فَاطِر
{ 1 } { الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ۚ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ } حه‌مد وسه‌نا بۆ خودێ بت ب سالۆخه‌تێن وى كو هه‌مى سالۆخه‌تێن كه‌مالێنه، و ب قه‌نجییێن وى یێن ئاشكه‌را وڤه‌شارتى، یێن دینى ودنیایێ، ئافرانده‌ر وداهێنه‌رێ عه‌سمانان وعه‌ردییه، يێ فريشته بۆ وان به‌نییێن خۆ هنارتين يێن وى دڤێن؛ ب وان ئه‌مر وفه‌رمانێن وى دڤێن، و ژمه‌زنییا شيانا وخودێیه وى بۆ فڕينێ ملياكه‌ت كرينه خودان چه‌نگێن دو دو وسێ سێ وچار چار؛ دا ئه‌و ئه‌مرێ خودێ بگه‌هينن، تشتێ خودێ بڤێت ئه‌و د چێكرییێن خۆ دا زێده دكه‌ت. هندى خودێیه ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يێ خودان شيانه، چو ل به‌ر وى ئاسێ نابت.
{ 2 } { مَا يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلَا مُمْسِكَ لَهَا ۖ وَمَا يُمْسِكْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ } هه‌ر قه‌نجییه‌كا خودێ بده‌ته مرۆڤان چ ڕزقه‌ك بت ژ باران وساخله‌مییێ يان هه‌ر قه‌نجییه‌كا دى بت، كه‌س نه‌شێت ڕێكێ ل ڤێ دلۆڤانییێ بگرت، وهه‌ر قه‌نجییه‌كا ئه‌و بگرت كه‌س نه‌شێت ڕێكێ بۆ ڤه‌كه‌ت. وئه‌وه زالێ هه‌ر تشته‌كى دئێخته بن ده‌ستێ خۆ، يێ كاربنه‌جهـ ئه‌وێ ل دويڤ حكمه‌تا خۆ دلۆڤانییێ دگرت وبه‌ردده‌ت.
{ 3 } { يَا أَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ ۚ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ } گه‌لی مرۆڤان هوين ب ئه‌زمانى ودلی، وێ قه‌نجییا خودێ ل بيرا خۆ بينن يا وى د گه‌ل هه‌وه كرى، ژبلی خودێ چو ئافرانده‌ر بۆ هه‌وه نينن بارانێ ژ عه‌سمانى بده‌ته هه‌وه، وئاڤێ ومه‌عده‌ن وشينكاتى ژ عه‌ردى بده‌ته هه‌وه. ژ وى پێڤه‌تر چو خودايێن ڕاست نينن ئه‌و يێ بێ شريكه، ڤێجا چاوا هوين به‌رێ خۆ ژ ته‌وحيد وپه‌رستنا وى وه‌ردگێڕن؟
{ 4 } { وَإِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ ۚ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ } وئه‌گه‌ر ملله‌تێ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ته دره‌وين ده‌ربێخن ب ڕاستى به‌رى ته ژى دره‌و ب پێغه‌مبه‌ران هاتبووكرن، و ل ئاخره‌تێ هه‌مى كار بۆ نك خودێ دئێنه زڤڕاندن، ڤێجا ئه‌و هه‌ر ئێكى وى جزایى دده‌تێ يێ ئه‌و ژ هه‌ژى. و د ڤێ چه‌ندێ دا صه‌برئينانه‌ك بۆ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- هه‌يه.
{ 5 } { يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ ۖ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا ۖ وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ } ئه‌ى گه‌لی مرۆڤان هندى ئه‌و سۆزه يا خودێ ب ڕابوونا قيامه‌تێ ودانا خێرێ وعه‌زابێ داى، تشته‌كێ ڕاسته وئه‌و هه‌ر دێ ب جهـ ئێت، ڤێجا ژينا دنيايێ ب خۆشى وپێتڤییێن خۆ ڤه بلا هه‌وه نه‌خاپينت، وبلا شه‌يتان هه‌وه نه‌خاپينت و ژ خودێ نه‌كه‌ت.
{ 6 } { إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا ۚ إِنَّمَا يَدْعُو حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِيرِ } هندى شه‌يتانه بۆ مرۆڤان دوژمنه، ڤێجا هوين ژى وى ب دوژمن بۆ خۆ بزانن وگوهدارییا وى نه‌كه‌ن، هه‌ما ئه‌و دويكه‌فتییێن خۆ بۆ به‌رزه‌بوونێ گازى دكه‌ت، دا ئه‌و ببنه ژ خه‌لكێ ئاگرى.
{ 7 } { الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ } ئه‌وێن كوفر ب ته‌وحيدا خودێ كرى و ب وى تشتى يێ پێغه‌مبه‌رێن وى پێ هاتين عه‌زابه‌كا دژوار ل ئاخره‌تێ بۆ وان هه‌يه، وئه‌وێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى وچاكى كرين ڤه‌شارتنا گونه‌هان وخێره‌كا مه‌زن، كو به‌حه‌شته، بۆ وان هه‌يه.
{ 8 } { أَفَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا ۖ فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۖ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَاتٍ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَصْنَعُونَ } ئه‌رێ ڤێجا هه‌چییێ شه‌يتانى كارێن وى يێن خراب ژ گونه‌هێ وكوفرێ وشركێ ل به‌ر وى خه‌ملاندين ووى ئه‌و جوان وتازه ديتن، ما دێ وه‌كى وى بت يێ خودێ به‌رێ وى دايه هيدايه‌تێ، ووى باشى وخرابى ژێك ڤاڤارتین؟ هندى خودێیه وى ژ به‌نییێن خۆ به‌رزه دكه‌ت يێ وى بڤێت، وبه‌رێ وى دده‌ته هيدايه‌تێ يێ وى بڤێت، ڤێجا تو سه‌را كوفرا ڤان سه‌رداچوويان خۆ ژ قه‌هران دا نه‌كوژه، هندى خودێیه ب كرێته كارێ وان يێ زانايه و ب خرابترين جزاى دێ وان جزا ده‌ت.
{ 9 } { وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَىٰ بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۚ كَذَٰلِكَ النُّشُورُ } وخودێیه با هنارتى وعه‌ور پێ ئاراندين، ڤێجا مه ئه‌و عه‌ور هاژۆتنه جهه‌كێ هشك، وباران لێ باراند، وپشتى عه‌رد هشك بووى مه ئه‌و ب شينكاتى زێندى كره‌ڤه، ووه‌كى ڤێ زێنديكرنێ خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ مرییان زێندى دكه‌ته‌ڤه.
{ 10 } { مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا ۚ إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ ۚ وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ۖ وَمَكْرُ أُولَٰئِكَ هُوَ يَبُورُ } هه‌چییێ سه‌رفه‌رازییا دنيايێ يان يا ئاخره‌تێ بڤێت بلا ئه‌و وێ ژ خودێ بخوازت؛ چونكى سه‌رفه‌رازى هه‌مى يا خودێیه، وئه‌و ب گوهدارییا ئه‌مرێ خودێ ب ده‌ست خودانى دكه‌ڤت، وهه‌چییێ خۆ ب مرۆڤان سه‌رفه‌راز بكه‌ت خودێ دێ وى ڕه‌زيل كه‌ت، ويێ خۆ ب خودێ سه‌رفه‌راز بكه‌ت خودێ دێ وى سه‌رفه‌راز كه‌ت، زكرێ خودێ ب نك وى ڤه بلند دبت، ئه‌و كارێ چاك بلند دكه‌ت. وئه‌وێن خرابییان ب ده‌ست خۆ ڤه دئينن عه‌زابه‌كا دژوار بۆ وان هه‌يه، وفه‌ند وفێلا وان پويچ دبت وچو مفایى ناگه‌هينته وان.
{ 11 } { وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا ۚ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ ۚ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُعَمَّرٍ وَلَا يُنْقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِي كِتَابٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ } وخودێ بابێ هه‌وه ئاده‌م ژ ئاخێ ئافراند، پاشى دوونده‌ها وى ژ چپكه‌كا ئاڤێ يا لاواز زێده‌كر، پاشى ئه‌و كرنه نێر ومێ. وبێى زانينا وى مێیه‌ك تشته‌كى هل ناگرت ونادانت، وژییێ ئێكى درێژ نابت، وكورت ژى نابت، ئه‌گه‌ر ئه‌و د نڤيسنه‌كا ل نك وى دا نه‌بت، كو له‌وحێ پاراستییه، به‌رى ده‌یكا وى وى هلگرت. خودێ ئه‌و هه‌مى هژمارتییه وبه‌رى چێ بكه‌ت زانییه، وچويێ ل وێ زێده ناكه‌ت يا وى نڤيسى، وچويێ ژێ كێم ناكه‌ت. هندى ئافراندن وزانين ونڤيسينا حالێ هه‌وه‌يه د له‌وحێ پاراستى دا تشته‌كێ ب ساناهییه ل سه‌ر خودێ.
{ 12 } { وَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرَانِ هَٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ ۖ وَمِنْ كُلٍّ تَأْكُلُونَ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا ۖ وَتَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ } وهه‌ردو ده‌ريا وه‌كى ئێك نينن: ئه‌ڤه گه‌له‌ك يا شرينه، وخۆش د گه‌روییێ دا دچت وتێنكا مرۆڤى دشكێنت، وئه‌ڤه خويێیه وگه‌له‌ك يا سويره، و ژ هه‌ردو ده‌ريايان هوين ماسییێن خۆش وته‌ڕ دخون، وهوين چه‌كى بۆ خۆ ژێ دئيننه ده‌رێ، كو لوئلوء ومه‌رجانه، وهوين دكه‌نه به‌ر خۆ، وتو گه‌مییان د ده‌ريايێ دا دبينى ئاڤێ دبڕن؛ دا هوين ب ڕێكا بازرگانییێ ژ ڕزقێ خودێ بخوازن. وئه‌ڤه نيشانه‌كه ل سه‌ر شيانا خودێ وته‌وحيدا وى؛ ودا به‌لكى هوين شوكرا خودێ سه‌را ڤان قه‌نجییان بكه‌ن يێن وى د گه‌ل هه‌وه كرين.
{ 13 } { يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى ۚ ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۚ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِنْ قِطْمِيرٍ } وخودێ هنده‌كێ ژ ده‌مێ شه‌ڤێ دكه‌ته د ناڤ ڕۆژێ دا، ڤێجا هندى ژ شه‌ڤێ كورت بووى هند ل ڕۆژێ درێژ دبت، وهنده‌كێ ژ ده‌مێ ڕۆژێ دكه‌ته د ناڤ شه‌ڤێ دا، ڤێجا هند ژ ڕۆژێ كورت دبت هندى كرییه د ناڤ شه‌ڤێ دا، ووى ڕۆژ وهه‌يڤ بنده‌ست كرينه، هه‌ردو بۆ ده‌مه‌كێ ده‌سنيشانكرى ب ڕێڤه دچن، ئه‌وێ ئه‌ڤه كرى خودێیه خودايێ هه‌وه، يێ كو ملك هه‌مى يێ وییه، وئه‌وێن هوين ژبلی خودێ په‌رستنێ بۆ دكه‌ن هندى وى په‌ڕكى يێ ب سه‌ر به‌ركێ خورمێ ڤه د ده‌ست دا نينه.
{ 14 } { إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ ۖ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ ۚ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ } ئه‌گه‌ر هوين -ئه‌ى گه‌لی مرۆڤان- گازى ڤان تشتان بكه‌ن يێن هوين ژبلی خودێ دپه‌رێسن وان گوهـ ل گازییا هه‌وه نابت، وئه‌گه‌ر خۆ وان گوهـ لێ ببت ژى ئه‌و به‌رسڤا هه‌وه ناده‌ن، وڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌و خۆ ژ هه‌وه به‌رى دكه‌ن، وكه‌س ژ خودايێ پڕزانا وشاره‌زا ڕاستتر بۆ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- نابێژت.
{ 15 } { يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ } ئه‌ى گه‌لی مرۆڤان، هوين د هه‌مى تشتان دا هه‌وجه‌ى خودێنه، ده‌مه‌كێ ب تنێ ژى هوين ژ وى دبێ منه‌ت نابن، وئه‌و ژ مرۆڤان و ژ هه‌مى تشتان يێ بێ منه‌ته، د ذات وناڤ وسالۆخه‌تێن خۆ دا يێ هێژاى مه‌دحانه.
{ 16 } { إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ } ئه‌گه‌ر خودێ بڤێت گه‌لی مرۆڤان ئه‌و دێ هه‌وه تێ به‌ت، ودێ ملله‌ته‌كێ دى ئينت په‌ڕستنا خودێ بكه‌ت، و ژ هه‌وه پتر گوهدارییا وى بكه‌ت .
{ 17 } { وَمَا ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ } وتێبرنا هه‌وه ودانا هنده‌كێن دى ژبلی هه‌وه ل سه‌ر خودێ يا ئاسێ نينه، به‌لكى ئه‌و گه‌له‌ك يا ب ساناهییه.
{ 18 } { وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۚ وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَىٰ حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۗ إِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ ۚ وَمَنْ تَزَكَّىٰ فَإِنَّمَا يَتَزَكَّىٰ لِنَفْسِهِ ۚ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ } ونه‌فسه‌كا گونه‌هكار گونه‌ها نه‌فسه‌كا دى هل ناگرت، وئه‌گه‌ر نه‌فسه‌كا بارێ وێ ب گونه‌هان گران پسيارا ئێكى بكه‌ت دا هنده‌ك گونه‌هێن وێ هارى هلگرت، ئه‌و كه‌سێ نابينت تشته‌كى ژێ هارى هلگرت، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌وێ ئه‌و داخوازێ ژێ دكه‌ت مرۆڤه‌كێ وێ يێ نێزيك ژى بت، وه‌كى بابێ يان براى. هه‌ما تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- وان دترسينى يێن ژ عه‌زابا خودايێ خۆ دترسن بێى كو ئه‌و وێ ببينن، و ب دورستى ب كرنا نڤێژێ ڕادبن. وهه‌چییێ نه‌فسا خۆ ژ شركێ وگونه‌هان پاڤژ بكه‌ت هه‌ما ئه‌و وێ بۆ خۆ پاقژ دكه‌ت. ودويماهییا هه‌مى چێكرییان بۆ نك خودێیه، وهه‌ر ئێك كانێ هێژاى چ جزايه ئه‌و دێ وى ده‌تێ.
{ 19 } { وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَىٰ وَالْبَصِيرُ } وئه‌وێ ژ دينێ خودێ كۆره، ويێ ب چاڤ يێ كو ڕێكا ڕاست دبينت و ل دويڤ دچت،وەکی ئێک نابن.
{ 20 } { وَلَا الظُّلُمَاتُ وَلَا النُّورُ } وتاريیێن كوفرێ وڕۆناهییا باوه‌رییێ.
{ 21 } { وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ } وسيبه‌ر وبايێ گه‌رم.
{ 22 } { وَمَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشَاءُ ۖ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ } وئه‌وێن دلێن وان ب باوه‌رییێ دزێندى ويێن دلێن وان ب كوفرێ دمرى، وه‌كى ئێك نابن. هندى خودێیه يێ وى بڤێت وه‌سا ده‌نگى دگه‌هينتێ كو تێ بگه‌هت وقه‌بويل بكه‌ت، وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- نه‌شێى ده‌نگى بگه‌هينییه وان يێن د گۆڕان دا، ڤێجا كا چاوا تو ده‌نگێ خۆ ناگه‌هينییه مرییێن گۆڕان وه‌سا تو ده‌نگێ خۆ ناگه‌هينییه ڤان كافرێن دلمرى ژى.
{ 23 } { إِنْ أَنْتَ إِلَّا نَذِيرٌ } هه‌ما ب تنێ تو پێغه‌مبه‌ره‌كى وان ژ غه‌زه‌با خودێ دترسينى.
{ 24 } { إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا ۚ وَإِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌ } هندى ئه‌مين مه تو ب حه‌قییێ يێ هنارتى، كو باوه‌رییا ب خودێ وشريعه‌تێ وییه، تو مزگينییێ ب به‌حه‌شتێ دده‌يه وى يێ باوه‌رییێ ب ته دئينت وكارى ب ڕێبازا ته دكه‌ت، وتو وى دترسينى يێ دره‌وێ ب ته بكه‌ت وگوهدارییا ته نه‌كه‌ت. وملله‌ته‌ك نينه پێغه‌مبه‌ره‌ك بۆ نه‌هات بت وان ژ كوفر وسه‌رداچوونێ بترسينت.
{ 25 } { وَإِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالزُّبُرِ وَبِالْكِتَابِ الْمُنِيرِ } وئه‌گه‌ر ئه‌ڤ بوتپه‌رێسه ته دره‌وين ده‌ربێخن ب ڕاستى يێن به‌رى وان ژى ئه‌و پێغه‌مبه‌رێن ب موعجزه‌يێن ئاشكه‌را بۆ وان هاتين دره‌وين ده‌رێخستبوون، وئه‌و ب وان كيتابان بۆ وان هاتبوون يێن گه‌له‌ك حوكم تێدا، و ب وێ كيتابێ يا گه‌ش يا كو ڕێكا باشى وخرابییێ بۆ وان ئاشكه‌را دكه‌ت.
{ 26 } { ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِينَ كَفَرُوا ۖ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ } پاشى ب گه‌له‌ك ڕه‌نگێن عه‌زابێ من ئه‌و گرتن يێن كافربووين، ڤێجا تو به‌رێ خۆ بدێ كانێ نه‌ڕازيبوونا من ل سه‌ر كارێ وان وعه‌زابا من يا ب سه‌ر وان دا هاتى يا چاوا بوويه؟
{ 27 } { أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا ۚ وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ } ئه‌رێ ما ته نه‌ديتییه كو خودێ ئاڤه‌ك ژ عه‌سمانى ئينايه خوارێ، ڤێجا مه هنده‌ك داروبار ل عه‌ردى پێ ئاڤدان، ومه ژ وان داروباران به‌رێن ڕه‌نگين دان، هنده‌ك ژ وى به‌رى يێ سۆره وهنده‌ك يێ ڕه‌شه وهنده‌ك يێ زه‌ره وگه‌له‌ك ڕه‌نگێن دى؟ و ژ چيايان مه ڕێكێن سپى وسۆر ويێن ڕه‌نگێ وان يێ جودا جودا دورستكرن، ومه ژ چيايان هنده‌ك چيايێن گه‌له‌ك ڕه‌ش چێكرن.
{ 28 } { وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَٰلِكَ ۗ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ } و ژ مرۆڤ وده‌وار وحێشتر وچێل وپه‌زى مه گه‌له‌ك ڕه‌نگێن ژێك جودا ئافراندن، ژ وان هه‌يه يێ سۆر ويێ سپى ويێ ڕه‌ش وه‌كى ژێك جودابوونا ڕه‌نگێن فێقى وبه‌رێ داروبارى. هه‌ما ئه‌و ب دورستى ژ خودێ دترسن وكارى ب فه‌رمانا وى دكه‌ن يێن زانا ب خودێ وسالۆخه‌ت وى وشريعه‌تێ وى وكو ئه‌و ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يێ خودان شيانه. هندى خودێیه زالێ ب هێزه يێ كه‌س نه‌شێتێ، يێ باش گونه‌هـ ژێبره بۆ عيباده‌تكه‌ران، و ل وان دبۆرت.
{ 29 } { إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ } هندى ئه‌ون يێن قورئانێ دخوينن وكارى پێ دكه‌ن، وبه‌رده‌وامییێ ل سه‌ر كرنا نڤێژێ ل ده‌مێ وێ دكه‌ن، و ژ وى ڕزقێ مه دايێ ئاشكه‌را وڤه‌شارتى خێرێن واجب وسوننه‌ت دده‌ن، ئه‌و ب وێ چه‌ندێ چاڤه‌ڕێیى بازرگانییه‌كا كه‌ساد نه‌بت دكه‌ن، كو ڕازيبوونا خودێیه، و ب ده‌ستڤه‌ئينانا خێرا وییه.
{ 30 } { لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ۚ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ } دا خودێ خێرا كريارێن وان بێ كێماسى بده‌تێ، و ژ قه‌نجییا خۆ خێرێن وان زێده بكه‌ت، هندى خودێیه باش گونه‌هـ ژێبرێ گونه‌هێن وانه، شوكردارێ باشییێن وانه، خێرێ سه‌را وان دده‌تێ.
{ 31 } { وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ بِعِبَادِهِ لَخَبِيرٌ بَصِيرٌ } وئه‌وا مه بۆ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ب وه‌حى ئينايه خوارێ ژ قورئانێ ئه‌وه حه‌قى يا كو ڕاستگۆيییا وان كيتابان ئاشكه‌را دكه‌ت يێن خودێ بۆ پێغه‌مبه‌رێن به‌رى ته ئيناينه خوارێ. هندى خودێیه ب به‌نییێن خۆ يێ شاره‌زا وبينه‌ره، تشته‌ك ل به‌ر وى به‌رزه نابت.
{ 32 } { ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا ۖ فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ } پاشى -پشتى تێبرنا ملله‌تان- مه قورئان دا وان يێن مه هلبژارتين ژ ئوممه‌تا موحه‌ممه‌دى سلاڤ لێ بن: ڤێجا ژ وان هه‌يه يێ ب كرنا گونه‌هان زۆردارییێ ل خۆ دكه‌ت، و ژ وان هه‌يه یێ واجبێ خۆ ب جهـ دئينت وخۆ ژ حه‌رامى دده‌ته پاش، و ژ وان هه‌يه يێ ب ئانه‌هییا خودێ له‌زێ د خێران دا دكه‌ت، يێن فه‌ر وسوننه‌ت، ئه‌ڤ دانا كيتابێ وهلبژارتنا ڤێ ئوممه‌تێ ئه‌وه قه‌نجییا مه‌زن.
{ 33 } { جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا ۖ وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ } به‌حه‌شتێن لێ ئاكنجيبوونا به‌رده‌وام بۆ وان يێن خودێ كيتابا خۆ ب ميراتگرى دايێ هه‌نه، بازنێن زێڕى ولوئلوئى تێدا دكه‌نه به‌ر وان، وجلكێ وان يێ عه‌ده‌تى تێدا ئارميشێ ته‌نكه.
{ 34 } { وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ ۖ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ } وده‌مێ ئه‌و چووينه د به‌حه‌شتێ دا وان گۆت: حه‌مد بۆ وى خودايى بت يێ چو خه‌م ل نك مه نه‌هێلاين، هندى خودايێ مه يه باش گونه‌هـ ژێبر بوويه؛ چونكى خه‌له‌تییێن مه ل مه نه‌گرتن، ويێ شوكردار بوويه؛ چونكى خێرێن مه ژ مه قه‌بويلكرن وبۆ مه ب خودان كرن.
{ 35 } { الَّذِي أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِنْ فَضْلِهِ لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌ } وئه‌وه يێ ژ قه‌نجییا خۆ ئه‌م كرينه د به‌حه‌شتێ دا، نه وه‌ستيانه‌ك تێدا دگه‌هته مه ونه نه‌خۆشییه‌ك.
{ 36 } { وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَىٰ عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذَابِهَا ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ } وئه‌وێن كوفر ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى كرى ئاگرێ جه‌هنه‌مێ يێ هلكرى بۆ وان هه‌يه، نه ئه‌و تێدا دئێنه مراندن، دا ڕحه‌ت ببن، ونه عه‌زابا وێ ل وان دئێته سڤككرن، وڤى ڕه‌نگێ جزاى خودێ دده‌ته هه‌ر ئێكێ زێده ب ناڤ كوفرێ ڤه دچت وڕژدییێ ل سه‌ر دكه‌ت.
{ 37 } { وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ ۚ أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُمْ مَا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَجَاءَكُمُ النَّذِيرُ ۖ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ نَصِيرٍ } وئه‌ڤ كافره د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا ژ به‌ر عه‌زابا دژوار دكه‌نه هاوار: خودايێ مه تو مه ژ ئاگرێ جه‌هنه‌مێ ده‌ربێخه، ومه بزڤڕينه دنيايێ ئه‌م دێ چاكییێ كه‌ين ودێ وێ هێلين يا مه د دنيايێ دا كرى، ئه‌م دێ باوه‌رییێ ئينين وكافر نابين، ڤێجا ئه‌و دێ بێژته وان: ئه‌رێ ما د دنيايێ دا ژییه‌كێ تێرا هه‌وه بكه‌ت مه نه‌دابوو هه‌وه، ئه‌و تێدا شيره‌ته‌كى بۆ خۆ دگرت يێ بگرت، وپێغه‌مبه‌ر سلاڤ لێ بن بۆ هه‌وه هاتبوو، و د گه‌ل هندێ ژى هه‌وه شيره‌ته‌ك بۆ خۆ ژێ وه‌رنه‌گرت؟ ڤێجا هوين تام بكه‌نه عه‌زابا جه‌هنه‌مێ، وكافران پشته‌ڤانه‌ك نينه وان ژ عه‌زابا خودێ ڕزگار بكه‌ت.
{ 38 } { إِنَّ اللَّهَ عَالِمُ غَيْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ } هندى خودێیه ب هه‌ر تشته‌كێ نه يێ به‌رچاڤ بت يێ ل عه‌سمانان وعه‌درى يێ ئاگه‌هداره، وهندى ئه‌وه ئه‌و ب وى تشتێ د دلان دا ڤه‌شارتى يێ پڕزانايه، ڤێجا هوين ژ وى بترسن كو ئه‌و يا دلێ هه‌وه بزانت، ژ گومانێ يان شركا ب ئێكينییا وى، يان گومانا د پێغه‌مبه‌رينییا موحه‌ممه‌دى دا سلاڤ لێ بن، يان ژى كو هوين بێ ئه‌مرییه‌كا وى يا كێمتر بكه‌ن.
{ 39 } { هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ ۚ فَمَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ ۖ وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتًا ۖ وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ إِلَّا خَسَارًا } ئه‌وه يێ وه كرى كو هنده‌ك ژ هه‌وه - گه‌لی مرۆڤان- پشتى هنده‌كان جێگرییا د عه‌ردى دا بكه‌ن، ڤێجا هه‌چییێ ب خودێ كافربووى ژ هه‌وه، ئه‌و كافرى وزيانا وى بۆ وى ب خۆيه، وكافرییا ئه‌وێن كافربووين ل نك خودايێ وان ژبلی نه‌ڤيانێ وغه‌زه‌بێ تشته‌كى ل وان زێده ناكه‌ت، وكافرییا وان ب خودێ ژ زيانێ وتێچوونێ پێڤه‌تر تشته‌كى ل وان زێده ناكه‌ت.
{ 40 } { قُلْ أَرَأَيْتُمْ شُرَكَاءَكُمُ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا فَهُمْ عَلَىٰ بَيِّنَتٍ مِنْهُ ۚ بَلْ إِنْ يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا إِلَّا غُرُورًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه بوتپه‌رێسان: هوين بێژنه من ئه‌و شريكێن هه‌وه داناين چ تشت ژ عه‌ردى ئافراندییه، يان شريكێن هه‌وه يێن هوين ژبلی خودێ په‌رستنێ بۆ دكه‌ن پشكدارییه‌ك د گه‌ل خودێ د ئافراندنا عه‌سمانان دا هه‌يه، يان مه كيتابه‌ك دايه وان ڤێجا ئه‌و ژێ ب هێجه‌تن؟ نه‌خێر، به‌لكى هه‌ما كافر ژڤانى ب خاپاندنێ دده‌نه ئێك ودو.
{ 41 } { إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولَا ۚ وَلَئِنْ زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ ۚ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا } هندى خودێیه عه‌سمانان وعه‌درى دگرت دا نه‌كه‌ڤن، وئه‌گه‌ر ئه‌و كه‌فتبان ژ وى پێڤه‌تر كه‌س نه‌بوو وان بگرت. هندى خودێیه د پاشخستنا عه‌زابدانا كافر وگونه‌هكاران دا يێ ئارام بوويه، وبۆ وى يێ تۆبه بكه‌ت باش گونه‌هـ ژێبر بوويه.
{ 42 } { وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ جَاءَهُمْ نَذِيرٌ لَيَكُونُنَّ أَهْدَىٰ مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ ۖ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِيرٌ مَا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا } وكافرێن قوره‌يشییان موكم ب خودێ سويند خوار: كو ئه‌گه‌ر پێغه‌مبه‌ره‌ك ژ نك خودێ بۆ وان بێت وان ژ عه‌زابا خودێ بترسينت، ئه‌و ژ جوهى وفه‌لان پتر دێ دويكه‌فتنا حه‌قییێ كه‌ن، وده‌مێ موحه‌ممه‌د -سلاڤ لێ بن- بۆ وان هاتى ڤێ چه‌ندێ ئه‌و پتر ژ حه‌قییێ دويرخستن وئه‌و ژێ ڕه‌ڤين.
{ 43 } { اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ ۚ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ ۚ فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ ۚ فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا ۖ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا } وان مه‌خسه‌ده‌كا باش ب سويندا خۆ نه‌بوو، وداخوازا وان حه‌قى ژى نه‌بوو، به‌لكى ئه‌و خۆمه‌زنكرنه‌ك بوو وان د عه‌درى دا دكر، مه‌خسه‌دا وان پێ فه‌ند وفێل وخرابى بوو، وهه‌ما فه‌ند وفێلا خراب د سه‌رێ خودانێ خۆ ڕا دشكێت، ئه‌رێ ڤێجا ئه‌وێن خۆ مه‌زن دكه‌ن وفه‌ند وفێلان دكه‌ن ل هيڤییا چنه ژبلی هندێ كو ئه‌و عه‌زاب ب سه‌ر وان دا بێت يا كو به‌رێ ب سه‌ر يێن وه‌كى وان دا هاتى، ڤێجا تو چو گوهۆڕينان بۆ ڕێبازا خودێ نابينى، وكه‌س نه‌شێت وێ عه‌زابێ بگوهۆڕت يان ژ خۆ لاده‌ت يا خودێ ب سه‌ر دا دئينت.
{ 44 } { أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَكَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً ۚ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِنْ شَيْءٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا } ئه‌رێ وما كافرێن (مه‌كه‌هێ) ل عه‌ردى نه‌گه‌ڕياينه، دا به‌رێ خو بده‌نێ كانێ دويماهییا ملله‌تێن به‌رى وان وه‌كى عادى وثه‌موودی چاوا بوويه، وكانێ چ وێرانكرن ب سه‌ر وان ووه‌لاتێن وان دا هاتبوو ده‌مێ وان پێغه‌مبه‌ر دره‌وين ده‌رێخستين، وئه‌و كافر ژ كافرێن (مه‌كه‌هێ) ب هێزتر ودژوارتر بوون؟ ونه‌بوويه كو تشته‌ك نه ل عه‌سمانان ونه ل عه‌ردى خودێ بێزار بكه‌ت يان ژ ده‌ستان ده‌ركه‌ڤت، هندى ئه‌وه ئه‌و ب كريارێن وان يێ پڕزانا بوويه، و ل سه‌ر تێبرنا وان يێ خودان شيان بوويه.
{ 45 } { وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا كَسَبُوا مَا تَرَكَ عَلَىٰ ظَهْرِهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَٰكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ۖ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِ بَصِيرًا } وئه‌گه‌ر خودێ مرۆڤان ب وان گونه‌هان عه‌زاب بده‌ت يێن وان كرين ئه‌و كه‌سه‌كێ خودان رح ناهێلت كو ل سه‌ر پشتا عه‌ردى ب ڕێڤه بچت، به‌لێ ئه‌و وان پاشدا دهێلت وحه‌تا ده‌مه‌كێ ده‌سنيشانكرى عه‌زابا وان پاش دئێخت، ڤێجا ئه‌گه‌ر ده‌مێ عه‌زابدانا وان هات هندى خودێیه ب به‌نییێن خۆ بينه‌ر بوويه، وزانينا تشته‌كى ژ كارێن وان ل وى نائێته ڤه‌شارتن.
