الكهْف
{ 1 } { الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَىٰ عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجًا ۜ } حه‌مد هه‌مى بۆ خودايى بن، ئه‌وێ ژ كه‌ره‌ما خۆ قورئان بۆ به‌نییێ خۆ وپێغه‌مبه‌رێ خۆ موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن- ئينايه خوارێ، ووى چو مه‌يلدارییا ژ حه‌قییێ نه‌كرییه تێدا.
{ 2 } { قَيِّمًا لِيُنْذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا مِنْ لَدُنْهُ وَيُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا } خودێ ئه‌و كره كيتابه‌كا ڕاست، چو خه‌له‌تى وهه‌ڤدژى تێدا نينن؛ دا ئه‌و كافران ژ وێ عه‌زابا دژوارا ژ نك وى دێ ئێت بترسينت، ومزگينییێ بده‌ته وان يێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى، وكارێن چاك كرين، كو خێره‌كا مه‌زن بۆ وان هه‌يه كو به‌حه‌شته.
{ 3 } { مَاكِثِينَ فِيهِ أَبَدًا } ئه‌و هه‌ر وهه‌ر د ڤێ خۆشییێ دا دێ مينن وچو جاران ژێ ده‌رناكه‌ڤن.
{ 4 } { وَيُنْذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا } ودا ئه‌و ب ڤێ قورئانێ بوتپه‌رێسان بترسينت ئه‌وێن گۆتين: خودێ زارۆیه‌ك هه‌يه.
{ 5 } { مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَلَا لِآبَائِهِمْ ۚ كَبُرَتْ كَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ ۚ إِنْ يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبًا } چو زانينه‌ك ل نك ڤان بوتپه‌رێسان ب ڤێ چه‌ندێ نينه كو ئه‌و دبێژن خودێ زارۆیه‌ك هه‌يه، كا چاوا چو زانين ب ڤێ چه‌ندێ ل نك بابێن وان ژى يێن ئه‌و چاڤ لێ دكه‌ن نه‌بوو، يا مه‌زنه ئه‌ڤ په‌يڤا كرێتا ژ ده‌ڤێ وان ده‌ردكه‌ڤت، ژ گۆتنه‌كا دره‌و پێڤه‌تر ئه‌و چو تشته‌كێ دى نابێژن.
{ 6 } { فَلَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَفْسَكَ عَلَىٰ آثَارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهَٰذَا الْحَدِيثِ أَسَفًا } ونه دويره تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- ژ خه‌م وقه‌هران دا نه‌فسا خۆ بكوژى كو ملله‌تێ ته پشت دايه ته، وباوه‌رى ب ڤێ قورئانێ نه‌ئيناى.
{ 7 } { إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا } هندى ئه‌مين هه‌ر تشته‌كێ ل سه‌ر عه‌ردى هه‌ى ژ چێكرییان مه كره خه‌مل وجوانى بۆ عه‌ردى، ومفا بۆ خه‌لكى؛ دا ئه‌م وان بجه‌ڕبينين كانێ كى ژ وان كارێ وى باشتره، وكى ژ وان كارێ وى خرابتره، وهه‌ر كه‌سه‌كى جزايێ ئه‌و هه‌ژى بت ئه‌م دێ ده‌ينێ.
{ 8 } { وَإِنَّا لَجَاعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدًا جُرُزًا } وهندى ئه‌مين ده‌مێ دنيا خلاس بوو، وێ خه‌ملا ل سه‌ر عه‌ردى مه داناى هه‌مییێ ئه‌م دێ كه‌ينه ئاخه‌كا بێ شينكاتى.
{ 9 } { أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- هزر نه‌كه كو سه‌رهاتییا خودانێن شكه‌فتێ وئه‌و ده‌پێ ناڤێن وان ل سه‌ر هاتينه نڤيسين ژ ئايه‌تێن مه يا عه‌جيب وغه‌ريب بوو؛ چونكى چێكرنا عه‌رد وعه‌سمانان وتشتێ د ناڤ دا ژ وێ چه‌ندێ عه‌جێبتره.
{ 10 } { إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- به‌حس بكه ده‌مێ وان گه‌نجێن خودان باوه‌ر ژ ترسێن هندێ دا كو ملله‌تێ وان وان دسه‌ردا ببه‌ن، و ل صه‌نه‌م په‌رێسییێ ڤه‌گه‌ڕينن خۆ ب شكه‌فتێ ڕا گه‌هاندى، وگۆتى: خودايێ مه تو دلۆڤانییه‌كێ ژ نك خۆ بده مه، كو مه پێ ڕابگرى، و ژ خرابییێ بپارێزى، وتو ڕێكا دورست يا كو مه دگه‌هينته وى كارێ تو حه‌ز ژێ دكه‌ى ل به‌ر مه ب ساناهى بێخه؛ دا ئه‌م ببينه ژ وان سه‌رڕاستێن ڕێ ل به‌ر خۆ به‌رزه نه‌كرى.
{ 11 } { فَضَرَبْنَا عَلَىٰ آذَانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدًا } ڤێجا مه خه‌وا گران ب سه‌ر وان دا به‌ردا، ئينا ئه‌و گه‌له‌ك سالان مانه د شكه‌فتێ ڤه.
{ 12 } { ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَىٰ لِمَا لَبِثُوا أَمَدًا } پاشى مه ئه‌و ژ خه‌وێ هشياركرن؛ دا ئه‌م وى تشتى نیشا خه‌لكى بده‌ین یێ مه د ئه‌زه‌ل دا زانى، كانێ كى ژ هه‌ردو ده‌سته‌كێن د ده‌مێ مانا وان دا ب هه‌ڤڕكى چووين بۆ هژمارێ بنه‌جهتره، وكانێ ئه‌و ڕۆژه‌كێ يان دانه‌كێ ڕۆژێ مابوون، يان ژى ده‌مه‌كێ درێژ مابوون؟
{ 13 } { نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ ۚ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى } ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر ئه‌م به‌حسێ وان ب ڕاستى ودورستى بۆ ته دبێژين. هندى خه‌لكێ شكه‌فتێنه هنده‌ك گه‌نج بوون باوه‌رى ب خودايێ خۆ ئينابوو و د گازییا وى هاتبوون، ومه هيدايه‌ت وموكمییا ل سه‌ر حه‌قییێ ل وان زێده كربوو.
{ 14 } { وَرَبَطْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَٰهًا ۖ لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا } ومه دلێن وان ب باوه‌رییێ ب هێز ئێخست بوون، ومه موكمى ودژوارى ل سه‌ر باوه‌رییێ دابوو وان، ده‌مێ ئه‌و ل به‌ر سنگێ مه‌لكێ كافر ڕابووين ووى لۆمه‌ى وان كرى سه‌را هێلانا وان بۆ صه‌نه‌م په‌رێسییێ ڤێجا وان گۆتێ: خودايێ مه يێ ئه‌م په‌رستنێ بۆ وى دكه‌ين خودايێ عه‌سمانان وعه‌ردییه، ژ وى پێڤه‌تر ئه‌م په‌رستنا چو خودايێن دى ناكه‌ين، ئه‌گه‌ر ئه‌م تشته‌كێ دى ژبلی ڤێ گۆتنێ بێژين ئه‌و مه گۆتنه‌كا دوير ژ حه‌قییێ گۆت.
{ 15 } { هَٰؤُلَاءِ قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ۖ لَوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِمْ بِسُلْطَانٍ بَيِّنٍ ۖ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا } پاشى هنده‌ك ژ وان گۆته هنده‌كان: ئه‌ڤه ملله‌تێ مه ژبلی خودێ هنده‌ك خوداوه‌ندێن دى بۆ خۆ داناينه، كانێ بلا ئه‌و ده‌ليله‌كێ ئاشكه‌را ل سه‌ر ڤى عيباده‌تێ خۆ بينن، وكه‌س ژ وى زۆردارتر نينه يێ ژ نك خۆ دره‌وه‌كێ ژ كيسێ خودێ بكه‌ت وشريكان بۆ وى د په‌رستنێ دا بدانت.
{ 16 } { وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنْشُرْ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيُهَيِّئْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرْفَقًا } وده‌مێ هه‌وه ژ به‌ر دينى خۆ ژ ملله‌تێ خۆ ڤه‌ده‌ركرى، وهه‌وه ئه‌و خوداوه‌ندێن ئه‌و په‌رستنێ بۆ دكه‌ن ژبلی خودێ هێلان، هوين بۆ عيباده‌تكرنا خودايێ خۆ يێ ب تنێ هه‌ڕنه د شكه‌فتێ ڤه ل چيایى، خودايێ هه‌وه ژ دلۆڤانییا خۆ هندێ دێ ده‌ته هه‌وه يا هوين ل دنيايێ وئاخره‌تێ پێ ستاره ببن، ووه‌سا كارێ هه‌وه دێ ل به‌ر هه‌وه ب ساناهى ئێخت كو هوين د ژينا خۆ دا مفایى ژێ ببينن.
{ 17 } { وَتَرَى الشَّمْسَ إِذَا طَلَعَتْ تَزَاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذَاتَ الشِّمَالِ وَهُمْ فِي فَجْوَةٍ مِنْهُ ۚ ذَٰلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ ۗ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ ۖ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا } ڤێجا ده‌مێ وان ئه‌ڤ چه‌نده كرى خودێ ئه‌و نڤاندن وپاراستن. وتو -ئه‌ى بينه‌رێ وان- دێ بينى ده‌مێ ڕۆژ ژ ڕۆژهه‌لاتێ ده‌ردكه‌ڤت ل لايێ وان يێ ڕاستێ دده‌ت، وئه‌گه‌ر ئه‌و ئاڤابوو ل لايێ وان يێ چه‌پێ ئاڤا دبت، وئه‌و يێن ل جهه‌كێ به‌رفره‌هـ ژ شكه‌فتێ، ڤێجا گه‌رما ڕۆژێ كارى د وان ناكه‌ت وبا ژى ژ وان نائێته بڕين، ئه‌ڤا هه يا مه د گه‌ل ڤان گه‌نجان كرى ژ نيشانێن شيانا خودێ بوو. هه‌چییێ خودێ ته‌وفيقا وى بده‌ت وبه‌رێ وى بده‌ته هيدايه‌تێ ئه‌و ئه‌وه يێ به‌رێ وى بۆ حه‌قییێ هاتییه‌دان، وهه‌چییێ ئه‌و ته‌وفيقا وى بۆ وێ چه‌ندێ نه‌ده‌ت تو چو هاريكاران بۆ وى نابينى به‌رێ وى بده‌ته حه‌قییێ؛ چونكى ڕێنيشادان وبه‌رزه‌كرن ب ده‌ستێ خودێیه.
{ 18 } { وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ ۚ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَذَاتَ الشِّمَالِ ۖ وَكَلْبُهُمْ بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ ۚ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا } وتو -ئه‌ى بينه‌ر- دێ هزر كه‌ى خه‌لكێ شكه‌فتێ دهشيارن، وئه‌و ب خۆ دنڤستينه، وئه‌م چاڤدێرییێ ل وان دكه‌ين، ده‌مێ ئه‌و دنڤستى جار ئه‌م وان ب لايێ ڕاستێ ڤه وه‌ردگێڕين وجار ژى ب لايێ چه‌پێ ڤه؛ دا له‌شێن وان ل سه‌ر عه‌ردى نه‌ڕزن، وئه‌و صه‌يێ د گه‌ل وان هه‌ردو ده‌ستێن خۆ ل به‌ر ده‌رێ شكه‌فتێ درێژ كربوون، ئه‌گه‌ر ته ئه‌و ديتبان تو دا ژ وان ڕه‌ڤى، ودلێ ته ژ به‌ر وان دا تژى ترس بت.
{ 19 } { وَكَذَٰلِكَ بَعَثْنَاهُمْ لِيَتَسَاءَلُوا بَيْنَهُمْ ۚ قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ ۖ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ ۚ قَالُوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَكُمْ بِوَرِقِكُمْ هَٰذِهِ إِلَى الْمَدِينَةِ فَلْيَنْظُرْ أَيُّهَا أَزْكَىٰ طَعَامًا فَلْيَأْتِكُمْ بِرِزْقٍ مِنْهُ وَلْيَتَلَطَّفْ وَلَا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَدًا } وكانێ چاوا مه ل ڤى ده‌مێ درێژ ئه‌و نڤاندن پاشى مه ئه‌و هشياركرن بێى ئه‌و بێنه گوهاڕتن؛ دا ئه‌و پسيارێ ژێك بكه‌ن: ئه‌ڤه چه‌نده ئه‌م ل ڤێرێ دنڤستى؟ هنده‌ك ژ وان گۆت: ڕۆژه‌كێ يان دانه‌كێ ڕۆژێ ئه‌م يێن نڤستين، وهنده‌كێن دى يێن مه‌سه‌له ل به‌ر ئالۆز بووى گۆت: هوين وێ چه‌ندێ بهێلنه ب هيڤییا خودێ ڤه، وخودايێ هه‌وه ب وى ده‌مێ هوين ماين زاناتره، ڤێجا هوين ئێكى ژ خۆ ب ڤان پارێن خۆ يێن زيڤى ڤه بهنێرنه باژێرێ مه وبلا ئه‌و به‌رێ خۆ بده‌تێ كانێ خوارنا كێ پاقژتر وحه‌لالتره؟ بلا ئه‌و خوارنه‌كێ بۆ مه ژێ بكڕت وبينت، وبلا ئه‌و د كڕينا خۆ دا يێ نه‌رم بت دا ئه‌و ب مه نه‌حه‌سيێن، وئه‌م ئاشكه‌را نه‌بين، وئه‌و چو مرۆڤان ب هه‌وه نه‌حه‌سينت.
{ 20 } { إِنَّهُمْ إِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ يَرْجُمُوكُمْ أَوْ يُعِيدُوكُمْ فِي مِلَّتِهِمْ وَلَنْ تُفْلِحُوا إِذًا أَبَدًا } ئه‌گه‌ر ملله‌تێ هه‌وه ب سه‌ر هه‌وه هل ببن ئه‌و دێ به‌ران ل هه‌وه بارينن، حه‌تا هه‌وه دكوژن، يان ژى دێ هه‌وه ل دينێ خۆ زڤڕينن، ڤێجا هوين دێ بنه كافر، وئه‌گه‌ر هه‌وه وه كر هوين قه‌ت ناگه‌هنه مرادا خۆ كو چوونا به‌حه‌شتییه.
{ 21 } { وَكَذَٰلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ ۖ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِمْ بُنْيَانًا ۖ رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ ۚ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَىٰ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِدًا } وكانێ چاوا مه گه‌له‌ك سالان ئه‌و نڤاندن، پاشى مه ئه‌و هشياركرن، مه خه‌لكێ وى زه‌مانى ب وان ئاگه‌هدار كرن، پشتى كو خودانێ فرۆشگه‌هێ ب ڕێكا جوينێ ده‌رهه‌مێن وان ب وان حه‌سياى؛ دا مرۆڤ بزانن هندى سۆزا خودێیه كو دێ مرییان ڕاكه‌ته‌ڤه يا ڕاسته، وكو هندى قيامه‌ته هه‌ر دێ ئێت وچو گومان تێدا نينه، ده‌مێ ئه‌وێن ب سه‌ر خه‌لكێ شكه‌فتێ هلبووين د ناڤبه‌را خۆ دا د مه‌سه‌لا قيامه‌تێ دا ب هه‌ڤڕكى چووين: هنده‌كان باوه‌رى پێ هه‌بوو وهنده‌كان باوه‌رى پێ نه‌بوو، ڤێجا خودێ ئاگه‌هداركرنا وان ب خه‌لكێ شكه‌فتێ كره هێجه‌ت بۆ خودان باوه‌ران. وپشتى مه‌سه‌لا وان ئاشكه‌را بووى، وئه‌و مرين، ده‌سته‌كه‌كێ ژ خه‌لكى گۆت: هوين ل به‌ر ده‌رێ شكه‌فتێ ئاڤاهییه‌كى ئاڤاكه‌ن كو وان ڤه‌شێرت، ووان بهێلنه ل جهێ وان، خودايێ وان ب حالێ وان زاناتره، وئه‌وێن خودان گۆتن وده‌سهه‌لات د ناڤ وان دا گۆت: ئه‌م مزگه‌فته‌كێ بۆ عيباده‌تى دێ ل جهێ وان ئاڤاكه‌ين. وپێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- يا حه‌رامكرى كو ئه‌م گۆڕين پێغه‌مبه‌ر وچاكان بكه‌ينه مزگه‌فت، هه‌ر وه‌سا وى ئه‌م ژ ئاڤاكرنا ل سه‌ر قه‌بران، وگێچكرن ونڤيسينا ل سه‌ر، يێن پاشڤه‌برين، چونكى ئه‌و ژ وێ غوللوێیه یا به‌رێ مرۆڤى دده‌ته په‌رستنا خودانێن وان قه‌بران.
{ 22 } { سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ ۖ وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ ۚ قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِمْ مَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌ ۗ فَلَا تُمَارِ فِيهِمْ إِلَّا مِرَاءً ظَاهِرًا وَلَا تَسْتَفْتِ فِيهِمْ مِنْهُمْ أَحَدًا } هنده‌ك ژ وان يێن دان وستاندنێ د ده‌رحه‌قا وان دا دكه‌ن ژ كيتابییان دێ بێژن: خه‌لكێ شكه‌فتێ سێ كه‌س بوون، صه‌يێ وان يێ چارێ بوو، وهنده‌كێن دى دبێژن: ئه‌و پێنج بوون، وصه‌يێ وان يێ شه‌شێ بوو، وگۆتنا ڤان هه‌ردو ده‌سته‌كان خه‌به‌ردانه‌كا بێ ده‌ليله، وهنده‌كێن دى دبێژن: ئه‌و حه‌فت بوون، وصه‌يێ وان يێ هه‌شتێ بوو، تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه: خودايێ من ب هژمارا وان زاناتره، كێم كه‌س ژ خه‌لكى هژمارا وان دزانن. ڤێجا ژ هه‌ڤڕكییه‌كا ب سه‌رڤه سه‌رڤه پێڤه‌تر تو چو جڕه‌ى د گه‌ل كيتابییان نه‌كه ل دۆر مه‌سه‌لا هژمارا وان، ب تنێ تو وه‌حییێ بۆ وان بخوينه، وپسيارا حالێ وان وهژمارا وان تو ژ وان نه‌كه؛ چونكى ئه‌و وێ چه‌ندێ نزانن.
{ 23 } { وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَٰلِكَ غَدًا } وبۆ وى تشتێ ته كرییه دلێ خۆ كو بكه‌ى تو نه‌بێژه: سوباهى ئه‌ز دێ وى تشتى كه‌م.
{ 24 } { إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ ۚ وَاذْكُرْ رَبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَىٰ أَنْ يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَٰذَا رَشَدًا } وه‌سا تێ نه‌بت كو تو وى كارى ب حه‌زكرنا خودێ ڤه گرێده‌ى، وبێژى: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز بكه‌ت. و ل ده‌مێ خۆ ژ بيرڤه‌كرنێ تو خودايێ خۆ ل بيرا خۆ بينه وبێژه: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز بكه‌ت، وهه‌ر جاره‌كا ته ژ بيركر تو خودێ ل بيرا خۆ بينه‌ڤه، چونكى بيرئينانا خودێ ژبيركرنێ ناهێلت، وبێژه: به‌لكى خودايێ من به‌رێ من بده‌ته هيدايه‌تێ وڕێكا نێزيكتر يا مرۆڤى دگه‌هينته سه‌رڕاستییێ.
{ 25 } { وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعًا } وئه‌و گه‌نج سێ سه‌د ونه‌ه سالان -ل دویڤ سالنامه‌یا هه‌یڤێ- مابوونه نڤستى.
{ 26 } { قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا ۖ لَهُ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ أَبْصِرْ بِهِ وَأَسْمِعْ ۚ مَا لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدًا } وئه‌گه‌ر پسيارا ده‌مێ مانا وان د شكه‌فتێ ڤه ژ ته هاته‌كرن، وته چو زانين پێ نه‌بت وخودێ بۆ ته نه‌گۆتبت، تو چو تشتان ژ نك خۆ نه‌بێژه، به‌لێ تو بێژه: خودێ ب ده‌مێ مانا وان زاناتره، زانينا تشتێ نه‌به‌رچاڤ ل عه‌سمانان وعه‌ردى بۆ ویيه، تو ژ ديتن وگوهـ لێ بوونا وى يا كو دۆر ل هه‌ر تشته‌كى گرتى عه‌جێبگرتى ببه. ژبلی وى خه‌لكى چو سه‌ركار نينن كارێ وان ب ڕێڤه ببه‌ت، ووى د حوكم وشريعه‌ت وقه‌ده‌را خۆ دا چو هه‌ڤپشك نينن.
{ 27 } { وَاتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتَابِ رَبِّكَ ۖ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَلَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا } وتو وێ بخوينه يا خودێ ژ قورئانێ ب وه‌حى بۆ ته ئينايه خوارێ، هندى قورئانه ئه‌و كيتابه يا چو گوهۆڕين بۆ په‌يڤێن وێ نه‌بن ژ به‌ر ڕاستى ودادییا وان، وژبلی خودايێ خۆ تو كه‌سێ نابينى هاوارێن خۆ بگه‌هينییێ، وخۆ پێ بپارێزى.
{ 28 } { وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ۖ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێهنا خۆ د گه‌ل وان هه‌ڤالێن خۆ يێن هه‌ژار فره‌هـ بكه ئه‌وێن خودايێ خۆ ب تنێ دپه‌رێسن، و ل سپێده وئێڤاران دوعايان ژ وى دكه‌ن، وان ب وێ چه‌ندێ كنارێ وى دڤێت، وتو د گه‌ل وان ڕوينه وتێكه‌لییا وان بكه، وبه‌رێ خۆ ژ وان وه‌رنه‌گێڕه كافران ب هێجه‌تا خۆشيبرنا ب خه‌ملا ژينا دنيايێ، وتو گوهدارییا وى نه‌كه يێ مه دلێ وى ژ زكرێ خۆ بێ ئاگه‌هـ كرى، ووى دلچوونێن خۆ ب سه‌ر گوهدارییا خودايێ خۆ ئێخستين، ومه‌سه‌لا وى د هه‌مى كارێ وى دا بوويه زه‌عێبوون وتێچوون.
{ 29 } { وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ ۖ فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ ۚ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا ۚ وَإِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ ۚ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا } وتو بێژه ڤان بێ ئاگه‌هان: ئه‌وا ئه‌ز بۆ هه‌وه پێ هاتيم ئه‌وه حه‌قییا ژ نك خودايێ هه‌وه هاتى، ڤێجا هه‌چییێ ژ هه‌وه بڤێت باوه‌رییێ پێ بينت ودويكه‌فتنا وێ بكه‌ت بلا وه بكه‌ت ئه‌و بۆ وى چێتره، وهه‌چییێ بڤێت كافرییێ پێ بكه‌ت بلا بكه‌ت، وهه‌ما وى زۆردارى ل خۆ كرییه. هندى ئه‌مين مه بۆ كافران ئاگره‌كێ دژوار ئاماده‌كرییه شويرها وى دۆرا ل وان گرتى، وئه‌گه‌ر ئه‌ڤ كافره د ئاگرى دا هه‌وار بكه‌ن و ژ تێهنا خۆ يا دژوار دا ئاڤێ بخوازن، ئاڤه‌كا وه‌كى زه‌يته‌كا شێلی وزێده كه‌لاندى يا ڕوییان دبرێژت دێ بۆ وان ئێت. پيسه ڤه‌خوارنه ئه‌ڤ ڤه‌خوارنا تێنا وان نه‌شكێنت به‌لكى پتر لێ دكه‌ت، وئاگر خرابه جهه بۆ وان. و د ڤێ ئايه‌تێ دا گه‌ف وگوڕه‌كا دژوار هه‌يه بۆ وى يێ پشت بده‌ته حه‌قییێ، وباوه‌رییێ ب په‌ياما موحه‌ممه‌دى -سلاڤ لێ بن- نه‌ئينت، وكارى پێ نه‌كه‌ت.
{ 30 } { إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا } هندى ئه‌ون يێن باوه‌رى ب خودێ وپێغه‌مبه‌رێ وى ئيناى وكارێن چاك كرين مه‌زنترين خێر بۆ وان هه‌يه، هندى ئه‌مين ئه‌م خێرا وان زه‌عێ ناكه‌ين، وبه‌رانبه‌ر كارێ وان يێ چاك ئه‌م تشته‌كى ژێ كێم ناكه‌ين.
{ 31 } { أُولَٰئِكَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَيَلْبَسُونَ ثِيَابًا خُضْرًا مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ ۚ نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا } ئه‌وێن هه يێن باوه‌رى ئيناى هنده‌ك به‌حه‌شت بۆ وان هه‌نه ئه‌و هه‌ر وهه‌ر تێدا دمينن، ڕويبارێن ئاڤ شرين د بن خانى وجهێن وان دا دچن، بازنێن زێڕى ل به‌ر وان دئێنه‌كرن، وهنده‌ك جلكێن كه‌سك يێن ژ ئارميشێ ته‌نك وستوير هاتينه چێكرن ئه‌و ل به‌ر خۆ دكه‌ن، وئه‌و د وان به‌حه‌شتان دا پال دده‌نه سه‌ر وان ته‌ختێن په‌رده‌يێن جوان ب سه‌ردا هاتينه به‌ردان، خۆش جزايه جزايێ وان، وبه‌حه‌شت باش جهـ وواره بۆ وان.
{ 32 } { وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا رَجُلَيْنِ جَعَلْنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنَابٍ وَحَفَفْنَاهُمَا بِنَخْلٍ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمَا زَرْعًا } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بۆ كافرێن ملله‌تێ خۆ مه‌ته‌لا وان هه‌ردو زه‌لامان بينه ئه‌وێن ژ ملله‌ته‌كێ بۆرى: ئێك ژ وان يێ خودان باوه‌ر بوو، ويێ دى يێ كافر بوو، ومه دو ره‌زێن ترى دابوونه يێ كافر، و ل دۆرێن هه‌ر دووان مه كربوونه دارقه‌سپێن مشه، و ل نيڤا وان مه گه‌له‌ك شينكاتییێ جودا جودا و ب مفا دابوو.
{ 33 } { كِلْتَا الْجَنَّتَيْنِ آتَتْ أُكُلَهَا وَلَمْ تَظْلِمْ مِنْهُ شَيْئًا ۚ وَفَجَّرْنَا خِلَالَهُمَا نَهَرًا } هه‌ردو ره‌زان به‌ر ژ خۆ دابوو وچو يێ ژێ كێم نه‌بوو، ومه د ناڤ هه‌ر دووان ڕا ڕويباره‌ك بربوو دا ب ساناهى ئه‌و بێنه ئاڤدان.
{ 34 } { وَكَانَ لَهُ ثَمَرٌ فَقَالَ لِصَاحِبِهِ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنْكَ مَالًا وَأَعَزُّ نَفَرًا } وخودانێ وان هه‌دو ره‌زان هنده‌ك به‌رهه‌م ومالێ دى ژى هه‌بوو، ئينا وى ب دفنبلندى ڤه گۆته هه‌ڤالێ خۆ يێ خودان باوه‌ر ده‌مێ وى دان وستاندن د گه‌ل دكر: مالێ من ژ يێ ته پتره وئه‌ز ژ ته پتر يێ ب خودانم، ويێ پشتگه‌رمترم.
{ 35 } { وَدَخَلَ جَنَّتَهُ وَهُوَ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ قَالَ مَا أَظُنُّ أَنْ تَبِيدَ هَٰذِهِ أَبَدًا } وئه‌و چوو ناڤ ره‌زێ خۆ، ل وى ده‌مێ ئه‌و يێ زۆردار بۆ خۆ، كو وى كوفر ب ڕابوونا پشتى مرنێ كرى، و ژ هاتنا قيامه‌تێ يێ ب گومان، ڤێجا كه‌يفا وى ب فێقییێ وى هات، له‌و گۆت: ئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م ئه‌ڤ ره‌زه جاره‌كێ دێ پويچ بت.
{ 36 } { وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِنْ رُدِدْتُ إِلَىٰ رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيْرًا مِنْهَا مُنْقَلَبًا } وئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م قيامه‌ت ژى دێ ڕابت، وئه‌گه‌ر خۆ -من گرتى- قيامه‌ت ڕابوو ژى وه‌كى تو دبێژى ئه‌ى خودان باوه‌رۆ، وئه‌ز بۆ نك خودايێ خۆ هاتمه زڤڕاندن ژى تشته‌كێ ژ ڤى ره‌زى باشتر وچێتر ئه‌ز دێ ل نك خودێ بينم؛ چونكى من قه‌در وبهايێ خۆ ل نك وى هه‌يه.
{ 37 } { قَالَ لَهُ صَاحِبُهُ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَكَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلًا } هه‌ڤالێ وى يێ خودان باوه‌ر ده‌مێ دان وستاندن د گه‌ل وى كرى گۆتێ: چاوا تو كوفرێ ب وى خودايى دكه‌ى يێ تو ژ ئاخێ ئافراندى، پاشى ژ چپكه‌كا ئاڤێ، پاشى تو كرییه مرۆڤه‌كێ دورست وكامل؟ و د ڤێ دان وستاندنێ دا ده‌ليله‌ك هه‌يه كو ئه‌وێ شياى ل ده‌سپێكێ ئافراندنێ بكه‌ت، دێ شێت دوباره وان زڤڕينته‌ڤه.
{ 38 } { لَٰكِنَّا هُوَ اللَّهُ رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِرَبِّي أَحَدًا } به‌لێ ئه‌ز وه‌كى ته كوفرێ ناكه‌م، به‌لكى ئه‌ز دبێژم: خودایێ منه خودانێ قه‌نجى ونعمه‌تان، وئه‌ز چو شریكان بۆ وى د په‌رستنێ دا چێ ناكه‌م.
{ 39 } { وَلَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ ۚ إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مَالًا وَوَلَدًا } و ده‌مێ تو چوويه ناڤ ره‌زێ خۆ وكه‌يفا ته پێ هاتى بلا ته حه‌مدا خودێ كربا وته گۆتبا: ئه‌ڤه ئه‌وه يێ خودێ بۆ من حه‌زكرى، ئه‌گه‌ر نه خودێ با ئه‌ز نه‌دشيام وى ب ده‌ست خۆ بێخم. ئه‌گه‌ر تو ببينى مالێ من وعه‌يالێ من ژ يێ ته دكێمترن.
{ 40 } { فَعَسَىٰ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْرًا مِنْ جَنَّتِكَ وَيُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانًا مِنَ السَّمَاءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدًا زَلَقًا } به‌لكى خودايێ من تشته‌كێ ژ ره‌زێ ته چێتر بده‌ته من، و ژ به‌ر كوفرا ته ئه‌و وێ قه‌نجییێ ژ ته بستينت يا وى دايه ته، وعه‌زابه‌كێ ژ عه‌سمانى ب سه‌ر ره‌زێ ته دا بهنێرت، ڤێجا ئه‌و ببته عه‌رده‌كێ خرش وحلی يێ مرۆڤ لێ بته‌حست، وچو شينكاتى لێ شين نه‌بت.
{ 41 } { أَوْ يُصْبِحَ مَاؤُهَا غَوْرًا فَلَنْ تَسْتَطِيعَ لَهُ طَلَبًا } يان ژى ئاڤا وى يا ئه‌و پێ دئێته ئاڤدان د عه‌ردى دا بچت، ڤێجا تو نه‌شێى وێ ئاڤێ بينيه ده‌رێ.
{ 42 } { وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَىٰ مَا أَنْفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَدًا } وئه‌و چێبوو يا خودان باوه‌رى گۆتى، وره‌ز پويچ بوو، و چ تشت لێ نه‌ما، ئينا ئه‌و كافر ما له‌پێن خۆ لێكدان ژ خه‌م وكۆڤانان دا ل سه‌ر وى مالێ وى لێ خه‌رج كرى، وئه‌و ره‌ز ب سه‌رێك دا هات بوو ويێ ڤالا بوو، ووى دگۆت: خوزى من بهايێ قه‌نجییێن خودێ زانيبا ومن چو شريك بۆ خودێ نه‌دانابان. وئه‌ڤ په‌شێمانییا وى ل وى ده‌مى بوو كو په‌شێمانى مفايێ وى نه‌ده‌ت.
{ 43 } { وَلَمْ تَكُنْ لَهُ فِئَةٌ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مُنْتَصِرًا } وچو ده‌سته‌ك ژ وان يێن وى مه‌دحه بۆ خۆ پێ دكرن نه‌بوون عه‌زابا خودێ ژ وى پاشڤه ببه‌ن، وئه‌و ب خۆ ژى ب هێز وشيانا خۆ نه‌دشيا وێ ژ خۆ دوير بكه‌ت.
{ 44 } { هُنَالِكَ الْوَلَايَةُ لِلَّهِ الْحَقِّ ۚ هُوَ خَيْرٌ ثَوَابًا وَخَيْرٌ عُقْبًا } ل ده‌مێ ڤان ڕه‌نگه ته‌نگاڤییان پشته‌ڤانى وسه‌ركارى يا خودايێ حه‌ق ب تنێیه، جزايێ وى چێتره، وئه‌و دويماهییا ئه‌و دده‌ته به‌نییێن خۆ يێن خودان باوه‌ر باشتره.
{ 45 } { وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ مُقْتَدِرًا } وتو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بۆ مرۆڤان -و ب تايبه‌تى بۆ خۆمه‌زنكه‌ران ژ وان- مه‌ته‌لا وێ دنيايێ يا ئه‌و پێ دسه‌ردا چووين بينه، هندى ئه‌وه ئه‌و د خه‌ملا خۆ يا به‌روه‌خت و د چوونا خۆ يا ب له‌ز دا وه‌كى ئاڤه‌كێيه يا خودێ ژ عه‌سمانى ئينايه خوارێ و ب ئانه‌هییا وى شينكاتى پێ ده‌ركه‌فتى، وكه‌سك بووى، وده‌مه‌كێ كێم ب ڤى ڕه‌نگى ماى پاشى ئه‌ڤ شينكاتییه هشك بووى وبوويه پيش وباى ئه‌و ل هه‌مى لايان به‌لاڤ كرى. وخودێ ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يێ خودان شيان بوو، يه‌عنى شيانا وى ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كى يا مه‌زنه.
{ 46 } { الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا } مال وعه‌يال جوانى وهێزه د ڤێ دنيايا به‌روه‌خت دا، وكارێن چاك -و ب تايبه‌تى زكرێ خودێ- ل نك خودايێ ته چێتر وباشتره، وئه‌ڤ كريارێن چاك باشترين تشته مرۆڤ پێ ب هيڤى بكه‌ڤت كو خودێ خێرا وان بده‌تێ، و ل ئاخره‌تێ ئه‌و وێ ب ده‌ست خۆ بێخت يا ئه‌و د دنيايێ دا ژێ ب هيڤى.
{ 47 } { وَيَوْمَ نُسَيِّرُ الْجِبَالَ وَتَرَى الْأَرْضَ بَارِزَةً وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا } وتو بۆ وان به‌حسێ وێ ڕۆژێ بكه يا ئه‌م تێدا چيايان ژ جهێ وان ڕادكه‌ين، وتو عه‌ردى دبينى يێ ئاشكه‌رايه، چو تشته‌ك ل سه‌ر نينه وى ڤه‌شێرت ژ وان چێكرییێن به‌رێ ل سه‌ر هه‌ين، ومه هه‌مى مرۆڤ يێن به‌راهییێ ودويماهییێ بۆ حسێبێ كۆمكرن، وكه‌سه‌ك ژ وان مه نه‌هێلا.
{ 48 } { وَعُرِضُوا عَلَىٰ رَبِّكَ صَفًّا لَقَدْ جِئْتُمُونَا كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ بَلْ زَعَمْتُمْ أَلَّنْ نَجْعَلَ لَكُمْ مَوْعِدًا } وئه‌و هه‌مى ڕێز ڕێز بۆ خودايێ ته هاتنه به‌رچاڤكرن، كه‌سه‌ك ژ وان نائێته ڤه‌شارتن، ب ڕاستى مه ئه‌و هه‌مى ڕاكرنه‌ڤه، وهوين كت كته هاتنه نك مه، وه‌كى جارا ئێكێ مه هوين ئافراندين، به‌لكى هه‌وه هزر دكر كو ئه‌م چو ژڤانان بۆ هه‌وه نادانين هه‌وه تێدا ڕاكه‌ينه‌ڤه.
{ 49 } { وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَٰذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا ۚ وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا ۗ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا } وكيتابا كريارێن هه‌ر ئێكى د ده‌ستێ وى يێ ڕاستێ يان يێ چه‌پێ دا هاته دانان، ڤێجا تو دێ بينى گونه‌هكار ژ وى تشتێ ئه‌و تێدا و ژ به‌ر وان تاوانێن وان كرين ب ترسن، وده‌مێ ئه‌و وێ كيتابێ دبينن ئه‌و دبێژن: وه‌ى بۆ تێچوونا مه! ئه‌ڤه چيه ڤێ كيتابێ نه تشته‌كێ بچويك ونه يێ مه‌زن نه‌هێلايه هه‌مى يێ نڤيسى؟! وهه‌ر تشته‌كێ وان ل دنيايێ كرى ئه‌و دبينن يێ ئاماده‌يه. وخودايێ ته هندى دندكه‌كێ زۆردارییێ ل ئێكى ناكه‌ت.
{ 50 } { وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ ۗ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ ۚ بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلًا } وتو به‌حس بكه ده‌مێ مه فه‌رمان ل ملياكه‌تان كرى كو بۆ ئاده‌مى بچنه سوجدێ، بۆ قه‌درگرتن بۆ وى نه كو بۆ عيباده‌ت، ومه فه‌رمان ب وێ چه‌ندێ ل ئبليسى ژى كر، ئينا ملياكه‌ت هه‌مى چوونه سوجدێ، به‌لێ ئبليسى ئه‌وێ ژ ئه‌جنان گوهدارییا خودايێ خۆ نه‌كر، و ژ خۆمه‌زنكرن ودلڕه‌شى نه‌چوو سوجدێ. ئه‌رێ ڤێجا هوين وى ودوونده‌ها وى بۆ خۆ دكه‌نه هاريكار هوين گوهدارییا وان دكه‌ن وگوهدارییا من دهێلن، وئه‌و بۆ هه‌وه دوژمنترين نه‌يارن؟ پيسه گوهدارییا شه‌يتانییه زۆرداران ب گوهدارییا خودێ گوهاڕتى.
{ 51 } { مَا أَشْهَدْتُهُمْ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَا خَلْقَ أَنْفُسِهِمْ وَمَا كُنْتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا } من ئبليس ودوونده‌ها وى -ئه‌وێن هوين گوهدارییێ بۆ دكه‌ن- ل ده‌مێ ئافراندنا عه‌سمانان وعه‌ردى ئاماده نه‌كربوون، دا ئه‌ز هاريكارییێ ژ وان بخوازم، ومن هنده‌ك ژ وان ل ده‌مێ ئافراندنا هنده‌كێن دى ژى ئاماده نه‌كربوون، به‌لكى ل وێ هه‌مییێ ئه‌زێ ب تنێ بووم، چو هاريكار وپشته‌ڤان من نه‌بوون، ومن ئه‌وێن خه‌لكى د سه‌ردا دبه‌ن ژ شه‌يتانان وهاريكارێن وان بۆ خۆ نه‌كرينه هاريكار، ڤێجا چاوا هوین هنده‌كێ ژ حه‌قێ من دده‌نه وان، ووان بۆ من دكه‌نه شریك، ومن ئه‌و ئافراندینه؟
{ 52 } { وَيَوْمَ يَقُولُ نَادُوا شُرَكَائِيَ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ مَوْبِقًا } وتو وى به‌حسى بۆ وان بكه ده‌مێ خودێ ل ڕۆژا قيامه‌تێ دبێژته بوتپه‌رێسان: گازى وان هه‌ڤپشكێن من بكه‌ن يێن هه‌وه ژ دره‌و گۆتى كو ئه‌و شريكێن منن د په‌رستنێ دا؛ دا ئه‌ڤرۆ ئه‌و هه‌وه ب سه‌ربێخن، ئينا وان گازى وان كرن به‌لێ ئه‌و د به‌رسڤا وان نه‌هاتن، ومه د ناڤبه‌را په‌رستڤان وپه‌رستییان دا جهه‌كێ تێبرنێ ژ جه‌هنه‌مێ دانايه ئه‌و هه‌مى تێدا تێ دچن.
{ 53 } { وَرَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ فَظَنُّوا أَنَّهُمْ مُوَاقِعُوهَا وَلَمْ يَجِدُوا عَنْهَا مَصْرِفًا } وتاوانباران ئاگر ديت، ڤێجا وان باش زانى كو ئه‌و هه‌ر دێ كه‌ڤنه تێدا، ووان جهه‌كێ دى بۆ خۆ نه‌ديت ئه‌و به‌رێ خۆ بده‌نێ.
{ 54 } { وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَٰذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ ۚ وَكَانَ الْإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا } و ب ڕاستى مه د ڤێ قورئانێ دا گه‌له‌ك ڕه‌نگێن مه‌ته‌لان بۆ مرۆڤان ئاشكه‌را كرن؛ دا ئه‌و باوه‌رییێ پێ بينن ووجه‌كێ بۆ خۆ ژێ وه‌ربگرن. ومرۆڤ ژ هه‌مى چێكرییان پتر يێ جڕه‌كێش وهه‌ڤڕكه.
{ 55 } { وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَىٰ وَيَسْتَغْفِرُوا رَبَّهُمْ إِلَّا أَنْ تَأْتِيَهُمْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ قُبُلًا } وتشته‌ك نه‌بوو مرۆڤان ژ باوه‌رییێ پاشڤه‌ببه‌ت -ده‌مێ موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌ر سلاڤ لێ بن بۆ وان هاتى وقورئان د گه‌ل دا- و ژ داخوازا گونه‌هـ ژێبرن وعه‌فییا ژ خودايێ خۆ دویر بێخت، هه‌ڤڕكییا وان تێ نه‌بت بۆ پێغه‌مبه‌رى، وداخوازا وان كو ڕێبازا خودێ د تێبرنا ملله‌تێن بۆرین دا ب سه‌ر وان دا بێت، يان عه‌زابا خودێ ئاشكه‌را بگه‌هته وان.
{ 56 } { وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ ۚ وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ ۖ وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَمَا أُنْذِرُوا هُزُوًا } وهه‌ما ئه‌م پێغه‌مبه‌ران ژ به‌ر هندێ بۆ مرۆڤان دهنێرين دا ئه‌و مزگينییێ ب به‌حه‌شتێ بده‌نه خودانێن باوه‌رییێ وكارێن چاك، وخودانێن كوفرێ ونه‌گوهدارییێ ب ئاگرى بترسينن، و د گه‌ل ئاشكه‌رايیا حه‌قییێ ئه‌وێن كافر بووين ب نه‌حه‌قى هه‌ڤڕكییێ د گه‌ل پێغه‌مبه‌رێن خۆ دكه‌ن؛ دا ئه‌و ب نه‌حه‌قییا خۆ وێ حه‌قه‌يێ پويچ بكه‌ن يا پێغه‌مبه‌ر پێ هاتى، ووان كيتاب وده‌ليلێن من ووان تشتێن ئه‌و پێ هاتينه ترساندن بۆ خۆ كرنه پێتڕانك ويارى.
{ 57 } { وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآيَاتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ ۚ إِنَّا جَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا ۖ وَإِنْ تَدْعُهُمْ إِلَى الْهُدَىٰ فَلَنْ يَهْتَدُوا إِذًا أَبَدًا } وكه‌س ژ وى زۆردارتر نينه يێ ب ئايه‌تێن ئاشكه‌را يێن خودايێ وى شيره‌ت لێ بێنه‌كرن، وئه‌و ڕوییێ خۆ ژێ وه‌رگێڕته نه‌حه‌قییا خۆ، ووان كريارێن كرێت يێن وى كرين ئه‌و ژ بير بكه‌ت وژێ تۆبه نه‌كه‌ت، هندى ئه‌مين مه په‌رده ل سه‌ر دلێن وان داناينه، ڤێجا ئه‌و د قورئانێ ناگه‌هن، ووێ خێرێ نزانن يا تێدا هه‌ى، ومه كه‌ڕاتى د گوهێن وان دا دانايه، ڤێجا وان گوهـ لێ نابت ومفایى بۆ خۆ ژێ وه‌رناگرن، وئه‌گه‌ر تو به‌رێ وان بده‌يه باوه‌رییێ ئه‌و قه‌ت د به‌رسڤا ته نائێن، و ب هيدايه‌ت ناكه‌ڤن.
{ 58 } { وَرَبُّكَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ ۖ لَوْ يُؤَاخِذُهُمْ بِمَا كَسَبُوا لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذَابَ ۚ بَلْ لَهُمْ مَوْعِدٌ لَنْ يَجِدُوا مِنْ دُونِهِ مَوْئِلًا } وخودايێ ته باش گونه‌هـ ژێبرێ گونه‌هێن به‌نییێن خۆيه ئه‌گه‌ر ئه‌و تۆبه بكه‌ن، يێ خودان دلۆڤانییه ب وان، ئه‌گه‌ر ئه‌و ڤان يێن پشتدايه ئايه‌تێن وى ب وان گونه‌هێن وان كرين بگرت دێ له‌زێ د عه‌زابدانا وان دا كه‌ت، به‌لێ ئه‌و يێ ئارامه له‌زێ د عه‌زابدانا وان دا ناكه‌ت، به‌لكى ژڤانه‌ك بۆ وان دانايه ئه‌و دێ تێدا ئێنه جزادان، وئه‌و نه‌شێن خۆ ژێ لابده‌ن يان ژێ بڕه‌ڤن.
{ 59 } { وَتِلْكَ الْقُرَىٰ أَهْلَكْنَاهُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَجَعَلْنَا لِمَهْلِكِهِمْ مَوْعِدًا } وئه‌و گوندێن هه يێن نێزيكى هه‌وه -وه‌كى گوندێن ملله‌تێ هوودى وصالحى ولووطى وشوعه‌يبى- مه تێبرن ده‌مێ خه‌لكێ وان ب كوفرێ زۆردارى كرى، ومه ژڤانه‌ك بۆ تێبرنا وان دانا، ده‌مێ ئه‌و گه‌هشتينێ عه‌زاب ب سه‌ر وان دا هات وخودێ ئه‌و تێبرن.
{ 60 } { وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِفَتَاهُ لَا أَبْرَحُ حَتَّىٰ أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِيَ حُقُبًا } وتو به‌حسێ هندێ بكه ده‌مێ مووساى گۆتییه خزمه‌تكارێ خۆ يووشه‌عێ كوڕێ نوونى: ئه‌ز دێ هه‌ر چم حه‌تا بگه‌همه وى جهى يێ هه‌ردو ده‌ريا لێ دگه‌هنه ئێك، يان ئه‌ز دێ ده‌مه‌كێ درێژ چم حه‌تا بگه‌همه وى به‌نییێ چاك؛ دا ئه‌ز ژ وى فێر ببمه وێ زانينێ يا كو ل نك من نه‌هه‌ى.
{ 61 } { فَلَمَّا بَلَغَا مَجْمَعَ بَيْنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ سَرَبًا } وهه‌ردووان دا ڕێ، وده‌مێ ئه‌و گه‌هشتينه جهێ هه‌ردو ده‌ريا لێ دگه‌هنه ئێك هه‌ردو ل نك كه‌ڤرى ڕوينشتن، ووان ئه‌و نه‌هنگێ خۆ ژ بيركر يێ فه‌رمان ل مووساى هاتییه كرن كو وى بۆ قويتى د گه‌ل خۆ ببه‌ت، ويووشه‌عى ئه‌و دانابوو د عه‌لبه‌كێ دا، ڤێجا نه‌هنگ زێندى بووبوو وخۆ هاڤێتبوو د ده‌ريايێ دا، ووى ڕێكه‌كا ڤه‌كرى بۆ خۆ د ده‌ريايێ دا گرتبوو.
{ 62 } { فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَاهُ آتِنَا غَدَاءَنَا لَقَدْ لَقِينَا مِنْ سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبًا } وده‌مێ ئه‌و ژ وى جهى چووين يێ وان نه‌هنگ لێ ژ بيركرى ومووسا ب برسێ حه‌سيا، وى گۆته خزمه‌تكارێ خۆ: فراڤينا مه بۆ مه بينه، ب ڕاستى مه د ڤێ سه‌فه‌را خۆ دا وه‌ستيان ديت.
{ 63 } { قَالَ أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنْسَانِيهُ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ ۚ وَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ عَجَبًا } خزمه‌تكارێ وى گۆتێ: ئه‌رێ ل بيرا ته‌يه ده‌مێ ئه‌م چووينه نك وى كه‌ڤرى يێ مه بێهنا خۆ ل نك ڤه‌داى؟ من ژ بيركربوو ئه‌ز مه‌سه‌لا نه‌هنگى بۆ ته بێژم، وهه‌ما شه‌يتانى ژ بيرا من بربوو ئه‌ز مه‌سه‌لا وى بۆ ته بێژم، هندى نه‌هنگه ل وێرێ ب رح كه‌فتبوو، وخۆ هاڤێتبوو د ده‌ريايێ دا، ووى ڕێكه‌ك بۆ خۆ تێدا كربوو، ومه‌سه‌لا وى يا عه‌جێب بوو.
{ 64 } { قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِ ۚ فَارْتَدَّا عَلَىٰ آثَارِهِمَا قَصَصًا } مووساى گۆت: ئه‌وا چێ بووى ئه‌و بوو يا مه دخواست، وئه‌و نيشانه‌كه بۆ من ئه‌ز پێ ب جهێ به‌نییێ چاك بكه‌ڤم، ئينا هه‌ردو ل شوين پییێن خۆ زڤڕين حه‌تا گه‌هشتينه جهێ كه‌ڤر لێ.
{ 65 } { فَوَجَدَا عَبْدًا مِنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْمًا } وان ل وێرێ به‌نییه‌كێ چاك ژ به‌نییێن مه ديت كو خدره سلاڤ لێ بن -وئه‌و پێغه‌مبه‌ره‌كه ژ پێغه‌مبه‌رێن خودێ ويێ مرى-، مه دلۆڤانییه‌ك ژ نك خۆ دابوويێ، ومه ژ نك خۆ زانينه‌كا مه‌زن نيشا وى دابوو.
{ 66 } { قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا } ئينا مووساى سلاڤ كرێ، وگۆتێ: ئه‌رێ دێ ده‌ستويرییێ ده‌ى كو ئه‌ز ب دويڤ ته بكه‌ڤم؛ دا تو هنده‌كێ ژ وێ زانينا خودێ نيشا ته داى نيشا من بده‌ى كو ئه‌ز پێ سه‌رڕاست ببم ومفایى ژێ وه‌ربگرم؟
{ 67 } { قَالَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا } خدرى گۆتێ: هندى تويى -ئه‌ى مووسا- تو نه‌شێى بێهنا خۆ ل سه‌ر دويكه‌فتن وهه‌ڤالينییا من فره‌هـ بكه‌ى.
{ 68 } { وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا } وچاوا تو دێ شێى بێهنا خۆ ل سه‌ر وان تشتان فره‌هـ كه‌ى يێن كو ئه‌ز دێ كه‌م وئه‌و ل به‌ر ته دبه‌رزه ژ وان يێن خودێ نيشا من داين؟
{ 69 } { قَالَ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا } مووساى گۆتێ: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز بكه‌ت تو دێ من بينى يێ بێهن فره‌هـ ل سه‌ر وى تشتێ ئه‌ز دێ ژ ته بينم، وئه‌ز د تشته‌كى دا بێ ئه‌مرییا ته ناكه‌م.
{ 70 } { قَالَ فَإِنِ اتَّبَعْتَنِي فَلَا تَسْأَلْنِي عَنْ شَيْءٍ حَتَّىٰ أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرًا } ئينا خدر ل به‌ر هات وگۆت: پا ئه‌گه‌ر ته هه‌ڤالينییا من كر تو پسيارا تشته‌كێ ل به‌ر ته ئالۆز بت ژ من نه‌كه، حه‌تا ئه‌ز ب خۆ وى تشتێ ل به‌ر ته نه ئاشكه‌را بێژم بێى تو پسيار بكه‌ى.
{ 71 } { فَانْطَلَقَا حَتَّىٰ إِذَا رَكِبَا فِي السَّفِينَةِ خَرَقَهَا ۖ قَالَ أَخَرَقْتَهَا لِتُغْرِقَ أَهْلَهَا لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا إِمْرًا } ئينا وان ده‌ست ب ڕێڤه‌چوونا ل سه‌ر لێڤا ده‌ريايێ كر، وگه‌مییه‌ك د به‌ر وان ڕا بۆرى، وان داخواز ژ خودانان كر كو وان سويار كه‌ن، ڤێجا ده‌مێ ئه‌و سويار بووين خدرى ده‌په‌ك ژ گه‌مییێ ڤه‌كر وئه‌و كونكر، مووساى گۆتێ: ئه‌رێ ته گه‌مى كونكر؛ دا خه‌لكێ وێ بخه‌ندقينى، ووان بێ كرێ ئه‌م يێن هلگرتين؟ ب ڕاستى ته كاره‌كێ كرێت كر.
{ 72 } { قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا } خدرى گۆتێ: ل سه‌رى من گۆتبوو ته: هندى تويى تو نه‌شێى بێهنا خۆ ل سه‌ر هه‌ڤالينییا من فره‌هـ بكه‌ى.
{ 73 } { قَالَ لَا تُؤَاخِذْنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرْهِقْنِي مِنْ أَمْرِي عُسْرًا } مووساى بۆ عوزر ڤه‌خواستنێ گۆت: ل من نه‌گره كو من شه‌رتێ ته د گه‌ل خۆ ژ بيركرى، وتو د نيشادانێ دا باره‌كێ گران نه‌دانه سه‌ر ملێن من، و ب نه‌رمى سه‌ره‌ده‌رییێ د گه‌ل من بكه.
{ 74 } { فَانْطَلَقَا حَتَّىٰ إِذَا لَقِيَا غُلَامًا فَقَتَلَهُ قَالَ أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُكْرًا } ئينا خدرى عوزرا وى قه‌بويلكر، پاشى هه‌ردو ژ گه‌مییێ ده‌ركه‌فتن، و ل وى ده‌مێ ئه‌و ل سه‌ر لێڤا ده‌ريايێ دچوون وان كوڕكه‌ك ديت د گه‌ل زارۆكان يارى دكرن، ئينا خدرى ئه‌و كوشت، مووساى ب ڤێ چه‌ندێ نه‌خۆش بوو وگۆت: چاوا ته نه‌فسه‌كا پاقژ وبێ گونه‌هـ كوشت، ووى كه‌س نه‌كوشت بوو كو هێژاى كوشتنێ ببت؟ ب ڕاستى ته كاره‌كێ كرێت كر.
{ 75 } { قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَكَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا } خدرى بۆ بيرئينان ولۆمه‌كرن گۆته مووساى: ئه‌رێ ما من نه‌گۆتبوو ته تو نه‌شێى بێهنا خۆ ل سه‌ر وان كريارێن من يێن ته چو زانين پێ نه فره‌هـ بكه‌ى؟
{ 76 } { قَالَ إِنْ سَأَلْتُكَ عَنْ شَيْءٍ بَعْدَهَا فَلَا تُصَاحِبْنِي ۖ قَدْ بَلَغْتَ مِنْ لَدُنِّي عُذْرًا } مووساى گۆته وى: ئه‌گه‌ر پشتى ڤێ جارێ من پسيارا تشته‌كى ژ ته كر تو من بهێله وهه‌ڤالينییا من نه‌كه، تو بوويه خودان عوزر وته د ده‌رحه‌قا من دا ته‌خسيرى نه‌كرییه؛ چونكى ته گۆتبوو من: تو نه‌شێى صه‌برێ د گه‌ل من بكێشى.
{ 77 } { فَانْطَلَقَا حَتَّىٰ إِذَا أَتَيَا أَهْلَ قَرْيَةٍ اسْتَطْعَمَا أَهْلَهَا فَأَبَوْا أَنْ يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارًا يُرِيدُ أَنْ يَنْقَضَّ فَأَقَامَهُ ۖ قَالَ لَوْ شِئْتَ لَاتَّخَذْتَ عَلَيْهِ أَجْرًا } ڤێجا مووساى وخدرى دا ڕێ حه‌تا گه‌هشتينه نك خه‌لكێ گونده‌كى، ئينا وان داخوازا خوارنێ ژ وان كر، به‌لێ خه‌لكێ وى گوندى ل به‌ر نه‌هاتن كو وان مێڤان بكه‌ن، وان ديواره‌ك ل وێرێ ديت خوار بووبوو ونێزيك بوو بهه‌ڕفت، ئينا خدرى ئه‌و ڕاستكر، مووساى گۆتێ: ئه‌گه‌ر ته حه‌زكربا تو دا سه‌را ڤى كارى كرێیه‌كێ وه‌رگرى دا ئه‌م خوارنێ بۆ خۆ پێ كڕين ماده‌م وان ئه‌م مێڤان نه‌كرين.
{ 78 } { قَالَ هَٰذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ ۚ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا } خدرى گۆته مووساى: ئه‌ڤه ده‌مێ ژێكڤه‌بوونێيه د ناڤبه‌را من وته دا، ئه‌ز دێ بۆ ته به‌حسێ وان كريارێن خۆ كه‌م يێن ته پێ نه‌خۆش بووى، وتو نه‌شياى بێهنا خۆ ل سه‌ر فره‌هـ بكه‌ى وپسيارا وان نه‌كه‌ى.
{ 79 } { أَمَّا السَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَاكِينَ يَعْمَلُونَ فِي الْبَحْرِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَاءَهُمْ مَلِكٌ يَأْخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصْبًا } هندى ئه‌و گه‌مى بوو يا من كونكرى ئه‌و يا هنده‌ك هه‌ژاران بوو وان د ده‌ريايێ دا كار بۆ خۆ پێ دكر وڕزقێ وان ژێ دهات، ڤێجا من ڤيا ئه‌ز ب وێ كونكرنێ گه‌مییێ عێبه‌لۆ بكه‌م؛ چونكى ل به‌راهییا وان مه‌لكه‌ك هه‌بوو هه‌ر گه‌مییه‌كا دورستا هه‌با ب زۆرى ژ خودانان دستاند.
{ 80 } { وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَنْ يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا } وئه‌و كوڕكێ من كوشتى مرۆڤه‌كێ كافر بوو، وده‌یك وبابێن وى د خودان باوه‌ر بوون، ڤێجا ئه‌م ترسیاين ئه‌گه‌ر ئه‌و كوڕ بمينته زێندى ئه‌و به‌رێ ده‌یبابێن خۆ بده‌ته كوفرێ وسه‌رداچوونێ؛ چونكى وان گه‌له‌ك حه‌ز ژ وى دكر وپێتڤى پێ هه‌بوو.
{ 81 } { فَأَرَدْنَا أَنْ يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا } ڤێجا مه ڤيا خودێ ئێكێ ژ وى چاكتر و ب ڕه‌حمتر بده‌ته ده‌یبابێن وى.
{ 82 } { وَأَمَّا الْجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَامَيْنِ يَتِيمَيْنِ فِي الْمَدِينَةِ وَكَانَ تَحْتَهُ كَنْزٌ لَهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَالِحًا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَيَسْتَخْرِجَا كَنْزَهُمَا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ ۚ وَمَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِي ۚ ذَٰلِكَ تَأْوِيلُ مَا لَمْ تَسْطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا } وئه‌و ديوارێ من خواربوونا وى ڕاستكرى ئه‌و يێ دو كوڕكێن ئێتيم بوو ل وى باژێرى يێ ديوار لێ، و دبن وى ديوارى ڤه خزينه‌يه‌كا ژ زێڕ وزيڤى يا وان هه‌ر دووان هه‌بوو، وبابێ وان زه‌لامه‌كێ چاك بوو، ڤێجا خودايێ ته ڤيا ئه‌و هه‌ردو مه‌زن ببن و ب هێز بكه‌ڤن، وئه‌و خزينه‌يا خۆ ده‌ربێخن، ئه‌ڤه ژ دلۆڤانییا خودايێ ته بوو ب وان، وئه‌و هه‌مى كريارێن ته ديتين من كرين ئه‌ى مووسا من ژ نك خۆ نه‌كرينه، به‌لكى من ب فه‌رمانا خودێ ئه‌و كرن، ئه‌وا هه يا من ئه‌گه‌رێن وێ بۆ ته دياركرين ئه‌و دويماهییا وان كارانه يێن ته نه‌شياى تو بێنا خۆ ل سه‌ر فره‌هـ بكه‌ى وپسيار ژێ نه‌كه‌ى.
{ 83 } { وَيَسْأَلُونَكَ عَنْ ذِي الْقَرْنَيْنِ ۖ قُلْ سَأَتْلُو عَلَيْكُمْ مِنْهُ ذِكْرًا } وئه‌ڤ بوتپه‌رێسێن ملله‌تێ ته -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- پسيارا مه‌لكێ چاك خودانێ دو شاخان (ذو القرنين) ژ ته دكه‌ن، تو بێژه وان: ئه‌ز دێ به‌حسه‌كێ وى بۆ هه‌وه كه‌م، دا هوين وى ل بيرا خۆ بينن، وعيبره‌تێ بۆ خۆ ژێ وه‌ربگرن.
{ 84 } { إِنَّا مَكَّنَّا لَهُ فِي الْأَرْضِ وَآتَيْنَاهُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ سَبَبًا } هندى ئه‌مين مه عه‌رد ئێخسته بن ده‌ستێ وى، و ژ هه‌ر تشته‌كى مه ڕێ وئه‌گه‌ر دانه وى كو ئه‌و پێ بگه‌هته تشتێ وى بڤێت ژ گرتنا وه‌لاتان وشكاندنا دوژمنان وهه‌ر تشته‌كێ دى.
{ 85 } { فَأَتْبَعَ سَبَبًا } ئينا وى ب مجدى وزيره‌كى ئه‌و ڕێ وئه‌گه‌ر ب كارئينان.
{ 86 } { حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِنْدَهَا قَوْمًا ۗ قُلْنَا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا } حه‌تا ده‌مێ خودانێ دو شاخان گه‌هشتییه جهێ ڕۆژ لێ ئاڤا دبت وى ديت ل به‌ر چاڤ هه‌ر وه‌كى ئه‌و د كانییه‌كا گه‌رما خودان هه‌ڕییه‌كا ڕه‌ش دا ئاڤا دبت، ووى ل وێرێ ملله‌ته‌ك ديت، مه گۆت: ئه‌ى خودانێ دو شاخان يان تو ب كوشتنێ وان عه‌زاب بده، ئه‌گه‌ر وان باوه‌رى ب ته‌وحيدا خودێ نه‌ئينا، يان تو باشییێ د گه‌ل وان بكه، وهيدايه‌تێ نيشا بده وبه‌رێ وان بده ڕێ.
{ 87 } { قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذَابًا نُكْرًا } خودانێ دو شاخان گۆت: هه‌چییێ ژ وان زۆردارى ل خۆ كر وكوفر ب خودايێ خۆ كر، ئه‌م د دنيايێ دا دێ وى عه‌زاب ده‌ين، پاشى ئه‌و دێ زڤڕته نك خودايێ خۆ، ڤێجا ئه‌و ب عه‌زابه‌كا مه‌زن دێ وى د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا عه‌زاب ده‌ت.
{ 88 } { وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُ جَزَاءً الْحُسْنَىٰ ۖ وَسَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرًا } وهه‌چییێ ژ وان باوه‌رى ب خودايێ خۆ وته‌وحيدا وى ئينا، وكار ب گۆتنا وى كر جزايێ وى ژ نك خودێ به‌حه‌شته، وئه‌م دێ باشییێ د گه‌ل وى كه‌ين، و ب گۆتنه‌كا نه‌رم دێ وى ئاخێڤين، وسه‌ره‌ده‌رییه‌كا باش دێ د گه‌ل كه‌ين.
{ 89 } { ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا } پاشى خودانێ دو شاخان دويچوونا وان ئه‌گه‌ران كر يێن خودێ داينێ وزڤڕى ڕۆژهه‌لاتێ.
{ 90 } { حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَىٰ قَوْمٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرًا } حه‌تا ده‌مێ ئه‌و گه‌هشتییه جهێ هه‌لاتنا ڕۆژێ، وى ديت ئه‌و يا ل سه‌ر ملله‌ته‌كى دهه‌لێت وان چو ئاڤاهى نينن وان ستاره بكه‌ن، وچو داروبار ژى نينن سيبه‌رێ ل وان بكه‌ن.
{ 91 } { كَذَٰلِكَ وَقَدْ أَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْرًا } وه‌سا و ب ڕاستى زانينا مه دۆر ل وى تشتى گرتبوو يێ ل نك وى هه‌ى ژ خێرێ وئه‌گه‌رێن مه‌زن، ل هه‌ر جهه‌كێ ئه‌و بچتێ.
{ 92 } { ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا } پاشى خودانێ دو شاخان ئه‌و ڕێ وئه‌گه‌ر ب كار ئينان يێن مه داينێ ودا ڕێ.
{ 93 } { حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْمًا لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا } حه‌تا ده‌مێ ئه‌و گه‌هشتییه ناڤبه‌را وان هه‌ردو چيايان دا يێن تشتێ ل پشت خۆ ڤه‌دشێرن، وى ل پشت وان ملله‌ته‌ك ديت، نێزيك بوو ئه‌و ژبلی ئه‌زمانێ خۆ د چو ئه‌زمانێن دى نه‌گه‌‌هن.
{ 94 } { قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَىٰ أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا } وان گۆت: ئه‌ى خودانێ دو شاخان هندى ياجووج وماجووجن -كو دو ملله‌تێن مه‌زنن ژ دوونده‌ها ئاده‌مى- ب كوشتنا مرۆڤان وپويچكرنا شينكاتى خرابكارییێ د عه‌ردى دا دكه‌ن، ئه‌رێ ڤێجا ئه‌م كرێ وخه‌راجه‌كێ نه‌ده‌ينه ته، وماله‌كى بۆ ته كۆم نه‌كه‌ين، به‌رانبه‌ر هندێ كو تو په‌رژانه‌كى بێخییه د ناڤبه‌را مه ووان دا؟
{ 95 } { قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا } خودانێ دو شاخان گۆت: تشتێ خودايێ من ژ ملكى وده‌سهه‌لاتێ دايه من بۆ من ژ مالێ هه‌وه چێتره، ڤێجا هوين ب هێزا خۆ هاريكارییا من بكه‌ن ئه‌ز دێ ناڤبڕه‌كێ ئێخمه د ناڤبه‌را هه‌وه ووان دا.
{ 96 } { آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا سَاوَىٰ بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انْفُخُوا ۖ حَتَّىٰ إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا } هوين پارچه‌يێن ئاسنى بۆ من بينن، وده‌مێ وان ئه‌و ئيناين و ل ناڤبه‌را هه‌ردو چيايان داناى حه‌تا ڕاستكرى، وى گۆته پالان: ئاگرى خۆش كه‌ن، حه‌تا ئاسن هه‌مى بوويه ئاگر، وى گۆت: هوين سفرى بۆ من بينن دا ئه‌ز ب سه‌ر دا بكه‌م.
{ 97 } { فَمَا اسْطَاعُوا أَنْ يَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْبًا } ڤێجا ياجووج وماجووج نه‌شيان ب سه‌ر ناڤبڕێ بكه‌ڤن؛ هندى يا بلند وحلی بوو، وئه‌و نه‌شيان وێ ژ بن ژى ڤه كون بكه‌ن ژ به‌ر فره‌هى وموكمییا وێ.
{ 98 } { قَالَ هَٰذَا رَحْمَةٌ مِنْ رَبِّي ۖ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءَ ۖ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقًّا } خودانێ دو شاخان گۆت: ئه‌ڤ ناڤبڕا من داناى دا خرابییا ياجووج وماجووجان ڤه‌گرت دلۆڤانییه‌كه ژ خودايێ من ب مرۆڤان، ڤێجا ئه‌گه‌ر ژڤانێ خودايێ من هات ل ڕۆژا قيامه‌تێ ئه‌و دێ وێ ناڤبڕێ ب عه‌ردى ڤه ڕاست كه‌ت وهه‌ڕفينت، وژڤانێ خودايێ من حه‌ق بوويه.
{ 99 } { وَتَرَكْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍ يَمُوجُ فِي بَعْضٍ ۖ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَجَمَعْنَاهُمْ جَمْعًا } ومه ياجووج وماجووج هێلان -حه‌تا ڕۆژا ژڤانێ مه دئێت- دا هنده‌ك ژ وان تێكه‌لی هنده‌كان ببن؛ ژ به‌ر هژمارا وان يا بۆش، وبۆ ڕابوونێ د (بۆڕییێ) دا هاته پفكرن، ڤێجا مه هه‌مى چێكرى بۆ حسێبێ وجزاى كۆمكرن.
{ 100 } { وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِلْكَافِرِينَ عَرْضًا } ومه جه‌هنه‌م بۆ كافران ئاشكه‌را وپێشچاڤ كر؛ دا ئه‌م دويماهییا وان يا خراب نيشا وان بده‌ين.
{ 101 } { الَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطَاءٍ عَنْ ذِكْرِي وَكَانُوا لَا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعًا } ئه‌وێن د دنيايێ دا چاڤێن وان ژ زكرێ من دگرتى ڤێجا ئايه‌تێن من نه‌دديتن، ووان ته‌حه‌مل نه‌دكر گوهدارییا وان ده‌ليلێن من بكه‌ن يێن سه‌رى دكێشنه باوه‌رییا ب من و ب پێغه‌مبه‌رێ من.
{ 102 } { أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِنْ دُونِي أَوْلِيَاءَ ۚ إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلًا } ئه‌رێ ڤێجا ئه‌وێن كوفر ب من كرى هزر دكه‌ن ئه‌و دێ به‌نییێن من ژبلی من بۆ خۆ كه‌نه خودا؛ دا ئه‌و بۆ وان ببنه سه‌ركار؟ هندى ئه‌مين مه ئاگرێ جه‌هنه‌مێ بۆ كافران يێ كرییه جهـ.
{ 103 } { قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بۆ هشياركرن بێژه مرۆڤان: ئه‌رێ ئه‌م بۆ هه‌وه بێژين كانێ كارێ كيژ مرۆڤى ژ يێ هه‌مییان ب زيانتره؟
{ 104 } { الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا } ئه‌و ئه‌ون يێن كارێ وان د ژينا دنيايێ دا به‌رزه بووى -وئه‌و بوتپه‌رێسێن ملله‌تێ ته‌نه وهه‌ر كه‌سه‌كێ دى يێ ڕێكا ڕاست به‌رزه‌كرى، وب هيدايه‌ت نه‌هاتين- وئه‌و هزر دكه‌ن كو ئه‌و د كارێ خۆ دا دباشن.
{ 105 } { أُولَٰئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا } ئه‌وێن هه يێن كارێ وان ب زيان، ئه‌ون يێن كافرى ب ئايه‌تێن خودايێ خۆ كرى، وباوه‌رى ب ديدارا وى ل ڕۆژا قيامه‌تێ نه‌ئيناى، ڤێجا كريارێن وان پويچ بوون؛ ژ به‌ر كوفرا وان، وئه‌م ل ڕۆژا قيامه‌تێ چو بهاى ناده‌ينه وان.
{ 106 } { ذَٰلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوًا } ئه‌وا هه يا به‌حس ژێ هاتییه‌كرن ژ پويچبوونا كارێ وان جزايێ وان ئاگرێ جه‌هنه‌مێیه؛ ژ به‌ر كافرییا وان ب خودێ كرى ويارى وتڕانه بۆ خۆ ب ئايه‌ت وده‌ليلێن خودێ كرى.
{ 107 } { إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا } هندى ئه‌ون يێن باوه‌رى ب من وپێغه‌مبه‌رێن من ئيناى، وچاكى كرين، باشترين وبلندترين جهـ ل به‌حه‌شتێ بۆ وانه.
{ 108 } { خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا } هه‌ر وهه‌ر ئه‌و دێ تێدا بن، وان نه‌ڤێت ژێ بێنه ڤه‌گوهاستن؛ ژ به‌ر ڤيانا وان بۆ وێ.
{ 109 } { قُلْ لَوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه: ئه‌گه‌ر ئاڤا ده‌ريايێ حوبرێ وان قه‌له‌مان بن يێن گۆتنا خودێ دنڤيسن، ئاڤا ده‌ريايێ دا ب دويماهى ئێت به‌رى كو په‌يڤێن خودێ ب دويماهى بێن، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌م هنده‌ك ده‌ريايێن دى ژى بۆ هاريكارى بينينه هارى وێ ده‌ريايێ. وئه‌ڤ ئايه‌ته هندێ دگه‌هينت كو سالۆخه‌تێ ئاخفتنێ ب دورستى خودێ هه‌يه ب ڕه‌نگه‌كێ بابه‌تى وى بت.
{ 110 } { قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَىٰ إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا } تو -ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر- بێژه ڤان بوتپه‌رێسان: هه‌ما ئه‌ز ژى وه‌كى هه‌وه مرۆڤه‌كم وه‌حى بۆ من ژ نك خودايێ من دئێت به‌لێ خودايێ هه‌وه خودایه‌كێ ب تنێیه، ڤێجا هه‌چییێ ژ عه‌زابا خودايێ خۆ بترست ودلێ خۆ ببه‌ته خێرا وى ل ڕۆژا ديدارا وى، بلا كاره‌كێ چاك بۆ خودايێ خۆ بكه‌ت كو ل دويڤ شريعه‌تێ وى بت، وچو شريكان د په‌رستنێ دا بۆ وى نه‌دانت.
