غَافِر
{ 1 } { حم }
(حم) گۆتن ل سه‌ر ڤان حه‌رفێن كه‌ركرى ل ده‌سپێكا سووره‌تا به‌قه‌ره بۆرییه.
{ 2 } { تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ } ئينانه‌خوارا قورئانێ بۆ موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ژ نك خودێیه، زالێ هه‌مى چێكرى ئێخستينه بن ده‌ستێ خۆ، پڕزانایێ ب هه‌مى تشتان.
{ 3 } { غَافِرِ الذَّنْبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيدِ الْعِقَابِ ذِي الطَّوْلِ ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ } گونه‌هـ ژێبرێ گونه‌هێن گونه‌هكارانه، وتۆبه‌وه‌رگرێ تۆبا تۆبه‌كه‌رانه، يێ عه‌زاب دژواره بۆ وان يێن بسته‌يێ ل سه‌ر كرنا گونه‌هان دكه‌ن وژێ تۆبه ناكه‌ن، وئه‌و د گه‌ل به‌نییێن خۆ يێن گوهدار خودانێ قه‌نجییێيه، ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن هێژاى په‌رستنێ نينن، زڤڕينا هه‌مى چێكرییان ڕۆژا حسێبێ بۆ نك وییه، ڤێجا ئه‌و جزايێ هه‌ر ئێكى دێ ده‌تێ.
{ 4 } { مَا يُجَادِلُ فِي آيَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلَادِ } ژبلی وان يێن كوفر ب ته‌وحيدا خودێ كرى كه‌س هه‌ڤڕكییێ د ئايه‌تێن قورئانێ وده‌ليلێن ته‌وحيدا خودێ دا ناكه‌ت، ڤێجا وه‌رگه‌ڕيانا وان د وه‌لاتى دا وهاتن وچوونا وان ب ڕه‌نگێن بازرگانییێ بلا ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- نه‌خاپينت.
{ 5 } { كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِنْ بَعْدِهِمْ ۖ وَهَمَّتْ كُلُّ أُمَّةٍ بِرَسُولِهِمْ لِيَأْخُذُوهُ ۖ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ ۖ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ } به‌رى ڤان كافران ملله‌تێ نووحى وئه‌و ملله‌تێن ب دويڤ دا هاتين ژى وه‌كى عاد وثه‌موودییان دره‌و ب پێغه‌مبه‌ران كربوو، ده‌مێ وان كار بۆ عه‌زابدانا وان يان كوشتنا وان كرى، وهه‌ر ملله‌ته‌كى ژ ڤان ملله‌تێن دره‌و ب پێغه‌مبه‌رێ خۆ كرى دلێ خۆ بره كوشتنا پێغه‌مبه‌رێ خۆ، ووان ب نه‌حه‌قى هه‌ڤڕكى كر؛ دا ئه‌و ب هه‌ڤڕكییا خۆ حه‌قییێ پويچ بكه‌ن ڤێجا من ئه‌و عه‌زاب دان، ڤێجا عه‌زابدانا من بۆ وان بوو عيبره‌ت وشيره‌ت بۆ وى خه‌لكێ پشتى وان دئێن چاوا بوویه؟
{ 6 } { وَكَذَٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ } وكانێ چاوا عه‌زاب ب سه‌ر ملله‌تێن بۆرین دا يێن پێغه‌مبه‌رێن خۆ دره‌وين ده‌رێخستين هات، وه‌سا ئه‌و ل سه‌ر كافران ژى حه‌ق بوو كو ئه‌و خودانێن ئاگرينه.
{ 7 } { الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ } ئه‌وێن عه‌رشێ خودێ هل دگرن ژ فريشته‌يان وئه‌وێن ل دۆر عه‌رشى ژ وان، خودێ ژ هه‌ر كێماسییه‌كێ پاك دكه‌ن، وحه‌مدا وى دكه‌ن ب حه‌مده‌كا هێژاى وى، و ب دورستى باوه‌رییێ پێ دئينن، وداخوازێ ژ وى دكه‌ن كو ئه‌و ل خودان باوه‌ران نه‌گرت، دبێژن: خودايێ مه هه‌ر تشته‌كێ هه‌ى ته ب دلۆڤانى وزانينێ دۆر لێ گرتییه، ڤێجا تو گونه‌هان بۆ وان ژێ ببه يێن ژ گونه‌هان تۆبه‌كرى، وئه‌و ڕێ گرتى يا ته فه‌رمان پێ ل وان كرى كو ئيسلامه، وتو وان ژ عه‌زابا جه‌هنه‌مێ بپارێزه.
{ 8 } { رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ ۚ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ } خودايێ مه وتو خودان باوه‌ران بكه د وان به‌حه‌شتێن خۆش دا يێن ته سۆز پێ دايه وان، وهه‌چییێ ب باوه‌رییێ باش بووى ژ باب وژن ودوونده‌هێن وان. هندى تويى تو ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يێ زالی، و د كار وڕێڤه‌برنا خۆ دا يێ كاربنه‌جهى.
{ 9 } { وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ ۚ وَمَنْ تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ ۚ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ } وتو دويماهییا خراب يا گونه‌هێن وان ژ وان دویر بكه، ووان پێ نه‌گره، وهه‌چییێ تو ل ڕۆژا حسێبێ خرابییێ ژێ دوير بكه‌ى ئه‌و ته دلۆڤانى پێ بر، وئه‌وه سه‌ركه‌فتنا مه‌زن وبێ وێنه.
{ 10 } { إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ مِنْ مَقْتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِيمَانِ فَتَكْفُرُونَ } هندى ئه‌ون يێن كافر بووین ده‌مێ عه‌زابا ئاگرى ب چاڤ دبينن، وان گه‌له‌ك كه‌رب ژ خۆ ڤه‌دبت، وهنگى زه‌بانییێن جه‌هنه‌مێ دبێژنێ: كه‌ربڤه‌بوونا خودێ د دنيايێ دا ژ هه‌وه -ده‌مێ وى داخوازا باوه‌رییێ ژ هه‌وه كرى، وهوين ل به‌ر نه‌هاتين- ژ كه‌ربڤه‌بونا هه‌وه يا نوكه مه‌زنتره.
{ 11 } { قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَىٰ خُرُوجٍ مِنْ سَبِيلٍ } كافران گۆت: خودايێ مه دوجاران ته ئه‌م مراندين: ده‌مێ ئه‌م د زكێن ده‌یكێن خۆ دا به‌رى رح بێته مه، وده‌مێ ژينا مه د دنيايێ ژى دا ب دويماهى هاتى، ودو جاران ته ئه‌م زێندى كرين: د دنيايێ دا ده‌مێ ئه‌م بووين، وڕۆژا ئه‌م ژ گۆڕێن خۆ ده‌ركه‌فتين، ڤێجا ئه‌م نوكه ئعترافێ ب گونه‌هێن خۆ يێن بۆرین دكه‌ين، ئه‌رێ ڤێجا ڕێكه‌ك بۆ مه هه‌يه ئه‌م پێ ژ ئاگرى ده‌ركه‌ڤين؟ به‌لێ ئه‌ڤ ئعترافه چو مفاى ناگه‌هينته وان.
{ 12 } { ذَٰلِكُمْ بِأَنَّهُ إِذَا دُعِيَ اللَّهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ ۖ وَإِنْ يُشْرَكْ بِهِ تُؤْمِنُوا ۚ فَالْحُكْمُ لِلَّهِ الْعَلِيِّ الْكَبِيرِ } ئه‌و عه‌زابا بۆ هه‌وه هه‌ى ژ به‌ر هندێیه چونكى ده‌مێ هوين بۆ ته‌وحيدا خودێ وئيخلاصا د كارى دا دهاتنه گازيكرن هه‌وه كافرى ب وى دكر، وئه‌گه‌ر شريكه‌ك بۆ خودێ بێته‌دانان هوين باوه‌ریيێ پێ دئينن، وكارى پێ دكه‌ن. ڤێجا خودێیه حوكمى د ناڤبه‌را به‌نییێن خۆ دا دكه‌ت، خودايێ ب تنێ ئه‌وه يێ بلندییا بێ توخويب هه‌ى، وبلندى ومه‌زنى يا وییه.
{ 13 } { هُوَ الَّذِي يُرِيكُمْ آيَاتِهِ وَيُنَزِّلُ لَكُمْ مِنَ السَّمَاءِ رِزْقًا ۚ وَمَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَنْ يُنِيبُ } ئه‌وه يێ شيانا خۆ بۆ هه‌وه -گه‌لی مرۆڤان- ئاشكه‌را دكه‌ت د ڕێكا وان ئايه‌تێن مه‌زن ڕا يێن هوين دبينن، ئه‌وێن هندێ دگه‌هينن كو ئافرانده‌رێ وان يێ كامله، وئه‌و بارانه‌كێ ژ عه‌سمانى بۆ هه‌وه دئينته خوارێ ڕزقێ هه‌وه پێ دئێته‌دان، وهه‌ما ئه‌و بيرا خۆ ب ڤان ئايه‌تان دئينته ڤه يێ ل عيباده‌تێ خودايێ خۆ بزڤڕت، و ژ دل گوهدارییا وى بكه‌ت.
{ 14 } { فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ } ڤێجا هوين -گه‌لی خودان باوه‌ران- دوعا وعيباده‌تى بۆ وى ب تنێ بكه‌ن، وچاڤ ل بوتپه‌رێسان نه‌كه‌ن د ڕێبازا وان دا، ئه‌گه‌ر خۆ وان پێ نه‌خۆش بت ژى، هوین پویته‌ى نه‌ده‌نێ.
{ 15 } { رَفِيعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِيُنْذِرَ يَوْمَ التَّلَاقِ } هندى خودێیه بلندێ ژ هه‌مییان بلندتره، يێ كو ب بلندییا ده‌ره‌جێن خۆ ژ هه‌مى چێكرییان هاتییه جوداكرن، وقه‌درێ وى پێ بلند بووى، وئه‌وه خودانێ عه‌رشێ مه‌زن، و ژ دلۆڤانییا وییه ب به‌نییێن وى كو ئه‌و هنده‌ك پێغه‌مبه‌ران بۆ وان دهنێرت وێ وه‌حییێ بۆ وان دبێژن يا ئه‌و پێ بژين، دا ئه‌و د كارێ خۆ دا شاره‌زا بن؛ دا ئه‌و پێغه‌مبه‌ر به‌نییێن خودێ ژ ڕۆژا قيامه‌تێ بترسينن يا خه‌لكێ پێشییێ وپاشییێ تێدا دئێنه كۆمكرن.
{ 16 } { يَوْمَ هُمْ بَارِزُونَ ۖ لَا يَخْفَىٰ عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ ۚ لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ۖ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ } ڕۆژا قيامه‌تێ چێكرى هه‌مى به‌رانبه‌ر خودايێ خۆ ئاشكه‌را دبن، تشته‌ك ژ وان و ژ كارێ وان د دنيايێ دا كرى ل به‌ر خودێ به‌رزه نابت، خودێ دبێژت: ملك وڕێڤه‌برنا كارى ئه‌ڤرۆ يا كێیه؟ وئه‌و ب خۆ دێ به‌رسڤا خۆ ده‌ت: يا وى خودايییه يێ كو د ناڤ وسالۆخه‌ت وكريارێن خۆ دا يێ ئێكانه، يێ ب سه‌رڤه‌هاتى ئه‌وێ هه‌مى چێكرى ئێخستينه بن ده‌ستێ خۆ.
{ 17 } { الْيَوْمَ تُجْزَىٰ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ ۚ لَا ظُلْمَ الْيَوْمَ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ } ئه‌ڤرۆ خێرا هه‌ر نه‌فسه‌كێ ل دويڤ كريارا وێ د دنيايێ دا كرى ژ باشى وخرابییێ دێ ئێته‌دان، ئه‌ڤرۆ چو زۆردارى ل كه‌سێ نائێته‌كرن كو خێرێن وى بێنه كێمكرن يان گونه‌هێن وى بێنه زێده‌كرن. هندى خودێیه يێ حسێب سڤكه، ڤێجا هوين نه‌بێژن: ئه‌و ڕۆژ گيرۆ بوو؛ چونكى ئه‌و يا نێزيكه.
{ 18 } { وَأَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كَاظِمِينَ ۚ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- مرۆڤان ژ وێ ڕۆژا نێزيك بترسينه يا كو ل به‌ر وان گه‌له‌كا دويره كو ڕۆژا قيامه‌تێیه، ده‌مێ ژ ترسا عه‌زابا خودێ دا دل ژ سنگان بلند دبن و ب گه‌روییێن وان ڤه دئێنه گرێدان، وئه‌و دتژى خه‌م وكۆڤانن. زۆرداران چو دۆست وهه‌ڤالێن نێزيك نابن، ووان چو مه‌هده‌رچى ژى نابن مه‌هده‌رێ بۆ وان ل نك خودێ بكه‌ن، دا مه‌هده‌را وان بێته وه‌رگرتن.
{ 19 } { يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ } خودێ دزانت كانێ چاڤ چ ديتنان ڤه‌دڕه‌ڤينن، وكانێ مرۆڤ چ تشتى د سنگێ خۆ دا ڤه‌دشێرت ژ باشى وخرابییان.
{ 20 } { وَاللَّهُ يَقْضِي بِالْحَقِّ ۖ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لَا يَقْضُونَ بِشَيْءٍ ۗ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ } وخودێ ب دادییێ حوكمى د ناڤبه‌را مرۆڤان دا دكه‌ت، وئه‌و خوداوه‌ندێن ژبلی خودێ په‌رستن بۆ دئێته‌كرن حوكمى ب تشته‌كى ناكه‌ن؛ چونكى ئه‌و نه‌شێن وێ چه‌ندێ بكه‌ن. هندى خودێیه گوهدێرێ وى تشتییه يێ ئه‌زمانێن هه‌وه پێ دگه‌ڕيێن، يێ بينه‌ره ب كار وكريارێن هه‌وه.
{ 21 } { أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ كَانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ كَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا كَانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَاقٍ } ئه‌رێ ما ئه‌وێن دره‌و ب پێغه‌مبه‌رينییا ته كرى ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر ل عه‌ردى نه‌گه‌ڕياينه، ڤێجا دا به‌رێ خۆ بده‌نێ كانێ دويماهییا ملله‌تێن به‌رى وان يا چاوا بوو؟ ئه‌و ژ وان هێز دژوارتر بوون، وشوينوارێن وان پتر ل عه‌ردى مابوون، ڤێجا دژوارییا هێزا وان ومه‌زنییا له‌شێن وان چو مفا نه‌گه‌هانده وان، و ژ به‌ر كوفر وگونه‌هێن وان كرين خودێ ئه‌و ب عه‌زابا خۆ گرتن، ووان چو پارێزڤانه‌ك نه‌بوو وان ژ عه‌زابا خودێ بپارێزت، ووێ ژ وان بده‌ته پاش.
{ 22 } { ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ ۚ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ } ئه‌و عه‌زابا هه يا كو ب سه‌ر دره‌وپێكه‌ران دا هاتى، ژ به‌ر هه‌لويستێ وان بوو ژ وان پێغه‌مبه‌رێن خودێ يێن ب نيشانێن ئاشكه‌را بۆ وان هاتين، ڤێجا وان كوفر ب وان كر، وئه‌و دره‌وين ده‌رێخستن، ئينا خودێ ئه‌و ب عه‌زابا خۆ گرتن، هندى ئه‌وه ئه‌و يێ ب هێزه كه‌س نه‌شێتێ، يێ عه‌زاب دژواره بۆ وى يێ كوفرێ پێ بكه‌ت وگوهدارییا وى نه‌كه‌ت.
{ 23 } { وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُبِينٍ } و ب ڕاستى مه مووسا ب ئايه‌تێن خۆ يێن مه‌زن يێن هندێ دگه‌هينن كو ئه‌و د گازییا خۆ دا يێ ڕاستگۆيه، و ب هێجه‌ته‌كا ئاشكه‌را يا كو نه‌حه‌قییا دوژمنێن وى ئاشكه‌را دكه‌ت هنارت.
{ 24 } { إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ كَذَّابٌ } بۆ فيرعه‌ونى مه‌لكێ (مصرێ)، ووه‌زيرێ وى هامانى، وقاروونێ خودان مال وخزينه، ئينا وان باوه‌رى ب په‌ياما وى نه‌ئينا، وگۆتن: ئه‌و سێره‌به‌نده‌كێ پڕدره‌وينه، چاوا ئه‌و دبێژت ئه‌و پێغه‌مبه‌ره‌كه بۆ مرۆڤان هاتى؟
{ 25 } { فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاءَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْيُوا نِسَاءَهُمْ ۚ وَمَا كَيْدُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ } ڤێجا ده‌مێ مووسا ب موعجزه‌يێن ئاشكه‌را ژ نك مه بۆ فيرعه‌ون وهامان وقاروونى هاتى، نه ب تنێ وان باوه‌رى پێ نه‌ئينا وبه‌رهنگارییا وى كر، به‌لكى وان گۆت: هوين كوڕێن وان يێن باوه‌رى ب وى ئيناى بكوژن، وژنێن وان بۆ عه‌بدينى وخزمه‌تێ بهێلن. وهه‌ما فه‌ند وفێلا كافران د پويچبوون ونه‌مانێ دايه.
{ 26 } { وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي أَقْتُلْ مُوسَىٰ وَلْيَدْعُ رَبَّهُ ۖ إِنِّي أَخَافُ أَنْ يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَنْ يُظْهِرَ فِي الْأَرْضِ الْفَسَادَ } وفيرعه‌ونى گۆته مه‌زنێن ملله‌تێ خۆ: من بهێلن دا ئه‌ز مووساى بكوژم، وبلا ئه‌و گازى وى خودايێ خۆ بكه‌ت يێ ئه‌و دبێژت وى ئه‌وێ هنارتى؛ دا ئه‌و وى ژ ده‌ست مه بينته ده‌ر، هندى ئه‌زم ئه‌ز دترسم ئه‌و دينێ هه‌وه بگۆهوڕت يان ئه‌و خرابكارییێ د عه‌ردێ (مصرێ) دا ئاشكه‌را بكه‌ت.
{ 27 } { وَقَالَ مُوسَىٰ إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ مِنْ كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ } ومووساى گۆته فيرعه‌ونى وده‌سته‌كا وى: هندى ئه‌زم من خۆ ب خودايێ خۆ وخودايێ هه‌وه پاراستییه ژ هه‌ر كه‌سه‌كێ خۆ ژ ته‌وحيد وگوهدارییا خودێ مه‌زنتر ببينت، وباوه‌رییێ ب وێ ڕۆژێ نه‌ئينت يا خودێ حسێبێ تێدا د گه‌ل به‌نییان دكه‌ت.
{ 28 } { وَقَالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَنْ يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ مِنْ رَبِّكُمْ ۖ وَإِنْ يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ ۖ وَإِنْ يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُمْ بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ } وزه‌لامه‌كێ خودان باوه‌ر ژ بنه‌مالا فيرعه‌ونى، يێ كو باوره‌ییا خۆ ڤه‌دشارت، ب نه‌ڕازيبوون ڤه گۆته ملله‌تێ خۆ: چاوا هوين كوشتنا زه‌لامه‌كى حه‌لال دكه‌ن ووى چو گونه‌هـ نينن، ئه‌و تێ نه‌بت ئه‌و دبێژت: خودايێ من ئه‌للاهه، و ب ڕاستى ئه‌و ب وان نيشانێن ئاشكه‌را ڤه ژ نك خودايێ هه‌وه بۆ هه‌وه هاتییه يێن ڕاستگۆيییا وى ئاشكه‌را دكه‌ن؟ وئه‌گه‌ر مووسا يێ دره‌وين بت خرابییا دره‌وا وى دێ بۆ وى زڤڕت، وئه‌گه‌ر يێ ڕاستگۆ بت هنده‌ك ژ وێ يا ئه‌و ژڤانى پێ دده‌ته هه‌وه دێ ب سه‌رێ هه‌وه ئێت، هندى خودێیه به‌رێ وى ناده‌ته حه‌قییێ يێ پێ ل توخويبان داناى، كو حه‌قى هێلاى وده‌ست دايه نه‌حه‌قییێ، وگه‌له‌ك يێ دره‌وين بت د پالدانا نه‌حه‌قییا خۆ دا بۆ خودێ.
{ 29 } { يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ فَمَنْ يَنْصُرُنَا مِنْ بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءَنَا ۚ قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَىٰ وَمَا أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشَادِ } ئه‌ى ملله‌تێ من ده‌سهه‌لاتدارى ئه‌ڤرۆ د عه‌ردى دا يا هه‌وه‌يه وهوين د سه‌ر ئسرائيلییان ڕانه، ئه‌رێ ڤێجا ئه‌گه‌ر عه‌زابا خودێ ب سه‌ر مه دا هات كى هه‌يه وێ ژ مه پاشڤه‌ببه‌ت؟ فيرعه‌ونى د به‌رسڤێ دا گۆته ملله‌تێ خۆ: گه‌لی مرۆڤان ئه‌ز وێ شيره‌ت وبۆچوونێ بۆ هه‌وه دبێژم يا ئه‌ز دبينم بۆ من وبۆ هه‌وه باشتر ودورستتره، وهه‌ما ژ ڕێكا ڕاست ودورست پێڤه‌تر ئه‌ز به‌رێ هه‌وه ناده‌مه چو ڕێكێن دى.
{ 30 } { وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ مِثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ } ووى خودان باوه‌رێ بنه‌مالا فيرعه‌ونى ب شيره‌تكرن ڤه گۆته فيرعه‌ونى وده‌سته‌كا وى: ئه‌ز دترسم ئه‌گه‌ر هه‌وه مووسا كوشت ئه‌و ب سه‌رێ هه‌وه بێت يا ب سه‌رێ وان پارت وده‌سته‌كان هاتى ئه‌وێن ل سه‌ر دوژمنییا پێغه‌مبه‌رێن خۆ كۆم بووين.
{ 31 } { مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ ۚ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِلْعِبَادِ } وه‌كى وێ يا ب سه‌رێ ملله‌تێ نووحى وعادى وثه‌موودی هاتى، وئه‌وێن پشتى وان هاتين ژ وان ملله‌تێن پێغه‌مبه‌رێن خۆ دره‌وين ده‌رێخستين، ژ به‌ر وێ چه‌ندێ خودێ ئه‌و تێبرن. وخودێ زۆردارى بۆ به‌نییان نه‌ڤێت، وئه‌و بێ گونه‌هـ وان عه‌زاب ناده‌ت. يێ پاك وبلند بت خودێ ژ وێ كێماسییێ.
{ 32 } { وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ } وئه‌ى ملله‌تێ من هندى ئه‌زم ئه‌ز دترسم عه‌زابا وێ ڕۆژێ ب سه‌ر هه‌وه دا بێت يا خه‌لك ژ ترسان دا تێدا گازى ئێك ودو دكه‌ن، كو ڕۆژا قيامه‌تێیه.
{ 33 } { يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ ۗ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ } ڕۆژا هوين پشت دده‌ن ودڕه‌ڤن، هه‌وه چو پارێزڤانه‌ك نابت هه‌وه ژ عه‌زابا خودێ بپارێزت، يان پشته‌ڤانییا هه‌وه بكه‌ت. وهه‌چییێ خودێ وى شه‌رمزار بكه‌ت وبه‌رێ وى نه‌ده‌ته ڕێكا ڕاست، وى چو ڕێنيشانده‌ر نابن به‌رێ وى بده‌نه حه‌قییێ.
{ 34 } { وَلَقَدْ جَاءَكُمْ يُوسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِمَّا جَاءَكُمْ بِهِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ مِنْ بَعْدِهِ رَسُولًا ۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ } و ب ڕاستى به‌رى مووساى خودێ پێغه‌مبه‌رێ خۆ يێ قه‌درگران يووسفێ كوڕێ يه‌عقووبى -سلاڤ ل هه‌ر دووان بن- ب نيشانێن ئاشكه‌را ڤه بۆ هه‌وه هنارتبوو، وى فه‌رمان ل هه‌وه كر كو هوين په‌رستنا خودێ ب تنێ بكه‌ن، ڤێجا هێشتا هوين د ژينا وى دا د وێ دا ب گومان كه‌فتن يا ئه‌و بۆ هه‌وه پێ هاتى، حه‌تا ده‌مێ ئه‌و مرى گومان وشركا هه‌وه زێده‌تر لێ هات، وهه‌وه گۆت: پشتى وى خودێ چو پێغه‌مبه‌ران ناهنێرت، هه‌ر كه‌سه‌كێ پێ ل توخويبان بدانت، و د ته‌وحيدا خودێ دا بكه‌فته گومانێ، خودێ ب ڤى ڕه‌نگى وى د سه‌ر دا دبه‌ت، وبه‌رێ وى ناده‌ته هيدايه‌تێ.
{ 35 } { الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ ۖ كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ الَّذِينَ آمَنُوا ۚ كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ } ئه‌وێن بێ زانين هه‌ڤڕكییێ د ئايه‌ت وده‌ليلێن خودێ دا دكه‌ن؛ دا وان پويچ بكه‌ن، هه‌ڤڕكییا وان ل نك خودێ و ل نك خودان باوه‌ران تشته‌كێ زێده كرێته، ڤێجا كانێ چاوا خودێ خه‌تم ل دلێن ڤان هه‌ڤڕكان دايه دا هيدايه‌ت نه‌چته تێدا وه‌سا خودێ خه‌تمێ ل دلێ هه‌ر خۆمه‌زنكه‌رێ كوته‌ككار دده‌ت يێ كو خۆ ژ باوه‌رى ئينانا ب ته‌وحيدا خودێ مه‌زنتر دبينت، وگه‌له‌ك زۆردارییێ دكه‌ت.
{ 36 } { وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْحًا لَعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ } وفيرعه‌ونى پێخه‌مه‌ت دره‌وين ده‌رێخستنا مووساى د گازییا وى دا گۆت: ئه‌ى هامان تو ئاڤاهییه‌كێ مه‌زن بۆ من ئاڤا بكه؛ دا به‌لكى ئه‌ز پێ بگه‌همه ده‌رگه‌هێن عه‌سمانان وئه‌و ڕێكێن من دگه‌هيننێ.
{ 37 } { أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَىٰ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ كَاذِبًا ۚ وَكَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِيلِ ۚ وَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِي تَبَابٍ } ڤێجا دا ئه‌ز ب چاڤێن خۆ به‌رێ خۆ بده‌مه خودايێ مووساى، وهندى ئه‌زم ئه‌ز هزر دكه‌م مووسا د ڤێ گۆتنا خۆ دا يێ دره‌وينه كو مه خودايه‌كێ هه‌ى، وكو ئه‌و يێ ل عه‌سمانان، و ب ڤى ڕه‌نگى كارێ فيرعه‌ونى يێ خراب ل به‌ر وى هاته خه‌ملاندن ڤێجا وى ديت ئه‌و يێ تازه‌يه، وبه‌رێ وى ژ ڕێكا حه‌قییێ هاته پاشڤه‌برن؛ ژ به‌ر وێ نه‌حه‌قییا ل به‌ر هاتییه خه‌ملاندن، وئه‌و فه‌ند وفێلا فيرعه‌ونى گێڕاى؛ دا خه‌لكى وه تێ بگه‌هينت كو ئه‌و يێ حه‌قه ومووسا يێ نه‌حه‌قه، ژ زيان وتێچوونێ پێڤه‌تر تشته‌ك نه‌بوو، د دنيايێ وئاخره‌تێ دا ژ به‌ختڕه‌شییێ پێڤه‌تر ئه‌و تشته‌ك نه‌بوو.
{ 38 } { وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّشَادِ } وئه‌وێ باوه‌رى ئينایى، دوباره شيره‌ت ل ملله‌تێ خۆ كر وگۆت: ئه‌ى ملله‌تێ من هوين دويكه‌فتنا من بكه‌ن ئه‌ز دێ به‌رێ هه‌وه ده‌مه ڕێكا ڕاست ودورست.
{ 39 } { يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَٰذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ } ئه‌ى ملله‌تێ من هندى ئه‌ڤ ژينا دنيايێیه ژينه‌كا به‌روه‌خته مرۆڤ كێمه‌كێ خۆشییێ تێدا دبه‌ت، پاشى ئه‌و پويچ دبت ونامينت، ڤێجا هوين خۆ پێ پشتگه‌رم نه‌كه‌ن، وهندى ئاخره‌ته ب وان خۆشییێن تێدا هه‌ين ئه‌وه جهێ لێ ئاكنجيبوونێ، ڤێجا هوين دلێ خۆ ببه‌نێ، وكارێ چاك بكه‌ن يێ هه‌وه ل وێرێ كه‌يفخۆش بكه‌ت.
{ 40 } { مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَىٰ إِلَّا مِثْلَهَا ۖ وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ } هه‌چییێ د ژينا خۆ دا بێ ئه‌مرییا خودێ بكه‌ت وبه‌رێ خۆ ژ هيدايه‌تێ وه‌رگێڕت، ل ئاخره‌تێ جزايه‌كێ ل دويڤ گونه‌ها وى دێ بۆ وى ئێته‌دان، وهه‌چییێ گوهدارییا خودێ بكه‌ت وكاره‌كێ چاك بكه‌ت وپێگيرییێ ب فه‌رمانا وى بكه‌ت، مێر بت يان ژن بت، وئه‌وى باوه‌رى ب خودێ هه‌بت، ئه‌و دێ چنه د به‌حه‌شتێ دا، خودێ ژ خۆشى وفێقى وبه‌رهه‌مێ وێ بێ هژمار ڕزقى دێ ده‌ته وان.
{ 41 } { وَيَا قَوْمِ مَا لِي أَدْعُوكُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَتَدْعُونَنِي إِلَى النَّارِ } وئه‌ى ملله‌تێ من چاوا ئه‌ز به‌رێ هه‌وه بده‌مه باوه‌رییا ب خودێ ودويكه‌فتنا پێغه‌مبه‌رێ وى مووساى، كو گازییه‌كه به‌رێ هه‌وه دده‌ته به‌حه‌شتێ وهه‌وه ژ ئاگرى دوير دكه‌ت، وهوين به‌رێ من دده‌نه كاره‌كى سه‌رى دكێشته عه‌زابا خودێ وچوونا د ئاگرى دا؟
{ 42 } { تَدْعُونَنِي لِأَكْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِكَ بِهِ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى الْعَزِيزِ الْغَفَّارِ } هوين به‌رێ من دده‌نه كوفرا ب خودێ، ودا ئه‌ز وى تشتى بۆ وى بكه‌مه شريك يێ من چو زانين پێ نه‌هه‌ى كو ئه‌و هێژاى په‌رستنێیه -وئه‌ڤه مه‌زنترين وكرێتترين گونه‌هه- وئه‌ز به‌رێ هه‌وه دده‌مه وێ ڕێكێ يا مرۆڤى دگه‌هينته وى خودايێ د تولڤه‌كرنا خۆ دا يێ زال، ويێ پڕگونه‌هـ ژێبر بۆ وى يێ پشتى گونه‌هێ تۆبه دكه‌ت.
{ 43 } { لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِي إِلَيْهِ لَيْسَ لَهُ دَعْوَةٌ فِي الدُّنْيَا وَلَا فِي الْآخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ } ب ڕاستى ئه‌و گازییا هوين به‌رێ من دده‌نێ، نه يا هه‌ژى هندێیه گازى بۆ بێته‌كرن، و ژ كێماسى وبێزارییا وێ ئه‌و نه يا هندێیه مرۆڤ نه د دنيايێ دا ونه د ئاخره‌تێ دا قه‌ست كه‌تێ، وهوين بزانن كو دويماهییا هه‌مى چێكرییان بۆ نك خودێیه، وئه‌و جزايێ هه‌ر ئێكى ل دويڤ كريارا وى دده‌تێ، وكو ئه‌وێن پێ ل توخويبان داناى وگونه‌هـ وكوفر وخوينڕێتن كرى ئه‌و خودانێن ئاگرينه.
{ 44 } { فَسَتَذْكُرُونَ مَا أَقُولُ لَكُمْ ۚ وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ } ڤێجا ده‌مێ وى ئه‌و شيره‌ت كرين، ووان گوهدارییا وى نه‌كرى، وى گۆته وان: پاشى هوين دێ ل بيرا خۆ ئينن كو من هوين شيره‌ت كربوون، وپاشى هوين دێ په‌شێمان بن به‌لێ ل وى ده‌مێ په‌شێمانى چو مفاى نه‌ده‌ت، وئه‌ز هه‌وارێن خۆ دگه‌هينمه خودێ، وخۆ ب وى دپارێزم، وخۆ دهێلمه ب هيڤییا خودێ ڤه. هندى خودێیه ئه‌و ب حالێ به‌نییان يێ بينه‌ره، وئه‌و دزانت كانێ ئه‌و هه‌ژى چ جزايینه، تشته‌ك ل به‌ر وى به‌رزه نابت.
{ 45 } { فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا ۖ وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ } ڤێجا خودێ ئه‌و زه‌لامێ خودان باوه‌ر ژ خرابییا فه‌ند و فێلا فيرعه‌ونى وده‌سته‌كا وى پاراست، وخرابییا عه‌زابێ هاته سه‌رێ وان ده‌مێ خودێ ئه‌و هه‌مى خه‌ندقاندين.
{ 46 } { النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا ۖ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ } ل سه‌رى ئه‌و هاتنه خه‌ندقاندن، ومرن، پاشى ئه‌و د گۆڕێن خۆ دا ب ئاگرى دێ ئێنه عه‌زابدان، حه‌تا ڕۆژا قيامه‌تێ سپێده وئێڤاران ئه‌و بۆ ئاگرى دئێنه پێشكێشكرن، وده‌مێ ڕۆژا قيامه‌تێ ڕادبت هوين فيرعه‌ونییان بكه‌نه د ئاگرى دا؛ ژ به‌ر وان خرابییێن وان دكرن. وئه‌ڤ ئايه‌ته ده‌ليله‌كێ سه‌ره‌كییه ل سه‌ر هه‌بوونا عه‌زابێ د گۆڕى دا.
{ 47 } { وَإِذْ يَتَحَاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِيبًا مِنَ النَّارِ } وده‌مێ خه‌لكێ ئاگرى ب هه‌ڤڕكى دچن، وهنده‌ك ژ وان گازندێ ژ هنده‌كان دكه‌ن، ڤێجا ده‌مێ دويكه‌فتى هێجه‌تێ بۆ خۆ دبينن به‌رانبه‌ر وان سه‌رۆك ومه‌زنان يێن خرابى ل به‌ر وان شرين كرى، ووان چاڤ لێكرى ودويكه‌فتنا وان كرى، وئه‌و دبێژنێ: ئه‌رێ هوين باره‌كى ژ ئاگرى دێ ژ مه ده‌نه پاش وهنده‌ك عه‌زابێ ژ مه هلگرن؟
{ 48 } { قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُلٌّ فِيهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ الْعِبَادِ } سه‌رۆكێن خۆمه‌زنكه‌ر دا بێزارییا خۆ ئاشكه‌را بكه‌ن دبێژن: ئه‌م تشته‌كى ژ عه‌زابا ئاگرى ژ هه‌وه هل ناگرين، وئه‌م هه‌مى يێن تێدا، كه‌س ژ مه ژێ ڕزگار نابت، هندى خودێیه ب پيڤانه‌كا عادل عه‌زاب د ناڤبه‌را مه دا لێكڤه‌كرییه.
{ 49 } { وَقَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِنَ الْعَذَابِ } وئه‌و خۆمه‌زنكه‌ر ولاوازێن د ئاگرى دا دبێژنه ده‌رگه‌هڤانێن جه‌هنه‌مێ: هوين دوعايان ژ خودايێ خۆ بكه‌ن دا ئه‌و ڕۆژه‌كا ب تنێ ژ عه‌زابێ ل سه‌ر مه سڤك بكه‌ت؛ به‌لكى ئه‌م پيچه‌كێ ڕحه‌ت ببين.
{ 50 } { قَالُوا أَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ ۖ قَالُوا بَلَىٰ ۚ قَالُوا فَادْعُوا ۗ وَمَا دُعَاءُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ } زه‌بانییێن جه‌هنه‌مێ بۆ پاشڤه‌برن گۆته وان: ئه‌ڤ دوعاكرنه چو مفایى ناگه‌هينته هه‌وه، ئه‌رێ ما پێغه‌مبه‌رێن هه‌وه ب نيشانێن ئاشكه‌را ڤه ژ نك خودێ بۆ هه‌وه نه‌هاتبوون ڤێجا هه‌وه باوه‌رى پێ نه‌ئينا؟ ئينا وان ئعتراف ب ڤێ چه‌ندێ كر وگۆت: به‌لێ، ڤێجا زه‌بانییێن جه‌هنه‌مێ خۆ ژ وان به‌رى كر، وگۆتن: ئه‌م دوعا ومه‌هده‌رێ بۆ هه‌وه ناكه‌ين، وهوين ب خۆ دوعايان بۆ خۆ بكه‌ن، به‌لێ چو مفا د ڤێ دوعاكرنا هه‌وه دا نينه؛ چونكى هوين دكافر بوون. ودوعايێن كافران د به‌رزه‌بوونێ دانه ونائێنه قه‌بويلكرن.
{ 51 } { إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ } هندى ئه‌مين ئه‌م پێغه‌مبه‌رێن خۆ وئه‌وێن دويكه‌فتنا وان ژى كرى ژ خودان باوه‌ران د ژينا وان يا دنيايێ دا ب سه‌ر دئێخين، وئه‌م پشته‌ڤانییا وان دكه‌ين دژى وان يێن نه‌خۆشى گه‌هاندییێ، وڕۆژا قيامه‌تێ ژى، ڕۆژا ملياكه‌ت وپێغه‌مبه‌ر وخودان باوه‌ر شاهده‌يیێ ل سه‌ر وان ملله‌تان دده‌ن يێن باوه‌رى ب پێغه‌مبه‌رێن خۆ نه‌ئيناى، ڤێجا ئه‌و شاهده‌يیێ دده‌ن كو پێغه‌مبه‌ران په‌يامێن خودايێ خۆ گه‌هاندبوون، وملله‌تێن وان ئه‌و دره‌وين ده‌رێخستبوون.
{ 52 } { يَوْمَ لَا يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ ۖ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ } ڕۆژا حسێبێ ڤه‌خواستنا عوزران چو مفایى ناگه‌هينته وان كافران يێن پێ ل توخويبێن خودێ داناى وپێغه‌مبه‌ر دره‌وين ده‌رێخستين، وده‌رێخستنا ژ ڕه‌حما خودێ بارا وانه، وخانییێ خراب ل ئاخره‌تێ، كو ئاگره، بۆ وان هه‌يه.
{ 53 } { وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْهُدَىٰ وَأَوْرَثْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ } و ب ڕاستى مه ئه‌و دابوو مووساى يا به‌رێ مرۆڤى دده‌ته حه‌قییێ ژ ته‌ورات وموعجزه‌يان، ومه وه‌سا چێكربوو كو ئسرائيلی ده‌سته‌ك ل دويڤ ده‌سته‌كى ميراتگرییا ته‌وراتێ بكه‌ن.
{ 54 } { هُدًى وَذِكْرَىٰ لِأُولِي الْأَلْبَابِ } ڕێنيشادان بۆ هيدايه‌تێ، وشيره‌ت بۆ خودانێن عه‌قلێ دورست.
{ 55 } { فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ } ڤێجا تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- صه‌برێ ل سه‌ر نه‌خۆشییا بوتپه‌رێسان بكێشه؛ چونكى مه سۆزا دايه ته كو په‌يڤا ته بلند بكه‌ين، وسۆزا مه هه‌ر دێ ب جهـ ئێت، وتو داخوازا ژێبرنا گونه‌هان بۆ خۆ بكه، وبه‌رده‌وام ل سه‌ر ته‌سبيح وپاككرنا خودايێ خۆ ل سپێده وئێڤاران بمينه.
{ 56 } { إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ ۙ إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ مَا هُمْ بِبَالِغِيهِ ۚ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ ۖ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ } هندى ئه‌ون يێن هه‌ڤڕكییێ د ئايه‌تێن خودێ ونيشانێن شيانا وى دا دكه‌ن، وبێ ده‌ليل نيشانێن ئاشكه‌را ونه‌حه‌قییێ تێكه‌لی ئێك دكه‌ن، هه‌ما د سنگێن ڤان دا ب تنێ مه‌زنییه‌ك هه‌يه به‌رێ وان دده‌ته دره‌وين ده‌رێخستنا ته، وحه‌سويدییا وێ قه‌نجییا خودێ د گه‌ل ته كرى، يا كو ئه‌و ناگه‌هنێ، ڤێجا تو خۆ ب خودێ ژ خرابییا وان بپارێزه؛ چونكى ئه‌و گوهدێرێ گۆتنێن وانه، و ب كريارێن وان يێ بينه‌ره.
{ 57 } { لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ } نێ ئافراندنا عه‌سمانان وعه‌ردى ژ ئافراندنا مرۆڤان وڕاكرنا وان يا پشتى مرنێ مه‌زنتره، به‌لێ پترییا مرۆڤان نزانن كو ئافراندنا ڤان هه‌مییان ل به‌ر خودێ يا ب ساناهییه.
{ 58 } { وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَىٰ وَالْبَصِيرُ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلَا الْمُسِيءُ ۚ قَلِيلًا مَا تَتَذَكَّرُونَ } ويێ كۆره ويێ ب چاڤ وه‌كى ئێك نابن، وهه‌ر وه‌سا ئه‌و خودان باوه‌رێن ب هيدايه‌تا خودێ دئێنه سه‌ر ڕێ وباوه‌رییێ ب ته‌وحيدا خودێ دئينن، ئه‌و وئه‌و كافرێن باوه‌رییێ ب نيشانێن وى يێن ئاشكه‌را نه‌ئينن وه‌كى ئێك نابن، كێمه‌كێ هوين -گه‌لی مرۆڤان- بيرا خۆ ل ده‌ليلێن خودێ دئينن، ووجه‌كێ بۆ خۆ ژێ دگرن.
{ 59 } { إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ لَا رَيْبَ فِيهَا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ } هندى ڕۆژا قيامه‌تێیه -وه‌كى پێغه‌مبه‌ران گۆتى- هه‌ر دێ ئێت وچو گومان تێدا نينه، ڤێجا هوين باوه‌رییێ پێ بينن، به‌لێ پترییا مرۆڤان باورییێ ب هاتنا وێ نائينن، وكارى بۆ ناكه‌ن.
{ 60 } { وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ } وخودايێ هه‌وه -گه‌لی عيباده‌تكه‌ران- گۆت: هوين دوعايان ژ من ب تنێ بكه‌ن وعيباده‌تێ من بكه‌ن ئه‌ز دێ د به‌رسڤا هه‌وه ئێم، هندى ئه‌ون يێن خۆ ژ باوه‌رى ئينانا ب په‌رستنا من ب تنێ مه‌زنتر لێ دكه‌ن، ئه‌و ب ڕه‌زيلی وشه‌رمزارى ڤه دێ چنه جه‌هنه‌مێ.
{ 61 } { اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ } ب تنێ خودێیه يێ شه‌ڤ بۆ هه‌وه داى؛ دا هوين تێدا ڤه‌حه‌ويێن، وڕحه‌ت ببن، ووى ڕۆژ روهن كر؛ دا هوين ژيارا خۆ تێدا ب ڕێڤه‌ببه‌ن. هندى خودێیه يێ خودان قه‌نجییه ل سه‌ر مرۆڤان، به‌لێ پترییا وان ب گوهدانێ شوكرا وى ناكه‌ن.
{ 62 } { ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ } ئه‌وێ ئه‌ڤ قه‌نجییه د گه‌ل هه‌وه كرين ئه‌وه خودايێ هه‌وه يێ هه‌مى تشت ئافراندين، ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن دى يێن هێژاى په‌رستنێ نينن، ڤێجا چاوا هوين به‌رێ خۆ ژ باوه‌رى ئينانا ب وى وه‌ردگێڕن، وهوين په‌رستنا هنده‌ك صه‌نه‌مان دكه‌ن، پشتى نيشانێن وى بۆ هه‌وه ئاشكه‌را بووين؟
{ 63 } { كَذَٰلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِينَ كَانُوا بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ } ڤێجا كانێ چاوا به‌رێ هه‌وه ژ حه‌قییێ هاته وه‌رگێڕان وهه‌وه دره‌و پێ كر، وه‌سا به‌رێ وان ژى ژ حه‌قییێ وباوه‌رییێ دئێته وه‌رگێڕان يێن كوفرێ ب ئايه‌تێن خودێ دكه‌ن.
{ 64 } { اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ ۚ ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ ۖ فَتَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ } خودێ ئه‌وه يێ عه‌رد بۆ هه‌وه داى؛ دا هوين ل سه‌ر ئاكنجى ببن، ووى ژيانا ل سه‌ر عه‌ردى بۆ هه‌وه ب ساناهى ئێخست، ووى عه‌سمان بۆ عه‌ردى كره بان، وئه‌و نيشانێن ڕێكێ نيشا خه‌لكى دده‌ن وى ل عه‌سمانى به‌لاڤ كرن، ووى د باشترين ڕه‌نگ وسه‌روبه‌رى دا هوين ئافراندن، و ب ڕزقه‌كێ حه‌لال وپاقژ وخوارن وڤه‌خوارنێن شرين وى قه‌نجى د گه‌ل هه‌وه كر، ئه‌وێ ئه‌ڤ هه‌مى قه‌نجییه د گه‌ل هه‌وه كرين ئه‌وه خودايێ هه‌وه، ڤێجا خێر وبه‌ره‌كه‌تێن وى دبه‌رفره‌هـ بن، وئه‌و يێ پاك وپيرۆز بت، وئه‌و خودايێ هه‌مى چێكرییانه.
{ 65 } { هُوَ الْحَيُّ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ ۗ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ } ئه‌وه خودايێ زێندى، يێ ژينا تمام وته‌كووز هه‌ى ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن ڕاست نينن، ڤێجا هوين دوعايێ ژ وى بكه‌ن وعيباده‌تێ وى ب تنێ بكه‌ن، و ژ دل گوهدارییا وى بكه‌ن. حه‌مدا تمام وسوپاسى بۆ وى بت ئه‌وه خواديێ هه‌مى چێكرییان.
{ 66 } { قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءَنِيَ الْبَيِّنَاتُ مِنْ رَبِّي وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه بوتپه‌رێسێن ملله‌تێ خۆ: هندى ئه‌زم ئه‌زێ ژ هندێ هاتيمه پاشڤه‌برن كو ئه‌ز په‌رستنا وان تشتان بكه‌م يێن ژبلی خودێ هوين گازى دكه‌نێ، ده‌مێ ئايه‌تێن ئاشكه‌را ژ خودايێ من بۆ من هاتين، ووى فه‌رمان ل من كرییه كو ئه‌ز خۆ ب ده‌ست وى ڤه به‌رده‌م و ب دورستى گوهدارییا خودايێ هه‌مى چێكرییان بكه‌م.
{ 67 } { هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخًا ۚ وَمِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّىٰ مِنْ قَبْلُ ۖ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّى وَلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ } ئه‌وه ئه‌و خودايێ بابێ هه‌وه ئاده‌م ژ ئاخێ ئافراندى، پاشى وى ب شيانا خۆ هوين ژ چپكه‌كێ ئافراندن، پاشى پشتى هنگى هوين دبنه خوينه‌كا هشك، پاشى هوين د مالبچويكى دا د گه‌له‌ك قويناغان ڕا دبۆرن، حه‌تا هوين په‌يدا دبن ودبنه زارۆك، پاشى له‌شێ هه‌وه ب هێز دكه‌ڤت حه‌تا هوين پير دبن، و ژ هه‌و هه‌يه يێ به‌رى هنگى دمرت، ودا هوين ب ڤان قويناغان بگه‌هنه وى ده‌مێ ده‌سنيشانكرى يێ بۆ هه‌وه ل نك وى هاتییه نڤيسين، ودا به‌لكى هوين د ده‌ليلێن خودێ بگه‌هن، وهزرا خۆ د ئايه‌تێن وى دا بكه‌ن، وبزانن كو ژبلی وى چو خودا نينن وێ چه‌ندێ بكه‌ن، وكو ئه‌وه يێ دڤێت په‌رستن بۆ وى ب تنێ بت.
{ 68 } { هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ ۖ فَإِذَا قَضَىٰ أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ } ئه‌و ب تنێیه يێ ژين ومرنێ دده‌ت، ڤێجا ئه‌گه‌ر وى تشته‌ك ڤيا هه‌ما ئه‌و دبێژتێ: (ببه)، وئه‌و دبت، كه‌سه‌ك حوكمێ وى نازڤڕينت.
{ 69 } { أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّىٰ يُصْرَفُونَ } ئه‌رێ ما تو ژ ڤان دره‌وپێكه‌ران مه‌نده‌هۆش نابى ئه‌وێن هه‌ڤڕكییێ د وان ئايه‌تێن خودێ دا دكه‌ن يێن ته‌وحيد وشيانا خودێ ئاشكه‌را دكه‌ن، ئه‌رێ چاوا د گه‌ل ڕاستییا وان ئايه‌تان ئه‌و به‌رێ خۆ ژێ وه‌ردگێڕن؟ وپشتى ئاشكه‌راكرنا تمام ئه‌و كيڤه به‌رێ خۆ دده‌ن؟
{ 70 } { الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ } ئه‌ڤه‌نه ئه‌و بوتپه‌رێسێن دره‌و ب قورئانێ وكيتابێن عه‌سمانى كرى يێن كو خودێ بۆ پێغه‌مبه‌رێن خۆ ئيناينه خوارێ، دا خه‌لك پێ بێنه سه‌ر ڕێ، ڤێجا پاشى ئه‌و دره‌وپێكه‌ر دويماهییا دره‌وپێكرنا خۆ دێ زانن.
{ 71 } { إِذِ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ يُسْحَبُونَ } ده‌مێ قه‌يد د گه‌رده‌نێن وان دا دئێنه‌دانان وزنجير د پییێن وان دا، وزه‌بانییێن عه‌زابێ د ئاڤا زێده كه‌لاندى دا وان دكێشن.
{ 72 } { فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ } پاشى ئاگرێ جه‌هنه‌مێ ب وان دئێته‌هلكرن.
{ 73 } { ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ تُشْرِكُونَ } پاشى بۆ پاشڤه‌برن ده‌مێ ئه‌و د ڤى حالێ نه‌خۆش دا بۆ وان دئێتە گۆتن: كانێ ئه‌و خوداوه‌ندێن هەوە پەرستن بۆ دكر؟
{ 74 } { مِنْ دُونِ اللَّهِ ۖ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَلْ لَمْ نَكُنْ نَدْعُو مِنْ قَبْلُ شَيْئًا ۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ } هه‌وه ژبلی خودێ په‌رستن بۆ دكر؟ پا دێ هوین دوعايان ژێ بكه‌ن؛ دا ئه‌و -ئه‌گه‌ر بشێن- هه‌وه ژ ڤێ به‌لايا ب سه‌ر هه‌وه دا هاتى ڕزگار بكه‌ن، دره‌وپێكه‌ران گۆت: ئه‌و ل مه به‌رزه‌بوون، ووان ب تشته‌كى مفا نه‌گه‌هانده مه، وئه‌و ئعترافێ دكه‌ن كو ئه‌و د نه‌زانينێ دا بوون، وكو په‌رستنا وان كرى يا پويچ بوو وچو نه‌ئينا، وكانێ چاوا خودێ ڤان د سه‌ر دا دبه‌ت يێن د دنيايێ دا په‌رستن بۆ وان خوداوه‌ندان كرى يێن كو د جه‌هنه‌مێ دا ل به‌ر وان به‌رزه دبن، وه‌سا خودێ كافران ژى د سه‌ر دا دبه‌ت.
{ 75 } { ذَٰلِكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَمْرَحُونَ } ئه‌و عه‌زابا هه يا كو ب سه‌رێ هه‌وه هاتى هه‌ما ژ به‌ر غافلبوونا هه‌وه يا د دنيايێ دا بوو، ده‌مێ هه‌وه كه‌يف ب وان گونه‌هان دهات يێن هه‌وه دكرن، و ژ به‌ر وێ هێڕبوون وخۆمه‌زنكرن وزێده‌گاڤییا هه‌وه ل سه‌ر به‌نییێن خودێ دكر.
{ 76 } { ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا ۖ فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ } ڤێجا ژ به‌ر وێ كوفرا هه‌وه ب خودێ كرى هوين د ده‌رگه‌هێن جه‌هنه‌مێ ڕا هه‌ڕنه ژۆر وهه‌ر تێدا بمينن، وجه‌هنه‌م چ پيسه جهه بۆ وان يێن د دنيايێ دا خۆ ژ خودێ مه‌زنتر دديت.
{ 77 } { فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ ۚ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ } ڤێجا تو صه‌برێ بكێشه، وبه‌رده‌وامییێ ل سه‌ر ڕێكا خۆ بكه، هندى سۆزا خودێیه حه‌قییه، وئه‌و دێ سۆزا خۆ بۆ ته ب جهـ ئينت، ڤێجا يان هێشتا تو يێ ساخ ئه‌م دێ هنده‌كێ ژ وێ عه‌زابێ يا ئه‌م ژڤانى پێ دده‌ينه كافران نيشا ته ده‌ين، يان ژى ئه‌م دێ ته مرينين، به‌رى ئه‌و عه‌زاب ب سه‌رێ وان بێت، ڤێجا زڤڕينا وان ل ڕۆژا قيامه‌تێ بۆ نك مه‌يه، وئه‌م دێ عه‌زابه‌كا دژوار سه‌را كوفرا وان ده‌ينێ.
{ 78 } { وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَنْ قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ ۗ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ } و ب ڕاستى مه به‌رى ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- گه‌له‌ك پێغه‌مبه‌ر بۆ ملله‌تێن وان هنارتينه؛ دا به‌رێ وان بده‌نه دينێ خودێ، وصه‌برێ ل سه‌ر نه‌خۆشییا وان بكێشن: ژ وان هه‌يه يێ مه بۆ ته به‌حسێ وى كرى، و ژ وان هه‌يه يێ مه بۆ ته به‌حسێ وى نه‌كرى، وفه‌رمان ل وان هه‌مییان هاتبووكرن كو ئه‌و وه‌حییا خودێ بگه‌هينن. ونه‌بوويه بۆ ئێك ژ وان كو بێى ده‌ستويرییا خودێ ئايه‌ته‌كێ بينت، ڤێجا ئه‌گه‌ر فه‌رمانا خودێ ب عه‌زابدانا بوتپه‌رێسان هات حوكم ب حه‌قییێ د ناڤبه‌را پێغه‌مبه‌ر ودره‌وپێكه‌ران دا دێ ئێته‌كرن، و ل وێرێ نه‌حه‌ق دێ دزيانكار بن؛ ژ به‌ر شرك ودره‌وا وان ب ناڤێ خودێ كرى.
{ 79 } { اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْكَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ } خودێیه يێ حه‌يوان بۆ هه‌وه داين؛ دا هوين مفایى ژێ ببينن: ژ سوياربوون وخوارن وهه‌مى ڕه‌نگێن دى يێن مفاى.
{ 80 } { وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَيْهَا حَاجَةً فِي صُدُورِكُمْ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ } وگەلەک مفا بو هەوە دواندا هەنە ودا هوين بارێن خۆ پێ بگه‌هيننه وان وه‌لاتێن دلێ هه‌وه دخوازت، وهوين ل سه‌ر ڤان حه‌يوانان ل هشكاتى دئێنه ڕاكرن، و د ده‌ريايێ دا هوين ل سه‌ر گه‌مییێ دئێنه هلگرتن.
{ 81 } { وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَأَيَّ آيَاتِ اللَّهِ تُنْكِرُونَ } وخودێ ئايه‌تێن خۆ يێن گه‌له‌ك وئاشكه‌را نيشا هه‌وه دده‌ت، ڤێجا هوين كوفرێ ب كيژ ئايه‌تێن وى دكه‌ن، وهوين باوه‌رییێ پێ نائينن؟
{ 82 } { أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَىٰ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ } ئه‌رێ ما ئه‌ڤ بوتپه‌رێسه ل عه‌ردى نه‌گه‌ڕياينه وهزرا خۆ د دويماهییا ملله‌تێن دره‌وپێكه‌رێن به‌رى خۆ دا نه‌كرییه، كانێ دويماهییا وان چ بوو؟ وهژمارا ڤان ملله‌تێن به‌رى وان پتر بوو وشوينوارێن وان ژى ل عه‌ردى ژ ئاڤاهى وكارگه‌ه وبيستانان دمشه‌تر بوون، ڤێجا ئه‌و تشتێ وان ب ده‌ست خۆڤه دئينا چو مفا نه‌گه‌هانده وان ده‌مێ عه‌زابا خودێ ب سه‌ر دا هاتى.
{ 83 } { فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ } ڤێجا ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر ب ده‌ليلێن ئاشكه‌را ڤه بۆ ڤان ملله‌تێن دره‌وپێكه‌ر هاتين، وان ملله‌تان ژ نه‌زانين كه‌يف ب وێ زانينا هه‌ڤدژ د گه‌ل په‌ياما پێغه‌مبه‌ران ئه‌وا ل نك وان هه‌ى هات، وئه‌و عه‌زاب ب سه‌رێ وان هات يا كو وان بۆ تڕانه‌پێكرن له‌ز ل هاتنا وێ دكر. وئه‌ڤ ئايه‌ته نيشانه كو هه‌ر زانينه‌كا دژى ئيسلامێ بت، يان ئيسلامێ كێم بكه‌ت وگومانێ بێخته د ڕاستییا وێ دا، ئه‌و يا دورست نينه ويێ باوه‌رییێ ژى پێ بينت نابته ژ دويكه‌فتییێن موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن-.
{ 84 } { فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِ مُشْرِكِينَ } ڤێجا ده‌مێ وان عه‌زابا مه ديتى وان ئعتراف كر ل وى ده‌مێ ئعتراف چو مفاى نه‌ده‌ت، ووان گۆت: مه باوه‌رى ب خودێ ب تنێ ئينا، وئه‌م كوفرێ ب وێ دكه‌ين يا مه شرك پێ كرى.
{ 85 } { فَلَمْ يَكُ يَنْفَعُهُمْ إِيمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا ۖ سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ فِي عِبَادِهِ ۖ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكَافِرُونَ } ڤێجا باوه‌رییا وان مفا نه‌گه‌هانده وان ده‌مێ وان عه‌زابا مه ديتى؛ چونكى ئه‌و باوه‌رییه‌كا ژ مه‌جبوورى بوو، ونه يا ژ دل بوو، ڕێك وڕێبازا خودێیه يا وى د ناڤ هه‌مى ملله‌تان دا داناى كو باوه‌رییا پشتى عه‌زابێ چو مفایى ناگه‌هينته خودانى، وده‌مێ عه‌زاب هاتى ئه‌وێن كوفر ب خودايێ خۆ كرى تێچوون.
عربة الشراء 