لقمَان

{ 1 } { الم } (الم) گۆتن ل سه‌ر ڤان حه‌رفێن كه‌ركرى ل ده‌سپێكا سووره‌تا به‌قه‌ره‌ بۆرییه‌.

{ 2 } { تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ } ئه‌ڤ ئايه‌ته‌ ئايه‌تێن قورئانا كاربنه‌جهه‌.

{ 3 } { هُدًى وَرَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ } ئه‌ڤ ئايه‌ته‌ ڕێنيشادان ودلۆڤانينه‌ بۆ وان يێن باش كار ب وێ كرى يا كو د قورئانێ دا هاتى، و ب وێ يا موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌ر سلاڤ لێ بن پێ هاتى.

{ 4 } { الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ } ئه‌وێن نڤێژێ ب دورستى ل ده‌مێ وێ دكه‌ن وزه‌كاتا خۆ يا فه‌ر دده‌ن، وئه‌و باوه‌رییێ ب ڕابوونا پشتى مرنێ وجزادانێ ل ئاخره‌تێ دئينن.

{ 5 } { أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ئه‌وێن ئه‌ڤ سالۆخه‌تێن بۆرین ل نك هه‌ين، ل سه‌ر ڕێكه‌كا ئاشكه‌را وڕۆناهییه‌كێنه‌ ژ خودايێ خۆ، وئه‌ون يێن د دنيايێ وئاخره‌تێ دا ب سه‌ردكه‌ڤن.

{ 6 } { وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا ۚ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ } و ژ مرۆڤان هه‌يه‌ يێ گوتنا بێ خێر دكڕت -وئه‌و هه‌ر گۆتنه‌كه‌ يا كو خودانێ خۆ ژ گوهدارییا خودێ به‌رزه‌ كه‌ت- دا مرۆڤان پێ ژ ڕێكا هيدايه‌تێ وه‌رگێڕته‌ ڕێكا سه‌رداچوونێ، وئه‌و تڕانه‌یان بۆ خۆ ب ئايه‌تێن خودێ دكه‌ت، ئه‌وان عه‌زابه‌كا ئه‌و پێ ڕه‌زيل ببن بۆ هه‌يه‌.

{ 7 } { وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّىٰ مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا ۖ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ } وئه‌گه‌ر ئايه‌تێن قورئانێ بۆ وى بێنه‌ خواندن ئه‌و دێ پشت ده‌ته‌ گوهدارییا خودێ، ودێ خۆ مه‌زن ودفنبلند كه‌ت، هه‌ر وه‌كى وى گوهـ ل تشته‌كى نه‌بووى، هه‌ر وه‌كى كه‌ڕاتى د گوهێن وى دا هه‌ى، وهه‌چییێ ئه‌ڤه‌ حالێ وى بت تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- مزگينییێ ب عه‌زابه‌كا ب ئێش د ئاگرى دا ل ڕۆژا قيامه‌تێ بدێ.

{ 8 } { إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ } هندى ئه‌ون يێن باورى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى وئه‌و كريارێن چاك كرين يێن فه‌رمان پێ ل وان هاتییه‌كرن، ئه‌وان خۆشییه‌كا به‌رده‌وام د به‌حه‌شتێ دا بۆ هه‌يه‌.

{ 9 } { خَالِدِينَ فِيهَا ۖ وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ } وژينا وان د وان به‌حه‌شتان دا يا به‌رده‌وام وبێ ڤه‌بڕينه‌، خودێ سۆزه‌كا دورست ب وێ چه‌ندێ دا وان. وئه‌و ل سۆزا خۆ لێڤه‌ نابت، وئه‌و د كارێ خۆ دا يێ زاله‌، و د ڕێڤه‌برنا خۆ دا يێ كاربنه‌جهه‌.

{ 10 } { خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ۖ وَأَلْقَىٰ فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ ۚ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ } خودێ عه‌سمان ئافراندن، وبێ ستوين وه‌كى هوين دبينن بلندكرن، ووى چيايێن موكم د عه‌ردى ڕا كرن؛ دا ئه‌و نه‌هژيێت وژينا هه‌وه‌ نه‌ئێته‌ تێكدان، ووى گه‌له‌ك ڕه‌نگێن حه‌يوانان ل عه‌ردى به‌لاڤكرن، ومه‌ باران ژ عه‌ورى باراند، ڤێجا مه‌ ب وێ بارانێ ژ هه‌ر شينكاتییه‌كى جۆته‌كێ ب مفا وجوان ژ عه‌ردى ده‌رێخست.

{ 11 } { هَٰذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ ۚ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ } وهه‌ر تشته‌كێ هوين دبينن چێكرییێ خودێیه‌، ڤێجا هوين -گه‌لی بوتپه‌رێسان- نيشا من بده‌ن: كانێ ئه‌و خوداوه‌ندێن هوين ژبلی خودێ په‌رستنێ بۆ دكه‌ن چ ئافراندییه‌؟ به‌لكى بوتپه‌رێس ژ حه‌قییێ وڕێكا ڕاست ددويرن.

{ 12 } { وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ ۚ وَمَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ } و ب ڕاستى مه‌ كاربنه‌جهى وتێگه‌هشتن وعه‌قلدارى دابوو به‌نییه‌كێ چاك ژ به‌نییێن خۆ (كو لوقمانه‌)، ومه‌ گۆتبوويێ: تو شوكرا قه‌نجییا خودێ ل سه‌ر خۆ بكه‌، وهه‌چییێ شوكرا خودايێ خۆ بكه‌ت هه‌ما مفايێ وێ بۆ وى دزڤڕت، وهه‌چییێ كوفرێ پێ بكه‌ت هندى خودێیه‌ ژ شوكرا وى يێ بێ منه‌ته‌، چو هه‌وجه‌يى ب وى نينه‌، حه‌مد -د هه‌ر حاله‌كى دا- بۆ وییه‌.

{ 13 } { وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ ۖ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌حسێ شيره‌تا لوقمانى بكه‌ ده‌مێ وى گۆتییه‌ كوڕێ خۆ: ئه‌ى كوڕكێ من تو شركێ ب خودێ نه‌كه‌ ئه‌گه‌ر دێ زۆردارییێ ل خۆ كه‌ى؛ چونكى هندى شركه‌ كرێتترين ومه‌زنترين گونه‌هه‌.

{ 14 } { وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَىٰ وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ } ومه‌ فه‌رمان ب قه‌نجییا د گه‌ل ده‌یبابان ل مرۆڤى كرییه‌، ده‌یكا وى ئه‌و ب زه‌حمه‌ته‌كا ل سه‌ر زه‌حمه‌تێ هلگرتییه‌، وهلگرتن وشيرڤه‌كرنا وى د دو سالان دايه‌، ومه‌ گۆته‌ وى: شوكرا خودێ بكه‌، پاشى شوكرا ده‌یبابێن خۆ بكه‌، زڤڕين بۆ نك منه‌، ڤێجا هه‌ر ئێكى ئه‌ز دێ جزايێ وى ده‌مێ.

{ 15 } { وَإِنْ جَاهَدَاكَ عَلَىٰ أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا ۖ وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا ۖ وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ۚ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ } وئه‌گه‌ر ده‌یبابێن ته‌ -ئه‌ى كوڕێ خودان باوه‌ر- خۆ ب ته‌ڤه‌ وه‌ستاند كو تو شريكه‌كێ ته‌ چو زانين پێ نه‌هه‌ى بۆ من د په‌رستنێ دا بدانى، يان ژى فه‌رمانێ ب بێ ئه‌مرییا خودێ ل ته‌ بكه‌ن تو گوهدارییا وان نه‌كه‌؛ چونكى د بێ ئه‌مرییا خودێ دا چێ نابت گوهدارییا كه‌سێ بێته‌كرن، و د دنيايێ دا تو ب قه‌نجى هه‌ڤالينییا وان د وى تشتى دا بكه‌ يێ گونه‌هـ تێدا نه‌بت، وتو -ئه‌ى كوڕێ خودان باوه‌ر- ڕێكا وى بگره‌ يێ ژ گونه‌ها خۆ تۆبه‌ كرى، وزڤڕییه‌ نك من وباوه‌رى ب پێغه‌مبه‌رێ من موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن- ئيناى، پاشى زڤڕينا هه‌وه‌ بۆ نك منه‌، وئه‌ز دێ به‌حسێ وى كارى بۆ هه‌وه‌ كه‌م يێ هه‌وه‌ د دنيايێ دا كرى، وهه‌ر ئێكى ل دويڤ كارێ وى ئه‌ز دێ جزايێ وى ده‌مێ.

{ 16 } { يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِنْ تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ } ئه‌ى كوڕكێ من تو بزانه‌ هندى باشى وخرابییه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و چه‌ند دندكه‌كا هوير ژى بت، و د نيڤا چيايه‌كى دا بت، يان ل چى جهێ بت ژ عه‌رد وعه‌سمانان، خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ دێ وێ ئينت، وحسێبێ سه‌را وێ كه‌ت. هندى خودێیه‌ هويربينێ شاره‌زايه‌ ب كارێ به‌نییێن خۆ.

{ 17 } { يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ ۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ } ئه‌ى كوڕكێ من تو نڤێژێ ب دورستى بكه‌، وفه‌رمانا ب باشییێ بكه‌، وپاشڤه‌برنا ژ خرابییێ بكه‌، ب ڕه‌نگه‌كێ نه‌رم وتازه‌ و ل دويڤ شيانا خۆ، وتو خۆ ل به‌ر وێ نه‌خۆشییێ بگره‌ يا سه‌را ڤێ چه‌ندێ دئێته‌ سه‌رێ ته‌، وتو بزانه‌ كو ئه‌ڤ شيره‌ته‌ ئه‌ون يێن خودێ فه‌رمان پێ كرى ويێن دڤێت مرۆڤ يێ لێ مجد بت.

{ 18 } { وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ } وده‌مێ تو د گه‌ل خه‌لكى ئاخفتى يان ئه‌و د گه‌ل ته‌ ئاخفتن تو ڕوییێ خۆ ژ وان وه‌رنه‌گێڕه‌ وه‌ك كێمكرن بۆ وان، وخۆ مه‌زنكرن ل سه‌ر سه‌رێ وان، وتو ب كه‌يف وخۆمه‌زنكرن ڤه‌ د ناڤ مرۆڤان دا نه‌گه‌ڕيێ، هندى خودێیه‌ حه‌ز ژ وى ناكه‌ت يێ د گۆتن وكريارێن خۆ دا خۆ مه‌زن دكه‌ت.

{ 19 } { وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ ۚ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ } وتو د ڕێڤه‌چوونا خۆ دا خۆ مه‌زن نه‌كه‌، وده‌نگێ خۆ نزم بكه‌، هندى ده‌نگێ كه‌رییه‌ كرێتترين ده‌نگه‌.

{ 20 } { أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً ۗ وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُنِيرٍ } ئه‌رێ ما هه‌وه ‌-گه‌لی مرۆڤان- نه‌ديتییه‌ كو خودێ هه‌ر تشته‌كێ ل عه‌سمانان ژ ڕۆژ وهه‌يڤ وعه‌وران، وهه‌ر تشته‌كێ ل عه‌ردى ژ حه‌يوان وداروبار وئاڤێ يێ بنده‌ستى هه‌وه‌ كرى، ووى قه‌نجییێن خۆ يێن ئاشكه‌را د له‌شێن هه‌وه‌ دا، ويێن ڤه‌شارتى د دل ومه‌ژییێن هه‌وه‌ دا يێن داينه‌ هه‌وه‌، وئه‌و تشت بۆ هه‌وه‌ يێ هلگرتى يێ هوين نه‌زانن؟ و ژ مرۆڤان هه‌يه‌ يێ بێ هێجه‌ت وده‌ليل وكيتابه‌كا ئاشكه‌را هه‌ڤڕكییێ د ته‌وحيدا خودێ دا دكه‌ت.

{ 21 } { وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ الشَّيْطَانُ يَدْعُوهُمْ إِلَىٰ عَذَابِ السَّعِيرِ } وئه‌گه‌ر بۆ وان هاته‌گوتن: دويكه‌فتنا وێ بكه‌ن يا خودێ بۆ پێغه‌مبه‌رێ خۆ ئينايه‌ خوارێ، ئه‌و دێ بێژن: ئه‌م دێ دويكه‌فتنا وێ كه‌ين يا مه‌ بابێن خۆ ل سه‌ر ديتين ژ شركێ وبوتپه‌رێسیێ، ئه‌رێ ئه‌و دێ وێ كه‌ن، ئه‌گه‌ر خۆ شه‌يتانى ب خه‌ملاندنا خرابیێن وان ل به‌ر وان و ب كوفرا ب خودێ وان بۆ ئاگرێ جه‌هنه‌مێ يێ هلكرى ژى گازى بكه‌ت؟

{ 22 } { وَمَنْ يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ ۗ وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ } وهه‌چییێ ژ دل په‌رستنا خودێ بكه‌ت وبه‌رێ خۆ ب نك وى ڤه‌ وه‌رگێڕت، وئه‌و د گۆتنێن خۆ دا يێ قه‌نجيكار بت، وكريارێن خۆ باش بكت، ب ڕاستى وى خۆ ب موكمترين وه‌ريسى ڤه‌ گرتییه‌ يێ كو وى بگه‌هينته‌ ڕازيبوونا خودێ وبه‌حه‌شتا وى. ودويماهییا هه‌مى كاران بۆ نك خودێ ب تنێیه.

{ 23 } { وَمَنْ كَفَرَ فَلَا يَحْزُنْكَ كُفْرُهُ ۚ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ } وهه‌چییێ كوفرێ بكه‌ت تو ل سه‌ر وى ب خه‌م نه‌كه‌ڤه‌؛ چونكى ته‌ يا ل سه‌ر خۆ كر وگازى گه‌هاندێ، زڤڕينا وان ل ڕۆژا قيامه‌تێ بۆ نك مه‌يه‌، ڤێجا ئه‌م دێ به‌حسێ كارێ وان يێ خراب يێ كو وان د دنيايێ دا دكر بۆ وان كه‌ين هندى خودێیه‌ ب وێ كوفرا د دلێ وان دا هه‌ى يێ پڕزانايه‌.

{ 24 } { نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَىٰ عَذَابٍ غَلِيظٍ } ده‌مه‌كێ كێم ئه‌م دێ خۆشییێ د ڤێ دنيايێ دا ده‌ينه‌ وان، پاشى ڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌م دێ وان مه‌جبوورى عه‌زابه‌كا كرێت ومه‌زن كه‌ين، كو عه‌زابا جه‌هنه‌مێیه‌.

{ 25 } { وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ ۚ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ } وئه‌گه‌ر تو پسيارا ڤان بوتپه‌رێسان بكه‌ى: كێ عه‌سمان وعه‌رد ئافراندينه‌؟ مسوگه‌ر ئه‌و دێ بێژن: خودێ، ڤێجا ئه‌گه‌ر وان وه‌ گۆت تو بێژه‌ وان: حه‌مد بۆ وى خودايى بت يێ گۆتنا هه‌وه‌ ل سه‌ر هه‌وه‌ كرییه‌ هێجه‌ت، به‌لكى پترییا وان به‌رێ خۆ ناده‌نێ وهزرا خۆ ناكه‌ن كانێ حه‌مد بۆ كێیه‌، له‌و ئه‌و شريكان بۆ خودێ ددانن.

{ 26 } { لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ } هه‌ر تشته‌كێ ل عه‌سمانان وعه‌ردى بۆ خودێیه‌ ملكێ وییه‌ ووى يێ داى، ڤێجا ژبلی وى كه‌س يێ هێژاى په‌رستنێ نينه‌. هندى خودێیه‌ ژ به‌نییێن خۆ يێ بێ منه‌ته‌، د هه‌ر حاله‌كێ هه‌بت دا حه‌مد ومه‌دح بۆ وينه‌.

{ 27 } { وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ } وئه‌گه‌ر داروبارێ عه‌ردى هه‌مى قه‌له‌م بن، وده‌ريا بۆ ببته‌ حوبر، وحه‌فت ده‌ريايێن دى ژى د گه‌ل دا بن، وپه‌يڤێن خودێ ب وان قه‌له‌م ووى حوبرى بێنه‌ نڤيسين، ئه‌و قه‌له‌م وئه‌و حوبر دێ خلاس بن، وپه‌يڤێن خودێ يێن تمام يێن كه‌س دۆرێ لێ نه‌گرت ب دويماهى نائێن. هندى خودێیه‌ د تۆلڤه‌كرنا خۆ دا ژ موشركان يێ زاله‌، و د ڕێڤه‌برنا خه‌لكى دا يێ كاربنه‌جهه‌. وئه‌ڤ ئايه‌ته‌ سالۆخه‌تێ ئاخفتنێ بۆ خودێ ده‌سنيشان دكه‌ت ب ڕه‌نگه‌كێ هێژاى وى بت.

{ 28 } { مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ ۗ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ } ئافراندنا هه‌وه ‌-گه‌لی مرۆڤان- وڕاكرنا هه‌وه‌ ل ڕۆژا قيامه‌تێ هند يا ب ساناهییه‌ وه‌كى يا نه‌فسه‌كا ب تنێیه‌. هندى خودێیه‌ گوهدێرێ گۆتنێن هه‌وه‌يه‌، و ب كريارێن هه‌وه‌ يێ بينه‌ره‌، وئه‌و دێ هه‌وه‌ سه‌را وان جزا ده‌ت.

{ 29 } { أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ } ئه‌رێ ما ته‌ نه‌ديتییه‌ كو خودێ هنده‌كێ ژ ده‌مێ شه‌ڤێ كێم دكه‌ت، وڕۆژێ درێژ دكه‌ت، وشه‌ڤێ كورت دكه‌ت، وهنده‌كێ ژ ده‌مێ ڕۆژێ كێم دكه‌ت، ڤێجا شه‌ڤ درێژ دبت، وڕۆژ كورت دبت، ووى ڕۆژ وهه‌يڤ بۆ فايدێ هه‌وه‌ بنده‌ست كرينه‌، هه‌ر ئێك ژ وان د فه‌له‌كا خۆ دا دچت حه‌تا ده‌مه‌كێ ده‌سنيشانكرى، وكو خودێ ب هه‌ر كاره‌كێ خه‌لك دكه‌ن يێ ئاگه‌هداره‌ چ باشى بت چ خرابى، تشته‌ك ژ وى كارى ل به‌ر وى به‌رزه‌ نابت.

{ 30 } { ذَٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ } ئه‌وا هه‌ هه‌مى ژ شيانا من يا مه‌زنه‌؛ دا هوين بزانن وباوه‌ر بكه‌ن كو خودێیه‌ د خۆيينى وسالۆخه‌ت وكريارێن خۆ دا يێ حه‌ق، وكو ئه‌و تشتێ ئه‌و ژبلی خودێ گازى دكه‌نێ يێ نه‌حه‌قه‌، وكو خودێیه‌ د سه‌ر هه‌مى چێكرییان ڕا يێ بلند، وئه‌وه‌ يێ مه‌زن، وهه‌ر تشته‌كێ ژبلی وى يێ هه‌وجه‌ى وییه‌، ڤێجا ئه‌و ب تنێیه‌ هێژاى په‌رستنێ.

{ 31 } { أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِيُرِيَكُمْ مِنْ آيَاتِهِ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ } ئه‌رێ ما ته‌ -ئه‌ى بينه‌ر- نه‌ديتییه‌ كو گه‌مى د ده‌ريايێ دا ب فه‌رمانا خودێ ب ڕێڤه‌ دچن، ئه‌ڤه‌ قه‌نجییه‌كه‌ وى د گه‌ل هه‌وه‌ كرى؛ دا ئه‌و وێ ژ ئايه‌ت وده‌ليلێن خۆ نيشا هه‌وه‌ بده‌ت يا هوين عيبره‌تێ بۆ خۆ ژێ بگرن؟ هندى د چوونا گه‌مییێ دا د ده‌ريايێ دايه‌ ئايه‌ت بۆ وى هه‌نه‌ يێ گه‌له‌ك صه‌برێ ل سه‌ر ئه‌مرێ خودێ دكێشت، وگه‌له‌ك شوكرا قه‌نجییێن وى دكه‌ت.

{ 32 } { وَإِذَا غَشِيَهُمْ مَوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ ۚ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍ كَفُورٍ } وئه‌گه‌ر بوتپه‌رێس ل گه‌مییان سويار بوون وپێلان وه‌كى عه‌ور وچيايان ب سه‌ر وان دا گرت، ترس وله‌رزا ژ خندقينێ دێ وان گرت، ڤێجا ئه‌و دێ هاوار كه‌نه‌ خودێ، و دێ ژ دل دوعايان ژێ كه‌ن، وده‌مێ ئه‌و وان ڕزگار دكه‌ت ودبه‌ته‌ هشكاتییێ ژ وان هه‌يه‌ يێ ناڤنجى كو ب دورستى شوكرا خودێ نه‌كه‌ت، و ژ وان هه‌يه‌ يێ كوفرا قه‌نجییا خودێ بكه‌ت، و ژ غه‌دره‌چییێ بێ سۆز وقه‌نجى ڤه‌شێر پێڤه‌تر كه‌سه‌ك كوفرێ ب وان ئايه‌تێن مه‌ ناكه‌ت يێن دبنه‌ ده‌ليل ل سه‌ر شيان وته‌وحيدا مه‌.

{ 33 } { يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لَا يَجْزِي وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَيْئًا ۚ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ ۖ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ } ئه‌ى گه‌لی مرۆڤان ته‌قوایا خودايێ خۆ بكه‌ن، وگوهدارییا فه‌رمانێن وى بكه‌ن، و ژ ڕۆژا قيامه‌تێ بترسن ئه‌و ڕۆژا باب تێدا چو مفایى ناگه‌هينته‌ زارۆكێ خۆ وزارۆك ژى مفایى ناگه‌هينته‌ بابێ خۆ، هندى سۆزا خودێیه‌ يا ڕاسته‌ گومان تێدا نينه‌، ڤێجا هوين ب ژينا دنيايێ وخه‌ملا وێ د سه‌ر دا نه‌چن، وبلا ئه‌و ئاخره‌تێ ژ بيرا هه‌وه‌ نه‌به‌ت، وبلا چو شه‌يتان ژ مرۆڤ وئه‌جنان هه‌وه‌ نه‌خاپينن و ژ خودێ نه‌كه‌ن.

{ 34 } { إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ ۖ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا ۖ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ } هندى خودێیه ‌-ئه‌و ب تنێ- دزانت كانێ كه‌نگى قيامه‌ت دێ ڕابت؟ وئه‌وه‌ يێ بارانێ ژ عه‌ورى دئينته‌ خوارێ، ژ وى پێڤه‌تر كه‌سه‌ك نه‌شێت وه‌ بكه‌ت، وئه‌وه‌ دزانت كانێ چو تشت د مال بچويكان دا هه‌يه‌، وئه‌و دزانت كانێ هه‌ر نه‌فسه‌ك ل سوباهییا خۆ دێ چ كه‌ت، ونه‌فسه‌ك نزانت كانێ دێ ل كيژ عه‌ردى مرت. به‌لكى خودێیه‌ ب تنێ ڤى تشتى دزانت. هندى خودێیه‌ پڕزانايێ شاره‌زايه‌، وى دۆر ل تشتێ ئاشكه‌را وڤه‌شارتى گرتییه‌، تشته‌ك ژێ ل به‌ر وى به‌رزه‌ نابت.