه ب ڕێڤه دبه‌ت؛ دا هوين د وه‌غه‌ر وبازرگانییێن خۆ دا ژ رزقێ خودێ بخوازن. هندى خودێیه ب به‌نییێن خۆ يێ دلۆڤانكار بوويه.
{ 67 } { وَإِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلَّا إِيَّاهُ ۖ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ ۚ وَكَانَ الْإِنْسَانُ كَفُورًا } وئه‌گه‌ر نه‌خۆشى د ده‌ريايێ دا گه‌هشته هه‌وه حه‌تا كو نێزيك بوو هوين بخه‌ندقن، ئه‌و خوداوه‌ندێن هوين په‌رستنێ بۆ دكه‌ن ل هزرا هه‌وه نامينن، وئێكسه‌ر خودايێ خودان شيان دێ ئێته سه‌ر هزرا هه‌وه؛ دا ئه‌و دهاوارا هه‌وه بێت وهه‌وه ڕزگار بكه‌ت، ڤێجا هوين ژ دله‌كێ صافى دێ هاوار كه‌نێ وداخوازا هاريكارییێ ژێ كه‌ن، ڤێجا ئه‌و دێ د هاوارا هه‌وه ئێت وهه‌وه ڕزگار كه‌ت، وده‌مێ ئه‌و هه‌وه ڕزگار دكه‌ت وهه‌وه دگه‌هينته لايێ هشكاتییێ، هنگى هوين دێ پشت ده‌نه باوه‌رییێ وكارێ چاك، وئه‌ڤه ژ كوفر ونه‌زانينا مرۆڤییه. ومرۆڤ ب قه‌نجییێن خودێ گه‌له‌ك يێ كافر بوويه.
{ 68 } { أَفَأَمِنْتُمْ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ وَكِيلًا } هوین -گه‌لى مرۆڤان- ژ عه‌زابا خودێ غافل بوون، ئه‌رێ ما هوين پشتڕاست بووينه كو لايێ هشكاتییێ ب هه‌وه ڤه بچته خوارێ، يان خودێ بایه‌كێ به‌ر ژێ دبارن ب سه‌ر هه‌وه دا فڕێ كه‌ت، پاشى هوين وه‌كيله‌كى بۆ خۆ نابينن هه‌وه ژ عه‌زابا وى بپارێزت؟
{ 69 } { أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَىٰ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِمَا كَفَرْتُمْ ۙ ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا } يان هوين -گه‌لى مرۆڤان- ژ خودايێ خۆ پشتڕاست بووينه، وهوين كوفرێ پێ دكه‌ن كو ئه‌و جاره‌كا دى هه‌وه بزڤڕينته د ده‌ريايێ دا، وهڕه‌بایه‌كێ دژوار ب سه‌ر هه‌وه دا بينت كو هه‌ر تشته‌كێ بكه‌فته به‌راهییێ بشكێنت، ڤێجا ژ به‌ر كوفرا هه‌وه ئه‌و هه‌وه بخه‌ندقينت، پاشى هوين حه‌قه‌كى ل سه‌ر مه نابينن داخوازا وى ژ مه بكه‌ن؛ چونكى خودێ ته‌مه‌ت دندكه‌كێ زۆردارى ل هه‌وه نه‌كرییه؟
{ 70 } { وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا } و ب ڕاستى مه ب دانا عه‌قلی وهنارتنا پێغه‌مبه‌ران دوونده‌ها ئاده‌مى ب قه‌در ئێخست، وهه‌ر تشته‌كێ ل گه‌ردوونێ بنده‌ستى وان كر، وده‌وار ل هشكاتییێ وگه‌مى ل ده‌ريايێ بۆ هلگرتنێ مه بنده‌ستى وان كرن، ومه ژ خوارن وڤه‌خوارنێن پاقژ رزقێ وان دا، ومه ئه‌و ب سه‌ر گه‌له‌ك چێكرییان ئێخستن سه‌رێخستنه‌كا مه‌زن.
{ 71 } { يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ ۖ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولَٰئِكَ يَقْرَءُونَ كِتَابَهُمْ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا } ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر تو بۆ ترساندن ومزگينيدان به‌حسێ ڕۆژا ڕابوونێ بكه، ده‌مێ خودێ كۆم كۆمه گازى مرۆڤان دكه‌ت و د گه‌ل دا پێشه‌وايێ هه‌ر كۆمه‌كێ يێ ئه‌و د دنيايێ دا ب دويف كه‌فتين، ڤێجا هه‌چییێ چاك بت ژ وان، وكيتابا وى ب ده‌ستێ وى يێ ڕاستێ بۆ هاته‌دان، ئه‌و ب كه‌يف وشاهى كيتابا باشییێن خۆ دێ خوينن، وخۆ ته‌مه‌ت وێ داڤا د به‌ركێ خورمێ دا تشته‌ك ژ خێرا كارێ وان يێ باش نائێته كێمكرن.
{ 72 } { وَمَنْ كَانَ فِي هَٰذِهِ أَعْمَىٰ فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِيلًا } وهه‌چییێ ل ڤێ دنيايێ دلێ وى ژ نيشانێن شيانا خودێ يێ كۆره بت، وباوه‌رییێ ب وێ نه‌ئينت يا بۆ موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رى هاتى، ئه‌و ل ڕۆژا قيامه‌تێ ژ ڕێكا به‌حه‌شتێ دێ يێ كۆره‌تر بت، و ژ ڕێكا هيدايه‌تێ دێ يێ به‌رزه‌تر بت.
{ 73 } { وَإِنْ كَادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ ۖ وَإِذًا لَاتَّخَذُوكَ خَلِيلًا } و ب ڕاستى نێزيك بوو بوتپه‌رێس به‌رێ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ژ وێ قورئانێ وه‌رگێڕن يا خودێ بۆ ته ئينايه‌خوارێ؛ دا تو تشته‌كێ دى ژبلی وى يێ مه بۆ ته هنارتى ژ كيسێ مه بێژى، وئه‌گه‌ر ته وه كربا ئه‌و دا ته بۆ خۆ كه‌نه دۆسته‌كێ خۆشتڤى.
{ 74 } { وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا } وئه‌گه‌ر مه تو ل سه‌ر حه‌قییێ موكم نه‌كرباى، و ژ دويكه‌فتنا وان نه‌پاراست باى، نێزيك بوو پيچه‌كێ تو مه‌يلدارییێ بۆ وان بكه‌ى، هندى هند فێلبازییا وان یا دژوار بوو، و هندى هند ته دڤیا وان ب هیدایه‌ت بینى.
{ 75 } { إِذًا لَأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا } وئه‌گه‌ر پيچه‌كێ ژى تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب لايێ وان كافران ڤه چووباى د وى تشتى دا یێ وان ژ ته خواستى، هنگى ئه‌م دوجاركى وه‌كى عه‌زابا دنيايێ ودوجاركى وه‌كى عه‌زابا مرنێ ل ئاخره‌تێ دا ده‌ينه ته؛ ژ به‌ر وێ قه‌نجییا تمام يا مه دايه ته وزانينا ته يا تمام، پاشى تو كه‌سێ نابينى پشته‌ڤانییا ته بكه‌ت وعه‌زابا مه ژ ته پاشڤه‌ببه‌ت.
{ 76 } { وَإِنْ كَادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْهَا ۖ وَإِذًا لَا يَلْبَثُونَ خِلَافَكَ إِلَّا قَلِيلًا } و ب ڕاستى نێزيك بوو كافر ب وێ نه‌خۆشییا وان گه‌هاندییه ته ئه‌و ته ژ (مه‌كه‌هێ) ده‌ربێخن، وئه‌گه‌ر وان تو ژێ ده‌رێخستى پشتى ته ده‌مه‌كێ كێم تێ نه‌بت ئه‌و لێ نامينن، وعه‌زاب دێ ب سه‌ر وان دا ئێت.
{ 77 } { سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنْ رُسُلِنَا ۖ وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلًا } ئه‌و ڕێبازا خودێیه د تێبرنا وى ملله‌تى دا يێ پێغه‌مبه‌رێ خۆ ژ ناڤ خۆ ده‌ربێخن، وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- گوهۆڕينه‌كێ بۆ ڕێبازا مه نابينى، وئه‌م سۆزا خۆ هه‌ر ب جهـ دئينين.
{ 78 } { أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَىٰ غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ ۖ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا } تو ب دورستى ب كرنا نڤێژێ ڕاببه ده‌مێ رۆژ ژ نيڤا عه‌سمانى خوار دبت ل نيڤرۆ حه‌تا ده‌مێ تارییا شه‌ڤێ، ونڤێژا نيڤرۆ وئێڤارى ومه‌غره‌ب وعه‌يشا دكه‌ڤنه د ڤى ده‌مى دا، وتو نڤێژا سپێدێ بكه، وگه‌له‌ك قورئانێ تێدا بخوينه، هندى خواندنا قورئانێیه د نڤێژا سپێدێ دا فريشته‌يێن شه‌ڤێ وڕۆژێ لێ ئاماده دبن.
{ 79 } { وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- هنده‌كێ ژ شه‌ڤێ ژ خه‌و ڕاببه، وقورئانێ د نڤێژا شه‌ڤێ دا بخوينه؛ دا نڤێژا شه‌ڤێ بهايێ ته وده‌ره‌جێن ته بلندتر وزێده‌تر لێ بكه‌ن، به‌لكى خودايێ ته ل ڕۆژا قيامه‌تێ ته بۆ مرۆڤان بكه‌ته مه‌هده‌رچى؛ دا ئه‌و ڕه‌حمێ ب وان ببه‌ت ژ وێ يا ئه‌و تێدا، وتو ل جهه‌كى ڕاوه‌ستى مرۆڤێن به‌راهییێ ودويماهییێ مه‌دحێن ته ژ به‌ر بكه‌ن.
{ 80 } { وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا } وتو بێژه: خودايێ من ب چوونه‌ژۆره‌كا ڕاست تو من بكه د ناڤ وى تشتى دا يێ باشییا من تێدا، و ب ده‌رێخستنه‌كا ڕاست تو من ژ ناڤ وى تشتى ده‌ربێخه يێ خرابییا من تێدا، وتو ژ لايێ خۆ ڤه هێجه‌ته‌كا موكم بۆ من بدانه، كو تو من پێ ب سه‌ر وان بێخى يێن دژاتییا من دكه‌ن.
{ 81 } { وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه بوتپه‌رێسان: ئيسلام هات وشرك نه‌ما، هندى نه‌حه‌قییه چو مان وموكمى بۆ نينن، وحه‌قییه هه‌ر دمينت وپويچ نابت.
{ 82 } { وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ۙ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا } و ژ ئايه‌تێن قورئانا مه‌زن ئه‌م وێ دئينينه خوارێ يا ده‌رمان بۆ دلان ژ نه‌خۆشییان تێدا هه‌ى، وه‌كى نه‌خۆشییا گومانێ ونفاقێ ونه‌زانينێ، وئه‌م وێ دئينينه خوارێ يا ده‌رمانێ له‌شان ژى تێدا هه‌ى ب ڕێكا پێڤه‌خواندنێ، وتشتێ ببته ئه‌گه‌را ب ده‌ست ڤه ئينانا دلۆڤانییا خودێ ژ به‌ر وێ باوه‌رییا تێدا، وئه‌ڤ قورئانه ژ كوفرێ وسه‌رداچوونێ پێڤه‌تر چويێ ل كافران زێده ناكه‌ت ده‌مێ ئه‌و گوهێ خۆ دده‌نێ؛ چونكى ئه‌و باوه‌رییێ پێ نائينن.
{ 83 } { وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَىٰ بِجَانِبِهِ ۖ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَئُوسًا } وئه‌گه‌ر مه قه‌نجى دانه وى مرۆڤێ كوفرێ ب ئايه‌ت وقه‌نجییێن خودێ دكه‌ت، ئه‌و دێ پشت ده‌ته گوهدارییا خودايێ خۆ ودێ خۆ دوير ئێخت، وئه‌گه‌ر نه‌خۆشییه‌كا وه‌كى هه‌ژارییێ يان نه‌ساخییێ گه‌هشتێ دێ بێ هيڤى بت؛ چونكى وى باوه‌رى ب دانا خودێ نينه.
{ 84 } { قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَىٰ سَبِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه مرۆڤان: هه‌ر ئێك ژ هه‌وه وێ دكه‌ت يا بابه‌تى حالێ وى بت، ڤێجا خودايێ هه‌وه ب وى زاناتره يێ ڕێكا وى بۆ حه‌قییێ يا ڕاستتر بت.
{ 85 } { وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ ۖ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا } وكافر ژ ڕكدارى پسيارا ڕحێ ژ ته دكه‌ن، تو بێژه وان: هندى ڕاستییا ڕحێ وسه‌روبه‌رێ وێیه ژ وان كارانه يێن خودێ ب تنێ پێ دزانت، وتشته‌كێ كێم تێ نه‌بت ژ زانينێ چو بۆ هه‌وه وهه‌مى مرۆڤان نه‌هاتییه‌دان.
{ 86 } { وَلَئِنْ شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلًا } وئه‌گه‌ر مه ڤيابا قورئانێ ژ دلێ ته بينينه‌ده‌ر دا شێين وه كه‌ين، پاشى ته پشته‌ڤانه‌ك بۆ خۆ نه‌دديت مه ژ وێ چه‌ندێ پاشڤه‌ببه‌ت، يان قورئانێ ل ته بزڤڕينت.
{ 87 } { إِلَّا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ ۚ إِنَّ فَضْلَهُ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًا } به‌لێ خودێ دلۆڤانى ب ته بر، وئه‌و د دلێ ته دا موكم كر، هندى قه‌نجییا خودێیه ل سه‌ر ته يا مه‌زن بوويه؛ چونكى وى قورئانا مه‌زن دا ته، وڕاوه‌ستانا ل جهێ خه‌لك مه‌دحێن ته ژ به‌ر بكه‌ن ل ڕۆژا قيامه‌تێ، وگه‌له‌ك قه‌نجییێن دى يێن وى داينه ته ونه‌داينه كه‌سێ دى.
{ 88 } { قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَىٰ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَٰذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا } تو بێژه: ئه‌گه‌ر مرۆڤ وئه‌جنه ل سه‌ر هندێ كۆم ببن كو قورئانه‌كا وه‌كى ڤێ موعجزه بينن ئه‌و نه‌شێن وێ بينن، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌و بۆ وێ چه‌ندێ پشته‌ڤانییا ئێك ودو ژى بكه‌ن.
{ 89 } { وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا } و ب ڕاستى مه د ڤێ قورئانێ دا گه‌له‌ك ڕه‌نگێن مه‌ته‌لان يێن عيبره‌ت دڤێت ژێ بێنه وه‌رگرتن بۆ مرۆڤان ئيناينه وئاشكه‌را كرينه؛ دا ئه‌و ببنه هێجه‌ت ل سه‌ر وان؛ دا ئه‌و ل دويڤ بچن وكارى پێ بكه‌ن، به‌لێ پترییا مرۆڤان كوفر ب حه‌قییێ وهێجه‌ت وده‌ليلێن خودێ كر.
{ 90 } { وَقَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعًا } وده‌مێ قورئانێ ئه‌و بێزار كرين وشيايه وان، وان ده‌ست پێ كر ل دويڤ گێولێ خۆ هنده‌ك موعجزه خواستن، ووان گۆت: ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر ئه‌م باوه‌رییێ ب ته نائينين وكارى ب گۆتنا ته ناكه‌ين حه‌تا تو عه‌ردێ (مه‌كه‌هێ) بۆ مه نه‌كه‌يه كانییێن ئاڤێ.
{ 91 } { أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهَارَ خِلَالَهَا تَفْجِيرًا } يان حه‌تا ته باغه‌ك هه‌بت هه‌مى ڕه‌نگێن دارقه‌سپ ومێوێن ترى لێ هه‌بن، وتو هنده‌ك ڕويبارێن بۆش د ناڤ ڕا دبه‌ى.
{ 92 } { أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ قَبِيلًا } يان حه‌تا تو پارچه‌يێن عه‌سمانى ب سه‌ر مه دا بينى وه‌كى تو ژ دره‌و دبێژى، يان ژى تو خودێ وفريشته‌يێن وى بۆ مه دئينى، ڤێجا ئه‌م وان ب چاڤ دبينين.
{ 93 } { أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَىٰ فِي السَّمَاءِ وَلَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّىٰ تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَقْرَؤُهُ ۗ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَرًا رَسُولًا } يان ته خانییه‌كێ ژ زێڕى هه‌بت، يان تو ب په‌ييسكه‌كێ ب سه‌ر عه‌سمانى بكه‌ڤى، وده‌مێ تو ب سه‌ر دكه‌ڤى ژى ئه‌م باوه‌رییێ ب ته نائينين حه‌تا تو نه‌زڤڕى وكيتابه‌كا ڤه‌كرى ژ نك خودێ بۆ مه نه‌ئينى ئه‌م تێدا بخوينين كو ڕاسته تو پێغه‌مبه‌رێ خودییى. تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب مه‌نده‌هۆشى ڤه ژ ڕكدارییا ڤان كافران بێژه: يێ پاك وپيرۆز بت خودايێ من!! هه‌ما ئه‌ز به‌نییه‌كم ژ به‌نییێن وى ئه‌ز په‌ياما وى دگه‌هينم؟ ڤێجا چاوا ئه‌ز دێ شێم وێ كه‌م يا هوين ژ من دخوازن؟
{ 94 } { وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَىٰ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَبَعَثَ اللَّهُ بَشَرًا رَسُولًا } وهه‌ما تشته‌كى كافر ژ باوه‌رى ئينانا ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى پاشڤه‌نه‌برينه، ده‌مێ ئاشكه‌راكرنا حه‌قییێ بۆ وان ژ نك خودێ هاتى، ئه‌و تێ نه‌بت وان ژ نه‌زانين گۆت: ئه‌رێ خودێ پێغه‌مبه‌ره‌ك ژ نفشێ مرۆڤان هنارتییه؟
{ 95 } { قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌رسڤدان بۆ ڤان بوتپه‌رێسان بێژه: ئه‌گه‌ر هنده‌ك فريشته ل عه‌ردى هه‌بان پشتڕاست لێ ب ڕێڤه چووبان، ئه‌م دا پێغه‌مبه‌ره‌كى ژ نفشێ وان بۆ وان هنێرين، به‌لێ خه‌لكێ عه‌ردى مرۆڤن، وئه‌و پێغه‌مبه‌رێ بۆ وان بێت دڤێت ژ نفشێ وان بت؛ دا ئه‌و بشێن د گه‌ل وى باخڤن و د گۆتنا وى بگه‌هن.
{ 96 } { قُلْ كَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا } تو بێژه وان: د ناڤبه‌را من وهه‌وه دا خودێ به‌سه شاهد بت ل سه‌ر ڕاستییا پێغه‌مبه‌رينییا من، هندى ئه‌وه ئه‌و ب حالێ به‌نییێن خۆ يێ شاره‌زايه، و ب كريارێن وان يێ بينه‌ره، ودێ وان سه‌را جزا ده‌ت.
{ 97 } { وَمَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ ۖ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِهِ ۖ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا ۖ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا } وهه‌چییێ خودێ وى ب هيدايه‌ت بينت ئه‌و به‌رێ وى كه‌فته حه‌قییێ، وهه‌چییێ وى ئه‌و به‌رزه كر وشه‌رمزار كر ژبلی خودێ تو كه‌سه‌كێ بۆ وى نابينى به‌رێ وى بده‌ته هيدايه‌تێ، و ل ڕۆژا قيامه‌تێ خودێ ڤان سه‌رداچوويان دێ ڕاكه‌ته‌ڤه، و ل سه‌ر ڕوییان كۆم كه‌ت، وئه‌و نه‌دبينن ونه‌دئاخڤن ونه‌گوهـ لێ دبن، ئاگرێ جه‌هنه‌ما شارياى جهێ لێ زڤڕينا وانه، هه‌ر جاره‌كا گوڕییا وێ كزبوو، وئاگرێ وێ كێم بوو، ئه‌م ئاگره‌كێ دى يێ شارياى دێ ل وان زێده كه‌ين.
{ 98 } { ذَٰلِكَ جَزَاؤُهُمْ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا } ئه‌ڤ عه‌زابا به‌حس ژێ هاتییه‌كرن جزايێ بوتپه‌رێسانه؛ ژ به‌ر كوفرا وان ب ئايه‌تێن خودێ، ودره‌وين ده‌رێخستنا وان بۆ پێغه‌مبه‌رێن وى يێن به‌رێ وان دايه عيباده‌تێ خودێ، و ژ به‌ر گۆتنا وان ده‌مێ فه‌رمان ل وان هاتییه‌كرن كو ئه‌و باوه‌رییێ ب ڕابوونا پشتى مرنێ بينن: ئه‌رێ ئه‌گه‌ر ئه‌م مرين وبووينه هه‌ستییێن پێتى ئه‌رێ جاره‌كا دى ئه‌م دێ ئێينه ئافراندن؟
{ 99 } { أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ قَادِرٌ عَلَىٰ أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لَا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلَّا كُفُورًا } ئه‌رێ ما ئه‌ڤ بوتپه‌رێسه بێ ئاگه‌هـ بووينه، ووان نه‌ديتییه ونه‌زانییه كو ئه‌و خودايێ عه‌سمان وعه‌رد وهه‌ر تشته‌كێ د ناڤ دا ژ چونه‌يێ ئافراندين، دشێت پشتى نه‌مانا وان يێن وه‌كى وان بئافرينت؟ وخودێ ده‌مه‌كێ ده‌سنيشانكرى بۆ مرن وعه‌زابدانا ڤان بوتپه‌رێسان دانايه، بێ گومان ئه‌و ده‌م هه‌ر دێ ئێت، و د گه‌ل ئاشكه‌رايیا حه‌قییێ ژبلی كوفرا ب دينێ خودێ كافر ل به‌ر تشته‌كێ دى نه‌هاتن.
{ 100 } { قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفَاقِ ۚ وَكَانَ الْإِنْسَانُ قَتُورًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه ڤان كافران: ئه‌گه‌ر خزينێن دلۆڤانییا خودايێ من يا چو جاران خلاس نه‌بت د ده‌ستێ هه‌وه دا بانه هوين دا به‌خيلییێ پێ كه‌ن، و ژ ترسێن خلاسبوونێ دا وكو هوين فه‌قير بمينن هه‌وه چو ژێ نه‌ددا كه‌سێ. ومرۆڤ ب تبيعه‌تێ خۆ به‌خيلییێ ب وى تشتى دكه‌ت يێ د ده‌ستان دا ئه‌و تێ نه‌بت يێ خودێ ئه‌و ب باوه‌رییێ پاراستى.
{ 101 } { وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَىٰ تِسْعَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ ۖ فَاسْأَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِذْ جَاءَهُمْ فَقَالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا مُوسَىٰ مَسْحُورًا } و ب ڕاستى نه‌ه ئايه‌تێن روهن وئاشكه‌را مه دابوونه مووسایى ڕاستییا پێغه‌مبه‌رينییا وى ئاشكه‌را دكر، وئه‌و ژى ئه‌ڤه بوون: گۆپال وده‌ست وخه‌لا وكێمبوونا فێقى وده‌رامه‌تى وله‌هى وكولی وكێچ وبه‌ق وخوين، ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- پسيارێ ژ جوهییان بكه ده‌مێ مووسا بۆ باپيرێن وان ب موعجزه‌يێن ئاشكه‌را هاتى، ئينا فيرعه‌ونى گۆته مووسایى: هندى ئه‌زم ئه‌ز هزر دكه‌م كو تو -ئه‌ى مووسا- سێره‌به‌ندى ژ به‌ر وان كارێن تو دكه‌ى عه‌قلێ ته نه‌مايه.
{ 102 } { قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنْزَلَ هَٰؤُلَاءِ إِلَّا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ بَصَائِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَوْنُ مَثْبُورًا } ئينا مووساى به‌رسڤا وى دا: ئه‌ى فيرعه‌ون ب ڕاستى ته زانییه كو ژبلی خودايێ عه‌رد وعه‌سمانان كه‌سێ ئه‌ڤ هه‌ر نه‌ه ئايه‌ته نه‌ئيناينه خوارێ؛ دا ئه‌و بۆ خودان ديتنان ببنه ده‌ليل ل سه‌ر ته‌وحيدا خودێ، وهندى ئه‌زم ئه‌ز مسۆگه‌ر دزانم كو تو -ئه‌ى فيرعه‌ون- دێ تێچى وشكێى.
{ 103 } { فَأَرَادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْنَاهُ وَمَنْ مَعَهُ جَمِيعًا } ڤێجا فيرعه‌ونى ڤيا بۆ مووساى نه‌خۆش بكه‌ت ووى د گه‌ل ئسرائيلیان ژ عه‌ردێ (مصرێ) بكه‌ته ده‌ر، ئينا مه ئه‌و وهه‌چییێ د گه‌ل وى دا ژ له‌شكه‌ران د ده‌ريايێ دا خه‌ندقاندن.
{ 104 } { وَقُلْنَا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا } وپشتى تێبرنا فيرعه‌ونى وله‌شكه‌رێ وى مه گۆته ئسرائيلیان: هوين ل عه‌ردێ (شامێ) ئاكنجى ببن، ڤێجا ئه‌گه‌ر ڕۆژا قيامه‌تێ هات ئه‌م دێ هه‌وه هه‌مییان ژ گۆڕين هه‌وه بۆ جهێ حسێبێ ئينين.
{ 105 } { وَبِالْحَقِّ أَنْزَلْنَاهُ وَبِالْحَقِّ نَزَلَ ۗ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا } و ب حه‌قییێ مه ئه‌ڤ قورئانه بۆ موحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن ئينايه خوارێ بۆ دياركرنا كارێ به‌نییان، و ب ڕاستییێ ودادییێ وپاراستنا ژ گوهۆڕينێ ئه‌و يا هاتییه خوارێ. وهه‌ما ب مزگينیا به‌حه‌شتێ بۆ يێ گوهدار، وترساندنا ژ ئاگرى بۆ يێ كافر ونه‌گوهدار مه تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- يێ هنارتى.
{ 106 } { وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَىٰ مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنْزِيلًا } ومه قورئانه‌ك بۆ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ئينا خوارێ، مه ئه‌و يا ئاشكه‌را وموكم كرى وئه‌و جودايیێ دئێخته ناڤبه‌را حه‌قى ونه‌حه‌قییێ؛ دا تو هێدى هێدى وێ بۆ مرۆڤان بخوينى، ومه ئه‌و پارچه پارچه ئينا خوارێ هنده‌ك ل دويڤ هنده‌كێ، ل دويڤ سه‌رهاتى وپێتڤییێن حالی.
{ 107 } { قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لَا تُؤْمِنُوا ۚ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه دره‌وپێكه‌ران: هوين باوه‌رییێ ب قورئانێ بينن يان باوه‌رییێ نه‌ئينن؛ چونكى باوه‌رییا هه‌وه وێ كاملتر لێ ناكه‌ت، ونه‌باوه‌رى ئينانا هه‌وه ژى وێ كێم ناكه‌ت. هندى ئه‌و زانانه يێن كيتابێن به‌رى قورئانێ بۆ هاتى، ووان ڕاستییا وه‌حییێ زانى، ئه‌گه‌ر قورئان بۆ وان هاته خواندن ئه‌و ژ خودێ دترسن، ودچنه سوجدێ.
{ 108 } { وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنْ كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا } وئه‌ڤێن هه يێن زانين بۆ هاتییه‌دان ده‌مێ گوهـ ل قورئانێ دبت دبێژن: يێ پاك بت خودايێ مه ژ وان گۆتنێن بوتپه‌رێس د ده‌رحه‌قێ دا دبێژن، سۆزا خودايى داى ب جزادان وخه‌لاتكرنێ ڕاستییه‌ك بوو هه‌ر دێ ب جهـ ئێت.
{ 109 } { وَيَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا ۩ } وئه‌و ڕوییێ خۆ ب سوجده ڤه دداننه عه‌ردى، و ژ كارتێكرنا قورئانێ ل سه‌ر وان ئه‌و دكه‌نه گرى، وگوهدانا قورئانێ ترسێ وخۆشكاندنا بۆ فه‌رمانا خودێ ل وان زێده دكه‌ت.
{ 110 } { قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَٰنَ ۖ أَيًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ ۚ وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه بوتپه‌رێسێن ملله‌تێ خۆ يێن كافرى ب دوعايا ته كرى ده‌مێ ته گۆتى ئه‌ى ئه‌للاهـ ئه‌ى ره‌حمان: هوين دوعايان ب ناڤێ ئه‌للاهى يان ب ناڤێ ره‌حمانى بكه‌ن، و ب هه‌ر ناڤه‌كێ وى يێ هوين دوعايان پێ ژ وى بكه‌ن دورسته؛ چونكى ئه‌و هه‌ر ئێكه، وناڤێن وى هه‌مى دباشن. و د نڤێژێ دا تو ده‌نگێ خۆ ب خواندنێ بلند نه‌كه كو بوتپه‌رێسان گوهـ ل ته ببت، وهند ده‌نگێ خۆ نزم ژى نه‌كه كو هه‌ڤالێن ته گوهـ لێ نه‌بت، وتو د مه‌سه‌لێ دا يێ ناڤنجى به.
{ 111 } { وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ ۖ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا } وتو بێژه: حه‌مد بۆ وى خودايى بن يێ هێژاى هه‌مى حه‌مدێ، ئه‌وێ د خوداينییا خۆ دا يێ دوير ژ زارۆك وشريكان، وچو سه‌ركار ژ به‌نییێن وى بۆ وى نينن ئه‌وه زه‌نگينێ خودان هێز، وتو ب مه‌زنییه‌كا تمام وى مه‌زن بكه وحه‌مدا وى بكه وپه‌رستنێ بۆ وى ب تنێ بكه، وديندارییا ته هه‌مى بلا بۆ وى بت.
