النَّمْل
{ 1 } { طس ۚ تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَكِتَابٍ مُبِينٍ } (طس) گۆتن ل سه‌ر حه‌رفێن كه‌ركرى ل ده‌سپێكا سووره‌تا به‌قه‌ره بۆرییه. ئه‌ڤه ئايه‌تێن قورئانێنه ڕامانا وان يا ئاشكه‌رايه، وئه‌و زانين وحوكم وشريعه‌تێن تێدا دڕوهن وخويانه.
{ 2 } { هُدًى وَبُشْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ } وئه‌و هنده‌ك ئايه‌تن به‌رێ خودانى دده‌نه ڕێكا سه‌ركه‌فتنێ ل دنيايێ وئاخره‌تێ، ومزگينییێ ب باشییێ دده‌نه خودان باوه‌ران يێن باوه‌رى پێ ئيناى، ودويكه‌فتنا هيدايه‌تا وێ كرى.
{ 3 } { الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ } ئه‌وێن ب دورستى ب كرنا هه‌ر پێنج نڤێژان ڕادبن، وزه‌كاتێ دده‌نه وان يێن پێتڤى، وئه‌و باوه‌رییێ ب ژينا دويماهییێ ووى خه‌لات وجه‌لاتێ تێدا هه‌ى دئينن.
{ 4 } { إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ } هندى ئه‌ون يێن باوه‌رییێ ب ژينا دويماهییێ نائينن، وكارى بۆ وێ ناكه‌ن، مه كريارێن وان يێن خراب ل به‌ر وان خه‌ملاندينه، ئه‌و وان تازه دبينن، له‌و ئه‌و تێدا ددودل وحێبه‌تينه.
{ 5 } { أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ } ئه‌ون يێن عه‌زابا خراب د دنيايێ دا ب كوشتن وئێخسيركرن وشكاندنێ بۆ وان هه‌ى، وئه‌و ل ئاخره‌تێ ژ هه‌مى مرۆڤان دزيانكارترن.
{ 6 } { وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ } وهندى تويى -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- تو قورئانێ ژ نك وى خودايى وه‌ردگرى يێ د شۆلێ خۆ دا كاربنه‌جهـ ئه‌وێ ب زانينێ دۆر ل هه‌مى تشتان گرتى.
{ 7 } { إِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ نَارًا سَآتِيكُمْ مِنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ آتِيكُمْ بِشِهَابٍ قَبَسٍ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ } تو به‌حسێ سه‌رهاتییا مووساى بكه ده‌مێ وى گۆتییه مرۆڤێن خۆ ل وى وه‌ختێ ئه‌و ژ (مه‌ديه‌ن) دهاته (مصرێ): هندى ئه‌زم من ئاگره‌ك ديتییه ئه‌ز دێ خه‌به‌ره‌كى ل دۆر ڕێكێ بۆ هه‌وه ژ نك ئينم، يان ژى دێ هنده‌ك ئاگرى بۆ هه‌وه ئينم؛ دا هوين خۆ پێ گه‌رم بكه‌ن.
{ 8 } { فَلَمَّا جَاءَهَا نُودِيَ أَنْ بُورِكَ مَنْ فِي النَّارِ وَمَنْ حَوْلَهَا وَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ } ڤێجا ده‌مێ مووسا هاتییه نك ئاگرى خودێ گازى وى كر وگۆتێ كو هندى ئه‌ڤ جهه‌يه خودێ يێ پيرۆزكرى وبه‌ره‌كه‌تا هاڤێتییێ ويێ كرییه ئه‌و جهێ ئه‌و لێ د گه‌ل مووساى ئاخفتى وكرییه پێغه‌مبه‌ر، وهندى خودێیه به‌ره‌كه‌تا هاڤێتییه وان ملياكه‌تێن د ناڤ وى ئاگرى ودۆر وبه‌رێن وى دا، وپاكى وپيرۆزى بۆ خودێ بت خودايێ هه‌مى چێكرییان ژ هه‌ر تشته‌كێ نه‌بابه‌تى وى بت.
{ 9 } { يَا مُوسَىٰ إِنَّهُ أَنَا اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ } ئه‌ى مووسا هندى ئه‌زم ئه‌ز ئه‌و خودامه يێ هێژاى په‌رستنێ، زالێ ب سه‌رڤه‌هاتى، يێ كاربنه‌جهـ د ڕێڤه‌برنا به‌نییێن خۆ دا.
{ 10 } { وَأَلْقِ عَصَاكَ ۚ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّىٰ مُدْبِرًا وَلَمْ يُعَقِّبْ ۚ يَا مُوسَىٰ لَا تَخَفْ إِنِّي لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ } وتو گۆپالێ خۆ بهاڤێژه، ڤێجا ئه‌و هنگى بوو مار، وده‌مێ وى ديتى گۆپالێ وى لڤلڤى ووه‌كى تيره‌ماره‌كێ سڤك چوو ئه‌وى پشت دا وڕه‌ڤى ولێ نه‌زڤڕى، ئينا خودێ ئه‌و پشتڕاست كر وگۆتێ: ئه‌ى مووسا تو نه‌ترسه، هندى ئه‌و پێغه‌مبه‌رن يێن ئه‌ز دهنێرم ئه‌و ل نك من ناترسن.
{ 11 } { إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًا بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ رَحِيمٌ } به‌لێ هه‌چییێ ب كرنا گونه‌هێ پێ ل توخويبى بدانت، پاشى تۆبه بكه‌ت وباشییا تۆبێ ل شوينا خرابییا گونه‌هێ بدانت، هندى ئه‌زم ئه‌ز بۆ وى باش گونه‌هـ ژێبرێ دلۆڤانكارم، ڤێجا بلا كه‌س ژ دلۆڤانییا خودێ بێ هيڤى نه‌بت.
{ 12 } { وَأَدْخِلْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ ۖ فِي تِسْعِ آيَاتٍ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهِ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ } وتو ده‌ستێ خۆ بكه د به‌ريكا خۆ دا ئه‌و دێ ده‌ركه‌ڤت سپى وه‌كى به‌فرێ، بێى كو ئێشه‌ك لێ بت ئه‌ڤه ئێك ژ نه‌ه موعجزه‌يانه يێن پشتا ته پێ دئێته‌گرتن د په‌ياما ته دا بۆ فيرعه‌ونى وملله‌تێ وى، هندى ئه‌ون ئه‌و ملله‌ته‌كن ژ فه‌رمانا خودێ دده‌ركه‌فتينه وئه‌و دكافرن.
{ 13 } { فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ آيَاتُنَا مُبْصِرَةً قَالُوا هَٰذَا سِحْرٌ مُبِينٌ } ڤێجا ده‌مێ ئه‌ڤ موعجزه وه‌سا ئاشكه‌را بۆ وان هاتين كو هه‌ر كه‌سه‌كێ به‌رێ خۆ بده‌تێ ڕاستییا وان بزانت، وان گۆت: ئه‌ڤه سێره‌به‌ندییه‌كا ئاشكه‌رايه.
{ 14 } { وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا ۚ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ } ووان باوه‌رى ب وان نه‌ه موعجزه‌يێن ئاشكه‌را يێن ڕاستییا مووساى به‌رچاڤ دكه‌ن نه‌ئينا، ووان ب ده‌ڤێ خۆ ئاشكه‌را كر كو ئه‌و باوه‌ر ناكه‌ن ئه‌ڤ موعجزه ژ نك خودێ بن، ووان د دل دا دزانى كو ئه‌و ژ نك خودێنه، به‌لێ ژ دفنبلندى وخۆمه‌زنكرن وان ئعتراف ب حه‌قییێ نه‌كر، ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌رێ خۆ بدێ كانێ دويماهییا وان يێن كوفر ب ئايه‌تێن خودێ كرى وخرابكارى د عه‌ردى دا كرى يا چاوا بوو.
{ 15 } { وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ عِلْمًا ۖ وَقَالَا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنَا عَلَىٰ كَثِيرٍ مِنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِينَ } و ب ڕاستى مه زانينه‌ك دابوو داوود وسوله‌يمانى ڤێجا وان كار ب وێ زانينێ دكر، ووان گۆت: حه‌مد بۆ وى خودايى بت يێ ئه‌م ب ڤێ چه‌ندێ ب سه‌ر گه‌له‌ك به‌نییێن خۆ يێن خودان باوه‌ر ئێخستين. وئه‌ڤ ئایه‌ته نیشانه‌كه ل سه‌ر بلندییا زانینێ وزانایان.
{ 16 } { وَوَرِثَ سُلَيْمَانُ دَاوُودَ ۖ وَقَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنَا مَنْطِقَ الطَّيْرِ وَأُوتِينَا مِنْ كُلِّ شَيْءٍ ۖ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِينُ } وسوله‌يمانى ميراتگرییا بابێ خۆ داوودى د پێغه‌مبه‌رينى وزانينێ دا كر، وسوله‌يمانى گۆته ملله‌تێ خۆ: ئه‌ى گه‌لی مرۆڤان زانين وتێگه‌هشتنا ئه‌زمانێ ته‌يران يا بۆ مه هاتییه‌دان، وهه‌ر تشته‌كێ مه هه‌وجه‌يى پێ هه‌بت بۆ مه يێ هاتییه‌دان، هندى ئه‌ڤه‌يه يا خودێ دايه مه ئه‌وه قه‌نجییا ئاشكه‌را يا كو مه ژ خه‌لكێ دى ڤاڤێر دكه‌ت.
{ 17 } { وَحُشِرَ لِسُلَيْمَانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ وَالطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُونَ } وله‌شكه‌رێ سوله‌يمانى ژ ئه‌جنه ومرۆڤ وته‌يران بۆ وى هاته كۆمكرن، وئه‌و له‌شكه‌ر د گه‌ل بۆشاتییا وى يێ سه‌ربه‌رداى نه‌بوو، به‌لكى د ناڤ هه‌ر نفشه‌كى دا هنده‌ك هه‌بوون وان كۆم بكه‌نه سه‌رێك؛ دا هه‌مى ڕێزكرى ڕاوه‌ستن.
{ 18 } { حَتَّىٰ إِذَا أَتَوْا عَلَىٰ وَادِ النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ يَا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاكِنَكُمْ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمَانُ وَجُنُودُهُ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ } حه‌تا ده‌مێ ئه‌و گه‌هشتينه نهالا مێرییان مێرییه‌كێ گۆت: گه‌لی مێرییان هه‌ڕنه د جهێن خۆ ڤه دا سوله‌يمان وله‌شكه‌رێ وى هه‌وه نه‌هه‌ڕشينن بێى ئه‌و ب هه‌وه بحه‌سيێن.
{ 19 } { فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا مِنْ قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ } سوله‌يمان ژ گۆتنا وێ مێرییێ گڕنژى كو ئه‌و تێگه‌هشتى ومێرى ل ڤێ ترسێ هشياركرين، ووى هه‌ست ب ڤێ قه‌نجییێ كر يا خودێ د گه‌ل وى كرى، ئينا وى ب دوعاكرن ڤه قه‌ستا خودێ كر وگۆت: خودايێ من تو هاريكارییا من بكه وته‌وفيقا من بده كو ئه‌ز شوكرا وێ قه‌نجییێ بكه‌م يا ته د گه‌ل من وده‌یبابێن من كرى، وكو ئه‌ز كاره‌كێ چاك بكه‌م يێ تو ژێ ڕازى، وتو ژ دلۆڤانییا خۆ من بكه د ناڤ خۆشییێن به‌حه‌شتا خۆ دا د گه‌ل به‌نییێن خۆ يێن چاك يێن تو ژ كارێ وان ڕازى.
{ 20 } { وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لَا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ } وسوله‌يمانى پسيارا حالێ وان ته‌يران كر يێن كو بنده‌ستى وى بووين وكانێ كى ژ وان يێ ئاماده نينه، ووى هودهوده‌كێ ناسيار هه‌بوو ب به‌ر چاڤان نه‌كه‌فت، ئينا وى گۆت: كانێ ئه‌و هودهودێ ئه‌ز هه‌ر جار دبينم بۆچى نوكه ئه‌ز وى نابينم؟ ئه‌رێ تشته‌كى ئه‌و ژ من ڤه‌شارتییه، يان ژى ئه‌و يێ ئاماده نينه، له‌و ئه‌ز وى نابينم؟
{ 21 } { لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذَابًا شَدِيدًا أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّي بِسُلْطَانٍ مُبِينٍ } ده‌مێ وى زانى ئه‌و يێ ئاماده نينه، وى گۆت: سويند ئه‌ز دێ وى ب عه‌زابه‌كا دژوار عه‌زاب ده‌م دا جاره‌كا دى وه نه‌كه‌ت، يان ژى دێ وى ڤه‌كوژم چونكى وى خۆ ژ وى كارى يێ دايه پاش يێ ئه‌و بۆ هاتییه ده‌سته‌سه‌ركرن، يان دڤێت وى هێجه‌ته‌كا ئاشكه‌را هه‌بت سه‌را نه‌ئاماده‌بوونا وى ئه‌و بۆ من بێژت.
{ 22 } { فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقَالَ أَحَطْتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِ وَجِئْتُكَ مِنْ سَبَإٍ بِنَبَإٍ يَقِينٍ } ئينا ئه‌و هودهود ده‌مه‌كێ نه‌يێ دوير ودرێژ ما پاشى هات ئاماده‌بوو ڤێجا سوله‌يمانى گازنده ژێ كرن كو وى خۆ غه‌واره‌كرى، هودهودى گۆته وى: من ئه‌و تشتێ زانى يێ تو نزانى، وئه‌زێ ژ باژێرێ (سه‌به‌ئێ) ل (يه‌مه‌نێ) دئێم وخه‌به‌ره‌كێ مه‌زن يێ ئه‌زێ ژێ پشتڕاست من بۆ ته د گه‌ل خۆ ئينايه.
{ 23 } { إِنِّي وَجَدْتُ امْرَأَةً تَمْلِكُهُمْ وَأُوتِيَتْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ وَلَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌ } من ديت ژنه‌ك يا حوكمى ل خه‌لكێ (سه‌به‌ئێ) دكه‌ت، وهه‌ر تشته‌كێ هه‌بت ژ ئه‌گه‌رێن دنيايێ د ده‌ستێ وێ دا هه‌نه، وته‌ختێ حوكمڕانییا وێ گه‌له‌ك يێ مه‌زنه.
{ 24 } { وَجَدْتُهَا وَقَوْمَهَا يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُونَ } من ديت وێ وملله‌تێ وێ پشت دايه په‌رستنا خودێ وئه‌و يێ په‌رستنا ڕۆژێ دكه‌ن، وشه‌يتانى كريارێن وان يێن خراب بۆ وان خه‌ملاندينه، ڤێجا وى به‌رێ وان ژ باوه‌رى ئينانا ب خودێ وته‌وحيدا وى وه‌رگێڕايه، ڤێجا ئه‌و ب سه‌ر ڕێكا خودێ وته‌وحيد وپه‌رستنا وى هل نابن.
{ 25 } { أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ } شه‌يتانى ئه‌و چه‌نده ل به‌ر وان شرينكر دا ئه‌و بۆ وى خودايى نه‌چنه سوجدێ يێ تشتێ ڤه‌شارتى ل عه‌سمانان وعه‌ردى ژ باران وشينكاتى دئينته ده‌ر، وئه‌و وى تشتى دزانت يێ هوين ڤه‌دشێرن وئاشكه‌را دكه‌ن.
{ 26 } { اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ ۩ } (ئه‌للاهـ) يێ ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن هێژاى په‌رستنێ نينن، خودايێ عه‌رشێ مه‌زن يێ كو هه‌ر تشته‌ك د بن وى دايه.
{ 27 } { قَالَ سَنَنْظُرُ أَصَدَقْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْكَاذِبِينَ } سوله‌يمانى گۆته هودهودى: ئه‌م دێ به‌رێ خۆ ده‌ينه وى خه‌به‌رێ ته بۆ مه ئيناى دا بزانين كانێ تو ڕاست دبێژى يان -د ڤه‌گێڕينا وى خه‌به‌رى دا- تو ژ دره‌وينانى؟
{ 28 } { اذْهَبْ بِكِتَابِي هَٰذَا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ مَاذَا يَرْجِعُونَ } تو هه‌ڕه ڤێ كاغه‌زا من بۆ خه‌لكێ (سه‌به‌ئێ) ببه وبده وان، پاشى تو خۆ ژ وان ڤه‌ده‌ر بكه وگوهێ خۆ بده وان كانێ ئه‌و دێ چ بێژن، وتو وێ گۆتنێ بزانه يا ئه‌و د ناڤبه‌را خۆ دا دبێژن.
{ 29 } { قَالَتْ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ إِنِّي أُلْقِيَ إِلَيَّ كِتَابٌ كَرِيمٌ } هودهود چوو وكاغه‌ز هاڤێته به‌ر مه‌لكا وان، وێ ئه‌و كاغه‌ز خواند، پاشى مه‌زنێن ملله‌تێ خۆ كۆمكرن وپه‌پويكێ گوهـ ل وێ بوو ده‌مێ وێ گۆتییه وان: هندى ئه‌زم كاغه‌زه‌كا ب قه‌در ژ مرۆڤه‌كێ مه‌زن يا گه‌هشتییه من.
{ 30 } { إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ } پاشى وێ بۆ وان ئاشكه‌راكر كانێ چ د وێ كاغه‌زێ دا هاتییه وگۆت: ئه‌ڤ كاغه‌زه ژ سوله‌يمانییه، وئه‌و ب ڤێ گۆتنێ ده‌ست پێ دكه‌ت: ب ناڤێ خودايێ پڕدلۆڤانێ دلۆڤانكار.
{ 31 } { أَلَّا تَعْلُوا عَلَيَّ وَأْتُونِي مُسْلِمِينَ } وكو هوين خۆ ژ من مه‌زن نه‌كه‌ن وخۆ د سه‌ر وێ ڕا نه‌بينن يا ئه‌ز به‌رێ هه‌وه دده‌مێ، وهوين بۆ خودێ ب موسلمانى ڤه وه‌رنه نك من.
{ 32 } { قَالَتْ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي مَا كُنْتُ قَاطِعَةً أَمْرًا حَتَّىٰ تَشْهَدُونِ } وێ گۆت: گه‌لی مه‌زن وماقويلان بێژنه من ئه‌م چ بكه‌ين، ئاخرى بێى هه‌وه ئه‌ز چو ئه‌مر وفه‌رمانان ناده‌م حه‌تا هوين ئاماده نه‌بن وبير وبۆچوونا خۆ بۆ من ديار نه‌كه‌ن؟
{ 33 } { قَالُوا نَحْنُ أُولُو قُوَّةٍ وَأُولُو بَأْسٍ شَدِيدٍ وَالْأَمْرُ إِلَيْكِ فَانْظُرِي مَاذَا تَأْمُرِينَ } وان د به‌رسڤا وێ دا گۆت: ئه‌م دخودان هێز وشيانين وهژمارا مه يا بۆشه وئه‌م بۆ شه‌ڕان دزيره‌كين، وفه‌رمان يا ته‌يه، ڤێجا تو به‌رێ خۆ بدێ كانێ دێ چ فه‌رمانێ ل مه كه‌ى؟ ئه‌م دێ گوهدارییا ته كه‌ين.
{ 34 } { قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوكَ إِذَا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً ۖ وَكَذَٰلِكَ يَفْعَلُونَ } وێ ئه‌و ژ كرنا شه‌ڕێ د گه‌ل سوله‌يمانى ترساندن، وخرابییا شه‌ڕكرنێ بۆ وان دياركر وگۆت: هندى مه‌لكن ئه‌گه‌ر ب له‌شكه‌رێ خۆ ڤه ب زۆرى چوونه د باژێره‌كى دا، ئه‌و دێ وى خراب كه‌ن، وخه‌لكێ ب قه‌در ڕه‌زيل كه‌ن، وكوشتنێ دێ كه‌ن ومرۆڤان ئێخسير كه‌ن، ئه‌ڤه عه‌ده‌تێ وان يێ به‌رده‌وامه دا خه‌لكى پێ بترسينن وبێخنه بن ده‌ستێ خۆ.
{ 35 } { وَإِنِّي مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِمْ بِهَدِيَّةٍ فَنَاظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُونَ } وهندى ئه‌زم ئه‌ز دێ ديارییه‌كا مه‌زن و ب بها بۆ سوله‌يمانى وملله‌تێ وى هنێرم، ودێ به‌رێ خۆ ده‌مێ كانێ هنارتییێن مه دێ چ د گه‌ل خۆ زڤڕينن.
{ 36 } { فَلَمَّا جَاءَ سُلَيْمَانَ قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٍ فَمَا آتَانِيَ اللَّهُ خَيْرٌ مِمَّا آتَاكُمْ بَلْ أَنْتُمْ بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ } وده‌مێ هنارتییێن وێ مه‌لكێ هاتينه نك سوله‌يمانى، سوله‌يمانى نه‌ڕازيبوونا خۆ ژ كارێ وان دياركر وبه‌حسێ وان قه‌نجییان كر يێن خودێ د گه‌ل وى كرين وگۆت: ئه‌رێ هوين هنده‌ك مالی دده‌نه من دا من ڕازى كه‌ن؟ ئه‌وا خودێ دايه من ژ پێغه‌مبه‌رينى وملك ومالی چێتر وپتره ژ وێ يا وى دايه هه‌وه، به‌لكى هوينن يێن كه‌يفا هه‌وه ب وان ديارییان دئێت يێن بۆ هه‌وه دئێن؛ چونكى هوينن مرۆڤێن دنيايێ يێن خۆ ب مالێ دنيايێ مه‌زن دكه‌ن.
{ 37 } { ارْجِعْ إِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُودٍ لَا قِبَلَ لَهُمْ بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُمْ مِنْهَا أَذِلَّةً وَهُمْ صَاغِرُونَ } ووى گۆته هنارتییێ وان: تو بزڤڕه نك وان، وسويند ب خودێ ئه‌م ب له‌شكه‌ره‌كى ڤه دێ ئێينه وان كو وان هێز وشيانا به‌رگرییا وى نه‌بت، وسويند بت ئه‌گه‌ر ئه‌و نه‌ئێنه د دينێ خودێ دا وپه‌رستنا وى ب تنێ نه‌كه‌ن، ئه‌م وان ب ڕه‌زيلی وشكه‌ستن ڤه دێ ژ جهێ وان ده‌رێخين.
{ 38 } { قَالَ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَيُّكُمْ يَأْتِينِي بِعَرْشِهَا قَبْلَ أَنْ يَأْتُونِي مُسْلِمِينَ } سوله‌يمانى گۆته وان مرۆڤ وئه‌جنێن ل بن ده‌ستێ خۆ: كى ژ هه‌وه ته‌ختێ حوكمڕانییا وێ دێ بۆ من ئينت به‌رى ئه‌و بێن خۆ ته‌سليمى من بكه‌ن؟
{ 39 } { قَالَ عِفْرِيتٌ مِنَ الْجِنِّ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ مِنْ مَقَامِكَ ۖ وَإِنِّي عَلَيْهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٌ } دێوه‌كێ ب هێز ودژوار ژ ئه‌جنان گۆت: ئه‌ز دێ وى بۆ ته ئينم به‌رى تو ژ جهێ خۆ ڕاببى، وهندى ئه‌زم ئه‌ز دشێم وى ته‌ختى ڕاكه‌م، وئه‌ز دێ وى پارێزم حه‌تا دئينمه نك ته.
{ 40 } { قَالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ ۚ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهُ قَالَ هَٰذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ ۖ وَمَنْ شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ } وئه‌وێ زانينه‌ك ژ كيتابێ ل نك هه‌ى گۆت: ئه‌ز دێ وى ته‌ختى بۆ ته ئينم به‌رى تو چاڤێن خۆ بهه‌لينى. ئينا سوله‌يمانى ده‌ستويرى دا وى، وى دوعا ژ خودێ كر وته‌خت ئينا. ده‌مێ سوله‌يمانى ئه‌و ل نك خۆ ئاكنجى ديتى گۆت: ئه‌ڤه ژ قه‌نجییا خودايێ منه يێ ئه‌ز وهه‌مى چێكرى ئافراندين؛ دا ئه‌و من بجه‌ڕبينت: كانێ ئه‌ز ب وێ چه‌ندێ شوكرا وى دێ كه‌م يان دێ كافر بم وپشت ده‌مه شوكرا وى؟ وهه‌چییێ شوكرا خودێ بكت هه‌ما مفايێ وێ چه‌ندێ هه‌ر بۆ وى دێ زڤڕت، وهه‌چییێ كوفرێ بكه‌ت وشوكرێ نه‌كه‌ت هندى خودايێ منه منه‌ت ب شوكرا وى نينه، ئه‌و يێ مه‌رده.
{ 41 } { قَالَ نَكِّرُوا لَهَا عَرْشَهَا نَنْظُرْ أَتَهْتَدِي أَمْ تَكُونُ مِنَ الَّذِينَ لَا يَهْتَدُونَ } سوله‌يمانى گۆت: هوين گوهۆڕينه‌كا وه‌سا د ته‌ختێ وێ دا بكه‌ن كو ئه‌و وى نه‌نیاست ده‌مێ دبينت؛ دا ئه‌م بزانين كانێ ئه‌و دێ ب سه‌ر هل بت يان نه؟
{ 42 } { فَلَمَّا جَاءَتْ قِيلَ أَهَٰكَذَا عَرْشُكِ ۖ قَالَتْ كَأَنَّهُ هُوَ ۚ وَأُوتِينَا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهَا وَكُنَّا مُسْلِمِينَ } ڤێجا ده‌مێ مه‌لكا (سه‌به‌ئێ) هاتی بۆ وێ هاته گۆتن: ئه‌رێ ته‌ختێ ته يێ هۆسايه؟ وێ گۆت: ئه‌ڤه وه‌كى وییه. ئينا بۆ سوله‌يمانى ئاشكه‌را بوو كو به‌رسڤا وێ يا دورست بوو، ووێ زانى شيانا خودێ چه‌نده وكو ڕاسته سوله‌يمان پێغه‌مبه‌ره، ووى گۆت: به‌رى وێ، زانينا مه ب خودێ وشيانا وى هه‌بوويه، وئه‌م د بن فه‌رمانا خودێ ڤه بووين ومه پێگيرى ب دينێ ئيسلامێ دكر.
{ 43 } { وَصَدَّهَا مَا كَانَتْ تَعْبُدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ ۖ إِنَّهَا كَانَتْ مِنْ قَوْمٍ كَافِرِينَ } وتشتێ ئه‌و ژ په‌رستنا خودايێ ب تنێ پاشڤه‌برى ئه‌و بوو ئه‌و د ناڤ ملله‌ته‌كێ كافر دا مه‌زن بووبوو.
{ 44 } { قِيلَ لَهَا ادْخُلِي الصَّرْحَ ۖ فَلَمَّا رَأَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةً وَكَشَفَتْ عَنْ سَاقَيْهَا ۚ قَالَ إِنَّهُ صَرْحٌ مُمَرَّدٌ مِنْ قَوَارِيرَ ۗ قَالَتْ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمَانَ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ } بۆ وێ هاته گۆتن: هه‌ڕه د قه‌سرێ ڤه، وحه‌وشا قه‌سرێ يا ژ ناڤ دا ب شيشێ هاتبوو چێكرن وئاڤ د بن دا دچوو، ڤێجا ده‌مێ وێ ئه‌و ديتى وێ هزركر ئاڤه يا دچت وپێل يێ ڤێ دكه‌ڤن، ئينا وێ ده‌همه‌نا خۆ هلدا دا بده‌ته ئاڤێ بێى كراسێ وێ ته‌ڕ ببت، سوله‌يمانى گۆتێ: ئه‌و عه‌رده‌كه ژ شيشێ يێ هاتییه چێكرن وئاڤ د بن دا دچت. هنگى وێ گۆت: خودايێ من هندى ئه‌زم من زۆردارى ل خۆ كربوو ژ به‌ر وێ شركا من كرى، وئه‌ز د گه‌ل سوله‌يمانى هاتمه د دينێ خودێ دا خودايێ هه‌مى چێكرییان.
{ 45 } { وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ فَإِذَا هُمْ فَرِيقَانِ يَخْتَصِمُونَ } و ب ڕاستى مه بۆ ثه‌موودییان برايى وان صالح هنارتبوو: كو ته‌وحيدا خودێ بكه‌ن، وپه‌رستنا كه‌سێ دى نه‌كه‌ن، ڤێجا ده‌مێ صالح بۆ وان هاتى وبه‌رێ وان دايه خودێ وپه‌رستنا وى ملله‌تێ وى بوونه دو ده‌سته‌ك: هنده‌كان باوه‌رى پێ ئينا، وهنده‌كان كوفر ب گازییا وى كر، وهه‌ر ئێك ژ وان هزر دكر ئه‌و يێ حه‌قه.
{ 46 } { قَالَ يَا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ ۖ لَوْلَا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ } صالحى گۆته ده‌سته‌كا كافر: بۆچى هوين له‌زێ ل كوفرێ وكرنا خرابییێ دكه‌ن ئه‌وا عه‌زابێ ب سه‌ر هه‌وه دا دئينت، وهوين باوه‌رییێ وكرنا باشییان يا كو خێر بۆ هه‌وه پێڤه دئێت پاش دئێخن؟ بۆچى هوين هه‌ر ژ سه‌رى داخوازا ژێبرنا گونه‌هان بۆ خۆ ژ خودێ ناكه‌ن، و ل خۆ نازڤڕن؛ دا به‌لكى دلۆڤانى ب هه‌وه بێته برن.
{ 47 } { قَالُوا اطَّيَّرْنَا بِكَ وَبِمَنْ مَعَكَ ۚ قَالَ طَائِرُكُمْ عِنْدَ اللَّهِ ۖ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُونَ } ملله‌تێ صالحى گۆتێ: مه خێر وئيفله‌حى ژ ته و ژ وان يێن هاتينه د دينێ ته دا نه‌ديتییه، صالحى گۆته وان: هه‌ر باشى وخرابییه‌كا بگه‌هته هه‌وه، خودێ بۆ هه‌وه يا نڤيسى وئه‌و دێ هه‌وه جزا ده‌ت، به‌لكى هوين ملله‌ته‌كن ب خۆشى ونه‌خۆشییێ دئێنه جه‌ڕباندن.
{ 48 } { وَكَانَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ } و ل باژێرێ صالحى -كو باژێرێ (حجر) بوو ئه‌وێ دكه‌فته ژۆرییا ڕۆژهه‌لاتا جزيرا عه‌ره‌بان- نه‌ه زه‌لام هه‌بوون، كارێ وان خرابكارییا د عه‌ردى دا بوو، ئه‌و خرابكارییا چو چاكى د گه‌ل دا نه‌بت.
{ 49 } { قَالُوا تَقَاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَأَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ أَهْلِهِ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ } ڤان هه‌ر نه‌هان گۆته ئێك ودو: هوين بۆ ئێك ودو ب خودێ سويند بخۆن: كو ئه‌م ب شه‌ڤێ و ب خافله‌تى ڤه بێين صالحى ومروڤێن وى بكوژين، پاشى بێژينه وى يێ داخوازا خوينا وان دكه‌ت ژ مرۆڤێن وى: مه كوشتنا وان ب چاڤ نه‌ديتییه، وئه‌م د گۆتنا خۆ دا دڕاستگۆينه.
{ 50 } { وَمَكَرُوا مَكْرًا وَمَكَرْنَا مَكْرًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ } ووان ئه‌ڤ پيلانه گێڕا دا صالحى وخه‌لكێ مالا وى بكوژن، ئينا مه پێغه‌مبه‌رێ خۆ صالح ب سه‌رئێخست، ومه ئه‌و ب خافله‌تى ڤه گرتن وعه‌زابدان، بێى ئه‌و هزرا عه‌زابا مه بكه‌ن يان كاره‌كى بۆ بكه‌ن.
{ 51 } { فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ } ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌رێ خۆ بده دويماهییا غه‌درا ڤان د گه‌ل پێغه‌مبه‌رێ وان صالحى كانێ مه چ ب سه‌رى ئينا؟ مه ئه‌و وملله‌تێ وان هه‌مى تێبرن.
{ 52 } { فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خَاوِيَةً بِمَا ظَلَمُوا ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ } ڤێجا ئه‌وێن هه خانییێن وانه دكاڤلن كه‌س تێدا نينه؛ ژ به‌ر وێ زۆردارییا وان ل خۆ كرى، كو شرك ب خودێ كرى وباوه‌رى ب پێغه‌مبه‌رێ خۆ نه‌ئيناى. هندى د وێ تێبرنێ دايه نيشانه‌ك ووجه‌ك بۆ وى ملله‌تى هه‌يه يێ پێ ئاگه‌هدار، وئه‌ڤه ڕێبازا مه‌يه د ده‌ر حه‌قا وان دا يێن باوه‌رییێ ب پێغه‌مبه‌ران نه‌ئينن.
{ 53 } { وَأَنْجَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ } ومه صالح وئه‌وێن باوه‌رى د گه‌ل دا ئيناى ژ وێ عه‌زابێ ڕزگاركرن يا ب سه‌رێ ثه‌موودییان هاتى، ئه‌وێن ب باوه‌رییا خۆ خۆ ژ عه‌زابا خودێ پاراستى.
{ 54 } { وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ وَأَنْتُمْ تُبْصِرُونَ } وتو به‌حسێ لووطى بكه ده‌مێ وى گۆتییه ملله‌تێ خۆ: ئه‌رێ هوين وى كارێ زێده كرێت دكه‌ن وهوين دزانن ئه‌و چه‌ند يێ كرێته؟
{ 55 } { أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ ۚ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ } ئه‌رێ هوين دچنه نك زه‌لامان وهوين ژنكان دهێلن؟ نێ هوين ملله‌ته‌كێ نه‌زانن هوين حه‌قێ خودێ ل سه‌ر خۆ نزانن، وهوين ب وێ چه‌ندێ بێ ئه‌مرییا خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى دكه‌ن، وهوين كاره‌كى دكه‌ن كه‌سێ به‌رى هه‌وه نه‌كرییه.
{ 56 } { فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْيَتِكُمْ ۖ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ } ڤێجا ملله‌تێ لووطى چو به‌رسڤ نه‌بوون ژبلی هندێ وان گۆته ئێك ودو: هوين بنه‌مالا لووطى ژ گوندێ خۆ ده‌ربێخن، هندى ئه‌ون ئه‌و خۆ ژ ڤى كارێ مه دده‌نه پاش، وخۆ پاقژ دبينن. وان ئه‌ڤ گۆتنه بۆ ياريپێكرن گۆته وان.
{ 57 } { فَأَنْجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَاهَا مِنَ الْغَابِرِينَ } ڤێجا مه لووط ومرۆڤێن وى ژ وێ عه‌زابێ ڕزگاركرن يا كو دێ ب سه‌رێ ملله‌تێ وى دا ئێت، ژنا وى تێ نه‌بت -ب قه‌ده‌را مه- ئه‌و ژ وان بوو يێن ماينه د عه‌زابێ دا؛ چونكى ئه‌و پشته‌ڤانا ملله‌تێ خۆ بوو ويا ڕازى بوو ل سه‌ر كريارێن وان.
{ 58 } { وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَطَرًا ۖ فَسَاءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ } ومه ژ عه‌سمانى بارانه‌كا به‌رێن ژ ته‌قنێ هاتينه چێكرن ب سه‌ر وان دا باراند وتێبرن، ڤێجا چ پيسه بارانا وانه يێن هاتينه ترساندن، ئه‌وێن چو هێجه‌ت د ده‌ستان دا نه‌ماين.
{ 59 } { قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَامٌ عَلَىٰ عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَىٰ ۗ آللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ } تو بێژه: مه‌دح وسوپاسى بۆ خودايى بن، وسلاڤ وته‌ناهى ژ وى ل وان به‌نییێن وى بن يێن وى بۆ په‌ياما خۆ هلبژاتين، پاشى تو پسيارێ ژ بوتپه‌رێسێن ملله‌تێ خۆ بكه: ئه‌رێ ئه‌و خودايێ مفا وزيان د ده‌ستى دا چێتره يان ئه‌و شريكێن وان ژبلی خودێ داناين، يێن كو نه‌شێن نه مفاى ونه زيانێ بگه‌هيننه خۆ يان بگه‌هيننه كه‌سێ دى؟
{ 60 } { أَمَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ مَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَهَا ۗ أَإِلَٰهٌ مَعَ اللَّهِ ۚ بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ } وتو پسيارێ ژ وان بكه: كێ عه‌سمان وعه‌رد ئافراندينه، وئاڤه‌ك بۆ هه‌وه ژ عه‌سمانى ئينايه خوارێ، ڤێجا باغ وبيستانێن خودان جوانى وخوشكۆكى پێ شين كرن؟ ئه‌گه‌ر خودێ ئاڤ ژ عه‌سمانى نه‌باراندبا بۆ هه‌وه نه‌دبوو كو هوين داروبارێ وان باغان شين بكه‌ن. هندى په‌رستنا وییه ئه‌وه حه‌قى، وپه‌رستنا تشته‌كێ دى ژبلی وى نه‌حه‌قییه. ئه‌رێ خودایه‌كێ دى د گه‌ل خودێ ئه‌ڤ كاره كرينه حه‌تا بۆ خودێ ببته شريك وپه‌رستنا وى ژى بێته‌كرن؟ به‌لكى ئه‌ڤ بوتپه‌رێسه ملله‌ته‌كن به‌رێ خۆ ژ ڕێكا حه‌قییێ وباوه‌رییێ وه‌ردگێڕن، وهنده‌كان د په‌رستن ومه‌زنكرنێ دا دئيننه ڕێزا خودێ.
{ 61 } { أَمَّنْ جَعَلَ الْأَرْضَ قَرَارًا وَجَعَلَ خِلَالَهَا أَنْهَارًا وَجَعَلَ لَهَا رَوَاسِيَ وَجَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حَاجِزًا ۗ أَإِلَٰهٌ مَعَ اللَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ } ئه‌رێ په‌رستنا وان شريكان يێن هوين بۆ خودايێ خۆ ددانن چێتره يان په‌رستنا وى يێ عه‌رد بۆ هه‌وه كرییه جهێ ئاكنجيبوونێ وڕويبار د ناڤ ڕا برين، وچيايێن موكم لێ داناين، وپه‌رده‌یه‌ك كرییه د ناڤبه‌را هه‌ردو ده‌ريايان دا يا ئاڤ شرين وئاڤ سوير دا ئێك يا دى خراب نه‌كه‌ت؟ ئه‌رێ خودایه‌كێ دى د گه‌ل خودێ ئه‌ڤ چه‌نده كرییه؛ دا هوين وى د په‌رستنێ دا بۆ وى بكه‌نه شريك؟ به‌لكى پترییا ڤان بوتپه‌رێسان قه‌درێ مه‌زنییا خودێ نزانن.
{ 62 } { أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ ۗ أَإِلَٰهٌ مَعَ اللَّهِ ۚ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ } ئه‌رێ په‌رستنا وان يێن هوين بۆ خودێ دكه‌نه شريك چێتره يان په‌رستنا وى يێ د به‌رسڤا وى كه‌سێ ته‌نگاڤ دئێت ده‌مێ هاوار دكه‌ت، ووێ نه‌خۆشییا ب سه‌ر وى دا هاتى ڕادكه‌ت، وهه‌وه ل عه‌ردى دكه‌ته جێگرێن وان يێن به‌رى هه‌وه چووين؟ ئه‌رێ خودایه‌كێ دى د گه‌ل خودێ ڤان قه‌نجییان د گه‌ل هه‌وه دكه‌ت؟ كێمه‌كێ هوين بيرا خۆ لێ دئيننه‌ڤه ووجه‌كێ بۆ خۆ ژێ وه‌ردگرن.
{ 63 } { أَمَّنْ يَهْدِيكُمْ فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَنْ يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ ۗ أَإِلَٰهٌ مَعَ اللَّهِ ۚ تَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ } ئه‌رێ په‌رستنا وان يێن هوين بۆ خودێ دكه‌نه هه‌ڤپشك چێتره يان په‌رستنا وى يێ ل تارییێن هشكاتى وده‌ريايێ ڕێكێ نيشا هه‌وه دده‌ت ده‌مێ هوين به‌رزه دبن، وئه‌وێ باى بۆ مزگينى كو ڕه‌حما خودێ دێ بارت دهنێرت؟ ئه‌رێ خودایه‌كێ دى د گه‌ل خودێ ڤێ چه‌ندێ بۆ هه‌وه دكه‌ت ڤێجا دا هوين دوعايان ژێ بكه‌ن؟ يێ پاك وبلند بت خودێ ژ وى تشتێ ئه‌و بۆ وى دكه‌نه هه‌ڤپشك.
{ 64 } { أَمَّنْ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَمَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ ۗ أَإِلَٰهٌ مَعَ اللَّهِ ۚ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ } وتو پسيارێ ژ وان بكه: ئه‌و كییه يێ خه‌لكى دئافرينت پاشى چى گاڤا ڤيا وان دبرينت، پاشى دوباره وان دئافرينته‌ڤه، وئه‌و كییه يێ ب باراندنا بارانێ ژ عه‌سمانى و ب شينكرنا داروبارى ژ عه‌ردى ڕزقى دده‌ته هه‌وه؟ ئه‌رێ خودایه‌كێ دى ژبلی خودێ وێ چه‌ندێ دكه‌ت؟ تو بێژه: كانێ هوين هێجه‌تا خۆ بينن ئه‌گه‌ر هوين دڕاستگۆنه كو خودێ شريكه‌ك هه‌يه.
{ 65 } { قُلْ لَا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ ۚ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: كه‌سه‌ك نه ل عه‌سمانان ونه ل عه‌ردى وى تشتى نزانت يێ خودێ ڤه‌شارتى ژ كارێن غه‌يبى، وئه‌و نزانن كانێ كه‌نگى ئه‌و دێ ژ گۆڕێن خۆ ڕابن ده‌مێ قيامه‌ت دئێت؟
{ 66 } { بَلِ ادَّارَكَ عِلْمُهُمْ فِي الْآخِرَةِ ۚ بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِنْهَا ۖ بَلْ هُمْ مِنْهَا عَمُونَ } به‌لكى زانينا وان ل ئاخره‌تێ پێك دئێت، وئه‌و دزانن كو ئه‌ڤه ئاخره‌ته وترس وسه‌هما وێیه پشتى ئه‌و وێ ب چاڤ دبينن، و ب ڕاستى ئه‌و د دنيايێ دا ژێ ب گومان بوون، به‌لكى دلێن وان ژێ دكۆره‌نه.
{ 67 } { وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَإِذَا كُنَّا تُرَابًا وَآبَاؤُنَا أَئِنَّا لَمُخْرَجُونَ } وئه‌وێن كوفر ب ته‌وحيدا خودێ كرى گۆتن: پشتى ئه‌م وبابێن مه مرين وبووينه ئاخ، ئه‌رێ جاره‌كا دى ئه‌م وه‌كى به‌رێ دێ زێندى بينه‌ڤه؟
{ 68 } { لَقَدْ وُعِدْنَا هَٰذَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا مِنْ قَبْلُ إِنْ هَٰذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ } ب ڕاستى ژڤان ب ڤێ چه‌ندێ بۆ مه وبۆ بابێن مه ژى به‌رێ هاتبوودان، به‌لێ مه چو ڕاستى بۆ ڤى ژڤانى نه‌ديتییه ومه باوه‌رى پێ نه‌ئينايه، هندى ئه‌ڤ ژڤانه‌يه هه‌ما ئێك ژ وان دره‌وانه يێن خه‌لكێ به‌رێ د كيتابێن خۆ دا نڤيسى.
{ 69 } { قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه ڤان دره‌وپێكه‌ران: هوين ل عه‌ردى بگه‌ڕيێن، وبه‌رێ خۆ بده‌نه وارێ تاوانبارێن به‌رى خۆ، كانێ دويماهییا وان يێن دره‌و ب پێغه‌مبه‌ران كرى يا چاوا بوويه؟ ژ به‌ر دره‌وين ده‌رێخستنا وان بۆ پێغه‌مبه‌ران خودێ ئه‌و تێ برن، وخودێ دێ وه‌سا ل هه‌وه ژى كه‌ت ئه‌گه‌ر هوين باوه‌رییێ نه‌ئينن.
{ 70 } { وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُنْ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ } وتو ب خه‌م نه‌كه‌ڤه كو بوتپه‌رێسان پشتا خۆ دايه ته يان باوه‌رى ب ته نه‌ئيناى، وسنگێ ته بلا ژ فه‌ند وفێلێن ئه‌و د گه‌ل ته دكه‌ن ته‌نگ نه‌بت، هندى خودێیه دێ ته ب سه‌ر وان ئێخت.
{ 71 } { وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ } وبوتپه‌رێسێن ملله‌تێ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- دبێژن: ئه‌ڤ ژڤانێ تو ودويكه‌فتییێن خۆ ب عه‌زابێ ددنه مه كه‌نگییه ئه‌گه‌ر هوين دڕاستگۆنه د وى ژڤانى دا؟
{ 72 } { قُلْ عَسَىٰ أَنْ يَكُونَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِي تَسْتَعْجِلُونَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه وان: به‌لكى هنده‌ك ژ وێ عه‌زابا هوين له‌زێ لێ دكه‌ن يا نێزيكى هه‌وه بت.
{ 73 } { وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ } وهندى خودايێ ته‌يه يێ خودان قه‌نجییه ل سه‌ر مرۆڤان؛ چونكى ئه‌و له‌زێ د عه‌زابدانا وان دا ناكه‌ت سه‌را كوفر ونه‌گوهدارییا وان، به‌لێ پترییا وان شوكرا خودێ سه‌را وێ چه‌ندێ ناكه‌ن، وباوه‌رییێ نائينن.
{ 74 } { وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ } وهندى خودايێ ته‌يه دزانت كانێ چ د سنگێن به‌نییێن وى دا يێ ڤه‌شارتییه وكانێ ئه‌و چ ئاشكه‌را دكه‌ن.
{ 75 } { وَمَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ } وتشته‌ك نينه ل به‌ر خه‌لكى يێ ڤه‌شارتى بت ل عه‌ردى وعه‌سمانى ئه‌گه‌ر ل نك خودێ د كيتابه‌كا ئاشكه‌را دا نه‌بت. وێ كيتابێ دۆرا ل هه‌مى تشتان گرتى يێ بووى ويێ دێ بت ژى.
{ 76 } { إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَقُصُّ عَلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَكْثَرَ الَّذِي هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ } هندى ئه‌ڤ قورئانه‌يه حه‌قییێ بۆ ئسرائيلیان دبێژت د پترییا وان تشتان دا يێن ئه‌و تێدا ژێك جودا بووين.
{ 77 } { وَإِنَّهُ لَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ } وهندى ئه‌ڤ قورئانه‌يه ڕێنيشادان ودلۆڤانییه بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ باوه‌رییێ بينت.
{ 78 } { إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ بِحُكْمِهِ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ } هندى خودايێ ته‌يه حوكمى د ناڤبه‌را وان دا دكه‌ت يێن ژێك جودا بووين، ڤێجا ئه‌و تۆلێ ژ نه‌حه‌قى دستينت، ويێ قه‌نجيكار خه‌لات دكه‌ت. وئه‌وه زالێ ب سه‌رڤه‌هاتى، حوكمێ وى نائێته ڤه‌گه‌ڕاندن، يێ پڕزانايه، ل به‌ر وى حه‌قى ونه‌حه‌قى تێكه‌لی ئێك نابت.
{ 79 } { فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۖ إِنَّكَ عَلَى الْحَقِّ الْمُبِينِ } ڤێجا تو د هه‌مى كارێن خۆ دا خۆ بهێله ب هيڤییا خودێ ڤه، هندى تويى تو يێ ل سه‌ر وێ حه‌قییا ئاشكه‌را يا چو گومان تێدا نه‌هه‌ى.
{ 80 } { إِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَىٰ وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ } هندى تويى -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- تو نه‌شێى حه‌قییێ بگه‌هينییه وى يێ خودێ خه‌تم ل دلێ وى داى ومراندى، وتو نه‌شێى گازییا خۆ بگه‌هينییه وى يێ خودێ گوهێن وى ژ بهيستنا حه‌قییێ كه‌ڕكرين ده‌مێ ئه‌و دچن وپشتا خۆ دده‌نه ته.
{ 81 } { وَمَا أَنْتَ بِهَادِي الْعُمْيِ عَنْ ضَلَالَتِهِمْ ۖ إِنْ تُسْمِعُ إِلَّا مَنْ يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ مُسْلِمُونَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- نه‌شێى به‌رێ وى يێ خودێ ژ ديتنا حه‌قییێ كۆره كرى بده‌يه ڕێكا ڕاست، هه‌ما ب تنێ تو دشێى ده‌نگێ خۆ بگه‌هينییه وى يێ باوه‌رى ب ئايه‌تێن مه ئيناى، ڤێجا ئه‌و دموسلمانن وگوهدارییا ته دكه‌ن د وى تشتى دا يێ تو به‌رێ وان دده‌يێ.
{ 82 } { وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ } وئه‌گه‌ر عه‌زاب ل سه‌ر وان حه‌ق بوو؛ ژ به‌ر گونه‌هكارى وسه‌رداچوونا وان، حه‌تا ئه‌و ببنه خرابترين چێكرییێن خودێ، ئه‌م ل دويماهییا زه‌مانى حه‌يوانه‌كى دێ بۆ وان ژ عه‌ردى ده‌رێخين؛ داببته نيشانه‌كا مه‌زن ژ نيشانێن هاتنا قيامه‌تێ، ئه‌و حه‌يوان دێ د گه‌ل وان ئاخڤت كو ئه‌و مرۆڤێن باوه‌رى ب قيامه‌تێ نه‌ئيناى باوه‌رییێ ب قورئانێ وموحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن ودينێ وى نائينن وكارى پێ ناكه‌ن.
{ 83 } { وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِمَّنْ يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ } وڕۆژا ئه‌م ل حه‌شرێ ژ هه‌ر ملله‌ته‌كى ده‌سته‌كه‌كێ كۆم دكين ژ وان يێن دره‌وێ ب ئايه‌ت وده‌ليلێن مه دكه‌ن؛ دا لێك كۆم ببن، پاشى هه‌مى بۆ حسێبێ دئێنه هاژۆتن.
{ 84 } { حَتَّىٰ إِذَا جَاءُوا قَالَ أَكَذَّبْتُمْ بِآيَاتِي وَلَمْ تُحِيطُوا بِهَا عِلْمًا أَمَّاذَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } حه‌تا ئه‌گه‌ر ژ هه‌ر ملله‌ته‌كى قۆله‌ك هات ژ وان يێن دره‌و ب ئايه‌تێن مه كرى وكۆم بوون، خودێ گۆت: ئه‌رێ هه‌وه دره‌و ب وان ئايه‌تێن من كربوو، وهه‌وه چو ده‌ليل ل سه‌ر نه‌حه‌قییا وان نه‌بوو حه‌تا هوين پشت بده‌نێ ودره‌وێ پێ بكه‌ن، يان هه‌وه چ دكر؟
{ 85 } { وَوَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ بِمَا ظَلَمُوا فَهُمْ لَا يَنْطِقُونَ } وگۆتن ب عه‌زابێ ل سه‌ر وان حه‌ق بوو؛ ژ به‌ر زۆردارى ودره‌وپێكرنا وان، ڤێجا وان چو هێجه‌ت نينن پێ باخڤن وبه‌ڕه‌ڤانییێ ژ خۆ بكه‌ن به‌رانبه‌ر وێ عه‌زابا خراب يا ب سه‌رێ وان هاتى.
{ 86 } { أَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ } ئه‌رێ ئه‌وێن هه يێن دره‌و ب ئايه‌تێن مه كرى ما نابينن كو مه شه‌ڤ يا داى دا ئه‌و تێدا ڤه‌حه‌ويێن وبنڤن، ومه ڕۆژ يا داى دا بۆ وان ببته جهێ ديتنێ وبه‌رگه‌ڕيانا ڕزقى؟ هندى د چێكرنا وان دايه نيشانه‌ك هه‌يه بۆ ملله‌ته‌كێ باوه‌رییێ بينت.
{ 87 } { وَيَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ۚ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌حسێ وێ ڕۆژێ بكه يا ملياكه‌ت تێدا بۆڕییێ لێدده‌ت ڤێجا هه‌چییێ ل عه‌سمانان وعه‌ردى ژ ترسێن وێ لێدانێ دا دبزديێت، ئه‌و تێ نه‌بت يێ خودێ بڤێت و ژ وێ ترسێ بپارێزت، وهه‌مى چێكرى شكه‌ستى وستوخوار دئێنه نك خودايێ خۆ.
{ 88 } { وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ ۚ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ ۚ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ } وتو چيايان دبينى يا ژ ته‌ڤه ئه‌و ل جهێن خۆ ڕادوه‌ستاينه، وئه‌و ب خۆ وه‌سا دچنه ڕێ وه‌كى ئه‌و عه‌ور دچن يێن با وان دهاژۆت، وئه‌ڤه ژ چێكرنا وى خودايییه يێ هه‌مى تشت موكم وباش چێكرين. هندى خودێیه يێ شاره‌زايه ب وى كارێ به‌نییێن وى دكه‌ن، ژ باشى و خرابییان، وئه‌و دێ وان جزا ده‌ت.
{ 89 } { مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَا وَهُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ } هه‌چییێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ بێت وته‌وحيدا خودێ وباوه‌رى ئينانا ب وى وكارێ چاك د گه‌ل دا، ئه‌وى خێره‌كا مه‌زن وچێتر بۆ وى ل نك خودێ هه‌يه، كو به‌حه‌شته، وئه‌و ل ڕۆژا بزديانا مه‌زنتر دپشتڕاستن.
{ 90 } { وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } وهه‌چییێ ب شركێ وكارێن خراب ڤه بێت، جزايێ وان ئه‌وه خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ وان ل سه‌ر ڕوییان بهاڤێته د ئاگرى دا، وبۆ پاشڤه‌برن دێ بۆ وان ئێته گۆتن: ئه‌رێ ژبلی وان كريارێن هه‌وه د دنيايێ دا دكرن ما جزايێ هه‌وه ب تشته‌كێ دى دئێته‌دان؟
{ 91 } { إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَٰذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَهَا وَلَهُ كُلُّ شَيْءٍ ۖ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه مرۆڤان: هه‌ما فه‌رمان ب هندێ يا ل من هاتییه‌كرن كو ئه‌ز په‌رستنا خودايێ ڤى باژێرى بكه‌م، كو مه‌كه‌هه، ئه‌وێ خودێ ل سه‌ر به‌نییێن خۆ حه‌رامكرى ئه‌و خوينه‌كا حه‌رام لێ بڕێژن، يان زۆردارییێ تێدا ل ئێكى بكه‌ن، يان نێچيرێ لێ بگرن، يان داروبارێ وى ببڕن، وهه‌ر تشته‌كێ هه‌ى بۆ وییه، وفه‌رمان يا ل من هاتییه‌كرن كو ئه‌ز په‌رستنا وى ب تنێ بكه‌م، وخۆ بێخمه بن ئه‌مرێ وى، وگوهدارییا وى بكه‌م.
{ 92 } { وَأَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ ۖ فَمَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَا أَنَا مِنَ الْمُنْذِرِينَ } وكو ئه‌ز قورئانێ بۆ مرۆڤان بخوينم، ڤێجا هه‌چییێ پێ ب هيدايه‌ت بێت ودويكه‌فتنا وێ بكه‌ت يا ئه‌ز پێ هاتيم، هه‌ما خێر وجزايێ وێ چه‌ندێ هه‌ر دێ بۆ وى زڤڕت، وهه‌چییێ ژ حه‌قییێ به‌رزه‌بوو تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه: هه‌ما ئه‌ز ژ وانم يێن ملله‌تێن خۆ ترساندين، وهيدايه‌ت نه د ده‌ستێ من دايه.
{ 93 } { وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه: حه‌مد بۆ خودێ بت، ئه‌و ئايه‌تێن خۆ د هه‌وه ب خۆ دا و د عه‌رد وعه‌سمانان ژى دا پاشى دێ نيشا هه‌وه ده‌ت، ڤێجا هوين دێ وه‌سا وان ناسن كو هوين حه‌قییێ ونه‌حه‌قییێ پێ ڤاڤێرن، وخودايێ ته ژ وى تشتێ هوين دكه‌ن يێ بێ ئاگه‌هـ نينه، وئه‌و دێ هه‌وه سه‌را جزا ده‌ت.
عربة الشراء 